μακρός: Difference between revisions

1,636 bytes added ,  31 December 2018
3
(5)
(3)
Line 33: Line 33:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''μακρός:''' [ᾰφύσει], -ά, -όν (από √<i>ΜΑΚ</i> του [[μῆκος]])·<br /><b class="num">I.</b> με τοπική [[έννοια]]:<br /><b class="num">1.</b> από [[άποψη]] μήκους, [[μακρός]], [[εκτεταμένος]], σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.· <i>ἐπὶ τὰ μακρότερα</i>, προς την μακρότερη [[πλευρά]], δηλ. κατά [[μήκος]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> από [[άποψη]] ύψους, ψηλός, σε Ομήρ. Οδ., π.χ. μακρὸς [[Ὄλυμπος]], <i>μακρὰ δένδρεα</i>, <i>τείχεα</i>, κ.λπ.· επίσης εξ αντιστρόφου, όπως το Λατ. [[altus]], [[βαθύς]], σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">3.</b> από [[άποψη]] απόστασης, [[μακρός]], [[μακρινός]], σε [[μεγάλη]] [[απόσταση]], στο ίδ., Ηρόδ.· <i>τὰ μακρότατα</i>, τα πιο απομακρυσμένα μέρη, σε Ηρόδ.· [[συχνά]] το ουδ. στον πληθ. ως επίρρ.· μακρὰ [[βιβάς]], βηματίζει με μεγάλες δρασκελιές, σε Ομήρ. Ιλ.· [[επιπλέον]], <i>μακρὸν ἀϋτεῖν</i>, [[βοᾶν]], [[φωνάζω]] τόσο [[δυνατά]], ώστε να ακούγεται από [[πολύ]] [[μακριά]], σε Όμηρ.· ομοίως, <i>μακρότερον σφενδονᾶν</i>, [[εκσφενδονίζω]] σε μεγαλύτερη [[απόσταση]], σε Ξεν.<br /><b class="num">4.</b> γενικά, [[μεγάλος]] σε [[μέγεθος]] ή σε βαθμό, [[μεγάλος]], [[σπουδαίος]], σε Αισχύλ., Σοφ.<br /><b class="num">5.</b> η δοτ. [[μακρῷ]] χρησιμ. για να ενισχύσει τον συγκρ. και υπερθ.· [[μακράν]], με [[διαφορά]], Λατ. [[longe]], [[μακρῷ]] [[πρῶτος]], μακρὰν [[μάλιστα]], σε Ηρόδ.· ἀσθενεστέρα [[μακράν]], σε Αισχύλ. κ.λπ.<br /><b class="num">II.</b> με χρονική [[έννοια]]:<br /><b class="num">1.</b> [[μεγάλος]] σε [[διάρκεια]], [[εκτενής]], σε Ομήρ. Οδ., Ηρόδ. κ.λπ.· <i>οὐ μακροῦ χρόνου</i>, για λίγο χρόνο, σε Σοφ.· <i>τὸν μακρὸν βίον</i>, σε Αισχύλ.· [[μακρότερος]] μηνί, σε [[απόσταση]] ενός [[μήνα]], σε Ηρόδ.· ομοίως, μακρὸν [[ἐέλδωρ]], [[ελπίδα]] που τρέφεται για [[πολύ]] καιρό, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">2.</b> [[μακρόσυρτος]], [[ανιαρός]], σε Πίνδ., Σοφ.<br /><b class="num">III.</b> το ουδ. [[μετά]] από πρόθ. με επιρρ. [[έννοια]], <i>διὰ μακροῦ</i> (δηλ. χρόνου), [[μετά]] από [[πολύ]] καιρό, για [[πολύ]] καιρό, [[καθυστερημένος]], σε Ευρ.· <i>οὐ διὰ μακροῦ</i>, όχι [[πολύ]] αργότερα, σε Θουκ.· [[αλλά]], <i>διὰ μακρῶν</i>, σε [[μεγάλη]] [[έκταση]], σε Πίνδ.· ἐπὶ [[μακρόν]], σε [[μάκρος]], σε [[μεγάλη]] [[διάρκεια]], σε Ξεν.· [[ὅσον]] ἐπὶ μακρότατον ή [[ὅσον]] μακρότερον, όσο το δυνατόν πιο εκτεταμένα, σε Ηρόδ.· <i>ἐπὶμακρότερον</i>, [[ακόμη]] περισσότερο, σε Θουκ.<br /><b class="num">IV.</b>[[ομαλός]] συγκρ. [[μακρότερος]], σε Ομήρ. Οδ., Ηρόδ. κ.λπ.· υπερθ. [[μακρότατος]], σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· ανώμ. συγκρ. [[μάσσων]], υπερθ. [[μήκιστος]], βλ. αυτ. V. επίρρ. [[μακρῶς]], σε [[μεγάλη]] [[έκταση]], αργόσυρτα, σε Πολύβ.
