βαρύς: Difference between revisions

|dgtxt=(βᾰρύς) -εῖα, -ύ<br /><b class="num">• Prosodia:</b> [-ῠ-]<br /><b class="num">• Morfología:</b> [poét. gen. plu. fem. βαρεῶν A.<i>Eu</i>.932]<br /><b class="num">A</b> op. a lo ‘ligero’<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[pesado]], [[arrollador]], [[fuerte]] de la mano y el cuerpo de héroes y luchadores χείρ <i>Il</i>.1.219, Hippon.145, E.<i>Hec</i>.1041, τὸ σῶμα App.<i>Mac</i>.14, ὀφρύς Philostr.<i>Gym</i>.31, de atletas ἀκμᾷ [[βαρύς]] Pi.<i>I</i>.3(4).69, οἱ παλαισταί Poll.3.149<br /><b class="num">•</b>milit. de cuerpos de ejército [[pesado]] de los hoplitas e infantería pesada, en compar. βαρύτερος Pl.<i>Lg</i>.833b, sup. βαρύτατον ... τοῦ στρατεύματος X.<i>Cyr</i>.5.3.37 (cód.), τὰ βαρέα τῶν ὅπλων Poll.3.149<br /><b class="num">•</b>c. valor cuantitativo [[abundante]], [[nutrido]] ὄχλος [[LXX]] 1<i>Ma</i>.1.17, στρατός [[LXX]] 4<i>Ma</i>.4.5.<br /><b class="num">2</b> de cuerpos y elementos [[pesado]] de un martillo παρ' ἄκμονι τυπάδι βαρείᾳ S.<i>Fr</i>.844, ἐπίκρανον E.<i>Hipp</i>.201, de las nubes πλήρεις ὄμβρου Ar.<i>Nu</i>.377, de la Tierra <i>SEG</i> 28.775<i>bis</i> (Hiponio V/IV a.C.), de los elementos τὰ βαρέα τὸν κάτω τόπον ἐπισχεῖν D.L.2.8 (= Anaxag.A 1), ἐὰν (τι προσαγορεύῃς) [[βαρύ]], κοῦφον (φανεῖται) Pl.<i>Tht</i>.152d, subst. λέγω δὲ τὸ βαρὺ καὶ τὸ κοῦφον Arist.<i>Cael</i>.310^b25.<br /><b class="num">II</b> de alimentos, sensaciones<br /><b class="num">1</b> [[pesado]], [[indigesto]] πλησμονή X.<i>Cyn</i>.7.4, [[ἄρτος]] Ath.115e.<br /><b class="num">2</b> del olor o sabor [[fuerte]] del petróleo ὀδμή Hdt.6.119, (ὕδατα) σκληρὰ καὶ βαρέα Gal.17(2).159.<br /><b class="num">III</b> op. ὀξύς<br /><b class="num">1</b> de voces y sonidos [[grave]], [[profundo]] φθόγγος <i>Od</i>.9.257, cf. Archyt.B 1, φωνή Pl.<i>Prt</i>.332c, Arist.<i>EN</i> 1125^a14, de la voz de los habitantes del Fasis φθέγγονται βαρύτατον ἀνθρώπων Hp.<i>Aër</i>.15<br /><b class="num">•</b>del ronquido o bramido [[profundo]], [[pesado]] φάρυγγος αἰθέρ' ἐξιεὶς βαρύν E.<i>Cyc</i>.410, [[βρόμος]] E.<i>Hipp</i>.1202, στόνος Call.<i>Dian</i>.56<br /><b class="num">•</b>formas neutr. c. valor adverb. ref. al dolor o lamento [[hondamente]], [[amargamente]] βαρέα στενάχοντα <i>Il</i>.8.334, E.<i>El</i>.301, βαρὺ στενάχων <i>Il</i>.1.364, βαρὺ δὲ στενάχοντος ἄκουσεν <i>Od</i>.8.95, cf. 8.534, βα[ρ] έα στενάχοντες <i>IG</i> 4.800 (Trezén VI/V a.C.), βαρὺ κλαίοισα Call.<i>Lau.Pall</i>.95, βαρὺ δ' ἔστενον Call.<i>Cer</i>.94, βαρὺ ἀμβόασον A.<i>Pers</i>.572, πενθεῖν Ael.<i>VH</i> 12.1.<br /><b class="num">2</b> mús. [[bajo]], [[grave]] [[ἁρμονία]] Arist.