3,274,919
edits
σφαιρικός: Difference between revisions
40
(Bailly1_5) |
(40) |
||
| Line 15: | Line 15: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=ή, όν :<br />en forme de sphère, sphérique.<br />'''Étymologie:''' [[σφαῖρα]]. | |btext=ή, όν :<br />en forme de sphère, sphérique.<br />'''Étymologie:''' [[σφαῖρα]]. | ||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=-ή, -ό / [[σφαιρικός]], -ή, -όν, ΝΜΑ [[σφαίρα]]<br /><b>1.</b> αυτός που έχει [[σχήμα]] σφαίρας, [[σφαιροειδής]] («σφαιρικό [[σώμα]]»)<br /><b>2.</b> αυτός που ανήκει στη [[σφαίρα]], ο [[σχετικός]] με τη [[σφαίρα]] («σφαιρική [[επιφάνεια]]»)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>μτφ.</b> [[ολόπλευρος]] («έγινε σφαιρική [[αντιμετώπιση]] του θέματος»)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «σφαιρική [[άτρακτος]]» — [[τμήμα]] της επιφάνειας της σφαίρας το οποίο περιλαμβάνεται [[μεταξύ]] δύο μέγιστων ημικυκλίων της<br />β) «σφαιρική [[τριγωνομετρία]]»<br /><b>μαθημ.</b> [[κλάδος]] της τριγωνομετρίας, του οποίου η βασική [[έννοια]] [[είναι]] η τρίεδρη [[γωνία]] που σχηματίζεται από [[τρεις]] ημιευθείες που εκκινούν από ένα κοινό [[σημείο]] στον χώρο<br />γ) «σφαιρικό [[τρίγωνο]]»<br /><b>μαθημ.</b> [[τρίγωνο]] που σχηματίζεται από το [[τμήμα]] της επιφάνειας μιας σφαίρας το οποίο περιορίζεται από [[τρία]] τόξα μέγιστων κύκλων, οι γωνίες του οποίου έχουν [[άθροισμα]] κυμαινόμενο [[μεταξύ]] δύο και έξι ορθών γωνιών<br />δ) «σφαιρικό [[πολύγωνο]]»<br /><b>μαθημ.</b> στρεβλό [[πολύγωνο]] σφαιρικής επιφάνειας που περιορίζεται από τόξα μέγιστου κύκλου<br />ε) «σφαιρική [[υπεροχή]]»<br /><b>μαθημ.</b> το [[άθροισμα]] τών γωνιών ενός σφαιρικού τριγώνου ελαττωμένου [[κατά]] δύο ορθές<br />στ) «σφαιρική [[γεωμετρία]]»<br /><b>μαθημ.</b> [[γεωμετρία]] όλων τών σχημάτων που χαράσσονται στην [[επιφάνεια]] της σφαίρας και [[ιδίως]] τών σφαιρικών τριγώνων τα οποία σχηματίζονται από [[τρία]] τόξα μέγιστων κύκλων<br />ζ) «σφαιρικό [[τμήμα]]»<br /><b>μαθημ.</b> [[τμήμα]] της σφαίρας το οποίο περιέχεται [[μεταξύ]] δύο παράλληλων κύκλων της<br />η) «[[σφαιρικός]] [[δακτύλιος]]»<br /><b>μαθημ.</b> στερεό το οποίο παράγεται όταν κυκλικό [[τμήμα]], που στρέφεται [[γύρω]] από διάμετρο η οποία δεν το τέμνει, εκτελέσει μία πλήρη [[περιστροφή]]<br />θ) «[[σφαιρικός]] [[διαβήτης]]»<br /><b>μαθημ.</b> [[διαβήτης]] με κεκαμμένα [[άκρα]] με τρόπο που επιτρέπει, [[κατά]] [[περίπτωση]], τη [[μέτρηση]] της εξωτερικής διαμέτρου ενός σώματος ή της εσωτερικής διαμέτρου ενός κυλίνδρου<br />ι) «[[σφαιρικός]] όνυξ»<br /><b>μαθημ.</b> <b>βλ.</b> <i>όνυχας</i><br />ια) «σφαιρική [[ζώνη]]»<br /><b>μαθημ.</b> το [[τμήμα]] της επιφάνειας μιας σφαίρας το οποίο περιέχεται [[μεταξύ]] δύο παράλληλων επιπέδων που τέμνουν τη [[σφαίρα]]<br />ιβ) «σφαιρική [[εκτροπή]]»<br /><b>φυσ.</b> η [[γεωμετρική]] [[εκτροπή]] ενός οπτικού συστήματος που έχει άξονα συμμετρίας, σύμφωνα με την οποία οι φωτεινές ακτίνες που προέρχονται από μια τοποθετημένη [[πάνω]] στον οπτικό άξονα του συστήματος σημειακή φωτεινή [[πηγή]] συναντούν το [[σύστημα]] σε [[σημεία]] τα οποία κείνται σε διαφορετικές θέσεις [[πάνω]] σε αυτό<br />ιγ) «σφαιρική [[αστρονομία]]»<br /><b>αστρον.</b> [[κλάδος]] της αστρονομίας ή αστρομετρίας ο [[οποίος]] έχει ως [[αντικείμενο]] τη [[μελέτη]] τών φαινομένων θέσεων και κινήσεων [[πάνω]] στην ουράνια [[σφαίρα]] τών διαφόρων ουράνιων σωμάτων, τα οποία εκλαμβάνονται ως υλικά [[σημεία]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που αναφέρεται στις ουράνιες σφαίρες<br /><b>2.</b> <b>το θηλ. ως ουσ.</b> <i>ἡ σφαιρική</i><br />(ενν. [[τέχνη]]) η [[δεξιότητα]] κάποιου να παίζει [[σφαίρα]]<br /><b>3.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>τὸ σφαιρικόν</i><br />[[ονομασία]] κολλυρίου<br /><b>4.</b> (<b>το ουδ. πληθ. ως ουσ.</b>) <i>τὰ σφαιρικά</i><br />η [[γεωμετρική]] [[διδασκαλία]] [[περί]] σφαίρας<br /><b>5.</b> (το ουδ. πληθ. ως κύριο όν.) <i>Σφαιρικά</i><br />[[τίτλος]] έργου του Θεοδοσίου<br /><b>6.</b> <b>φρ.</b> α) «σφαιρικὸς [[ἀριθμός]]» — [[αριθμός]] που καθορίζει την [[αποκατάσταση]] ενός πλανήτη στη [[θέση]] που κατείχε στη [[σφαίρα]] (Νικόμ. Γερ.)<br />β) «σφαιρικὸς [[λόγος]]» — η [[διδασκαλία]] σχετικά με την ουράνια [[σφαίρα]] (<b>Διόδ.</b>). <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br />[[σφαιρικώς]] / <i>σφαιρικῶς</i> ΝΜΑ, και <i>σφαιρικά</i> Ν<br />σαν [[σφαίρα]] ή με τρόπο σφαιρικό<br /><b>νεοελλ.</b><br />από όλες τις απόψεις, από όλες τις οπτικές γωνίες. | |||
}} | }} | ||