3,274,215
edits
ποτέ: Difference between revisions
4
(33) |
(4) |
||
| Line 19: | Line 19: | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=ΝΜΑ, και διαλ. τ. ποτές, και ιων. τ. [[κοτέ]] και δωρ. τ. [[ποκά]] και αιολ. τ. ποτά Α<br /><b>νεοελλ.</b><br />(<b>ως επίρρ.</b>)<br /><b>1.</b> α) (χρον. και με αρνητική σημ.) [[ούτε]] [[σήμερα]], [[ούτε]] [[αύριο]], [[ούτε]] [[άλλη]] [[μέρα]], σε [[καμιά]] [[περίπτωση]], [[ουδέποτε]] («δεν θα τον ξαναδώ [[ποτέ]]»)<br />β) (προκειμένου να δηλωθεί χρονική [[διάρκεια]]) [[μέχρι]] [[τώρα]] («[[είναι]] ο [[χειρότερος]] [[άνθρωπος]] που γνώρισα [[ποτέ]]»)<br />γ) (αορστλ. και σχετικά με το [[μέλλον]]) [[κάποτε]] («αν [[ποτέ]] ξαναϊδωθούμε»)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «[[ποτέ]] τών ποτών» — σε [[καμιά]] [[περίπτωση]]<br />θ) «του αγίου Ποτέ»<br />(με ειρωνική σημ.) [[ουδέποτε]]<br /><b>αρχ.</b><br />(ως αορστλ. εγκλιτ. [[μόριο]]) Ι. ΣΗΜΑΣΙΑ: 1. [[κάποτε]]<br /><b>2.</b> (σχετικά με το [[παρελθόν]]) μια [[φορά]] και, [[ιδίως]] σε αφηγήσεις, μια [[φορά]] και έναν καιρό («οὕτω ποτ' ἦν μῡς καὶ [[γαλῆ]]», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>3.</b> (σχετικά με το [[μέλλον]]) [[κατά]] τη [[διάρκεια]] ενός χρονικού διαστήματος («οὐκ ἔστ' ἀδελφὸς [[ὅστις]] ἂν βλάστοι [[ποτέ]]», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>4.</b> (σχετικά με το [[παρελθόν]] ή το [[μέλλον]] και προκειμένου να δηλωθεί θερμή [[επιθυμία]] ή και [[ανυπομονησία]]) τελοσπάντων, επιτέλους («εὔχεταί ποτε οἶκον [[ἰδεῖν]]», <b>Πίνδ.</b>)<br />II. ΣΥΝΤΑΞΗ: 1. ([[συχνά]] απαντά σε [[συνεκφορά]] με αναφορικά όπως: [[ὅστις]] [[ποτέ]], [[ὅστις]] [[δήποτε]], [[ὅστις]] δηποτοῡν</i>, [[ὅποι]] [[ποτέ]], [[ὅπου]] ποτὲ</i> στα οποία προσδίδει αορστλ. σημ.) [[οποιοσδήποτε]], [[οπουδήποτε]]<br /><b>2.</b> πολλές φορές απαντά σε ερωτηματικές φράσεις επιτείνοντας τη [[σημασία]] τους («οὐκ ἐξερεῑς [[ποτέ]];», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>3.</b> ([[συχνά]] απαντά στην [[αρχή]] προτάσεων, που συνδέονται [[κατά]] [[παράταξη]], [[μαζί]] με τους αντιθετικούς <i>μέν</i>, <i>δέ</i>) [[ποτέ]] μέν</i>... [[ποτέ]] δέ</i><br />[[άλλοτε]] μεν... [[άλλοτε]] δε («ἢ ποτὲ μὲν ἀληθῆ, ποτὲ δὲ ψευδῆ;», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>4.</b> (σε [[συνεκφορά]] με το <i>ἀεί</i> προκειμένου να επιτείνει τη [[σημασία]] του) <i>ἀεί ποτε</i> ή και <i>ἀεί δή ποτε</i><br />[[πάντοτε]]<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> «ποτὲ καὶ [[ἄλλοτε]]» — [[άλλοτε]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Για τον σχηματισμό του τ. <b>βλ. λ.</b> [[πότε]] και <i>πο</i>-]. | |mltxt=ΝΜΑ, και διαλ. τ. ποτές, και ιων. τ. [[κοτέ]] και δωρ. τ. [[ποκά]] και αιολ. τ. ποτά Α<br /><b>νεοελλ.</b><br />(<b>ως επίρρ.</b>)<br /><b>1.</b> α) (χρον. και με αρνητική σημ.) [[ούτε]] [[σήμερα]], [[ούτε]] [[αύριο]], [[ούτε]] [[άλλη]] [[μέρα]], σε [[καμιά]] [[περίπτωση]], [[ουδέποτε]] («δεν θα τον ξαναδώ [[ποτέ]]»)<br />β) (προκειμένου να δηλωθεί χρονική [[διάρκεια]]) [[μέχρι]] [[τώρα]] («[[είναι]] ο [[χειρότερος]] [[άνθρωπος]] που γνώρισα [[ποτέ]]»)<br />γ) (αορστλ. και σχετικά με το [[μέλλον]]) [[κάποτε]] («αν [[ποτέ]] ξαναϊδωθούμε»)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «[[ποτέ]] τών ποτών» — σε [[καμιά]] [[περίπτωση]]<br />θ) «του αγίου Ποτέ»<br />(με ειρωνική σημ.) [[ουδέποτε]]<br /><b>αρχ.