σίαλος: Difference between revisions

{{grml

|mltxt=<b>(I)</b><br />ο, ΝΜΑ<br />το [[σάλιο]], αλλ. [[σίαλο]](ν) και [[σίελο]](ν) και [[σίελος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Μεταπλασμένος τ. του [[σίαλον]] / <i>σίελον</i> [[κατά]] τα αρσ.].———————— <b>(II)</b><br />και [[σίελος]], ὁ, Α<br /><b>1.</b> ο [[παχύς]] και [[τρυφερός]] [[χοίρος]], το [[θρεφτάρι]]<br /><b>2.</b> [[πάχος]], [[λίπος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Κατά την επικρατέστερη [[άποψη]], η λ. έχει σχηματιστεί πιθ. από τον αμάρτυρο τ. <i>σις</i> (<b>πρβλ.</b> [[σίκα]], λακων. τ. του <i>ὗς</i> «[[γουρούνι]]» [[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>) με [[επίθημα]] -<i>αλoς</i> [[κατά]] το [[πίαλος]], άλλον τ. του [[πιαλέος]] «[[παχύς]], [[λιπαρός]]» (<span style="color: red;"><</span> [[πῖαρ]]). Ωστόσο, η [[σύνδεση]] της λ. με έναν δευτερεύοντα τ., όπως [[είναι]] το [[πίαλος]], γεννά ορισμένες δυσχέρειες. Αντίθετα, η σύνδεσή της με την [[έννοια]] του γουρουνιού επιβεβαιώνεται και από το [[γεγονός]] ότι η λ. μαρτυρείται ήδη στην Μυκηναϊκή (<b>πρβλ.</b> μυκην. <i>sia</i>₂<i>ro</i>, που απαντά σε έναν κατάλογο, σε [[κάθε]] [[γραμμή]] του οποίου εμφανίζεται το [[ιδεόγραμμα]] του γουρουνιού). Γι' αυτό, εξάλλου, δεν θεωρείται πιθανή η [[σύνδεση]] της λ. με το [[σίαλον]] «[[σάλιο]]» (<span style="color: red;"><</span> [[σίαι]] με σημ. «[[φτύνω]]»). Κατ' [[άλλη]] [[άποψη]], λιγότερο πιθανή, η λ. συνδέεται με το γερμ. <i>pw</i><i>ī</i><i>nan</i> «[[αδυνατίζω]], [[εξασθενώ]]» (<span style="color: red;"><</span> ΙΕ ριζα <i>tui</i>, <b>πρβλ.</b> [[τήκω]] «[[λειώνω]]») ή με το σλαβ. <i>ty</i>-<i>ti</i> «[[παχαίνω]]» (<span style="color: red;"><</span> ΙΕ [[ρίζα]] <i>tu</i>-<i>iă</i> «[[πάχος]]»). Για τον περιορισμό της σημ. του [[σίαλος]] «παχύ [[γουρούνι]]» σε «[[πάχος]]» <b>πρβλ.</b> γαλλ. <i>veau</i> «[[μοσχάρι]], μοσχαρήσιο [[δέρμα]]»].

}}