περισσεύω: Difference between revisions

32
(T21)
(32)
Line 24: Line 24:
{{Thayer
{{Thayer
|txtha=[[imperfect]] ἐπερίσσευον (περισσεύσειν ( bez); 1st aorist ἐπερίσσευσα; [[passive]], [[present]] περισσεύομαι (περισσευθήσεται; ([[περισσός]], [[which]] [[see]]);<br /><b class="num">1.</b> intransitive and [[properly]], to [[exceed]] a [[fixed]] [[number]] or [[measure]]; to be [[over]] and [[above]] a [[certain]] [[number]] or [[measure]]: [[μύριοι]] εἰσιν ἀριθμόν ... [[εἷς]] δέ περισσεύει, [[Hesiod]] from 14,4 (clxix. (187), edition Göttling); [[hence]],<br /><b class="num">a.</b> to be [[over]], to [[remain]]: τό περισσεῦον [[τῶν]] κλασμάτων, equivalent to τά περισσευοντα κλάσματα, περισσεύει μοι τί, τό περισσεῦσαν τίνι, [[what]] remained [[over]] to [[one]], to [[exist]] or be at [[hand]] in [[abundance]]: τίνι, τό περισσεῦον τίνι, [[one]]'s [[abundance]], [[wealth]] (R. V. [[superfluity]]); opposed to [[ὑστέρησις]]), [[ὑστέρημα]], to be [[great]] ([[abundant]]), περισσεύει τί [[εἰς]] τινα, "a [[thing]] comes in [[abundance]], or overflows, [[unto]] [[one]]; [[something]] falls to the [[lot]] of [[one]] in [[large]] [[measure]]": [[περισσεύω]] [[εἰς]] τί, to redound [[unto]], [[turn]] [[out]] [[abundantly]] for, a [[thing]], ἡ [[ἀλήθεια]] [[τοῦ]] Θεοῦ ἐν τῷ ἐμῷ ψεύσματι ἐπερίσσευσεν [[εἰς]] [[τήν]] [[δόξαν]] [[αὐτοῦ]], i. e. by my [[lie]] it came to [[pass]] [[that]] God's [[veracity]] became the [[more]] [[conspicuous]], and [[becoming]] [[thus]] [[more]] [[thoroughly]] [[known]] increased his [[glory]], to be increased, τῷ ἀριθμῷ, to [[abound]], [[overflow]], i. e. α. to be [[abundantly]] furnished [[with]], to [[have]] in [[abundance]], [[abound]] in (a [[thing]]): [[absolutely]] (A. V. to [[abound]]), to be in [[affluence]], ὑστερεῖσθαι; Winer s Grammar, § 30,8b.; (cf. Buttmann, § 132,12)): ἄρτων, R G L T Tr marginal [[reading]] β. to be [[pre-eminent]], to [[excel]] (cf. Buttmann, § 132,22): [[absolutely]], ἐν [[with]] a dative of the virtues or the actions in [[which]] [[one]] excels (Buttmann, § 132,12), L T Tr WH [[omit]] ἐν); περισσεύητε [[μᾶλλον]], to [[excel]] [[still]] [[more]], to [[increase]] in [[excellence]], [[μᾶλλον]] καί [[μᾶλλον]] περισσεύῃ, περισσεύσῃ ... [[πλεῖον]], to [[excel]] [[more]] [[than]] (A. V. [[exceed]]; cf. Buttmann, § 132,20,22), περισσεύειν [[ὑπέρ]] τινα, τί ἐπερίσσευσεν ὁ [[ἄνθρωπος]] [[παρά]] τό [[κτῆνος]]; Winer s Grammar, p. 23; § 38,1), to [[make]] to [[abound]], i. e.<br /><b class="num">a.</b> to [[furnish]] [[one]] [[richly]] so [[that]] he has [[abundance]]: [[passive]], WH Tr [[text]]; τί [[εἰς]] τινα, to [[make]] a [[thing]] to [[abound]] [[unto]] [[one]], to [[confer]] a [[thing]] [[abundantly]] [[upon]] [[one]], to [[make]] [[abundant]] or [[excellent]]: τί, to [[cause]] [[one]] to [[excel]]: τινα, [[with]] a dative of the [[thing]], τάς ὥρας, to [[extend]] the hours [[beyond]] the prescribed [[time]], Athen. 2, p. 42b.) (Compare: [[ὑπερπερισσεύω]].)  
