πρό: Difference between revisions

4,001 bytes added ,  10 January 2019
1b
(nl)
(1b)
Line 39: Line 39:
{{elnl
{{elnl
|elnltext=πρό voor adv. of in tmesis van plaats voor, voorop, van voren, naar voren:; πρὸ μὲν ἄλλοι ἀρηρότες, αὐτὰρ ἐπ ’ ἄλλοι voorop ging aaneengesloten de ene groep, en erachter de rest Il. 13.800; τόν... Εἰλείθυια ἐξάγαγε πρὸ φόωσδε hem bracht Eileithuia tevoorschijn naar het licht Il. 16.188; met gen. partit.. πρὸ ὁδοῦ ἐγένοντο zij waren onderweg Il. 4.382. van tijd voorheen, ervoor, van tevoren:. τά τ ’ ἐόντα τά τ ’ ἐσσόμενα πρό τ ’ ἐόντα wat is, wat zal zijn en wat voorheen was Il. 1.70; πρό οἱ εἴπομεν ἡμεῖς van tevoren hadden wij het hem gezegd Od. 1.37. in composita van plaats voor (ook ter bescherming), vooruit: bijv. προβαίνω, προμάχομαι. van tijd eerder, van tevoren, vooruit: bijv. προαγγέλλω, προγίγνομαι, προνοέω. van voorkeur liever, boven: bijv. προαιρέω, προτιμάω. prep. met gen. van plaats voor:; κείνους κιχησόμεθα πρὸ πυλάων wij zullen hen voor de poort aantreffen Il. 10.126; εἶδον πρὸ πτόλιος δεδαϊγμένον ik zag hem verminkt liggen voor de stad Il. 19.292; πρὸ τοῦ στόματος τοῦ μεγάλου λιμένος voor de ingang van de grote haven Thuc. 7.22.2; ter bescherming. πρὸ αὐτοῦ βασιλέως τεταγμένοι ἦσαν zij waren opgesteld voor de persoon van de koning Xen. An. 1.7.11. van tijd voor, voorafgaand aan:; ἠῶθι πρό voor de dageraad Il. 11.50; πρὸ γάμοιο voor het huwelijk Od. 15.524; πρὸ μοίρας τῆς ἐμῆς voor mijn dood Aeschl. Ag. 1266; τὰ πρὸ αὐτῶν de gebeurtenissen hiervoor Thuc. 1.1.3; πρὸ ἡμέρας voor het begin van de dag Xen. Cyr. 4.5.14; als adv. uitdr.:; πρὸ τοῦ voorheen Aeschl. Ag. 1204; πρὸ πολλοῦ lang tevoren Hdt. 7.130.2; ὁ πρὸ τοῦ χρόνος de voorafgaande tijd Thuc. 2.58.2; later met getallen:. πρὸ ἓξ ἡμερῶν τοῦ πάσχα zes dagen voor Pasen NT Io. 12.1; πρὸ μιᾶς ἡμέρας de vorige dag Plut. Caes. 63.7. overdr. voor, ter bescherming van:; μάχεσθαι... πρό τε παίδων καὶ πρὸ γυναικῶν vechten voor vrouwen en kinderen Il. 8.57; πρὸ τῆς Σπάρτης ἀποθνῄσκειν voor Sparta sterven Hdt. 7.134.2; uitbr. voor, uit naam van, in plaats van:. πρὸ Ἀχαιῶν ἄγγελος ᾔει een bode kwam uit naam van de Grieken Il. 10.286; πρέπων ἔφυς πρὸ τῶνδε φωνεῖν u bent de aangewezen persoon om uit hun naam te spreken Soph. OT 10. van voorkeur voor, boven, eerder dan, liever:; πᾶν δὴ βουλόμενοι σφίσι εἶναι πρὸ τῆς παρεούσης λύπης omdat zij alles liever wilden dan de huidige vernedering Hdt. 7.152.3; δικαιοσύνην ἂν πρὸ μεγίστης ἀδικίας αἱροίμεθ ’ ἄν; zouden wij gerechtigheid verkiezen boven het grootste onrecht? Plat. Resp. 366b; μηδὲν ὑπολογιζόμενον μήτε θάνατον... πρὸ τοῦ αἰσχροῦ met niets, zelfs niet de dood, meer rekening houdend dan met de schande Plat. Ap. 28d; πρὸ πολλοῦ ποιήσασθαι zeer hoog achten Isocr. 