τριάκοντα: Difference between revisions

{{grml

|mltxt=οι, τα / [[τριάκοντα]], οἱ, αἱ, τὰ, ΝΜΑ, και ιων. τ. τρίηκοντα Α<br />(απόλ. αριθμτ.)<br /><b>1.</b> αυτοί που αποτελούνται από [[τρεις]] δεκάδες, [[τριάντα]] («oἱ δὲ ἔστησαν αὐτῷ [[τριάκοντα]] ἀργύρια», ΚΔ)<br /><b>2.</b> (με το αρθρ.) <i>οι [[τριάκοντα]]<br />α) (στη [[Σπάρτη]]) [[τριάντα]] πολίτες διορισμένοι από τους βασιλείς ως σύμβουλοι τους<br />β) (στην Αθήνα) [[τριάντα]] άρχοντες στους οποίους ανατέθηκε η [[διοίκηση]] τών Αθηνών [[μετά]] την κατάληψή τους από τους Λακεδαιμονίους [[κατά]] το [[τέλος]] του Πελοποννησιακού Πολέμου, αλλ. [[τριάκοντα]] τύραννοι<br />γ) (στη [[Ρώμη]]) περιληπτική [[ονομασία]] [[είκοσι]] [[εννέα]] αντιαυτοκρατόρων στις διάφορες επαρχίες της αυτοκρατορίας επί τών αυτοκρατόρων Βαλεριανού και Γαλλιηνού<br />δ) [[ονομασία]] άλλων αρχόντων στην Αθήνα («[[τριάκοντα]]<br />οὗτοι ἐχειροτονοῡντο δικασταὶ Ἀθήνησιν, οἵτινες ἐζημίουν τοὺς μὴ παραγενομένους τῶν πολιτῶν ἐκκλησίαν», <b>Ησύχ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> θ. <i>τριᾱ</i>- του [[τρεῖς]], [[τρία]] (<b>πρβλ.</b> <i>τριᾱ</i>-<i>κόσιοι</i>) <span style="color: red;">+</span> -<i>κοντα</i> (<span style="color: red;"><</span> ΙΕ τ. <i>dkomt</i> «[[δεκάδα]]» με δυσερμήνευτη κατάλ. -<i>α</i>, <b>πρβλ.</b> <i>πεντή</i>-<i>κοντα</i>). Προβλήματα, [[ωστόσο]], γεννά η [[μορφή]] <i>τριᾱ</i>- του α' συνθετικού (<b>πρβλ.</b> <i>τρια</i>-<i>κόσιοι</i>), που εμφανίζεται μόνο στην Ελληνική (<b>πρβλ.</b> λατ. <i>triginta</i>). Κατά μία [[άποψη]], το θ. <i>τρια</i>- ανάγεται στο ουδ. [[τρία]], ενώ, κατ' άλλους, [[είναι]] [[προϊόν]] αναλογίας (<b>πρβλ.</b> <i>τεσσαρά</i>-<i>κοντα</i>: <i>τετρά</i>-<i>κοντα</i>)].

}}