|txtha=[[imperfect]] ἐπερίσσευον (περισσεύσειν ( bez); 1st aorist ἐπερίσσευσα; [[passive]], [[present]] περισσεύομαι (περισσευθήσεται; ([[περισσός]], [[which]] [[see]]);<br /><b class="num">1.</b> intransitive and [[properly]], to [[exceed]] a [[fixed]] [[number]] or [[measure]]; to be [[over]] and [[above]] a [[certain]] [[number]] or [[measure]]: [[μύριοι]] εἰσιν ἀριθμόν ... [[εἷς]] δέ περισσεύει, [[Hesiod]] from 14,4 (clxix. (187), edition Göttling); [[hence]],<br /><b class="num">a.</b> to be [[over]], to [[remain]]: τό περισσεῦον [[τῶν]] κλασμάτων, equivalent to τά περισσευοντα κλάσματα, περισσεύει μοι τί, τό περισσεῦσαν τίνι, [[what]] remained [[over]] to [[one]], to [[exist]] or be at [[hand]] in [[abundance]]: τίνι, τό περισσεῦον τίνι, [[one]]'s [[abundance]], [[wealth]] (R. V. [[superfluity]]); opposed to [[ὑστέρησις]]), [[ὑστέρημα]], to be [[great]] ([[abundant]]), περισσεύει τί [[εἰς]] τινα, "a [[thing]] comes in [[abundance]], or overflows, [[unto]] [[one]]; [[something]] falls to the [[lot]] of [[one]] in [[large]] [[measure]]": [[περισσεύω]] [[εἰς]] τί, to redound [[unto]], [[turn]] [[out]] [[abundantly]] for, a [[thing]], ἡ [[ἀλήθεια]] [[τοῦ]] Θεοῦ ἐν τῷ ἐμῷ ψεύσματι ἐπερίσσευσεν [[εἰς]] [[τήν]] [[δόξαν]] [[αὐτοῦ]], i. e. by my [[lie]] it came to [[pass]] [[that]] God's [[veracity]] became the [[more]] [[conspicuous]], and [[becoming]] [[thus]] [[more]] [[thoroughly]] [[known]] increased his [[glory]], to be increased, τῷ ἀριθμῷ, to [[abound]], [[overflow]], i. e. α. to be [[abundantly]] furnished [[with]], to [[have]] in [[abundance]], [[abound]] in (a [[thing]]): [[absolutely]] (A. V. to [[abound]]), to be in [[affluence]], ὑστερεῖσθαι; Winer s Grammar, § 30,8b.; (cf. Buttmann, § 132,12)): ἄρτων, R G L T Tr marginal [[reading]] β. to be [[pre-eminent]], to [[excel]] (cf. Buttmann, § 132,22): [[absolutely]], ἐν [[with]] a dative of the virtues or the actions in [[which]] [[one]] excels (Buttmann, § 132,12), L T Tr WH [[omit]] ἐν); περισσεύητε [[μᾶλλον]], to [[excel]] [[still]] [[more]], to [[increase]] in [[excellence]], [[μᾶλλον]] καί [[μᾶλλον]] περισσεύῃ, περισσεύσῃ ... [[πλεῖον]], to [[excel]] [[more]] [[than]] (A. V. [[exceed]]; cf. Buttmann, § 132,20,22), περισσεύειν [[ὑπέρ]] τινα, τί ἐπερίσσευσεν ὁ [[ἄνθρωπος]] [[παρά]] τό [[κτῆνος]]; Winer s Grammar, p. 23; § 38,1), to [[make]] to [[abound]], i. e.<br /><b class="num">a.</b> to [[furnish]] [[one]] [[richly]] so [[that]] he has [[abundance]]: [[passive]], WH Tr [[text]]; τί [[εἰς]] τινα, to [[make]] a [[thing]] to [[abound]] [[unto]] [[one]], to [[confer]] a [[thing]] [[abundantly]] [[upon]] [[one]], to [[make]] [[abundant]] or [[excellent]]: τί, to [[cause]] [[one]] to [[excel]]: τινα, [[with]] a dative of the [[thing]], τάς ὥρας, to [[extend]] the hours [[beyond]] the prescribed [[time]], Athen. 2, p. 42b.) (Compare: [[ὑπερπερισσεύω]].)  
