διατέμνω: Difference between revisions

big3_11
(Bailly1_2)
(big3_11)
Line 18: Line 18:
{{bailly
{{bailly
|btext=<i>f.</i> διατεμῶ, <i>ao.2</i> διέταμον, <i>etc.</i><br />couper en deux ; <i>fig.</i> désunir.<br />'''Étymologie:''' [[διά]], [[τέμνω]].
|btext=<i>f.</i> διατεμῶ, <i>ao.2</i> διέταμον, <i>etc.</i><br />couper en deux ; <i>fig.</i> désunir.<br />'''Étymologie:''' [[διά]], [[τέμνω]].
}}
{{DGE
|dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> jón. y dór. -τάμνω Hp.<i>VC</i> 11, <i>Loc.Hom</i>.40, <i>TEracl</i>.1.12 (IV a.C.)<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [frec. c. tm. <i>Il</i>.17.618, S.<i>Fr</i>.271.5, 799.6; c. preverb. en anástrofe <i>Il</i>.17.522]<br /><b class="num">I</b> concr.<br /><b class="num">1</b> [[cortar por la mitad]], [[partir en dos]], [[seccionar]], [[rajar]] c. ac. de partes del cuerpo ἶνα <i>Il</i>.17.522, κάρα S.<i>Fr</i>.799.6, χρόα E.<i>Hec</i>.782, ὑποζυγίων τὰ μέλεα Hdt.3.111, τὴν σάρκα Hp.<i>VC</i> 11, νεῦρα Apollod.1.6.3, cf. Hp.<i>Haem</i>.5.8, Arist.<i>Pr</i>.957<sup>b</sup>27, D.S.1.91, τὸν ἄνθρωπον para operar, Hp.<i>Art</i>.46, [[δίχα]] ἕκαστον Pl.<i>Smp</i>.190d, τοὺς ἱερεῖς ... διὰ μέσων D.S.1.65, (τὸν Ἀδύρμαχον) μέχρι τῆς ζώνης Luc.<i>Tox</i>.55, c. adj. pred. γλῶσσαν ... μέσσην <i>Il</i>.17.618, τοὺς ἱρέας ... πάντας μέσσους διαταμεῖν Hdt.2.139, cf. 7.39<br /><b class="num">•</b>c. ac. de cosa τὰς χορδάς (τῆς λύρας) Pl.<i>Phd</i>.86a, σίδηρος ... διατέμνει σίδηρον X.<i>Eq.Mag</i>.2.3, τὸ προέχον (τῆς πέτρας) I.<i>AI</i> 12.231, [[Ἀχέρων]] αὐτὴν διὰ νειόθι τέμνων ἄκρην (tm.) cortando el Aqueronte el cabo mismo por el interior</i> A.R.2.355, φαίνεται [[διατομή]], ᾗ διέτεμε τὸν Ἄθω Ael.<i>NA</i> 13.20, τοῦ ἄντρου τὸν ὄροφον Agath.1.10.3, c. adj. pred. σικυωνίην μέσην Hp.<i>Loc.Hom</i>.47<br /><b class="num">•</b>en v. pas. κακῇσι διατμηθέντ' Ἐρίδεσσιν (βροτέων γυῖα) (los miembros mortales) desgarrados por malévolas discordias</i> Emp.B 20.4, κρέως ... διατετμημένου ... μαχαίρῃ Hdt.2.42, πολλὰ (τῶν ἐντόμων) διατεμνόμενα ζῇ muchos (de los insectos) siguen viviendo seccionados</i> Arist.<i>Iuu</i>.471<sup>b</sup>21, νεῦρα δὲ διατμηθέντα Hp.<i>Vlc</i>.20, cf. 1, <i>Carn</i>.18, Arist.<i>Int</i>.19<sup>a</sup>13, Thphr.<i>HP</i> 7.4.10, Aen.Tact.39.7, D.S.2.58<br /><b class="num">•</b>fig. [[cortar]], [[surcar]] el mar διατέμνουσα πόρον κυματίαν A.<i>Supp</i>.545, ἐς [[Ἄργος]] διὰ κῦμα τεμὼν ἥκει hendiendo la ola llega a Argos</i> S.<i>Fr</i>.271.5, el aire un pájaro, D.P.<i>Au</i>.2.3, un aroma, Chrys.M.61.540.<br /><b class="num">2</b> [[cortar en diversas partes]], [[despedazar]], [[trocear]] τὴν τροφήν Ph.2.353<br /><b class="num">•</b>en v. med. [[cortarse uno mismo]] una parte del cuerpo οἱ σπογγεῖς διατέμνονται τὰ ὦτα καὶ τοὺς μυκτῆρας Arist.<i>Pr</i>.960<sup>b</sup>21.<br /><b class="num">3</b> [[separar]], [[dividir]] físicamente dos cosas ἀπὸ τῶ ἀντόμω τῶ ... διατάμνοντος τώς τε hιαρὼς χώρως καὶ τὰν Ϝιδίαν [[γᾶν]] desde el camino que divide los terrenos sagrados y la tierra particular</i>, <i>TEracl</i>.l.c., cf. Aq.2<i>Re</i>.18.23, τὸν ... ποταμὸν εἰς διώρυχας ... πολλὰς I.<i>AI</i> 2.203, en v. pas. διατεμνομένης τῆς συμπάσης Θετταλίας Str.9.5.6, cf. Lib.<i>Ep</i>.905.1.<br /><b class="num">II</b> fig., c. ac. de abstr.<br /><b class="num">1</b> [[dividir]] en dos o más partes, [[desunir]], [[escindir]] τὴν πολιτείαν Aeschin.3.207, τὸ μέτρον D.H.<i>Comp</i>.26.2, μὴ τῆς ἁμαρτίας διατεμούσης τὴν φύσιν no habiendo dividido el pecado la naturaleza</i> de los hombres en el paraíso, Basil.M.31.1384B, cf. Cyr.Al.M.71.57C<br /><b class="num">•</b>[[separar]] en el tiempo dos acontecimientos, en v. pas. ([[διάστημα]]) ᾧ ἡ [[γέννησις]] τοῦ υἱοῦ τῆς τοῦ πατρὸς ζωῆς διατέμνεται un intervalo por el cual el nacimiento del hijo queda separado de la vida del padre</i> en discusiones teol. sobre la Trinidad, Gr.Nyss.<i>Eun</i>.1.382.<br /><b class="num">2</b> [[distinguir]], [[diferenciar]] dos o más conceptos διατεμεῖν χωρὶς τά τε μέγιστα καὶ δεύτερα καὶ τρίτα Pl.<i>Lg</i>.697a, cf. 815b, Gr.Nyss.<i>Eun</i>.1.671, τὴν μὲν (τέχνην) διετέμομεν ἀπ' αὐτῆς (τῆς ὑφαντικῆς) acabamos de distinguir otro tipo (de arte) de éste (el arte de tejer)</i> Pl.<i>Plt</i>.280b.
}}
}}