3,274,873
edits
m (Text replacement - "s’" to "s'") |
m (Text replacement - "d’" to "d'") |
||
Line 17: | Line 17: | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<i>f.</i> [[τεύξω]], <i>ao.</i> ἔτευξα, <i>pf.</i> [[τέτευχα]], <i>dont le sens se confond, comme la forme, avec ceux du pf. de</i> [[τυγχάνω]];<br /><i>Pass. ao.</i> [[ἐτύχθην]], <i>pf.</i> [[τέτυγμαι]], <i>f.ant.</i> [[τετεύξομαι]];<br /><b>I.</b> faire <i>en parl. | |btext=<i>f.</i> [[τεύξω]], <i>ao.</i> ἔτευξα, <i>pf.</i> [[τέτευχα]], <i>dont le sens se confond, comme la forme, avec ceux du pf. de</i> [[τυγχάνω]];<br /><i>Pass. ao.</i> [[ἐτύχθην]], <i>pf.</i> [[τέτυγμαι]], <i>f.ant.</i> [[τετεύξομαι]];<br /><b>I.</b> faire <i>en parl. d'un travail qcque manuel ou intellectuel, particul.</i> :<br /><b>1</b> fabriquer, faire, préparer, construire, édifier, bâtir : δώματα IL, OD une maison ; νηόν OD un temple;<br /><b>2</b> façonner, fabriquer : τρίποδας IL des trépieds ; εἵματα OD des vêtements ; <i>Pass.</i> [[βόες]] χρυσοῖοι [[τετεύχατο]] IL des bœufs avaient été travaillés en or ; [[περόνη]] χρυσοῖο [[τέτυκτο]] IL, OD l’agrafe était faite d'or ; <i>de même au pf. Act. avec sens Pass.</i> : βοὸς ῥινοῖο τετευχώς OD fait en cuir de bœuf ; <i>particul.</i> façonner <i>ou</i> fabriquer avec art ; part. <i>pf. Pass.</i> τετυγμένος, η, ον façonné avec art ; ἀγρὸν ἵκοντο καλὸν Λαέρταο τετυγμένον OD ils allèrent dans le beau champ bien cultivé de Laerte;<br /><b>3</b> apprêter : [[δεῖπνον]] OD un repas;<br /><b>4</b> créer : [[εἴδωλον]] IL un fantôme;<br /><b>5</b> <i>en parl. de phénomènes naturels, d'événements, etc.</i> produire, faire naître, provoquer : ὄμβρον ἠὲ χάλαζαν IL faire arriver de la pluie <i>ou</i> de la grêle ; τ. [[γέλων]] OD provoquer le rire ; τ. πόλεμον OD faire naître une guerre ; τ. θάνατόν τινι préparer la mort à qqn, dresser un plan de meurtre contre qqn ; τ. τινὶ ἄλγεα IL, κήδεα OD préparer de la peine, de la souffrance à qqn ; ἀοιδὴν τ. τινι OD inspirer à qqn un chant ; ταῦτά γ’ ἑτοῖμα [[τετεύχαται]] IL cela est arrivé ainsi ; [[οὐ]] γὰρ ἔτ’ ἀνσχετὰ ἔργα [[τετεύχαται]] OD il est arrivé (il s'est passé) des choses qui ne sont plus supportables ; [[ἡμῖν]] [[νεῖκος]] ἐτύχθη IL entre nous surgit une querelle ; [[ὅμαδος]] ἐτύχθη IL, [[μάχη]] ἐτύχθη IL il s'engagea une mêlée, un combat ; [[ἔνθα]] [[κε]] [[νόστος]] ἐτύχθη IL maintenant le retour se serait produit, s'en serait suivi;<br /><b>II.