<i>EE</i> 1235^a28, ἀπὸ τῶν ὀξυτέρων ἐπὶ τὰ βαρέα [[ἄνεσις]] Anon.Bellerm.5, de los límites inferiores de la escala, en compar. βαρύτερος ὅρος Aristox.<i>Harm</i>.74.13, φθόγγος Anon.Bellerm.4, τύπος Aristid.Quint.7.1, ὑποφρίγιος Aristid.Quint.7.2, sup. βαρυτάτη χορδή Pl.<i>Phdr</i>.268e, [[διάτονος]] Aristox.<i>Harm</i>.33.6, χρωματικὴ λιχανός Aristox.<i>Harm</i>.32.7, del mov. subst. τὸ [[βαρύ]] Aristox.<i>Harm</i>.7.15, 42.<br /><b class="num">3</b> prosod. op. ὀξεῖα del acento [[grave]] ἀντὶ ὀξείας τῆς μέσης συλλαβῆς βαρεῖαν ἐφθεγξάμεθα Pl.<i>Cra</i>.399b, cf. Arist.<i>Rh</i>.1403^b29, A.D.<i>Pron</i>.36.5, προσωδία D.T.674.1, τόνος D.T.674.13, cf. D.H.<i>Comp</i>.11.15, τάσις A.D.<i>Synt</i>.307.13<br /><b class="num">•</b>subst. ἡ β. [[la sílaba no acentuada]] A.D.<i>Synt</i>.100.8.<br /><b class="num">B</b> fig.<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>de pers., en rel. c. la edad [[pesado]], [[torpe]] ἐγὼ ... πρεσβύτερος ... καὶ β. Hdt.4.150, οἱ δὲ σὺν γήρᾳ βαρεῖς S.<i>OT</i> 17, ἀνὴρ ... ἐν γήρᾳ β. S.<i>Ai</i>.1017, β. ... ὑπὸ [[γήρως]] Ael.<i>VH</i> 9.1<br /><b class="num">•</b>cf. del andar [[lento]], [[tardo]] [[βάσις]] S.<i>Tr</i>.966, πούς E.<i>HF</i> 119, βαρὺν ἀστράγαλον· δυσκίνητον Hsch., en rel. c. situaciones o estados ὑπὸ τῆς μέθης Plu.2.596a.<br /><b class="num">2</b> [[de peso]], [[importante]], [[serio]] πόλις Plb.1.17.5<br /><b class="num">•</b>en esp. de expresiones, escritos, etc. [[serio]], [[grave]], [[duro]] φάτις S.<i>Ph</i>.1045, αὐδά S.<i>Ph</i>.208, ἠχώ E.<i>Hipp</i>.791, [[ἀγγελία]] Pl.<i>Cri</i>.43c, ἐπιστολαὶ βαρεῖαι καὶ ἰσχυραί 2<i>Ep.Cor</i>.10.10, αἰτιώματα <i>Act.Ap</i>.25.7, ῥήματα <i>SB</i> 9616ue.31 (VI d.C.)<br /><b class="num">•</b>neutr. subst. compar. τὰ βαρύτερα τοῦ νόμου lo más serio de la ley</i>, <i>Eu.Matt</i>.23.23<br /><b class="num">•</b>de los poderosos [[altivo]] σεμνότεροι ἢ βαρύτεροι Arist.<i>Rh</i>.1391^a26, βασιλεῖς Plu.2.279c.<br /><b class="num">3</b> de mujeres embarazadas [[grávida]], [[preñada]] τὴν μὲν Τάησιν βαρέαν οὖσαν <i>PGoodsp.Cair</i>.15.15 (IV d.C.)<br /><b class="num">•</b>subst. mismo sent. αἱ δὲ βαρεῖαι Call.<i>Cer</i>.130.<br /><b class="num">II</b> c. valor peyor.<br /><b class="num">1</b> [[pesado de sobrellevar]], [[duro]], [[grave]], [[penoso]], [[opresivo]] [[ἄτη]] <i>Il</i>.2.111, ἔρις <i>Il</i>.20.55, Hes.<i>Op</i>.16, Κλῶθες <i>Od</i>.7.197, ἀνάγκα B.17.96, τύχα A.<i>Th</i>.332, S.<i>Ai</i>.980, συμφορά A.<i>Pers</i>.1044, E.<i>Alc</i>.405, κακότης <i>Il</i>.10.71, sup. βαρύτατον κακόν Ar.<i>Ra</i>.1394, τὸ παρόν Th.1.77, ὅρκος S.<i>Fr</i>.933, cf. Call.<i>Fr</i>.75.22, χόλος Hes.<i>Th</i>.615, νόσος S.<i>Ph</i>.1330, cf. <i>Tr</i>.235, Hp.<i>Prorrh</i>.2.39, [[ἀρρωστία]] <i>PTeb</i>.52.11 (II a.C.), πόλεμος D.18.241, θάνατος E.