</b><br />(ως αορστλ. εγκλιτ. [[μόριο]]) Ι. ΣΗΜΑΣΙΑ: 1. [[κάποτε]]<br /><b>2.</b> (σχετικά με το [[παρελθόν]]) μια [[φορά]] και, [[ιδίως]] σε αφηγήσεις, μια [[φορά]] και έναν καιρό («οὕτω ποτ' ἦν μῡς καὶ [[γαλῆ]]», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>3.</b> (σχετικά με το [[μέλλον]]) [[κατά]] τη [[διάρκεια]] ενός χρονικού διαστήματος («οὐκ ἔστ' ἀδελφὸς [[ὅστις]] ἂν βλάστοι [[ποτέ]]», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>4.</b> (σχετικά με το [[παρελθόν]] ή το [[μέλλον]] και προκειμένου να δηλωθεί θερμή [[επιθυμία]] ή και [[ανυπομονησία]]) τελοσπάντων, επιτέλους («εὔχεταί ποτε οἶκον [[ἰδεῖν]]», <b>Πίνδ.</b>)<br />II. ΣΥΝΤΑΞΗ: 1. ([[συχνά]] απαντά σε [[συνεκφορά]] με αναφορικά όπως: [[ὅστις]] [[ποτέ]], [[ὅστις]] [[δήποτε]], [[ὅστις]] δηποτοῡν</i>, [[ὅποι]] [[ποτέ]], [[ὅπου]] ποτὲ</i> στα οποία προσδίδει αορστλ. σημ.) [[οποιοσδήποτε]], [[οπουδήποτε]]<br /><b>2.</b> πολλές φορές απαντά σε ερωτηματικές φράσεις επιτείνοντας τη [[σημασία]] τους («οὐκ ἐξερεῑς [[ποτέ]];», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>3.</b> ([[συχνά]] απαντά στην [[αρχή]] προτάσεων, που συνδέονται [[κατά]] [[παράταξη]], [[μαζί]] με τους αντιθετικούς <i>μέν</i>, <i>δέ</i>) [[ποτέ]] μέν</i>... [[ποτέ]] δέ</i><br />[[άλλοτε]] μεν... [[άλλοτε]] δε («ἢ ποτὲ μὲν ἀληθῆ, ποτὲ δὲ ψευδῆ;», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>4.</b> (σε [[συνεκφορά]] με το <i>ἀεί</i> προκειμένου να επιτείνει τη [[σημασία]] του) <i>ἀεί ποτε</i> ή και <i>ἀεί δή ποτε</i><br />[[πάντοτε]]<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> «ποτὲ καὶ [[ἄλλοτε]]» — [[άλλοτε]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Για τον σχηματισμό του τ. <b>βλ. λ.</b> [[πότε]] και <i>πο</i>-]. | ||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ποτέ:''' ион. [[κοτέ]], дор. [[ποκά]] adv. энкл.<br /><b class="num">1)</b> когда-нибудь, когда-либо, как-нибудь: τάχ᾽ ἄν ποτε καὶ [[τίσις]] εἴη Hom. может быть когда-нибудь и последует возмещение; ἦ σοι [[πολέμιος]] προύστη [[ποτέ]]; Soph. разве (Эант) был когда-л. твоим врагом?; ἡ [[τότε]] ποτὲ [[οὖσα]] [[νῆσος]] Plat. существовавший в те времена остров; ποτὲ μὲν ἀληθῆ, ποτὲ δὲ καὶ [[ψευδῆ]] Plat. когда истина, а когда и ложь;<br /><b class="num">2)</b> (с отрицанием) никогда: ταύτην ποτ᾽ οὐκ ἐσθ᾽ (= [[ἔσται]]) ὡς γαμεῖς Soph. на ней ты никогда не женишься;<br /><b class="num">3)</b> (преимущ. при вопросе или imper.) наконец, в конце концов, же: [[μέθες]] [[ποτέ]] Soph. пусти же; [[μόγις]] δὲ δή [[κοτε]] ἀνενειχθείς Her. едва, наконец, прийдя в себя; τί ποτ᾽ ἐστὶ [[τοῦτο]]; Plat. что же это, в конце концов?;<br /><b class="num">4)</b> почти, пожалуй, чуть ли не: ἀεὶ δή ποτε Thuc. чуть ли не всегда;<br /><b class="num">5)</b> когда-то, некогда: ὅν ποτ᾽ [[Ἀθήνη]] θρέψε Hom. (Эрехтей), которого некогда взлелеяла Афина; ὃν ἐκσώζει (praes. hist.) [[ποτέ]] Eur. (ребенок), которого он однажды спас;<br /><b class="num">6)</b> (о будущем) когда-либо: ἡνίκ᾽ ἂν [[κόπος]] μ᾽ ἀπαλλάξῃ [[ποτέ]] Soph. как только утомление меня когда-нибудь покинет;<br /><b class="num">7)</b> (при pron. и adv. relat.) обобщающее бы - ни: [[ὅστις]] δή ποτε Xen. кто бы ни; [[ὅπου]] [[ποτέ]] Plat. где бы ни. | |||
}} | }} | ||