ελέφαντας: Difference between revisions

← Older edit

ελέφαντας (view source)

Revision as of 09:15, 13 October 2022

No change in size , 13 October 2022

m

Text replacement - "εῑς" to "εῖς"

Spiros

Bureaucrats, Interface administrators, Administrators

3,276,932

edits

@@ Line 1: / Line 1: @@
 {{grml
-|mltxt=ο (ΑΜ [[ἐλέφας]])<br />μεγάλο φυτοφάγο θηλαστικό με [[προβοσκίδα]] και επιμήκεις άνω κυνόδοντες<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[ογκώδης]] και πολύ [[βαρύς]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «[[θαλάσσιος]] [[ελέφας]]» — η [[φώκια]] με [[προβοσκίδα]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[ελεφαντόδοντο]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> η [[ελεφαντίαση]]<br /><b>2.</b> πολύτιμο [[πετράδι]]<br /><b>3.</b> [[σκεύος]], («ῥυτὸν τρεῑς χόας χωροῦν»).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Πρόκειται για δάνεια [[λέξη]] άγνωστης προελεύσεως που προωτοεμφανίστηκε πιθ. στην [[περιοχή]] της Μικράς Ασίας [[κατά]] τη 2η [[χιλιετία]], όταν άκμαζε το [[εμπόριο]] του ελεφαντόδοντου. Το τρίγλωσσο [[κείμενο]] του Ras Shamra παραδίδει και χεττ. τ. <i>lahpas</i> «[[δόντι]] (ελέφαντα), [[ελεφαντόδοντο]]», που [[είναι]] [[επίσης]] δάνεια [[λέξη]]. Λόγω της πρώτης συλλαβής ο ελλ. τ. μπορεί να συνδεθεί με το χαμιτ. <i>elu</i> «[[ελέφαντας]]», ενώ ο εν γένει [[σχηματισμός]] του ακολουθεί το [[πρότυπο]] του τ. [[αδάμας]]. Η λ. [[ελέφας]] εισήχθη στη Λατ. με τις μορφές <i>elephas</i> και <i>elephantus</i>, που διαφέρουν από τον λατ. τ. <i>ebur</i>, «[[ελεφαντόδοντο]]» ο [[οποίος]] συνδέεται με αιγυπτ. <i>ā</i><i>bu</i>, κοπτ. <i>εβ</i>(<i>ο</i>)<i>κ</i>, αρχ. ινδ. <i>ibha</i>-. Τέλος, οι νεώτεροι ευρωπαϊκοί τύποι που δηλώνουν αυτό το ζώο ανάγονται στο λατ. <i>elephas</i> ([[πρβλ]]. γαλλ. <i>elephant</i>, αγγλ. <i>elephant</i>, γερμ. <i>Elefant</i>). Ο τ. [[ελέφας]] με τη [[μορφή]] <i>ελεφαντο</i>- χρησιμοποιείται ως α' συνθετικό τόσο με [[σημασία]] «[[ελέφαντας]]» ([[πρβλ]]. <i>ελεφαντοθήρας</i>) όσο και με [[σημασία]] «[[ελεφαντόδοντο]]» ([[πρβλ]]. [[ελεφαντουργός]])].
+|mltxt=ο (ΑΜ [[ἐλέφας]])<br />μεγάλο φυτοφάγο θηλαστικό με [[προβοσκίδα]] και επιμήκεις άνω κυνόδοντες<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[ογκώδης]] και πολύ [[βαρύς]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «[[θαλάσσιος]] [[ελέφας]]» — η [[φώκια]] με [[προβοσκίδα]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[ελεφαντόδοντο]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> η [[ελεφαντίαση]]<br /><b>2.</b> πολύτιμο [[πετράδι]]<br /><b>3.</b> [[σκεύος]], («ῥυτὸν τρεῖς χόας χωροῦν»).