<i>Andr</i>.453, τύμβος S.<i>OC</i> 402, καταλλαγαί A.<i>Th</i>.767, ἡδονή S.<i>OC</i> 1204, ξυμβολή Ar.<i>Ach</i>.1210, βαρέα ... φράσον A.<i>Th</i>.810, en uso pred. αἰσχρὸν [[εἰπεῖν]] καὶ σιωπῆσαι [[βαρύ]] Ar.<i>Lys</i>.713, ἐντολαί 1<i>Ep.Io</i>.5.3, ἧττον ἔσῃ β. τοῖς συνοῦσι Pl.<i>Tht</i>.210c, γείτονες Plb.1.10.6, ξύνοικος A.<i>Supp</i>.415, S.<i>Fr</i>.753, οὐ β. ἦν ὑπὲρ μισθοῦ ξυμβῆναι Philostr.<i>VS</i> 600, μὴ ... β. θέλε ... εἶναι <i>AP</i> 11.326 (Autom.)<br /><b class="num">•</b>de los pecados φορτίον [[LXX]] <i>Ps</i>.37.5, cf. <i>Eu.Matt</i>.23.4, [[ἄχθος]] Eudoc.<i>Cypr</i>.2.105, compar. βαρύτερα ... ὀλιγαρχία Philostr.<i>VS</i> 502, cf. <i>POxy</i>.2110.9 (IV d.C.), sup. βαρύταται λειτουργίαι <i>POxy</i>.1415.21 (III d.C.), cf. <i>BGU</i> 159.3 (III d.C.).<br /><b class="num">2</b> de dioses y pers. [[violento]], [[hostil]], [[cruel]], [[duro]] κῆρες <i>Il</i>.21.548, cf. A.<i>A</i>.206, de las Erinis ὅ γε μὴν κύρσας βαρεῶν τούτων A.<i>Eu</i>.932, de Zeus, A.<i>Pers</i>.828, de su poder οὑπιτιμητὴς τῶν ἔργων β. A.<i>Pr</i>.77, [[δαίμων]] E.<i>Hec</i>.722, 1087, cf. [[δαίμονος]] χηλή A.<i>A</i>.1660, Κύπρις Theoc.1.100, ὀργή S.<i>Ph</i>.368, μῆνις S.<i>OC</i> 1328, θυμός Theoc.1.96, ἀπέχθειαι ... χαλεπώταται καὶ βαρύταται Pl.<i>Ap</i>.23a, μῆτις B.17.28<br /><b class="num">•</b>βαρὺν σ' εὕρηκ' ἐμοί S.<i>OT</i> 546, de Erisictón [[ἄναξ]] Call.<i>Cer</i>.62, [[δημότης]] τε καὶ ξένος E.<i>Supp</i>.894<br /><b class="num">•</b>[[insalubre]], [[malsano]] χωρίον X.<i>Mem</i>.3.6.12<br /><b class="num">•</b>[[dañino]] λύκοι <i>Act.Ap</i>.20.29.<br /><b class="num">C</b> adv. -έως<br /><b class="num">1</b> c. verbos φέρω y ἔχω [[gravosamente]], [[duramente]], [[dolorosamente]] φέρειν Hdt.5.19, cf. Ar.<i>V</i>.158, <i>Th</i>.385, <i>Ra</i>.26, Plb.15.1.1, [[LXX]] 2<i>Ma</i>.14.27<br /><b class="num">•</b>indic. el objeto de la dificultad τὴν νόσον β. φέρει Ar.<i>V</i>.114, β. Αἰσχύλον φέρειν Ar.<i>Ra</i>.803, ὡς ἔχει β. ὑβριζόμενον Anaximen.<i>Rh</i>.1424^b6, β. εἶχε πρὸς ὁμιλίαν Arist.<i>Pol</i>.1311^b9, ἡ μήτηρ σου τυγχάνει β. ἔχουσα <i>UPZ</i> 59.28 (II a.C.), c. verb. indic. dolor, esfuerzo, etc. μὴ ... β. ἄλγει λίαν no te duelas tanto</i> Ar.<i>Nu</i>.716, ἀρρωστοῦντος μου β. por encontrarme gravemente enfermo</i>, <i>PTeb</i>.798.6 (II a.C.), β. δουλεύετε trabajáis duramente</i>, <i>SB</i> 6263.20 (rom.), compar. βαρυτέρως ἐναντιωθῆναι [[LXX]] 3<i>Ma</i>.3.1.<br /><b class="num">2</b> [[pesadamente]], [[lentamente]] κοῦφον βαρέως ... γίγνεσθαι Pl.<i>Tht</i>.189d, λείας βαρέως ἐπιστωμένης Hero <i>Aut</i>.26.6.<br /><b class="num">3</b> ref. al acento [[con baritonesis]] ‘ἀμυγδάλην’ τὸν καρπὸν β. Ath.53b, Αἰολεῖς β. A.D.<i>Pron</i>.51.1.