ἔνος: Difference between revisions

ἔνος (view source)

Revision as of 07:09, 29 September 2017

2,778 bytes added , 29 September 2017

12

Spiros

Bureaucrats, Interface administrators, Administrators

3,277,121

edits

@@ Line 21: / Line 21: @@
 {{DGE
 |dgtxt=-ου, ὁ <b class="num">1</b> [[año]] ἔνον τὸν ἐνιαυτὸν Ἕλληνες [[εἶπον]] Lyd.<i>Mens</i>.4.1, cf. Hdn.Gr.1.176, Ammon.<i>Diff</i>.394, Apollon.<i>Lex</i>.748, Ptol.<i>Vocab</i>.π 128, Orio 69.20, <i>Epim.Hom.Il</i>.1.1 (p.56).<br /><b class="num">2</b> [[cosecha anual]] Hsch.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> Prob. de un antiguo *<i>enos</i>, cf. [[δίενος]], τετραένης, ἦνις, y c. r. en grado ø, lituan. <i>pérnai</i> ‘el año pasado’, etc. < [[ἔνος]] [[ἕνος]] > [[ἔνος]], -η, -ον<br /><br /><b class="num">• Alolema(s):</b> dór. gen. [[ἔνας]] Theoc.18.14; lacon. [[ἔναρ]] Hsch.<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [sólo en casos obl. del fem. c. valor adv., en ac. solo en la expr. εἰς ἔνην (<i>sc</i>. ἡμέραν) c. mismo sent. y tb. en la forma [[ἔνηφι]]; frec. c. espír. áspero en edd.]<br />[[pasado mañana]] μηδ' ἀναβάλλεσθαι ἔς τ' [[αὔριον]] ἔς τε [[ἔνηφι]] no dejar (nada) para mañana ni para pasado mañana</i> Hes.<i>Op</i>.410, en gen. κἂν ἕνης ἔλθῃς Ar.<i>Ec</i>.796, καὶ [[ἔνας]] καὶ ἐς ἀῶ pasado mañana y al día siguiente</i> Theoc.l.c., cf. Hdn.Gr.2.555, Hsch., en dat. [[αὔριον]] <καὶ> τῇ ἔνῃ Antipho 6.21, c. εἰς en ac.: παρεῖναι δ' εἰς ἕνην Ar.<i>Ach</i>.172, dud. c. gen. ἐς ἔνης D.C.47.41.2.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> Antiguo tema pron. deíctico *<i>eno</i> conservado en gr. [[ἔνη]], het. <i>eni</i>-, <i>anni</i>, aesl. <i>onŭ</i> y en comp., cf. [[ἐκεῖνος]], aisl. <i>hinn</i>.
+}}
+{{grml
+|mltxt=<b>(I)</b><br />[[ἔνος]], ο (Α)<br />το [[έτος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[ένος]] [[είναι]] μτγν. και προήλθε πιθ. κατ' [[απόσπαση]] από τα [[σύνθετα]] [[δίενος]], [[τρίενος]], [[τετράενος]] κ.ά. (Για την ετυμολ. του -<i>ενος</i> <b>βλ. λ.</b> [[ενιαυτός]])].———————— <b>(II)</b><br />[[ἔνος]], -η, -ον (Α)<br />(μόνο σε πλάγ. πτώσεις του θηλ.) [[μεθαύριο]] («ἐς τ' [[αὔριον]] ἐς τ' [[ἔννηφιν]]», «καὶ [[ἔνας]] καὶ ἐς ἀῶ»).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. απαντά μόνο στις πλάγιες πτώσεις του θηλυκού <i>ένη</i> σε επιρρηματικές εκφράσεις. Ανάγεται σε ΙE <i>eno</i>-, που [[είναι]] δεικτική [[αντωνυμία]] και χρησιμοποιείται για απομακρυσμένα αντικείμενα (<b>[[πρβλ]].</b> [[εκείνος]])].———————— <b>(III)</b><br />[[ἕνος]], -η, -ον (Α)<br /><b>1.</b> παλιότερος<br /><b>2.</b> <b>γεν.</b> [[παλιός]], [[περασμένος]]<br /><b>3.</b> [[περυσινός]]<br /><b>4.</b> (η δοτ. θηλ. ως επίρρ.) προ πολλού<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> «ἕνη καὶ νέα (ενν. [[ημέρα]])» — η [[παλιά]] και νέα [[ημέρα]], η τελευταία [[ημέρα]] του [[μήνα]] («Σκιροφοριῶνος ἕνῃ καὶ νέᾳ»).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Πρόκειται για αρχαίο [[επίθετο]] με απαθή [[βαθμίδα]] ρίζας <span style="color: red;"><</span> ΙΕ <i>senos</i>. Στην Ελληνική δεν χρησιμοποιήθηκε [[ποτέ]] με τη σημ. «[[γέρος]]», για την οποία υπήρχε η λ. [[γέρων]]. Στις άλλες ινδοευρ. γλώσσες απαντά τόσο με τη σημ. «[[παλιός]]» (<b>[[πρβλ]].</b> αρμεν. <i>hin</i>, λιθ. <i>s</i><i>ē</i><i>nas</i>, αρχ. ινδ. <i>sana</i>-, αρχ. ιρλ. <i>sen</i> <b>κ.ά.</b>), όσο και με τη σημ. «[[γέρος]]» στην Κελτική, τη Λιθουανική και τη Γερμανική (<b>[[πρβλ]].</b> γοτθ. <i>sineigs</i> «[[πρεσβύτης]]», αβεστ. <i>hana</i>-). Στη Λατινική χρησιμοποιήθηκε αποκλειστικά με τη δεύτερη σημ.<br /><b>[[πρβλ]].</b> <i>senex</i> «[[γέρος]]»].
 }}