|lsmtext='''μακρός:''' [ᾰφύσει], -ά, -όν (από √<i>ΜΑΚ</i> του [[μῆκος]])·<br /><b class="num">I.</b> με τοπική [[έννοια]]:<br /><b class="num">1.</b> από [[άποψη]] μήκους, [[μακρός]], [[εκτεταμένος]], σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.· <i>ἐπὶ τὰ μακρότερα</i>, προς την μακρότερη [[πλευρά]], δηλ. κατά [[μήκος]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> από [[άποψη]] ύψους, ψηλός, σε Ομήρ. Οδ., π.χ. μακρὸς [[Ὄλυμπος]], <i>μακρὰ δένδρεα</i>, <i>τείχεα</i>, κ.λπ.· επίσης εξ αντιστρόφου, όπως το Λατ. [[altus]], [[βαθύς]], σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">3.</b> από [[άποψη]] απόστασης, [[μακρός]], [[μακρινός]], σε [[μεγάλη]] [[απόσταση]], στο ίδ., Ηρόδ.· <i>τὰ μακρότατα</i>, τα πιο απομακρυσμένα μέρη, σε Ηρόδ.· [[συχνά]] το ουδ. στον πληθ. ως επίρρ.· μακρὰ [[βιβάς]], βηματίζει με μεγάλες δρασκελιές, σε Ομήρ. Ιλ.· [[επιπλέον]], <i>μακρὸν ἀϋτεῖν</i>, [[βοᾶν]], [[φωνάζω]] τόσο [[δυνατά]], ώστε να ακούγεται από [[πολύ]] [[μακριά]], σε Όμηρ.· ομοίως, <i>μακρότερον σφενδονᾶν</i>, [[εκσφενδονίζω]] σε μεγαλύτερη [[απόσταση]], σε Ξεν.<br /><b class="num">4.</b> γενικά, [[μεγάλος]] σε [[μέγεθος]] ή σε βαθμό, [[μεγάλος]], [[σπουδαίος]], σε Αισχύλ., Σοφ.<br /><b class="num">5.</b> η δοτ. [[μακρῷ]] χρησιμ. για να ενισχύσει τον συγκρ. και υπερθ.· [[μακράν]], με [[διαφορά]], Λατ. [[longe]], [[μακρῷ]] [[πρῶτος]], μακρὰν [[μάλιστα]], σε Ηρόδ.· ἀσθενεστέρα [[μακράν]], σε Αισχύλ. κ.λπ.<br /><b class="num">II.</b> με χρονική [[έννοια]]:<br /><b class="num">1.</b> [[μεγάλος]] σε [[διάρκεια]], [[εκτενής]], σε Ομήρ. Οδ., Ηρόδ. κ.λπ.· <i>οὐ μακροῦ χρόνου</i>, για λίγο χρόνο, σε Σοφ.· <i>τὸν μακρὸν βίον</i>, σε Αισχύλ.· [[μακρότερος]] μηνί, σε [[απόσταση]] ενός [[μήνα]], σε Ηρόδ.· ομοίως, μακρὸν [[ἐέλδωρ]], [[ελπίδα]] που τρέφεται για [[πολύ]] καιρό, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">2.</b> [[μακρόσυρτος]], [[ανιαρός]], σε Πίνδ., Σοφ.<br /><b class="num">III.