Λ λ: Difference between revisions

|lstext='''Λ λ''': λ, [[λάμβδα]], ἢ [[κάλλιον]] [[λάβδα]] (ἴδε ἐν λέξ.), τό, ἄκλιτ., τὸ ἐνδέκατον [[γράμμα]] τοῦ Ἑλλ. ἀλφαβήτου· ὡς αριθμητικόν, λ΄= 30, ἀλλὰ ΄λ = 30,000. Ἐκ τοῦ [[λάβδα]], ὡς τοῦ ἰσχυροτάτου τῶν γλωσσοφώνων, ἐσχηματίσθησαν πολλὰ ῥήματα ἐκφράζοντα τὸ ποιεῖν τι διὰ τῆς γλώσσης, ὡς π.χ. [[λάπτω]], Λατ. lambo, [[λείχω]], lingo, ἴδε ἑρμηνευτὰς εἰς Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 920, Μαρτιάλ. 12. 59. - Ἡ δὲ [[ὑπέρμετρος]] [[τάσις]] πρὸς χρῆσιν τοῦ λ ἐσημαίνετο διὰ τῶν λέξεων [[λαβδακίζω]], λαβδακισμός, Κυντιλ. 1. 5, 32· ἀλλ’ αἱ λέξεις αὗται ἐσήμαινον [[ὡσαύτως]] καὶ ἰδιάζουσάν τινα προφορὰν τοῦ γράμματος τούτου, ὡς [[ὅταν]] ἡ [[γλῶσσα]] πιέζηται πρὸς τὸν οὐρανίσκον καὶ παράγῃ τὸ διπλοῦν ll τῶν Ἱσπανῶν (π.χ. llamare, σχεδὸν = λ~ιαμάρε), τὸ lh τῶν Πορτογάλλων ἢ τὸ gl τῶν Ἰταλῶν. - Οἱ Λακεδαιμόνιοι ἔφερον Λ ἐπὶ τῶν ἀσπίδων αὑτῶν, ὡς οἱ Σικυώνιοι Σ, οἱ Μεσσήνιοι Μ, Εὔπολις ἐν Ἀδήλ. 37, Θεόπομπ. Κωμ. ἐν Ἀδήλ. 16. Ι. Ἐν ταῖς Ἰνδοευρωπαϊκαῖς γλώσσαις τὸ [[γράμμα]] l συνήθως μένει ἀμετάβλητον· ἀλλὰ τὸ Ἑλλ. λ [[ἐνίοτε]] παρίσταται διὰ τοῦ r, ὡς λυκ (ἐν τῷ ἀμφιλύκη, Λατιν. luceo) = Σανσκρ. ruk, roke· λύσσα, rush (ira)· πολύς = Σανσκρ. pur-us· √ϝελ, εἰλύω, πρβλ. Σανσκρ. rêr-mis (sinus)· δολιχός = Σανσκρ. dir-ghas· ὅλος, οὖλος (ὅ ἐστιν ὄλϝος) = Σανσκρ. śarv-as· - ἡ μεταβολὴ αὕτη γίνεται καὶ ἐν αὐτῇ τῇ Ἑλληνικῇ, πρβλ. κλίβανος [[κρίβανος]], [[γλώσσαλγος]] γλώσσαργος, [[ναύκραρος]] [[ναύκληρος]], ἀλκὴ ἀρκεῖν, καὶ -[[κόρος]] (ἐν τῷ [[νεωκόρος]], κτλ.) παραβαλλόμενον πρὸς τὸ [[θεηκόλος]], Λατ. colere· ἴδε ἐν λέξ. [[αἰπόλος]]· πρβλ. τὴν τραυλίζουσαν προφορὰν τοῦ Ἀλκιβιάδου ἐν Ἀριστοφ. Σφ. 45, ὁλᾷς, Θέωλος, [[κόλαξ]] ἀντὶ ὁρᾷς, Θέωρος, [[κόραξ]]. ΙΙ. Διαλεκτικαὶ καὶ ἄλλαι μεταβολαί· 1) Δωρ. εἰς ν, ὡς, [[ἦνθον]] [[φίντατος]] ἀντὶ ἦλθον [[φίλτατος]], Schäf. εἰς Γρηγ. 197, 354· ἐν ἄλλαις διαλέκτοις, ἰδίως τῇ Ἀττ. τὸ λ [[ἐνίοτε]] κεῖται ἀντὶ τοῦ ν, ὡς, [[λίτρον]] [[πλεύμων]] ἀντὶ [[νίτρον]] [[πνεύμων]], Λοβεκ. Φρύνιχ. 305. 2) τὸ ἐν ἀρχῇ λέξεως λ ἐκπίπτει, [[μάλιστα]] ἐν τῇ Ἰων. διαλέκτῳ, ὡς, [[εἴβω]] ἀντὶ [[λείβω]], ἴγδη ἀντὶ [[λίγδος]], Schäf. εἰς Γρηγ. 446· [[οὕτως]], αἰψηρὸς [[ἀφύσσω]] [[ἄχνη]] ἀντὶ λαιψηρὸς [[λαφύσσω]] [[λάχνη]]· πρβλ. [[ὡσαύτως]] [[ἀπήνη]] καὶ [[λαμπήνη]]. 3) οἱ Ἐπικ. ποιηταὶ διπλασιάζουσι τὸ λ, [[χάριν]] τοῦ μέτρου, [[μάλιστα]] μετὰ τὴν αὔξησιν, ὡς ἔλλαβε [[ἐλλιτάνευε]]· καὶ ἐν συνθέτοις [[ὅπου]] τὸ δεύτερον συνθετικὸν ἄρχεται ἀπὸ λ, ὡς ἐν ταῖς λέξεσι [[τρίλλιστος]] ἀπολλήξεις, κτλ.· - καὶ ὁ [[Ὅμηρος]] [[ὅπου]] ὑπάρχουσι δύο λ, [[ὅταν]] τὸ ἀπαιτῇ τὸ [[μέτρον]], ἀποβάλλει τὸ ἕν, ὡς, Ἀχιλεύς. 4) παρ’ Ἀττ. τὸ λ [[ἐνίοτε]] γίνεται ρ, ἴδε ἀνωτ. Ι. 5) τὸ δ [[ἐνίοτε]] γίνεται λ, πρβλ. Δδ, ΙΙ. 5. 6) γ καὶ λ ἐναλλάσσονται ἐν τοῖς [[μόγις]] [[μόλις]]. 7) ν πρὸ τοῦ λ κανονικῶς γίνεται λ, ὡς ἐν τοῖς [[συλλαμβάνω]], [[παλίλλογος]], [[ἐλλείπω]], κτλ.