γόνυ: Difference between revisions

{{DGE

|dgtxt=(γόνῠ) γόνατος, τό<br /><br /><b class="num">• Alolema(s):</b> jón. ép. y poét. restos de decl. heterocl. sobre γουν- <i>Il</i>.5.176, Hes.<i>Op</i>.587, Alcm.85b, Pi.<i>I</i>.2.26, Hdt.1.199, <i>Sokolowski</i> 2.77.7 (Quíos V/IV a.C.), etc.<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [otras formas heterócl.: plu. dat. γονάτεσσι Theoc.16.11, <i>SEG</i> 28.840.5 (Halicarnaso III/II a.C.); formas no heterócl.: gen. [[γουνός]] <i>Il</i>.11.547, γόνυος Hdn.Gr.2.768, A.D.<i>Synt</i>.342.9; plu. nom.-ac. [[γοῦνα]] <i>Il</i>.6.511, eol. γόνα Sapph.58.15, Alc.347.5, γόννα St.Byz.s.u. Γόννοι, Eust.335.40; gen. γούνων <i>Il</i>.1.407, eol. γόνων Alc.44.7, Sch.E.<i>Ph</i>.852; dat. γούνεσσι <i>Il</i>.9.488]<br /><b class="num">1</b> anat. [[rodilla]]<br /><b class="num">a)</b> como articulación de los miembros inferiores γ. γουνὸς ἀμείβων paso a paso</i>, <i>Il</i>.11.547, γ. κάμψειν doblar la rodilla</i>, sentarse</i>, descansar</i>, <i>Il</i>.7.118, 19.72, A.<i>Pr</i>.32, 396, cf. Hp.<i>Fract</i>.22, tb. de anim. ἔστι δὲ ἡ βοῦς ... ἐν γούνασι κειμένη Hdt.2.132;<br /><b class="num">b)</b> op. a otras partes de la pierna γούνατά τε κνῆμαί τε πόδες θ' <i>Il</i>.17.386, cf. 21.611, 23.444, Hp.<i>Art</i>.53, <i>Mochl</i>.21, τὰ κατὰ τὸ γ. ὀστέα Hp.<i>Fract</i>.37, cf. Arist.<i>HA</i> 494^a18, <i>IA</i> 709^a3, (φλέβες) παρὰ τὸ γ. Diog.Apoll.B 6, tb. de anim. κάμηλος ἐν τοῖσι ὀπισθίοισι σκέλεσι ἔχει τεσσέρας μήρους καὶ [[γούνατα]] τέσσερα Hdt.3.103<br /><b class="num">•</b>prov. ἀπωτέρω ἢ γ. κνάμα la rodilla está más arriba que la espinilla</i>, e.e. ‘antes son mis dientes que mis parientes’, Theoc.16.18, cf. Arist.<i>EN</i> 1168^b8, Ath.383b<br /><b class="num">•</b>op. la cabeza u otras partes del cuerpo κεφαλαί τε πρόσωπά τε νέρθε τε [[γοῦνα]] <i>Od</i>.20.352, cf. Hes.<i>Op</i>.587, κεφάλαν καὶ γόνα Σείριος ἄσδει Alc.347.5;<br /><b class="num">c)</b> como una de las sedes del vigor y la fuerza vital ἐν δὲ βίην ὤμοισι καὶ ἐν γούνεσσιν ἔθηκε <i>Il</i>.17.569, cf. 13.711, por lo tanto elegida como blanco en la batalla γ. δουρὶ βαλὼν ἠρύκακε <i>Il</i>.20.458, [[γούνατα]] λύειν aflojar, deshacer las rodillas</i>, e.d. matar</i>, <i>Il</i>.5.176, cf. 11.579, 21.114, βλάπτειν γ. <i>Il</i>.7.271, κάματος δ' ὑπὸ γούνατ' ἐδάμνα <i>Il</i>.21.52, cf. A.