ἀνδράποδον: Difference between revisions

4
(big3_4)
(4)
Line 24: Line 24:
{{DGE
{{DGE
|dgtxt=-ου, τό<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [dat. plu. ép. -δεσσι <i>Il</i>.7.475]<br /><b class="num">1</b> [[cautivo]], [[persona capturada en guerra como esclava]] Hdt.3.129, 5.31, Th.6.62<br /><b class="num">•</b>op. [[δοῦλος]] como [[cautivo]] frente a ‘esclavo’ ὅσοι δὲ ἦσαν ξεῖνοί τε καὶ δοῦλοι ... ἐν ἀνδραπόδων λόγῳ ποιεύμενος εἶχε Hdt.3.125, τὰ ἀνδράποδα πάντα, καὶ δοῦλα καὶ ἐλεύθερα todos los cautivos, tanto esclavos como libres</i> Th.8.28, cf. X.<i>HG</i> 1.6.15<br /><b class="num">•</b>[[esclavo]] en gener. <i>Il</i>.7.475, Th.1.139, Pl.<i>Lg</i>.916a, D.22.68, Is.8.35, <i>PHib</i>.29.1.4 (III a.C.), <i>FD</i> 1.486.1B7 (III a.C.), Plb.16.22.5, I.<i>BI</i> 4.394, <i>AI</i> 2.189, 4.309, <i>BGU</i> 1059.9 (I a.C.), Ph.1.127, 2.47, Luc.<i>Nec</i>.17, <i>DMort</i>.2.1, LXX 3<i>Ma</i>.7.5, <i>POxy</i>.1102.15 (II d.C.), D.C.55.31.4, 61.18.1, <i>POxy</i>.2713.12, 24 (III d.C.), 2673.19 (IV d.C.), <i>PSI</i> 452.3, 8 (IV d.C.), de una mujer, Pherecr.202C<br /><b class="num">•</b>op. [[ἀνήρ]]: οὐδὲν διαφέρει τύραννος ἀνδραπόδων μᾶλλον ἄρχειν ἢ ἀνδρῶν βουλόμενος Plu.2.147d<br /><b class="num">•</b>unido a animales ἀ. καὶ βοσκήματα Arist.<i>Rh</i>.1361<sup>a</sup>14, ἀ. καὶ θηρία Arist.<i>Metaph</i>.1075<sup>a</sup>21.<br /><b class="num">2</b> como palabra injuriosa [[siervo]], [[miserable]] Pl.<i>Grg</i>.483b, <i>Thg</i>.130b, X.<i>Mem</i>.4.2.39, D.Chr.31.109, como forma de interpelar a uno, Arr.<i>Epict</i>.1.4.14.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> Deriv. de [[ἀνήρ]] siguiendo el modelo de τετράποδον.
|dgtxt=-ου, τό<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [dat. plu. ép. -δεσσι <i>Il</i>.7.475]<br /><b class="num">1</b> [[cautivo]], [[persona capturada en guerra como esclava]] Hdt.3.129, 5.31, Th.6.62<br /><b class="num">•</b>op. [[δοῦλος]] como [[cautivo]] frente a ‘esclavo’ ὅσοι δὲ ἦσαν ξεῖνοί τε καὶ δοῦλοι ... ἐν ἀνδραπόδων λόγῳ ποιεύμενος εἶχε Hdt.3.125, τὰ ἀνδράποδα πάντα, καὶ δοῦλα καὶ ἐλεύθερα todos los cautivos, tanto esclavos como libres</i> Th.8.28, cf. X.<i>HG</i> 1.6.15<br /><b class="num">•</b>[[esclavo]] en gener. <i>Il</i>.7.475, Th.1.139, Pl.<i>Lg</i>.916a, D.22.68, Is.8.35, <i>PHib</i>.29.1.4 (III a.C.), <i>FD</i> 1.486.1B7 (III a.C.), Plb.16.22.5, I.<i>BI</i> 4.394, <i>AI</i> 2.189, 4.309, <i>BGU</i> 1059.9 (I a.C.), Ph.1.127, 2.47, Luc.<i>Nec</i>.17, <i>DMort</i>.2.1, LXX 3<i>Ma</i>.7.5, <i>POxy</i>.1102.15 (II d.C.), D.C.55.31.4, 61.18.1, <i>POxy</i>.2713.12, 24 (III d.C.), 2673.19 (IV d.C.), <i>PSI</i> 452.3, 8 (IV d.C.), de una mujer, Pherecr.202C<br /><b class="num">•</b>op. [[ἀνήρ]]: οὐδὲν διαφέρει τύραννος ἀνδραπόδων μᾶλλον ἄρχειν ἢ ἀνδρῶν βουλόμενος Plu.2.147d<br /><b class="num">•</b>unido a animales ἀ. καὶ βοσκήματα Arist.<i>Rh</i>.1361<sup>a</sup>14, ἀ. καὶ θηρία Arist.<i>Metaph</i>.1075<sup>a</sup>21.<br /><b class="num">2</b> como palabra injuriosa [[siervo]], [[miserable]] Pl.<i>Grg</i>.483b, <i>Thg</i>.130b, X.<i>Mem</i>.4.2.39, D.Chr.31.109, como forma de interpelar a uno, Arr.<i>Epict</i>.1.4.14.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> Deriv. de [[ἀνήρ]] siguiendo el modelo de τετράποδον.
}}
{{grml
|mltxt=[[ἀνδράποδον]], το (Α)<br /><b>1.</b> [[αιχμάλωτος]] που τον πουλούν ως δούλο, [[δούλος]]<br /><b>2.</b> άναντρος, [[άβουλος]], [[δουλοπρεπής]] άντρας.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[ανήρ]], <i>ανδρός</i>. Ο τ. χρησιμοποιήθηκε αρχικά στον πληθ. <i>ανδράποδα</i>, αναλογικά [[προς]] το [[τετράποδα]] (<b>[[πρβλ]].</b> <i>τετραπόδων πάντων και ανδραπόδων</i>). Σήμαινε [[κυρίως]] τον εχθρό που αιχμαλωτίζεται και πουλιέται ως [[δούλος]] ([[Όμηρος]] <b>κ.ά.</b>), προσέλαβε όμως και [[σημασία]] που εκφράζει [[περιφρόνηση]] ([[Πλάτων]], Ξενοφών <b>κ.ά.</b>). Στον Όμηρο απαντά τ. <i>ανδραπόδεσι</i> (ως δοτ. ενός τ. <i>ανδράπους</i>), όπου ο Αρίσταρχος διορθώνει σε <i>ανδραπόδοισι</i>. Πάντως [[είναι]] [[σχεδόν]] βέβαιο ότι ο τ. στον ενικό [[ανδράποδον]] [[είναι]] [[υστερογενής]] και γι΄ αυτό ο [[ομηρικός]] [[στίχος]] (Ιλ. Η 475) αμφισβητήθηκε από τους αρχαίους γραμματικούς].
}}
}}