3,274,916
edits
κρόκη: Difference between revisions
5
(22) |
(5) |
||
| Line 18: | Line 18: | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=<b>(I)</b><br />η (Α [[κρόκη]], αιτ. εν. και [[κρόκα]], ονομ. πληθ. [[κρόκες]])<br />το [[νήμα]] που περνά με τη [[σαΐτα]] στο [[στημόνι]] του αργαλειού, [[υφάδι]] («υφαίνουσι δέ... ἄνω τὴν κρόκην ὠθέοντες», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (γενικά) [[κλωστή]], [[νήμα]]<br /><b>2.</b> [[κλωστή]] από [[μαλλί]], [[κροκύς]] («τρίβωνες ἐκβαλόντες... κρόκας», <b>Ευρ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <i>κρόκ</i>-<i>η</i> <span style="color: red;"><</span> θ. <i>κροκ</i>- (του [[κρέκω]] «[[κρούω]], [[υφαίνω]]»), που εμφανίζει την ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] <i>krok</i>- της ΙΕ ρίζας <i>krek</i>- «[[πλήττω]], [[χτυπώ]]» (<b>[[πρβλ]].</b> [[κρέκω]]).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[κροκίδα]](-<i>ίς</i>), [[κροκύδα]](-<i>ύς</i>)<br /><b>αρχ.</b><br />[[κρόκιον]], [[κροκισμός]], [[κροκώδης]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[κροκώ]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό)<b>αρχ.</b> [[κροκονητική]], [[κροκύφαντος]]. (Β' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[ανθόκροκος]], [[λινόκροκος]], [[μελάγκροκος]], [[φοινικόκροκος]].———————— <b>(II)</b><br />[[κρόκη]], ἡ (Α)<br />[[κροκάλη]], [[βότσαλο]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Το θ. του τ. [[κρόκη]] συνδέεται πιθ. με το [[κρέκω]] ή το [[κρόκη]], ενώ ο παρλλ. τ. [[κροκάλη]] εμφανίζει [[επίθημα]] -<i>άλη</i> (<b>[[πρβλ]].</b> <i>αγκ</i>-<i>άλη</i>) και συνδέεται με αρχ. ινδ. <i>sarkar</i><i>ā</i> «χοντρή [[άμμος]], [[βότσαλο]]»]. | |mltxt=<b>(I)</b><br />η (Α [[κρόκη]], αιτ. εν. και [[κρόκα]], ονομ. πληθ. [[κρόκες]])<br />το [[νήμα]] που περνά με τη [[σαΐτα]] στο [[στημόνι]] του αργαλειού, [[υφάδι]] («υφαίνουσι δέ... ἄνω τὴν κρόκην ὠθέοντες», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (γενικά) [[κλωστή]], [[νήμα]]<br /><b>2.</b> [[κλωστή]] από [[μαλλί]], [[κροκύς]] («τρίβωνες ἐκβαλόντες... κρόκας», <b>Ευρ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <i>κρόκ</i>-<i>η</i> <span style="color: red;"><</span> θ. <i>κροκ</i>- (του [[κρέκω]] «[[κρούω]], [[υφαίνω]]»), που εμφανίζει την ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] <i>krok</i>- της ΙΕ ρίζας <i>krek</i>- «[[πλήττω]], [[χτυπώ]]» (<b>[[πρβλ]].</b> [[κρέκω]]).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[κροκίδα]](-<i>ίς</i>), [[κροκύδα]](-<i>ύς</i>)<br /><b>αρχ.</b><br />[[κρόκιον]], [[κροκισμός]], [[κροκώδης]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[κροκώ]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό)<b>αρχ.</b> [[κροκονητική]], [[κροκύφαντος]]. (Β' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[ανθόκροκος]], [[λινόκροκος]], [[μελάγκροκος]], [[φοινικόκροκος]].———————— <b>(II)</b><br />[[κρόκη]], ἡ (Α)<br />[[κροκάλη]], [[βότσαλο]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Το θ. του τ. [[κρόκη]] συνδέεται πιθ. με το [[κρέκω]] ή το [[κρόκη]], ενώ ο παρλλ. τ. [[κροκάλη]] εμφανίζει [[επίθημα]] -<i>άλη</i> (<b>[[πρβλ]].</b> <i>αγκ</i>-<i>άλη</i>) και συνδέεται με αρχ. ινδ. <i>sarkar</i><i>ā</i> «χοντρή [[άμμος]], [[βότσαλο]]»]. | ||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''κρόκη:''' ἡ, επίσης (όπως αν προερχόταν από ονομ. <i>*κρόξ</i>), ετερόκλ. αιτ. [[κρόκα]], ονομ. πληθ. [[κρόκες]], σε Ανθ.· ([[κρέκω]])·<br /><b class="num">1.</b> [[κλωστή]] που περνάει [[ανάμεσα]] στα νήματα του στημονιού ([[στήμων]], [[tela]]), υφαδι, Λατ. [[subtemen]], σε Ησίοδ., Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[κροκύς]], [[κουβάρι]], [[νήμα]] ή [[χνούδι]] μάλλινου ρούχου, [[ρούχο]] με κατσαρό [[μαλλί]] ([[χνούδι]]), σε Αριστοφ.· στον πληθ., <i>μαλακαῖς κρόκαις</i>, με ρούχα από μαλακό [[μαλλί]], σε Πίνδ.· <i>κροκαῖσι</i>, με μάλλινα νήματα, σε Σοφ. | |||
}} | }} | ||