ἔτης: Difference between revisions

|Definition=ὁ, Elean [[ϝέτας]] (v. infr.), in Hom. always in plural ἔται, οἱ:—<br><span class="bld">A</span> [[clansmen]], i.e. [[kinsmen and dependents of a great house]], ἀμύνων σοῖσιν ἔτῃσι Il.6.262; δαινύντα γάμον πολλοῖσι ἔτῃσιν Od.4.3; παῖδάς τε κασιγνήτους τε ἔτας τε Il.6.239, cf. Od.15.273; ἔται καὶ ἀνεψιοί Il.9.464; ἔτας καὶ ἑταίρους 7.295; γείτονες ἠδὲ ἔται Od.4.16.<br><span class="bld">II</span> later, [[citizen]], ἔταις ἀμαχανίαν ἀλέξων τεοῖσιν Pi.''Pae.''6.10, cf. Epic. in ''Arch.Pap.''7.4; <b class="b3">τὼς ἔτας καττὰ πάτρια δικάζεσθαι</b> Foed.Lac. in Th.5.79: in sg., a [[private]] [[citizen]], opp. [[those who hold office]], πρός σε.. ὡς ἔτην λέγω A.''Supp.''247; οὔτε δῆμος οὔτ' ἔτης ἀνήρ Id.''Fr.''377; ἀρχῷ, φωτὶ δ' οὐκ ἔτῃ πρέπων E.''Fr.''1014; αἴτε ϝέτας αἴτε τελεστά ''SIG''9.8 (Olympia, vi B.C.), cf. 141.12 (Corc. nigra, iv B.C.), ''Mus.Belg.''16.70 (Athens, ii A. D.), ''IG''5(2).20 (Tegea). (On the breathing, see Hdn.Gr.2.55.)

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1051.png Seite 1051]] ὁ (nach den Alten von [[ἔθος]] od. [[ἐτός]], vgl. [[ἑταῖρος]]), der Angehörige, weitläuftige Verwandte, von den näheren Blutsverwandten unterschieden, Il. 6, 239 παῖδάς τε, κασιγνήτους τε ἔτας τε, wie 16, 456 κασίγνητοί τε ἔται τε; auch ἔται καὶ ἀνεψιοί stehen neben einander, 9, 464; von den ἑταῖροι unterschieden, 7, 295; Od. 4, 16 γείτονες ἠδὲ ἔται verbunden; Apoll. lex. erkl. πολῖται, ἑταῖροι, συνήθεις, vgl. Nitzsch zu Od. 4, 3. – Bei Aesch. frg. 312 [[οὔτε]] [[δῆμος]] οὔτ' [[ἔτης]] [[ἀνήρ]] (Inscr. 11, <span class="ggns">Gegensatz</span> von τελέστης, nach Böckh homo privatus, Hesych. erkl. [[πολίτης]]) u. Suppl. 244 = Stammgenossen, Freunde; auch im spart. Vertrage bei Thuc. 5, 79; sp. D., wie Ap. Rh. 1, 305 Cometas (XV, 40, 40).

|elrutext='''ἔτης:''' ου ὁ<br /><b class="num">1</b> член рода, (со)родич (παῖδες τε κασί-γνητοί τε [[ἔται]] τε Hom.);<br /><b class="num">2</b> (со)гражданин: τοῖς ἔταις καττὰ [[πάτρια]] δικάζεσθαι Thuc. (в тексте договора) граждане будут подсудны законам страны,;<br /><b class="num">3</b> [[простой гражданин]], [[частное лицо]] (πρός τινα ὡς ἔτην λέγειν Aesch.).

|mltxt=[[ἔτης]], ὁ (Α)<br />I. <b>στον πληθ.</b> oἱ [[ἔται]]<br /><b>1.</b> οικείοι, συγγενείς, δικοί, τα [[μέλη]] [[μεγάλης]] οικογένειας («ἀμύνων σοῖσιν ἔτῃσιν», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> συνέστιοι φίλοι ([[αλλά]] συνδυάζεται και με άλλες λέξεις που δηλώνουν [[συγγένεια]]) (α. «παῖδές τε κασίγνητοί τε [[ἔται]] τε», <b>Ομ. Ιλ.</b><br />β. «γείτονες ἠδὲ [[ἔται]]», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>3.</b> <i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> «[[ἔτας]]<br />τοὺς κατ' ἐπιγαμίαν οἰκείους»<br /><b>4.</b> οι κάτοικοι μιας πόλης, οι πολίτες, οι δημότες («τοῖς δὲ ἔταις κατὰ πάτρια δικάζεσθαι», <b>Θουκ.</b>)<br />II. (σπαν. στον εν.) ὁ [[ἔτης]]<br /><b>1.</b> αυτός που δεν κατέχει κάποια [[δημόσια]] [[αρχή]], ο [[ιδιώτης]] («[[οὔτε]] [[δῆμος]] οὔτ' [[ἔτης]] [[ἀνήρ]]», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>2.</b> ο [[φίλος]] («[[ἔτης]] Ἡρακλῆος», <b>Ορφ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>swe</i>-<i>t</i>-<i>ā</i> <span style="color: red;"><</span> ΙΕ [[ρίζα]] <i>swe</i>- ([[πρβλ]]. <i>ἕ</i>) παρεκτεταμένη με -<i>t</i>. Στα ομηρικά έπη η λ. απαντά αποκλειστικά στον πληθ., εμφανίζοντας [[ψίλωση]] και [[δίγαμμα]]. To <i>Fέτᾱς</i> συνδέεται με αρχ. ρωσ. <i>svatŭ</i> (IE <i>sw</i><i>ō</i><i>tos</i>) «[[κουνιάδος]]», λιθ. <i>svẽčias</i> (<span style="color: red;"><</span> ΙΕ <i>swetjos</i>) «φιλοξενούμενος» (<b>βλ.</b> και λ. [[εταίρος]]). Η λ. [[έτης]] στον Όμηρο σήμαινε «[[οικείος]], [[μακρινός]] [[συγγενής]]», [[αλλά]] αργότερα πήρε τη σημ. «[[πολίτης]], [[δημότης]]» (<b>Πίνδ.</b> <b>Θουκ.</b>) και «[[ιδιώτης]]» (τραγικοί)].