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Πρόκειται για δάνεια [[λέξη]] άγνωστης προελεύσεως που προωτοεμφανίστηκε πιθ. στην [[περιοχή]] της Μικράς Ασίας [[κατά]] τη 2η [[χιλιετία]], όταν άκμαζε το [[εμπόριο]] του ελεφαντόδοντου. Το τρίγλωσσο [[κείμενο]] του Ras Shamra παραδίδει και χεττ. τ. <i>lahpas</i> «[[δόντι]] (ελέφαντα), [[ελεφαντόδοντο]]», που [[είναι]] [[επίσης]] δάνεια [[λέξη]]. Λόγω της πρώτης συλλαβής ο ελλ. τ. μπορεί να συνδεθεί με το χαμιτ. <i>elu</i> «[[ελέφαντας]]», ενώ ο εν γένει [[σχηματισμός]] του ακολουθεί το [[πρότυπο]] του τ. [[αδάμας]]. Η λ. [[ελέφας]] εισήχθη στη Λατ. με τις μορφές <i>elephas</i> και <i>elephantus</i>, που διαφέρουν από τον λατ. τ. <i>ebur</i>, «[[ελεφαντόδοντο]]» ο [[οποίος]] συνδέεται με αιγυπτ. <i>ā</i><i>bu</i>, κοπτ. <i>εβ</i>(<i>ο</i>)<i>κ</i>, αρχ. ινδ. <i>ibha</i>-. Τέλος, οι νεώτεροι ευρωπαϊκοί τύποι που δηλώνουν αυτό το ζώο ανάγονται στο λατ. <i>elephas</i> ([[πρβλ]]. γαλλ. <i>elephant</i>, αγγλ. <i>elephant</i>, γερμ. <i>Elefant</i>). Ο τ. [[ελέφας]] με τη [[μορφή]] <i>ελεφαντο</i>- χρησιμοποιείται ως α' συνθετικό τόσο με [[σημασία]] «[[ελέφαντας]]» ([[πρβλ]]. <i>ελεφαντοθήρας</i>) όσο και με [[σημασία]] «[[ελεφαντόδοντο]]» ([[πρβλ]]. [[ελεφαντουργός]])].
 }}
 {{trml
 |trtx=Abkhaz: аслан; Acehnese: gajah; Afrikaans: olifant; Ahom: 𑜋𑜂𑜫; Albanian: elefant; Amharic: ዝሆን; Arabic: فِيل‎; Egyptian Arabic: فيل‎; Aragonese: alifante; Aramaic Hebrew: פילא‎, פילתא‎; Syriac: ܦܝܠܐ‎, ܦܝܠܬܐ‎; Armenian: փիղ; Assamese: হাতী; Asturian: elefante; Ateso: etome; Avar: пил; Azerbaijani: fil; Banjarese: gajah; Bashkir: фил; Basque: elefante; Bau Bidayuh: gajah; Belarusian: слон, слані́ха; Bengali: হাতি; Blackfoot: innóóhksisii; Breton: olifant; Brunei Malay: gajah; Bulgarian: слон; Burmese: ဆင်; Buryat: заан; Catalan: elefant; Old Catalan: orifany, aurifany, olifany; Central Melanau: gajah; Chechen: пийл; Cherokee: ᎧᎹᎹ, ᎧᎹᎹ ᎤᏔᎾ; Cheyenne: tsėhe'ėseeséhe; Chichewa: njovu; Chinese Cantonese: 象, 大象, 大笨象; Dungan: щён; Gan: 象; Hakka: 象; Jin: 象; Mon: စိၚ်; Mon Pali: ဟတ္ထိ; Mandarin: 象, 大象; Min Bei: 象; Min Dong: 象; Min Nan: 象; Wu: 象; Xiang: 象; Chol: elefanti; Chukchi: эʼԓыпын; Chuvash: слон; Classical Nahuatl: elepantli; Cornish: olifans; Crimean Tatar: fil; Czech: slon, slonice; Dagbani: wobgu; Danish: elefant; Dinka: akoon; Dutch: [[olifant]], [[elpendier]], [[elp]]; Ekpeye: enyî; Esperanto: elefanto; Estonian: elevant; Faroese: fílur; Finnish: norsu, elefantti; French: [[éléphant]], [[éléphante]], [[éléphanteau]], [[éléphantelle]]; Middle French: elephant; Old French: olifan; Friulian: elefant; Gagauz: fillär, fil; Galician: elefante; Georgian: სპილო; German: [[Elefant]], [[Elefantenbulle]], [[Elefantin]], [[Elefantenkuh]], [[Elefantenkalb]]; Alemannic German: Elifant; Greek: [[ελέφαντας]]; Ancient Greek: [[ἐλέφας]]; Greenlandic: nagguaatsoq; Guaraní: tapi'itĩmbuku; Gujarati: હાથી; Gwere: nzogi; Hausa: giwa; Hawaiian: ʻelepani; Hebrew: פִּיל‎; Hindi: हाथी, हस्ती, गज, फ़ील, पील, फील; Hungarian: elefánt; Ibibio: eniin; Icelandic: fíll; Ido: elefanto; Ilocano: gadia; Indonesian: gajah; Interlingua: elephante; Irish: eilifint; Isan: ซ่าง; Italian: [[elefante]]; Japanese: 象, ゾウ; Jarai: rơman; Jarawa: ʈʰehuːʈʰu; Javanese: ꦒꦗꦃ; Jingpho: magwi, magui; Kalenjin: ebelio; Kalmyk: зан; Kamba: nzou; Kannada: ಆನೆ, ಗಜ; Kashmiri: ہۆس‎, ہۆست‎, ۂسؠ تِنؠ‎; Kashubian: słóń; Kazakh: піл; Khasi: hati; Khmer: ដំរី; Khoekhoe: ǂkhoab; Kikuyu: njogu; Komi-Permyak: слӧн; Kongo: nzau, nzau; Korean: 코끼리; Kurdish Central Kurdish: فیل‎; Northern Kurdish: fîl; Kyrgyz: пил; Ladin: elefant; Ladino: איליפ׳אנטי‎; Lao: ຊ້າງ; Latin: [[elephantus]], [[elephas]], [[barrus]], [[Luca bos]]; Latvian: zilonis; Lezgi: фил; Lingala: nzɔku; Lithuanian: dramblys; Luhya: enjofu; Lü: ᦋᦱᧂᧉ; Maasai: olkanchaoi, olenkaina, oltome; Macedonian: слон; Madurese: ꦓꦙ; Malagasy: elefanta; Malay: gajah, biram; Malayalam: ആന; Maltese: iljunfant; Manchu: ᠰᡠᡶᠠᠨ; Mandinka: samoo; Marathi: हत्ती; Mezquital Otomi: elefante; Mirandese: eilefante; Moksha: слан; Mongolian Cyrillic: заан; Uyghurjin: ᠵᠠᠭᠠᠨ; Mukulu: 'elbi; Mwani: nembo; Nahuatl: elefante; Navajo: bíchį́į́h yee adilohii; Nepali: हात्ती; Newar: किसी; Ngazidja Comorian: nɗovu; Norman: êléphant; Northern Sami: elefánta; Northern Thai: ᨩ᩶ᩣ᩠ᨦ, ᨩ᩶ᩣ᩠ᨦ; Norwegian: elefant; Nuer: guɔr; Nupe: dagba; Occitan: elefant; Ojibwe: jejiibajikii; Old Church Slavonic Cyrillic: слонь; Old East Slavic: слонъ; Old English: elpend; Old Norse: fíll; Oriya: ହାତୀ; Oromo: arbaa; Ossetian: пыл; Ottoman Turkish: فیل‎‎; Pali: hatthin, naga, gaja; Pashto: پيل‎; Persian: فیل‎, پیل‎; Middle Persian: pyl; Polish: słoń anim, słonica; Portuguese: [[elefante]], [[elefanta]], [[aliá]], [[elefoa]], [[alifante]]; Punjabi: ਹਾਥੀ; Rade: êman; Rajasthani: गयंद; Rohingya: háñti; Romani: woroslano, woroslanka; Romanian: elefant; Romansch: elefant; Russian: [[слон]], [[слониха]]; Rusyn: слон; Rwanda-Rundi: inzovu; Saek: ซาง; Samoan: 'elefane; Sanskrit: गज, इभ, हस्तिन्; Santali: ᱦᱟᱹᱛᱤ; Sardinian: elefante, elefanti; Scottish Gaelic: ailbhean; Semai: cig; Serbo-Croatian Cyrillic: сло̏н, сло̀ница, фил; Roman: slȍn, slònica, fil; Shan: ၸၢင်ႉ; Shona: nzou; Sicilian: liotru, lifanti; Sindhi: ہاٿيِ‎; Sinhalese: අලියා; Slovak: slon; Slovene: slon, slonica; Somali: maroodi; Sorbian Lower Sorbian: elefant, słon; Upper Sorbian: elefant, słon; Sotho: tlou; Spanish: [[elefante]]; Old Spanish: alefant, eleofant, elifant; Sranan Tongo: asaw; Sundanese: ᮌᮏᮂ; Supyire: ńtàsùù; Swahili: ndovu, tembo; Swazi: indlovu; Swedish: elefant; Sylheti: ꠀꠔ꠆ꠔꠤ; Tagal Murut: godingan, godingan; Tagalog: elepante, gadya, ᜄᜇᜌ; Tai Dam: ꪋ꫁ꪱꪉ; Tai Nüa: ᥓᥣᥒᥳ; Tajik: фил, пил; Tamil: யானை; Tangale: labata; Tatar: фил; Tedaga: kumon; Telugu: ఏనుగు, గజము; Thai: ช้าง, คชสาร; Tibetan: གླང་ཆེན; Tigrinya: ሓርማዝ; Toba Batak: ᯎᯐ; Tocharian B: onkolmo; Tswana: tlou; Turkana: etom; Turkish: fil; Turkmen: pil; Udmurt: слон; Uduk: jè; Ukrainian: слон, слониха, слонь; Urdu: ہاتھی‎, ہستی‎, گج‎, فیل‎, پیل‎; Uyghur: پىل‎; Uzbek: fil; Venda: nḓou; Vietnamese: voi; Vilamovian: elefaont; Volapük: leefad; Welsh: eliffant; West Coast Bajau: datu', gaja; West Frisian: oaljefant; White Hmong: ntxhw; Wolof: ñey wi, ñay; Xhosa: indlovu; Yagnobi: фил; Yakut: слон; Yaqui: elehaánte; Yiddish: העלפֿאַנד‎; Yoruba: erin; Yucatec Maya: chowak jom, elefante; Zazaki: fîl; Zhuang: duzciengh, ciengh; Zulu: indlovu
 }}