}}
{{grml
|mltxt=και [[περιττεύω]] ΝΜΑ και περ(ι)σσεύγω και περσεύω Ν [[περισσός]] / [[περιττός]]<br /><b>1.</b> [[πλεονάζω]], [[ξεπερνώ]] τον απαιτούμενο ή τον κανονικό αριθμό, [[μένω]] ως [[υπόλοιπο]] («μύριοί εἰσιν τὸν ἀριθμόν, εἷς δὲ περισσεύει», <b>Ησίοδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[είμαι]] υπερεπαρκής, [[αφθονώ]], έχω [[περίσσεια]], [[είμαι]] [[υπεραρκετός]] (α. «η [[κακία]] περισσεύει στην [[εποχή]] μας» β. «τὸ ἀνδρεῑον ἐπερίττευεν αὐτῇ», Διον. Αλ.)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>παροιμ.</b> α) «στο [[καλάθι]] δεν χωράει, στο [[κοφίνι]] του περισσεύει» — λέγεται όταν υπάρχει [[δυσκολία]] προσαρμογής σε μια [[κατάσταση]]<br />β) «του τρελού το [[σκοινί]] δεν φτάνει μονό, διπλό φτάνει και περισσεύει» — αυτός που τσιγκουνεύεται για ένα αναγκαίο [[έξοδο]], αργότερα θα χρειαστεί να ξοδέψει περισσότερα<br /><b>νεοελλ.-αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[γίνομαι]] [[περισσότερος]], αφθονότερος, αυξάνομαι, [[πληθαίνω]] (α. «η [[παίδα]] του περίσευγε και [[μπλιο]] δεν είχε [[γνώση]]», <b>Ερωτόκρ.</b><br />β. «αἱ μὲν οὖν ἐκκλησίαι ἐστερεοῡντο καὶ ἐπερίσσευον τῷ ἀριθμῷ καθ' ἡμέραν», ΚΔ)<br /><b>2.</b> [[μένω]] ως [[υπόλοιπο]], ως [[πλεόνασμα]], [[απομένω]] (α. «μάς περίσσεψαν αρκετά χρήματα» β. «εἴ τι περισσεύοι ἀπὸ τῶν τόκων», <b>επιγρ.</b>)<br /><b>3.</b> (νεοελλ. μόνο ο τ. [[περιττεύω]], αρχ. και ο τ. [[περισσεύω]]) [[είμαι]] [[περιττός]], [[πλεονάζω]] ως [[άχρηστος]], [[παρέλκω]] (α. «όταν μιλούν τα πράγματα, τα [[λόγια]] περιττεύουν» β. «τὰ μὲν περισσεύοντα τῶν λόγων ἄφες», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>4.</b> [[είμαι]] [[ανώτερος]], έχω περισσότερα πλεονεκτήματα, [[πλεονεκτώ]], [[ξεπερνώ]] κάποιον (α. [[πάσα]] κιανείς στο δύναται τσ' άλλους να περισσεύγει», Ερωφ.<br />β. «καὶ τί ἐπερίσσευσεν ὁ [[ἄνθρωπος]] παρὰ τὸ [[κτῆνος]];», ΠΔ)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (<b>για πρόσ.</b>) έχω [[κάτι]] άφθονο, έχω [[αφθονία]] από [[κάτι]] («περισσεύειν χορηγίᾳ», <b>Πολ.</b>)<br /><b>2.</b> (μτβ. για πράγμ.) [[καθιστώ]] [[κάτι]] άφθονο, [[παρέχω]] [[κάτι]] με [[αφθονία]] («δυνατὸς δὲ ὁ Θεὸς πᾱσαν [[χάριν]] περισσεῡσαι εἰς ὑμᾱς», ΚΔ)<br /><b>3.</b> (και το παθ.) <i>περισσεύομαι</i><br />παρέχομαι, δίνομαι με [[αφθονία]] («[[ὅστις]] γὰρ ἔχῃ, δοθήσεται [[αὐτῶ]] καὶ περισσευθήσεται», ΚΔ)<br /><b>4.</b> [[γίνομαι]] [[ανώτερος]], [[καλύτερος]] («πρὸς τὴν οἰκοδομὴν τῆς ἐκκλησίας ζητεῑται ἵνα περισσεύσητε», ΚΔ)<br /><b>5.</b> (με γεν.) [[υπερβαίνω]], [[ξεπερνώ]] κάποιον στον αριθμό ή στην [[ποσότητα]] («περιττεύουσιν ἡμῶν οἱ πολέμιοι», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>6.</b> (το μέσ. με γεν.) έχω [[κάτι]] άφθονο, υπεραρκετό («πόσοι μίσθιοι τοῡ πατρός μου περισσεύονται ἄρτων;», ΚΔ)<br /><b>7.</b> (το ουδ. της μτχ. ενεστ. ως ουσ.) <i>τὸ περισσεῡον</i><br />το [[περίσσευμα]] («ἦραν τὸ περισσεῡον τῶν κλασμάτων», ΚΔ)<br /><b>8.</b> [[ενεργώ]], [[κάνω]] ώστε να προάγεται [[κάποιος]], [[προάγω]] («ὑμᾱς δὲ Κύριος πλεονάσαι καὶ περισσεῡσαι τῇ ἀγάπῃ», ΚΔ)<br /><b>9.</b> <b>μέσ.</b> βρίσκομαι σε πλεονεκτική [[θέση]], [[πλεονεκτώ]] («[[οὔτε]] γὰρ ἐὰν φάγωμεν περισσευόμεθα, [[οὔτε]] ἐὰν μὴ φάγωμεν ὑστερούμεθα», ΚΔ)<br /><b>10.</b> <b>φρ.</b> α) «[[περισσεύω]] τὰς ὥρας» — [[επιμηκύνω]] τις ώρες<br />β) «[[περισσεύω]] μᾱλλον» — προάγομαι, [[προοδεύω]], [[προκόβω]].
}}
}}