{{etym

|etymtx=m.<br />Grammatical information: m.<br />Meaning: [[clansman]] (Hom., only plur.), [[citizen]], [[private]] (El., Dor., also A. and E.); on the meaning DELG.<br />Dialectal forms: dor. [[ἔτας]], el. [[Ϝέτας]]<br />Compounds: none<br />Origin: IE [Indo-European] [882] <b class="b2">*su̯e-t-</b> <b class="b2">own ...</b><br />Etymology: Beside [[Ϝέτας]] Slavic has a word for [[relative married in]], [[who gains a bride]], e. g. ORuss. [[svatъ]], IE <b class="b2">*su̯ōtos</b>; in Baltic a word for [[guest]], Lith. <b class="b2">svẽčas</b>, IE <b class="b2">*su̯eti̯os</b>; from the reflexive <b class="b2">*su̯e</b>, Gr. [[Ϝ]](h)[[ε]] (s. [[ἕ]]) with [[t-]]suffix, IE <b class="b2">*su̯e-t-</b>; on the Greek anlaut with psilosis and loss of the digamma cf. Fraenkel Nom. ag. 2, 125, Chantraine Gramm. hom. 1, 150 and 185. So prop. "own", i. e. <b class="b2">belonging to the (own) clan, private; in the last sense cf. ἑ-κάς far</b>, prop. [[for himself]] (thus also Lith. <b class="b2">svẽčias</b> because of <b class="b2">svẽtimas</b>, Latv. [[sweschs]] [[foreign]]?; Schulze KZ 40, 417 = Kl. Schr. 73). - On the formation of [[ἔτης]] s. Schwyzer 500, Chantraine Formation 312 and Bechtel Lex.; further Vasmer Russ. et. Wb. s. <b class="b2">svát</b>. Wrong Fay AmJPh 28, 413f.; cf. Kretschmer Glotta 1, 378. - S. also [[ἑταῖρος]] and [[ἴδιος]].

|mdlsjtxt=[[mostly]] in plural]<br /><b class="num">I.</b> the [[ἔται]] were clansmen, i. e. the kinsmen of a [[great]] [[house]], cousins, παῖδές τε κασίγνητοί τε [[ἔται]] τε Hom.; [[ἔται]] καὶ ἀνεψιοί Il.<br /><b class="num">II.</b> [[later]], = [[δημότης]], a [[townsman]], [[neighbour]], Thuc.:—in sg. a [[private]] [[citizen]], Aesch.<br /><b class="num">III.</b> for [[ὦ τάν]] or ὦ 'τάν, v. sub τάν.

|ftr='''ἔτης''': m., dor. [[ἔτας]], el. ϝέτας<br />{étēs}<br />'''Meaning''': [[Angehöriger]], [[Stammesgenosse]] (Hom., nur im Plur.), [[Mitbürger]], [[Bürger]], [[Privatmann]] (el., dor., auch A. und E.).<br />'''Composita''': Keine Komposita oder Ableitungen.<br />'''Etymology''': Neben ϝέτας steht im Slavischen ein Wort für [[verschwägerter Verwandter]], [[Brautwerber]], z. B. aruss. ''svatъ'', idg. *''su̯ōtos'' (*''su̯ātos''); im Baltischen ein Wort für [[Gast]], lit. ''svẽčas'', idg. *''su̯eti̯os''; als gemeinsame Grundlage ist das mit ''t''-Suffix erweiterte Reflexivum *''su̯e'', gr. ϝ(''h'')ε (s. ἕ), zu betrachten, idg. *''su̯e''-''t''-; zum griech. Anlaut mit Psilose und Schwund des Digamma vgl. Fraenkel Nom. ag. 2, 125, Chantraine Gramm. hom. 1, 150 und 185. Eig. somit "Eigener", d. h. ‘Angehöriger der (eigenen) Sippe’, bzw. [[Privatmann]]; im letzteren Sinn vgl. [[ἑκάς]] [[fern]], eig. [[für sich]] (so auch lit. ''svẽčias'' wegen >''svẽtimas'', lett. ''sweschs'' [[fremd]]?; Schulze KZ 40, 417 = Kl. Schr. 73). — Zur Bildung von [[ἔτης]] noch Schwyzer 500, Chantraine Formation 312 und Bechtel Lex.; weitere Lit. bei Vasmer Russ. et. Wb. s. ''svát''; außerdem WP. 2, 457. Abzulehnen Fay AmJPh 28, 413f.; vgl. Kretschmer Glotta 1, 378. — S. auch [[ἑταῖρος]] und [[ἴδιος]].<br />'''Page''' 1,581-582

|mantxt=(=[[συγγενής]], [[συμπολίτης]]). Ἀπό τό ϝέτης (ὁμηρικό). Συγγενικό μέ τά: [[ἕταρος]] [[ἑταῖρος]].

|lthtxt=(<i>Dor.</i> <i>Doric dialect</i>), ''[[civis]]'', [[citizen]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:5.79.4/ 5.79.4], [<i>Vat.</i> <i>Vatican manuscript</i> ἔτταις]