γραμματικός: Difference between revisions

γραμματικός (view source)

Revision as of 06:26, 29 September 2017

3,485 bytes added , 29 September 2017

8

Spiros

Bureaucrats, Interface administrators, Administrators

3,274,201

edits

@@ Line 21: / Line 21: @@
 {{DGE
 |dgtxt=-ή, -όν<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>de pers. [[que sabe leer y escribir]], [[letrado]] οἰομένους ... γραμματικοὺς εἶναι Pl.<i>Tht</i>.207b, πότερον δὲ γραμματικώτερον κρίνεις, ὃς ἂν ἑκὼν μὴ ὀρθῶς γράφῃ καὶ ἀναγιγνώσκῃ ἢ ὃς ἂν [[ἄκων]]; X.<i>Mem</i>.4.2.20, ὥσπερ εἰ τὰ γραμματικὰ (πράττουσιν), γραμματικοί (εἰσίν) Arist.<i>EN</i> 1105<sup>a</sup>21, op. [[ἀγράμματος]] Arr.<i>Epict</i>.3.19.6, ἀνὴρ γ. Plu.2.582a, οὐδεὶς ... τὸν κύνα γραμματικὸν λέγει Olymp.<i>in Grg</i>.29.3.<br /><b class="num">2</b> de abstr. [[gramatical]] τοῖς ὀνόμασιν ἀποδιδῶμεν τῇ γραμματικῇ τέχνῃ Pl.<i>Cra</i>.431e, ἡ γ. ἐπιστήμη Arist.<i>Top</i>.142<sup>b</sup>31, γ. ψυχή Plot.6.3.18, rel. la crítica textual ἐξήγησις γ. D.H.<i>Th</i>.51.1.<br /><b class="num">3</b> de cosa [[que lleva grabada una inscripción]] γ. [[ἔκπωμα]] Eub.69, ποτήρια γραμματικά Luc.<i>Lex</i>.7.<br /><b class="num">4</b> astr., dud. [[lineal]] διὰ γραμματικῶν ... ἀναγκῶν (prob. por γραμμικῶν) ref. a la posición de la luna, Alex.Aphr.<i>Pr</i>.2.46.<br /><b class="num">II</b> subst.<br /><b class="num">1</b> ὁ γ. [[maestro de primeras letras]] Hp.<i>Epid</i>.4.37, γ. ἐπιπλήττων παιδί Plu.2.59f, μισθωτοὺς ... ῥήτορας καὶ γραμματικοὺς καὶ φιλοσόφους Luc.<i>Merc.Cond</i>.36, πρὸς τοῦτ' οὐδὲν γραμματικοῦ [[δέομαι]] <i>AP</i> 11.401 (Luc.), τοὺς χρόνους τούτων παῖδες παραδιδόασιν γραμματικῶν Clem.Al.<i>Strom</i>.1.16.79, διδάσκαλοί εἰσιν οἱ γραμματικοί Olymp.<i>in Alc</i>.95.20, γ. Ἑλληνικὸς ἤτοι Ῥωμαϊκός profesor de griego o de latín</i>, <i>DP</i> 7.70<br /><b class="num">•</b>[[gramático]], [[persona erudita]], [[escritor]] οὕτος ἦν γ. τῶν τὰς ἀκροάσεις ποιουμένων Plb.32.2.5, dicho de Eratóstenes como escritor de βίβλια γραμματικά Clem.Al.<i>Strom</i>.1.16.79, τῶν ὕστερον γραμματικῶν κληθέντων, πρότερον δὲ κριτικῶν D.Chr.53.1, σοφοὺς δὲ καὶ ἀμαθεῖς καὶ γραμματικοὺς ἄλλους Plot.2.3.2, cf. Vett.Val.4.12, 388.1, γ. ἠρώτα τὸν διδάσκαλον Hierocl.<i>Facet</i>.136, τοὺς γραμματικοὺς ζητοῦντας περὶ τῆς Ὀδυσσέως πλάνης Stob.3.4.52, τῶν γραμματικῶν ... τινὲς δὲ βιβλιακοί Sch.D.T.470.6, γ. κλεινός en un monumento a Menandro <i>IUrb.Rom</i>.1526.12 (II/III d.C.), γραμματικοὶ ἢ γραμματεῖς Vett.Val.379.15, tb. fem. ἡ Κερκυραία γραμματική Ath.14d, Ἑρμιόνη γραμματική <i>SB</i> 5753.