</b> το ουδ. [[μετά]] από πρόθ. με επιρρ. [[έννοια]], <i>διὰ μακροῦ</i> (δηλ. χρόνου), [[μετά]] από [[πολύ]] καιρό, για [[πολύ]] καιρό, [[καθυστερημένος]], σε Ευρ.· <i>οὐ διὰ μακροῦ</i>, όχι [[πολύ]] αργότερα, σε Θουκ.· [[αλλά]], <i>διὰ μακρῶν</i>, σε [[μεγάλη]] [[έκταση]], σε Πίνδ.· ἐπὶ [[μακρόν]], σε [[μάκρος]], σε [[μεγάλη]] [[διάρκεια]], σε Ξεν.· [[ὅσον]] ἐπὶ μακρότατον ή [[ὅσον]] μακρότερον, όσο το δυνατόν πιο εκτεταμένα, σε Ηρόδ.· <i>ἐπὶμακρότερον</i>, [[ακόμη]] περισσότερο, σε Θουκ.<br /><b class="num">IV.</b>[[ομαλός]] συγκρ. [[μακρότερος]], σε Ομήρ. Οδ., Ηρόδ. κ.λπ.· υπερθ. [[μακρότατος]], σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· ανώμ. συγκρ. [[μάσσων]], υπερθ. [[μήκιστος]], βλ. αυτ. V. επίρρ. [[μακρῶς]], σε [[μεγάλη]] [[έκταση]], αργόσυρτα, σε Πολύβ.
}}
{{elru
|elrutext='''μακρός:''' (compar. [[μακρότερος]] - Anth. тж. [[μάσσων]], superl. [[μακρότατος]] и [[μήκιστος]])<br /><b class="num">1)</b> длинный ([[δόρυ]], ὄζοι Hom.): μακρὰ [[ναῦς]] Thuc. (ср. лат. [[navis]] longa) длинный, т. е. военный корабль;<br /><b class="num">2)</b> далекий, дальний ([[κέλευθος]] Hom.; [[οἶμος]] Hes.; ναυτιλίαι Her.; [[χώρα]] NT);<br /><b class="num">3)</b> высокий ([[οὔρεα]], [[δένδρεον]], [[κίων]], [[κῦμα]], [[τεῖχος]], [[κλῖμαξ]] Hom.);<br /><b class="num">4)</b> глубокий ([[φρεῖαρ]] Hom.);<br /><b class="num">5)</b> большой, обширный ([[ἤπειρος]] Aesch.; [[πλοῦτος]] Soph.);<br /><b class="num">6)</b> долгий, продолжительный ([[ἦμαρ]], [[νύξ]] Hom.; [[χρόνος]] Soph.; ὀδύρματα Eur.; ὁ μὲν [[βίος]] [[βραχύς]], ἡ δὲ [[τέχνη]] μακρή погов. Luc.): διὰ μακροῦ (sc. χρόνου) и διὰ μακρῶν Eur. долго, надолго; οὐ διὰ μακροῦ Plat. немного спустя; μηνὶ [[μακρότερος]] Her. (год) продолжительностью дольше на месяц;<br /><b class="num">7)</b> давнишний, старый ([[ἐέλδωρ]] Hom.);<br /><b class="num">8)</b> длинный, пространный (λόγοι Soph.). - см. тж. [[μακρά]], [[μακράν]], [[μακρόν]] и [[μακρῷ]].
}}
}}