<i>A</i>.64, λαιψερὰ [[γοῦνα]] <i>Il</i>.22.204, γόνα δ' [ο] ὐ φέροισι Sapph.l.c., γούνατ' ἐλαφρά Tyrt.6.19, cf. Thgn.978, ἔχω γονάτων ὁρμὰν ἐλαφράν Pi.<i>N</i>.5.20, θοὰ [[γούνατα]] Emp.B 29.2, tb. de anim. ῥίμφα ἑ [[γοῦνα]] φέρει μετὰ ... νομὸν ἵππων <i>Il</i>.6.511, cf. Hdt.7.88<br /><b class="num">•</b>como ref. para señas de identidad οὐλ(ὴ) ὑπὸ γ. ἀριστ(ερόν) <i>POxy</i>.3602.21 (III d.C.)<br /><b class="num">•</b>fig. [[Ἀσία]] δὲ χθὼν ... ἐπὶ γ. κέκλιται la tierra de Asia ha doblado la rodilla, e.d. está vencida</i> A.<i>Pers</i>.931;<br /><b class="num">d)</b> plu. y sg. por plu. de las [[rodillas]] abrazadas en el gesto del suplicante ἥψατο γούνων <i>Il</i>.1.512, cf. Alc.44.7, Pi.<i>N</i>.8.13, ἑλεῖν γούνων <i>Il</i>.21.71, λαβεῖν γούνων <i>Il</i>.1.407, cf. Hdt.9.76, ποτὶ γούνασι χεῖρας βάλλειν <i>Od</i>.6.310, cf. 7.142, E.<i>Ph</i>.1622, <i>Or</i>.1414, γ. σὸν ἀμπίσχειν χερί E.<i>Supp</i>.165, σοῖς προστίθημι γόνασιν ὠλένας E.<i>Andr</i>.895<br /><b class="num">•</b>c. verbos en uso pregnante γούνων λίσσεσθαι <i>Il</i>.9.451, γούνων γουνάζεσθαι <i>Il</i>.22.345, γούνων λιτανεῦσαι <i>Od</i>.10.481, ἱκετεῦσαι πρὸς τῶν γονάτων D.58.70, τὰ σὰ γούναθ' ἱκάνομαι <i>Il</i>.18.457, cf. <i>Od</i>.7.147, 9.266, [[ἀντίος]] ἤλυθε γούνων <i>Il</i>.20.463, [[ἄντομαι]] ... πρὸς ... γονάτων E.<i>Med</i>.710<br /><b class="num">•</b>en ac. c. πίπτω [[caer a los pies (de)]] σφεὰ δὲ ποτὶ [[γούνατα]] πίπτω Alcm.l.c., cf. Hdt.5.86, S.<i>Ph</i>.485, ἀμφὶ σὸν πίπτω γ. E.<i>Hec</i>.787, ἐς δὲ [[γούνατα]] πατρὸς πεσοῦσαι S.<i>OC</i> 1607, πρόσπιπτε ... Ὀδυσσέως γ. E.<i>Hec</i>.339<br /><b class="num">•</b>fig. c. verbos que significan ‘tirar’, ‘arrojar’ c. ἐς [[tirar, arrojar al pie o a los pies]], [[someter]] ἡ ναυμαχίη ... ἐς γ. τὴν πόλιν ἔβαλε Hdt.6.27, ἐς γ. ῥίπτειν App.<i>BC</i> 3.20, κλίνειν App.<i>BC</i> 3.30, ἐς γ. ἐλθεῖν Procop.<i>Arc</i>.14.19, <i>Pers</i>.1.17.40;<br /><b class="num">e)</b> de la postura para dar a luz [[γοῦνα]] δ' ἔρεισε λειμῶνι μαλακῷ de Leto <i>h.Ap</i>.117, πεσεῖν τε ἐς γόνατα καὶ οὕτω τεκεῖν τὸν παῖδα (rel. la imagen de [[Αὔγη]] ἐν γόνασι en un templo de Ilitía), Paus.8.48.7;<br /><b class="num">f)</b> esp. c. ἐπί, ἐς y ac. c. verbos que significan ‘poner(se)’ [[de rodillas]] ἑζόμενος δ' ἐπὶ [[γούνατα]] de un herido <i>Il</i>.14.437, como signo de humillación o respeto πάντες γ. πεπτηῶτες <i>Carm.Conu</i>.26.8, tb. en dat. τοῖσι γούναισι ἐρηρεισμένοι (κολοσσοί) (figuras de colosos) puestos de rodillas</i> Hdt.4.152<br /><b class="num">•</b>esp. en la relig. oriental: en el culto de la <i>Dea Syria</i> Luc.