παράταξη: Difference between revisions

|mltxt=η / [[παράταξις]], -άξεως, ΝΜΑ [[παρατάσσω]]<br />η [[πράξη]] και το [[αποτέλεσμα]] του [[παρατάσσω]] ή παρατάσσομαι, η [[τοποθέτηση]] του ενός [[κοντά]] στον [[άλλο]] προκειμένου για περισσότερα από ένα άτομα, η [[τοποθέτηση]] στη [[σειρά]], το αράδιασμα πραγμάτων<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> η [[τάξη]], η [[τοποθέτηση]] του ενός [[κοντά]] σε άλλον, η [[γυμναστική]] ή στρατιωτική κανονική [[τάξη]] (α. «[[παράταξη]] μαθητών<br />β. «[[παράταξη]] στρατιωτών»)<br /><b>2.</b> <b>στρ.</b> [[σχηματισμός]] ένοπλης στρατιωτικής δύναμης, με τους άνδρες της να σχηματίζουν ευθύγραμμους στοίχους και ζυγούς (στοιχημένους και ζυγισμένους)<br /><b>3.</b> <b>ναυτ.</b> [[σχηματισμός]] [[κατά]] τους κανόνες της τακτικής μιας ναυτικής δυνάμεως για [[διεξαγωγή]] ναυμαχίας<br /><b>4.</b> <b>στρ.</b> στρατιωτική [[τελετή]] σε επίσημη [[εορτή]] ή σε [[υποδοχή]] επίσημου προσώπου, και [[κατά]] συνεκδ. και η [[πομπή]] ή η [[τελετή]] στην οποία συμμετέχει παραταγμένο [[τμήμα]] στρατού<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> α) «εν [[πομπή]] και παρατάξει»<br />i) με πολλές τιμές, με [[κάθε]] [[επισημότητα]]<br />ii) (με ειρων. [[διάθεση]]) με εξευτελιστική [[συνοδεία]], με κωμική [[ακολουθία]]<br />β) «[[κατά]] [[παράταξη]] [[σύνδεση]] προτάσεων»<br /><b>γραμμ.</b> [[σύνδεση]] [[μεταξύ]] τους μόνο κύριων ή μόνον δευτερευουσών προτάσεων με τους <i>παρατακτικούς</i> συνδέσμους, [[δηλαδή]] τους συμπλεκτικούς, τους αντιθετικούς, τους διαζευκτικούς, τον αιτιολογικό γὰρ και τους συμπερασματικούς [[εκτός]] του <i>ώστε</i> και ως οι οποίοι εισάγουν [[συνήθως]] δευτερεύουσες προτάσεις, σε [[αντιδιαστολή]] με την καθ' [[υπόταξη]] [[σύνδεση]] προτάσεων<br />γ) «[[μάχη]] εκ παρατάξεως» — [[μάχη]] που δίνεται με τους αντιπάλους παρατεταγμένους αντιμέτωπα<br /><b>7.</b> [[διασκέδαση]], [[θεραπεία]], [[περιποίηση]], [[άνεση]] («του λογισμού και του κορμιού [[παράταξη]] να δώσου», <b>Ερωτόκρ.</b>)<br /><b>νεοελλ.-αρχ.</b><br /><b>1.</b> παραταγμένη στρατιωτική [[δύναμη]], μετωπική [[διάταξη]] μιας στρατιωτικής [[φάλαγγας]] σε πυκνή ή ακροβολιστική [[τάξη]] για [[διεξαγωγή]] μάχης<br /><b>2.</b> [[πολιτική]] [[μερίδα]] ή κομμάτων που έχουν κοινούς γενικούς σκοπούς και διαφέρουν μόνο σε λεπτομέρειες τών προγραμμάτων τους<br />(α. «δημοκρατική [[παράταξη]]» β. «τὴν μὲν παρασκευήν ὁρᾱτε... καὶ τὴν παράταξιν», Αισχίν.)<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> [[πλήθος]] στρατού που συνοδεύει τιμητικά έναν αξιωματούχο<br /><b>2.</b> παρατεταγμένο [[πλήθος]] («παρατάξεις δαιμόνων», Μηναί.)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> η [[μάχη]] που διεξάγεται εκ παρατάξεως και γενικά [[κάθε]] [[μάχη]], πολεμική [[σύγκρουση]] («ὁρῶν ἀποδειλιῶντας τοὺς Ῥωμαίους ἐν ταῑς προγεγενημέναις παρατάξεσι», Πολύβ.)<br /><b>2.</b> [[φατριασμός]], [[δημιουργία]] φατριών εξαιτίας διαφοράς γνωμών σε ένα [[ζήτημα]], [[αντιπαράθεση]] («φιλονικίας οὔσης καὶ παρατάξεως τῶν θεατῶν», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>3.</b> [[πεισματώδης]] [[αντιπολίτευση]], σφοδρή [[αντίδραση]] («κατὰ παράταξιν, ὡς οἱ Χριστιανοί, ἀλλὰ [[λελογισμένως]]», Μάρκ. Αυρ.)<br /><b>4.</b> [[συνωμοσία]], [[σκευωρία]] («μὴ περιιδεῖν πένητας ἀνθρώπους... μεταστασιασθέντας ὑπὸ παρατάξεως ἀδίκου», <b>Δημοσθ.</b>)<br /><b>5.</b> <b>μτφ.</b> [[ισχυρογνωμοσύνη]] («ἀπονοίᾳ τινί καὶ παρατάξει», <b>Αριστείδ.</b>)<br /><b>6.</b> [[ονομασία]] ενός πλοίου.