3,273,773
edits
πρῷρα: Difference between revisions
35
(T22) |
(35) |
||
| Line 18: | Line 18: | ||
{{Thayer | {{Thayer | ||
|txtha=(so R G, [[πρῷρα]] Tr), [[more]] [[correctly]] [[πρῷρα]] ([[see]] Göttling, Lehre v., Accent, p. 142 f; (Chandler § 164; Etym. Magn., p. 692,34 f; cf. 318,57f; cf. Iota)),. πρώρας (L T WH πρῴρης, cf. [[μάχαιρα]], at the [[beginning]]), ἡ ([[contracted]] from προειρα from [[πρό]]; Lob. Pathol. Element. 2:136, cf. Paralip., p. 215), from [[Homer]] [[down]]; the [[prow]] or [[forward]] [[part]] of a [[ship]] (R. V. foreship): ἡ [[πρύμνα]]. | |txtha=(so R G, [[πρῷρα]] Tr), [[more]] [[correctly]] [[πρῷρα]] ([[see]] Göttling, Lehre v., Accent, p. 142 f; (Chandler § 164; Etym. Magn., p. 692,34 f; cf. 318,57f; cf. Iota)),. πρώρας (L T WH πρῴρης, cf. [[μάχαιρα]], at the [[beginning]]), ἡ ([[contracted]] from προειρα from [[πρό]]; Lob. Pathol. Element. 2:136, cf. Paralip., p. 215), from [[Homer]] [[down]]; the [[prow]] or [[forward]] [[part]] of a [[ship]] (R. V. foreship): ἡ [[πρύμνα]]. | ||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=η, ΝΜΑ, και [[πλώρη]] Ν, και επικ. και ιων. τ. πρῴρη και [[πρῷρα]] και ποιητ. τ. [[πρώϊρα]] και [[άχρηστος]] ασυναίρ. τ. στον Ηρωδιανό [[πρώειρα]] και πρώρρα Α<br />το πρόσθιο σφηνοειδές [[άκρο]] του πλοίου, το προορισμένο να διασχίζει το [[νερό]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />(<b>κατ' επέκτ.</b>) το πρόσθιο μισό [[τμήμα]] του πλοίου και [[ιδίως]] του καταστρώματος<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> η [[άκρη]], το ακραίο [[τμήμα]] του κλήματος<br /><b>2.</b> <i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> [[πρόσωπο]]<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> (με μτφ. σημ.) α) «πάροιθεν δὲ πρῴρας... [[κραδίας]]» — [[μπροστά]] από την [[καρδιά]] μου (<b>Αισχύλ.</b>)<br />β) «ὦ [[πρῷρα]] λοιβῆς Ἑστία» — η πρώτη η οποία έχει [[δικαίωμα]] σπονδής <b>(Σόφ.)</b><br />γ) «[[μηδὲ]] προσίστω πρῷραν βιότου» — η [[πρώρα]] του πλοίου της ζωής, δηλ. η πρώτη [[νιότη]] (<b>Ευρ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[πρῷρα]] παράγεται από το θ. της λ. [[πρών]] (<span style="color: red;"><</span> <i>πρώ</i>-<i>F</i>-<i>ων</i>, <b>βλ. λ.</b> [[πρών]], [[πρώτος]]) με [[υγρό]] [[ένθημα]] -<i>r</i>- και [[επίθημα]] -<i>ja</i> και έχει σχηματιστεί, με [[συναίρεση]], [[είτε]] από έναν τ. <i>πρώ</i>-<i>αιρα</i> (<span style="color: red;"><</span> <i>πρω</i>-<i>F</i>-<i>αρ</i>-<i>ja</i>, <b>πρβλ.</b> <i>χίμ</i>-<i>αιρα</i>) [[είτε]] από τ. <i>πρώ</i>-<i>ειρα</i> (<span style="color: red;"><</span> <i>πρω</i>-<i>F</i>-<i>ερ</i>-<i>ja</i>, <b>πρβλ.</b> <i>πί</i>-<i>ειρα</i>). Η λ. συνδέεται με: αρχ. ινδ. <i>p</i><i>ū</i><i>r</i>-<i>va</i> «ο [[πρώτος]], ο προηγούμενος», αρχ. σλαβ. <i>prŭvŭ</i> «ο [[πρώτος]]». Τέλος, ο τ. <i>πρῴρη</i> έχει σχηματιστεί [[κατά]] το <i>πρύμν</i>-<i>η</i>, ενώ το νεοελλ. [[πλώρη]], με ανομοιωτική [[τροπή]] του -<i>ρ</i>- σε -<i>λ</i>-]. | |||
}} | }} | ||