<i>Syr.D</i>.55, en lit. jud. crist. πίπτειν ἐπὶ τὰ γόνατα caer de hinojos</i> LXX 2<i>Pa</i>.6.13, ἐμοὶ κάμψει πᾶν [[γόνυ]] ante mí se doblará toda rodilla</i>, e.d. todos se arrodillarán</i> LXX <i>Is</i>.45.23, τιθῆναι τὰ γόνατα ponerse de rodillas</i>, <i>Eu.Marc</i>.15.19, <i>Eu.Luc</i>.22.41, Eus.<i>HE</i> 5.5.1, en la liturgia <i>A.Paul</i>.p.1.13, Petr.I Al.<i>Ep.Can</i>.15, fig. κάμπτειν τὰ γόνατα τῆς καρδίας 1<i>Ep.Clem</i>.57.1;<br /><b class="num">g)</b> en dat. c. o sin prep. en, [[sobre las rodillas]] en posición sedente, frec. de niños colocados o sentados [[en las rodillas]] o [[en el regazo de su padre o familiar]] μή ποτε γούνασιν οἷσιν ἐφέσσεσθαι φίλον υἱόν <i>Il</i>.9.455, cf. 488, 21.506, <i>Od</i>.16.443, epigr. en Ps.Hdt.<i>Vit.Hom</i>.14, ἐπὶ γούνασι πατρός <i>Il</i>.22.500, νηδύος ἐξ ἱερῆς μητρὸς πρὸς γούναθ' ἵκοιτο (cada vez que un niño) vino desde el vientre sagrado de la madre (Tierra) hacia las rodillas</i> Hes.<i>Th</i>.460, cf. <i>Od</i>.19.401, (πέπλον) θεῖναι Ἀθηναίης ἐπὶ γούνασιν colocar (el peplo) en las rodillas de la estatua sedente de Atenea</i> <i>Il</i>.6.92, cf. 273, 303, <i>Od</i>.21.55, ὁ δὲ εἶχεν ... ἐπὶ τοῖν γονάτοιν βιβλίον Hp.<i>Ep</i>.17.2<br /><b class="num">•</b>fig. θεῶν ἐν γούνασι κεῖται está en las rodillas de los dioses</i>, e.d. depende de los dioses</i>, <i>Il</i>.20.435, <i>Od</i>.16.129, ἐν γούνασι πίτνοντα Νίκας cayendo en el regazo de la Victoria</i>, e.d. alcanzando la victoria</i> Pi.<i>I</i>.2.26, ἐν τοῖς τῆς Ἀνάγκης γόνασιν Pl.<i>R</i>.617b.<br /><b class="num">2</b> bot. [[nudo]] Hdt.3.98, X.<i>An</i>.4.5.26, Thphr.<i>HP</i> 8.2.4, Porph.<i>Antr</i>.19.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> De *<i>gonH^u̯</i>- n. antiguo que presenta dif. grados vocálicos: <i>e</i> lat. <i>genū</i>, het. <i>kenu</i>; <i>ē</i>, <i>ō</i>: ai. <i>jānu</i>; <i>ō</i>: toc. A <i>kam-weṃ</i>, toc. B <i>kenīne</i> ‘las dos rodillas’; grado ø: gr. [[γνύξ]], ai. <i>pra-jñu</i>, gót. <i>kniu</i>.

}}