ἀναβαίνω: Difference between revisions

1
(2)
(1)
Line 39: Line 39:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ἀναβαίνω:''' μέλ. -[[βήσομαι]]· (αντί αορ. αʹ βλ. παρακ. Β), αόρ. βʹ [[ἀνέβην]], παρακ. -[[βέβηκα]] — Μέσ. αόρ. αʹ <i>-εβησάμην</i>, Επικ. γʹ ενικ. <i>-εβήσετο</i>, βλ. παρακ. Β·<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> [[ανεβαίνω]], [[ανηφορίζω]], [[πηγαίνω]] προς τα πάνω, με αιτ. τόπου, σε Όμηρ.· [[φάτις]] ἀνθρώπους ἀναβαίνει, η [[φήμη]] ακολουθεί τους ανθρώπους, σε Ομήρ. Οδ.· με πρόθ., ἀν. ἐς [[δίφρον]], σε Ομήρ. Ιλ.· ἀν. ἐπὶ [[οὔρεα]], σε Ηρόδ.· με δοτ., [[ποδοπατώ]], [[ποδοβολώ]], σε Ομήρ. Ιλ.· με σύστ. αντ., <i>ἀν. στόλον</i>, [[εξέρχομαι]] σε [[εκστρατεία]], σε Πίνδ.<br /><b class="num">II.</b> Ειδικές χρήσεις:<br /><b class="num">1.</b> [[ανεβαίνω]] σε [[πλοίο]], [[εισέρχομαι]], [[επιβαίνω]], σε Όμηρ.· <i>ἐς Τροίην ἀν</i>., [[εισέρχομαι]] σε [[πλοίο]] για τη [[Τροία]], σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[ανεβαίνω]] σε [[πλάτη]] αλόγου, <i>ἀν. ἐφ' ἵππον</i>, <i>ἐφ' ἵππου</i>, σε Ξεν.· απόλ., <i>ἀναβεβηκώς</i>, επιβιβασμένος, στον ίδ.<br /><b class="num">3.</b> λέγεται για [[πορεία]] στην [[ξηρά]], [[ανεβαίνω]] από τα παράλια στην Κεντρική Ασία, σε Ηρόδ., Ξεν.· πρβλ. [[ἀνάβασις]] I. 2.<br /><b class="num">4.</b> λέγεται για ποτάμια, [[φουσκώνω]], [[αυξάνω]], σηκώνομαι, σε Ηρόδ.· ἂν ἐς [[τὰς]] ἀρούρας, [[υπερχειλίζω]] την [[ξηρά]], στον ίδ.<br /><b class="num">5.</b> στην Αττ., ἀν. ἐπὶ τὸ [[βῆμα]] ή <i>ἀναβαίνειν</i> μόνο του, [[ανέρχομαι]] στο [[βήμα]], σε Δημ.· <i>ἀν. ἐπὶ</i> ή εἰς τὸ [[πλῆθος]], τὸ [[δικαστήριον]], [[έρχομαι]] ενώπιον του λαού, [[παρουσιάζομαι]] στο δικαστήριο, σε Πλάτ.<br /><b class="num">III. 1.</b> λέγεται για πράγματα και γεγονότα, [[καταλήγω]], αποδεικνύομαι, [[τελειώνω]], όπως το [[ἀποβαίνω]], [[ἐκβαίνω]], σε Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[έρχομαι]] σε, [[καταντώ]], <i>εἴς τινα</i>, στον ίδ. <b>Β.</b> Ο αόρ. αʹ <i>ἀνέβησα</i> χρησιμοποιείται ως αόρ. του [[ἀναβιβάζω]] με μεταβατική [[σημασία]], κάνω κάποιον να ανέβει, [[ιδίως]] [[επιβιβάζω]] σε [[πλοίο]], σε Ομήρ. Ιλ., Πίνδ.· ομοίως Μέσ., <i>ἀνεβήσετο</i>, σε Ομήρ. Οδ.
|lsmtext='''ἀναβαίνω:''' μέλ. -[[βήσομαι]]· (αντί αορ. αʹ βλ. παρακ. Β), αόρ. βʹ [[ἀνέβην]], παρακ. -[[βέβηκα]] — Μέσ. αόρ. αʹ <i>-εβησάμην</i>, Επικ. γʹ ενικ. <i>-εβήσετο</i>, βλ. παρακ. Β·<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> [[ανεβαίνω]], [[ανηφορίζω]], [[πηγαίνω]] προς τα πάνω, με αιτ. τόπου, σε Όμηρ.· [[φάτις]] ἀνθρώπους ἀναβαίνει, η [[φήμη]] ακολουθεί τους ανθρώπους, σε Ομήρ. Οδ.· με πρόθ., ἀν. ἐς [[δίφρον]], σε Ομήρ. Ιλ.· ἀν. ἐπὶ [[οὔρεα]], σε Ηρόδ.· με δοτ., [[ποδοπατώ]], [[ποδοβολώ]], σε Ομήρ. Ιλ.· με σύστ. αντ., <i>ἀν. στόλον</i>, [[εξέρχομαι]] σε [[εκστρατεία]], σε Πίνδ.<br /><b class="num">II.</b> Ειδικές χρήσεις:<br /><b class="num">1.</b> [[ανεβαίνω]] σε [[πλοίο]], [[εισέρχομαι]], [[επιβαίνω]], σε Όμηρ.· <i>ἐς Τροίην ἀν</i>., [[εισέρχομαι]] σε [[πλοίο]] για τη [[Τροία]], σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[ανεβαίνω]] σε [[πλάτη]] αλόγου, <i>ἀν. ἐφ' ἵππον</i>, <i>ἐφ' ἵππου</i>, σε Ξεν.· απόλ., <i>ἀναβεβηκώς</i>, επιβιβασμένος, στον ίδ.<br /><b class="num">3.</b> λέγεται για [[πορεία]] στην [[ξηρά]], [[ανεβαίνω]] από τα παράλια στην Κεντρική Ασία, σε Ηρόδ., Ξεν.