</b> mettre dans tel état : ἄγνωστον τεύχειν τινά OD rendre qqn méconnaissable ; τεύχειν μέγαν ESCHL rendre grand, puissant ; ὦ [[πούς]], [[πούς]], [[τί]] σ’ ἔτ’ [[ἐν]] βίῳ [[τεύξω]] [[τῷ]] [[μετόπιν]] ; SOPH ô mon pied, mon pied, que dois-je faire de toi désormais ? <i>càd</i> comment supporterai-je ma blessure ? <i>au pf. Pass.</i> [[τέτυγμαι]] être fait ; être : Ὠκεανὸς [[γένεσις]] πάντεσσι τέτυκται IL l’Océan est la source de toutes choses ; Ζεὺς [[ταμίης]] πολέμοιο τέτυκται IL Zeus est l’arbitre du combat ; νόον [[ἐν]] πρώτοισι ἐτέτυκτο IL par l’intelligence il était au nombre des premiers ; <i>de même l’ao.</i> [[ἐτύχθην]] <i>au sens de</i> : je suis devenu.<br />'''Étymologie:''' R. Τυχ, toucher le but, d'où réaliser, faire ; cf. [[τυγχάνω]]. | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
Line 38: | Line 38: | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''τεύχω''': {teúkhō}<br />'''Forms''': Aor. τεῦξαι, -ασθαι, mit Redupl. [[τετυκεῖν]], -έσθαι (κ analog.; Erklärungsversuch von Osthoff ZGdP 304 ff). Pass. [[τυχθῆναι]], Fut. [[τεύξω]], -ομαι, Pass. [[τετεύξομαι]], Perf. Ptz. τετευχώς (μ 423, passiv; myk. ''te''-''tu''-''ko''-''wo''-''a''), Ind. [[τέτευχα]] (sp.), [[τετεύχαται]] (Ν 22), τέτυκται, Plqpf. (ἐ)[[τετεύχατο]], (ἐ)τετύμην,<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[verfertigen]], [[fertigbringen]], [[herstellen]], von Handarbeit, Bau- und Holzwerk, [[bereiten]], oft von Speise und Trank, [[veranstalten]], [[verursachen]] (ep. poet. seit Il.; zum ep. Gebrauch Porzig Satzinhalte 119ff.).<br />'''Composita''': auch m. ἀμφι-, ἐπι-, κατα- u. a.,<br />'''Derivative''': Davon 1. Verbaladj. [[τυκτός]] ‘(künstlich) bearbeitet, vollendet’ (Hom., Theok.; Ammann Μν. [[χάριν]] 1, 19f.), [[εὔτυκτος]] [[wohl gearbeitet]], [[schön gebildet]] (Hom., B.); [[τευκτός]] ib. (Antiph., H., Suid.). [[νεότευκτος]] [[neu verarbeitet]] (Φ 592). 2. [[τεῦχος]], meist -εα, -η, n., pl. [[Rüstzeug]], [[Waffen]], [[Ausrüstung]] (ep. usw.; vgl. Trümpy Fachausdrücke 75ff.), sg. [[Gerät]], [[Gefäß]] (Trag., X., Arist. usw.), [[Papyrusfutteral]] (Pap.), auch vom mensch- lichen Körper (Hp., Arist.). Kompp., z.B. [[τευχεσφόρος]] [[Rüstung tragend]] (A., E.), [[τευχοπλάστις]] f. ‘Gefäße verferti- | |ftr='''τεύχω''': {teúkhō}<br />'''Forms''': Aor. τεῦξαι, -ασθαι, mit Redupl. [[τετυκεῖν]], -έσθαι (κ analog.; Erklärungsversuch von Osthoff ZGdP 304 ff). Pass. [[τυχθῆναι]], Fut. [[τεύξω]], -ομαι, Pass. [[τετεύξομαι]], Perf. Ptz. τετευχώς (μ 423, passiv; myk. ''te''-''tu''-''ko''-''wo''-''a''), Ind. [[τέτευχα]] (sp.), [[τετεύχαται]] (Ν 22), τέτυκται, Plqpf. (ἐ)[[τετεύχατο]], (ἐ)τετύμην,<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[verfertigen]], [[fertigbringen]], [[herstellen]], von Handarbeit, Bau- und Holzwerk, [[bereiten]], oft von Speise und Trank, [[veranstalten]], [[verursachen]] (ep. poet. seit Il.; zum ep. Gebrauch Porzig Satzinhalte 119ff.).