ἀξία: Difference between revisions

1,079 bytes added ,  30 December 2018
3
(5)
(3)
Line 24: Line 24:
{{grml
{{grml
|mltxt=η (ΑΜ [[ἀξία]])<br /><b>1.</b> [[τιμή]], [[κόστος]]<br /><b>2.</b> [[αντίτιμο]], χρηματικό [[ποσό]] που αντιστοιχεί σε [[κάτι]] διατιθέμενο σε [[αγοραπωλησία]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> το [[σύνολο]] των ιδιοτήτων που συνιστούν τη [[σπουδαιότητα]] ή [[χρησιμότητα]] ενός προσώπου ή πράγματος<br /><b>2.</b> ο [[βαθμός]] της ηθικής ή πνευματικής υπεροχής προσώπου<br /><b>3.</b> αναγνωρισμένη [[ικανότητα]], [[επιτηδειότητα]], προσόντα<br /><b>4.</b> ποιοτικό επίπεδο, [[βαθμίδα]]<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> α) «[[αντικείμενο]] αξίας» — πολύτιμο, ακριβό [[αντικείμενο]]<br />β) «[[άνθρωπος]] αξίας» — [[αξιόλογος]], [[σημαντικός]], [[σπουδαίος]]<br />γ) «ηθικές αξίες» — γενικά παραδεκτές αρχές που διέπουν τη [[συμπεριφορά]] και τις σχέσεις των ατόμων<br />δ) <b>(Γραμμ.)</b> «γενική της αξίας» — η γενική που δηλώνει πόσο αξίζει, πόσο τιμάται [[κάτι]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[βαθμός]], [[διαβάθμιση]], [[αξιολόγηση]]<br /><b>2.</b> [[φόρος]]<br /><b>3.</b> (για πρόσωπα) α) [[υπόληψη]]<br />β) [[αξίωμα]]<br />γ) ό,τι αξίζει [[κάποιος]] ανάλογα με τις πράξεις του<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> α) «κατ' ἀξίαν» — όπως αρμόζει ή αξίζει σε κάποιον<br />β) «[[ὑπὲρ]] τὴν ἀξίαν» — περισσότερο από όσο αξίζει σε κάποιον<br /><b>5.</b> [[μεγαλοπρέπεια]], [[απόδοση]] τιμών<br /><b>6.</b> [[πρόστιμο]]<br /><b>7.</b> [[γνώμη]], [[εκτίμηση]] πράξεων από [[ηθική]] [[άποψη]]<br /><b>8.</b> <b>φρ.</b> «ἡ κατ' αξίαν [[ἰσότης]]» — αναλογική [[ισότητα]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>αξί</i>-<i>ια</i> <span style="color: red;"><</span> [[άξιος]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> [[απαξία]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[υπεραξία]]].
|mltxt=η (ΑΜ [[ἀξία]])<br /><b>1.</b> [[τιμή]], [[κόστος]]<br /><b>2.</b> [[αντίτιμο]], χρηματικό [[ποσό]] που αντιστοιχεί σε [[κάτι]] διατιθέμενο σε [[αγοραπωλησία]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> το [[σύνολο]] των ιδιοτήτων που συνιστούν τη [[σπουδαιότητα]] ή [[χρησιμότητα]] ενός προσώπου ή πράγματος<br /><b>2.</b> ο [[βαθμός]] της ηθικής ή πνευματικής υπεροχής προσώπου<br /><b>3.</b> αναγνωρισμένη [[ικανότητα]], [[επιτηδειότητα]], προσόντα<br /><b>4.</b> ποιοτικό επίπεδο, [[βαθμίδα]]<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> α) «[[αντικείμενο]] αξίας» — πολύτιμο, ακριβό [[αντικείμενο]]<br />β) «[[άνθρωπος]] αξίας» — [[αξιόλογος]], [[σημαντικός]], [[σπουδαίος]]<br />γ) «ηθικές αξίες» — γενικά παραδεκτές αρχές που διέπουν τη [[συμπεριφορά]] και τις σχέσεις των ατόμων<br />δ) <b>(Γραμμ.)</b> «γενική της αξίας» — η γενική που δηλώνει πόσο αξίζει, πόσο τιμάται [[κάτι]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[βαθμός]], [[διαβάθμιση]], [[αξιολόγηση]]<br /><b>2.</b> [[φόρος]]<br /><b>3.</b> (για πρόσωπα) α) [[υπόληψη]]<br />β) [[αξίωμα]]<br />γ) ό,τι αξίζει [[κάποιος]] ανάλογα με τις πράξεις του<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> α) «κατ' ἀξίαν» — όπως αρμόζει ή αξίζει σε κάποιον<br />β) «[[ὑπὲρ]] τὴν ἀξίαν» — περισσότερο από όσο αξίζει σε κάποιον<br /><b>5.</b> [[μεγαλοπρέπεια]], [[απόδοση]] τιμών<br /><b>6.</b> [[πρόστιμο]]<br /><b>7.</b> [[γνώμη]], [[εκτίμηση]] πράξεων από [[ηθική]] [[άποψη]]<br /><b>8.</b> <b>φρ.</b> «ἡ κατ' αξίαν [[ἰσότης]]» — αναλογική [[ισότητα]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>αξί</i>-<i>ια</i> <span style="color: red;"><</span> [[άξιος]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> [[απαξία]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[υπεραξία]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἀξία:''' Ιων. -ίη, ἡ ([[ἄξιος]]), [[κόστος]] ή αξία πράγματος, με γεν., σε Ηρόδ., Ευρ.· η αξία των χρημάτων, [[τιμή]], [[ποσό]], σε Ηρόδ.· <i>τῆς ἀξίας τιμᾶσθαι</i>, εκτιμώντας την [[ποινή]] στην πραγματική της αξία, σε Πλάτ.· <i>κατ' ἀξίαν τῆς οὐσίας</i>, σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για πρόσωπα, αξία, [[φήμη]], [[κατάταξη]], [[τιμή]], σε Θουκ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> γενικά, η αξία ενός ανθρώπου, <i>τὴν ἀξίαν λαμβάνειν</i>, <i>τῆς ἀξίας τυγχάνειν</i>, παίρνει αυτό που του αξίζει, σε Ηρόδ., Αριστοφ.· <i>κατ' ἀξίαν</i>, σύμφωνα με την αξία, όπως πρέπει, σε Ευρ., Πλάτ.· <i>παρὰ τὴν ἀξίαν</i>, <i>οὐ κατ' ἀξίαν</i>, σε Θουκ., Δημ.
}}
}}