<br /><b class="num">2</b> ἡ γ. [[gramática]] [[δεῖ]] ... τῆς γραμματικῆς Pl.<i>Sph</i>.253a, τὸ γε μὴν γράφειν καὶ ἀναγιγνώσκειν γραμματικῆς τῆς ἀτελεστέρας ἐπάγγελμα, ἣν παρατρέποντές τινες γραμματιστικὴν καλοῦσιν Chrysipp.<i>Stoic</i>.2.31, como ejemplo de τέχνη Phld.<i>Rh</i>.1.7Aur., op. ἡ κριτική Phld.<i>Mus</i>.4.22.38, junto a música, pintura o escultura, Phld.<i>Rh</i>.2.123Aur., comparable a ἰατρική o [[γεωμετρία]] S.E.<i>M</i>.1.45, 46, [[ἄπειρος]] καὶ κοινῆς γλώττης, οὐχ ὅτι γραμματικῆς <i>AP</i> 11.399.6 (Apollinar.), cf. Plb.10.47.7, γραμματικὸς ... τῆς γραμματικῆς ... ἐξέπεσεν un gramático (cayendo de un asno) perdió su propia ciencia paród. del prov. ἀπ' ὄνου κατέπεσεν</i> <i>AP</i> 11.399.2 (Apollinar.), ὤλετο γραμματικῆς ἱερὴ [[βάσις]] <i>AP</i> 7.588 (Paul.Sil.), περὶ ... ἑλληνισμοῦ ἡ γ. Olymp.<i>in Alc</i>.95.20, τὸ περὶ λόγους καταγίνεσθαι καὶ γραμματικῆς ἐστὶ καὶ ἰατρικῆς Olymp.<i>in Grg</i>.4.2, considerada como una diosa (paród.) Γ. φυσίζοη Gramática nodriza de los hombres</i>, <i>AP</i> 11.400.1 (Luc.), o como una cortesana πάντων [[δέκτρια]] Γραμματική <i>AP</i> 11.400.6 (Luc.)<br /><b class="num">•</b>gener. del simple [[conocimiento de las letras]] γ. ... γραμμάτων [[εἴδησις]] S.E.<i>M</i>.1.44, op. [[ἀγραμματία]] Ph.1.502<br /><b class="num">•</b>o por el contrario de la [[erudición]] ὅτι γραμματική ἐστιν ἕξις παντελὴς ἐν γράμμασι Eratosth. en Sch.D.T.160.10<br /><b class="num">•</b>tb. τὰ γραμματικά [[conocimientos gramaticales]], [[gramática]] ἐν μουσικοῖς τις ἢ γραμματικοῖς ἐπιδιδούς Plu.2.75b<br /><b class="num">•</b>tít. de una obra de Eratóstenes, Clem.Al.<i>Strom</i>.1.16.79.<br /><b class="num">3</b> ἡ γ. [[escritura]] ἱερὰ γραμματική escritura jeroglífica</i>, <i>OGI</i> 56.64 (Egipto III a.C.), γραμματικῇ χρῶνται (Τουρδητανοί) Str.3.1.6, del alfabeto τὰ γράμματα τῆς μετ' Εὐκλείδην ὄντα γραμματικῆς los caracteres del alfabeto posterior a Euclides</i> Plu.<i>Arist</i>.1, cf. Plu.2.579a.<br /><b class="num">4</b> τὸ γ. en pap. [[cuota o tasa de administración]] para el mantenimiento de un administrador (cf. [[γραμματεύς]] I 2) <i>PPetr</i>.1.39d.4 (III a.C.), <i>PHib</i>.110.23 (III a.C.), <i>PTeb</i>.61b.342, 93.2 (ambos II a.C.).<br /><b class="num">III</b> adv. -ῶς [[de acuerdo con la gramática]] λέγειν γ. τὸν ... ὀνόματος λόγον Pl.<i>Tht</i>.207b<br /><b class="num">•</b>[[como una persona letrada]] κινῶν ... γ. τὸν ἀγράμματον Plu.2.405a.