<br />'''Composita''': auch m. ἀμφι-, ἐπι-, κατα- u. a.,<br />'''Derivative''': Davon 1. Verbaladj. [[τυκτός]] ‘(künstlich) bearbeitet, vollendet’ (Hom., Theok.; Ammann Μν. [[χάριν]] 1, 19f.), [[εὔτυκτος]] [[wohl gearbeitet]], [[schön gebildet]] (Hom., B.); [[τευκτός]] ib. (Antiph., H., Suid.). [[νεότευκτος]] [[neu verarbeitet]] (Φ 592). 2. [[τεῦχος]], meist -εα, -η, n., pl. [[Rüstzeug]], [[Waffen]], [[Ausrüstung]] (ep. usw.; vgl. Trümpy Fachausdrücke 75ff.), sg. [[Gerät]], [[Gefäß]] (Trag., X., Arist. usw.), [[Papyrusfutteral]] (Pap.), auch vom mensch- lichen Körper (Hp., Arist.). Kompp., z.B. [[τευχεσφόρος]] [[Rüstung tragend]] (A., E.), [[τευχοπλάστις]] f. ‘Gefäße verferti- gend' (Lyk.); [[ἀτευχής]] [[ohne Rüstung]] (E.,''AP''), auf das Verb bezogen [[νεοτευχής]] = [[νεότευκτος]] (Ε 194). Davon [[τευχηστής]] ([[ἀνήρ]]) [[bewaffneter Krieger]] (A., Kall., A. R. u.a.; vgl. unten), -ηστήρ ib. (A.), -ήεις [[bewaffnet]] (Opp.; analogisch, Thieme Stud. 71 A. 3), -[[ήρης]] ib. (Orph.), -ῖτις f. Pflanzenname = [[σχοῖνος]] Ἀραβική (Dsk.), -''ītēs'' (Plin., Redard 77). 3. [[τεύχημα]] n. (A.''Fr''. 375 = 6 M.), entweder aus [[τεῦχος]] erweitert oder von [[τευχέω]], das in [[τετευχῆσθαι]] [[bewaffnet sein]] (χ 104) vorliegt für erwartetes *τετευχέσ-(σ)θαι wie [[τευχηστής]], -τήρ (für τευχεσ-nach [[ὠμηστής]], [[ὀρχηστής]] u.a.); [[ἀτεύχητος]] [[ohne Rüstung]] = [[ἀτευχής]] (''AP'', hell. Ep.); s. Wackernagel Unt. 249. — 4. [[τεύκτωρ]], -ορος m. [[Verfertiger]], [[Schöpfer]] (Man.), -τήρ m. ib. H., Phot., Suid.). 5. [[τεῦγμα]] n. [[Werk]] (Dosiad. ''Ara''), [[τεῦξις]]· [[κατασκευή]], [[ποίησις]] H., auch τύξιες pl. [[Künste]] (Athen II <sup>p</sup>), τύξιν· τεῦξιν, παρασκευήν H. — 6. [[Τυχίος]] m. PN, der dem Aias seinen Schild verfertigte (Η 220: [[Τυχίος]] [[κάμε]] τεύχων). —7. Ganz fraglich myk. ''to''-''u''-''ka'' = τουχά ‘Konfektion ?, Entgelt dafür?’ (Björck Eranos 52, 275, Mühlestein Bibl. Orient. 22, 195).<br />'''Etymology''': Neben [[τεύχω]], τεῦξαι [[verfertigen]] steht das Nasalpräsens [[τυγχάνω]] mit [[τυχεῖν]] in der etwas konkreteren und somit ursprünglicheren Bed. ‘das Ziel, den Zweck erreichen, (zufällig) begegnen’; an der ursprünglichen Zusammengehörigkeit ist kaum zu zweifeln. Genaue oder sichere außergriech. Entsprechungen dieser gewiß altererbten Wortgruppen fehlen. Eine Hypothese s. [[τυγχάνω]].<br />'''Page''' 2,888 | ||
}} | }} |