· πρβλ. [[ἀνάβασις]] I. 2.<br /><b class="num">4.</b> λέγεται για ποτάμια, [[φουσκώνω]], [[αυξάνω]], σηκώνομαι, σε Ηρόδ.· ἂν ἐς [[τὰς]] ἀρούρας, [[υπερχειλίζω]] την [[ξηρά]], στον ίδ.<br /><b class="num">5.</b> στην Αττ., ἀν. ἐπὶ τὸ [[βῆμα]] ή <i>ἀναβαίνειν</i> μόνο του, [[ανέρχομαι]] στο [[βήμα]], σε Δημ.· <i>ἀν. ἐπὶ</i> ή εἰς τὸ [[πλῆθος]], τὸ [[δικαστήριον]], [[έρχομαι]] ενώπιον του λαού, [[παρουσιάζομαι]] στο δικαστήριο, σε Πλάτ.<br /><b class="num">III. 1.</b> λέγεται για πράγματα και γεγονότα, [[καταλήγω]], αποδεικνύομαι, [[τελειώνω]], όπως το [[ἀποβαίνω]], [[ἐκβαίνω]], σε Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[έρχομαι]] σε, [[καταντώ]], <i>εἴς τινα</i>, στον ίδ. <b>Β.</b> Ο αόρ. αʹ <i>ἀνέβησα</i> χρησιμοποιείται ως αόρ. του [[ἀναβιβάζω]] με μεταβατική [[σημασία]], κάνω κάποιον να ανέβει, [[ιδίως]] [[επιβιβάζω]] σε [[πλοίο]], σε Ομήρ. Ιλ., Πίνδ.· ομοίως Μέσ., <i>ἀνεβήσετο</i>, σε Ομήρ. Οδ.
}}
{{elru
|elrutext='''ἀναβαίνω:''' поэт. тж. [[ἀμβαίνω]]<br /><b class="num">1)</b> всходить, подниматься или влезать (τι Hom., Xen., εἴς или ἔς τι Hom., Plat., Plut., Arst., и ἐπί τι Xen., Arst., Dem.): ἀ. ἐπὶ τὸν ἵππον или ἐφ᾽ ἵππον Xen. садиться на коня; [[ἵππος]] ἀναβαινόμενος или ἀναβεβαμένος Xen. лошадь под всадником, т. е. верховая;<br /><b class="num">2)</b> подниматься, вздыматься: ἢν ἐπ᾽ [[ἑκκαίδεκα]] πήχεας ἀναβῇ ὁ [[ποταμός]] Her. если уровень реки поднимается на 16 пехиев; ἀναβαινόντων τῶν ἔργων Plut. когда воздвигались строения;<br /><b class="num">3)</b> всходить на ложе, ложиться в постель: καθεῦδ᾽ ἀναβάς Hom. улегшись, он уснул;<br /><b class="num">4)</b> садиться на корабль: ἀναβάντες ἐπέπλεον Hom. или ἔπλεον Xen. погрузившись на судно (или суда), они поплыли; ἐς Τροίην ἀ. Hom. отправляться на кораблях в Трою; ἀ. ἀπὸ Κρήτης Hom. отплывать от (берегов) Крита;<br /><b class="num">5)</b> (sc. ἐπὶ τὸ [[βῆμα]]) выступать с речью: ἀ. εἰς τὸ [[πλῆθος]] Plat. говорить публично;<br /><b class="num">6)</b> являться, приходить (ἐπὶ или εἰς τὸ [[δικαστήριον]] Plat.; εἰς ἐκκλησἰαν Dem.; εἰς τὴν οἰκίαν Polyb.): ἀνάβητε τούτων μάρτυρες Lys. пусть придут свидетели этого;<br /><b class="num">7)</b> отправляться (преимущ. от побережья вглубь страны) (ἐς τοὺς Βακτρίους Her.; ἐς τὴν Λυκίαν Thuc.): ἀναβεβηκότες [[παρά]] τινα Plat. отправившиеся к кому-л.;<br /><b class="num">8)</b> ступать (по чему-л.), топтать, попирать (νεκροῖς Hom.);<br /><b class="num">9)</b> доходить, достигать: ὁ ποταμὸς ἀναβαίνει ἐς τὰς ἀρούρας Her. река залила пашни; [[ἐπειδὴ]] [[ἐνταῦθα]] ἀναβεβήκαμεν τοῦ λόγου Plat. поскольку мы в своей беседе дошли до этого;<br /><b class="num">10)</b> переходить: ἀναβῆναι ἔς τινα Her. (о царской власти) перейти к кому-л.;<br /><b class="num">11)</b> происходить, совершаться: ἀ. [[ἀπό]] τινος Xen. быть последствием чего-л.; ἢν μὲν τῇ σὺ λέγεις ἀναβαίνῃ τὰ πρήγματα Her. если дела закончатся так, как ты говоришь; [[φάτις]] ἀνθρώπους ἀναβαίνει ἐσθλή Hom. среди людей идет добрая слава (о ком-л.);<br /><b class="num">12)</b> (о животных) покрывать (τὰς θηλέας Her.);<br /><b class="num">13)</b> сажать: ἀ. ἄνδρας ἐπὶ καμήλους Her. (приказывать) посадить людей на верблюдов; νὼ ἀναβησάμενοι Hom. посадив нас обоих (на корабль).
}}
}}