+}}
+{{grml
+|mltxt=-ή, -ό (AM [[γραμματικός]], -ή, -όν)<br />Ι. αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στα γράμματα ή στη [[γραμματική]] («γραμματικοί κανόνες», «γραμματικές παρατηρήσεις», «[[γραμματικά]] σφάλματα»)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b><br /><b>1.</b> «γραμματικό [[γένος]]» — [[χαρακτηρισμός]] που αναφέρεται στη γλωσσική [[έκφραση]] και όχι στη [[φυσική]] [[πραγματικότητα]] (π. χ. το [[χελιδόνι]] έχει ουδέτερο το γραμματικό του [[γένος]], ενώ έχει [[αρσενικό]] ή θηλυκό το [[φυσικό]])<br /><b>2.</b> «[[γραμματική]] [[ερμηνεία]]» (του νόμου)<br />[[ερμηνεία]] του νόμου [[κατά]] [[γράμμα]], βασισμένη αποκλειστικά στη [[διατύπωση]] του κειμένου του<br />II. <b>το αρσ. ως ουσ.</b> [[γραμματικός]], ο<br /><b>1.</b> ο [[γραμματοδιδάσκαλος]], αυτός που διδάσκει τα [[πρώτα]] γράμματα στους μαθητές<br /><b>2.</b> [[κριτικός]], [[ερμηνευτής]] τών αρχαίων κειμένων (και [[κυρίως]] του ομηρικού)<br /><b>3.</b> [[γραμματέας]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[εγγράμματος]], μορφωμένος<br />III. <b>το θηλ. ως ουσ.</b> [[γραμματική]], <i>η</i><br />(στα αρχ. και ως επίθ., «γραμματικὴ [[τέχνη]], [[ἐπιστήμη]]»)<br />η [[επιστήμη]] που ασχολείται με το [[τυπικό]] της γλώσσας και τον καθορισμό τών νόμων της<br />(<b>μσν. νεοελλ.</b>) <b>φρ.</b> «Γραμματική της Μουσικής» — [[πραγματεία]] θεωρίας της βυζαντινής μουσικής<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[εγχειρίδιο]] για τη [[διδασκαλία]] της γραμματικής<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[πολυμάθεια]], [[παιδεία]]<br /><b>2.</b> το [[αλφάβητο]]<br />IV. (<b>το ουδ. πληθ. ως ουσ.</b>) [[γραμματικά]], <i>τα</i><br />τα [[πρώτα]] γράμματα, η εγκύκλιο [[μόρφωση]] («ἔμαθον τὰ γραμματικὰ [[μετὰ]] πολλοῡ τοῡ κόπου», Θ. Πρόδρ.).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[γράμμα]] (-<i>ατος</i>). Ο όρος [[γραμματική]] με τη [[σημασία]] με την οποία χρησιμοποιείται [[σήμερα]] πρωτοεμφανίστηκε ήδη στην [[εποχή]] τών Αλεξανδρινών, στο [[βιβλίο]] <i>Τέχνη Γραμματική</i> του Διονυσίου του Θρακός ([[γύρω]] στο 100 π. Χ.). Το [[έργο]] αυτό [[είναι]] η πρώτη [[γραμματική]] που συντάχθηκε στον ευρωπαϊκό χώρο, σ' αυτό δε στηρίχτηκαν όλοι οι μεταγενέστεροι γραμματικοί [[μέχρι]] τη σχολική [[γραμματική]] τών ημερών μας].
 }}