5.138; in vergel.:; τοῖσι ἡ τύραννις πρὸ ἐλευθερίης ἦν ἀσπαστότερον voor wie de tirannie aantrekkelijker was dan vrijheid Hdt. 1.62.1; βασιλεὺς οὐδεὶς ἄλλος πρὸ σεῦ ἔσται niemand anders zal koning worden dan u Hdt. 3.85.2; in plaats van:; ἄλλον τινὰ τὸ γέρας ἔχειν πρὸ ἑωυτοῦ dat een ander de hoge waardigheid zou hebben in plaats van hijzelf Hdt. 7.3.3; met idee van afwisseling ( vgl. 'stap voor stap'):. γῆν πρὸ γῆς ἐλαύνεσθαι van het ene land naar het andere trekken Aeschl. PV 682. zelden ten gevolge van, vanwege:. πρὸ φόβοιο ten gevolge van de vlucht Il. 17.667; πρὸ τῶνδε daardoor Soph. El. 495.
|elnltext=πρό voor adv. of in tmesis van plaats voor, voorop, van voren, naar voren:; πρὸ μὲν ἄλλοι ἀρηρότες, αὐτὰρ ἐπ ’ ἄλλοι voorop ging aaneengesloten de ene groep, en erachter de rest Il. 13.800; τόν... Εἰλείθυια ἐξάγαγε πρὸ φόωσδε hem bracht Eileithuia tevoorschijn naar het licht Il. 16.188; met gen. partit.. πρὸ ὁδοῦ ἐγένοντο zij waren onderweg Il. 4.382. van tijd voorheen, ervoor, van tevoren:. τά τ ’ ἐόντα τά τ ’ ἐσσόμενα πρό τ ’ ἐόντα wat is, wat zal zijn en wat voorheen was Il. 1.70; πρό οἱ εἴπομεν ἡμεῖς van tevoren hadden wij het hem gezegd Od. 1.37. in composita van plaats voor (ook ter bescherming), vooruit: bijv. προβαίνω, προμάχομαι. van tijd eerder, van tevoren, vooruit: bijv. προαγγέλλω, προγίγνομαι, προνοέω. van voorkeur liever, boven: bijv. προαιρέω, προτιμάω. prep. met gen. van plaats voor:; κείνους κιχησόμεθα πρὸ πυλάων wij zullen hen voor de poort aantreffen Il. 10.126; εἶδον πρὸ πτόλιος δεδαϊγμένον ik zag hem verminkt liggen voor de stad Il. 19.292; πρὸ τοῦ στόματος τοῦ μεγάλου λιμένος voor de ingang van de grote haven Thuc. 7.22.2; ter bescherming. πρὸ αὐτοῦ βασιλέως τεταγμένοι ἦσαν zij waren opgesteld voor de persoon van de koning Xen. An. 1.7.11. van tijd voor, voorafgaand aan:; ἠῶθι πρό voor de dageraad Il. 11.50; πρὸ γάμοιο voor het huwelijk Od. 15.524; πρὸ μοίρας τῆς ἐμῆς voor mijn dood Aeschl. Ag. 1266; τὰ πρὸ αὐτῶν de gebeurtenissen hiervoor Thuc. 1.1.3; πρὸ ἡμέρας voor het begin van de dag Xen. Cyr. 4.5.14; als adv. uitdr.:; πρὸ τοῦ voorheen Aeschl. Ag. 1204; πρὸ πολλοῦ lang tevoren Hdt. 7.130.2; ὁ πρὸ τοῦ χρόνος de voorafgaande tijd Thuc. 2.58.2; later met getallen:. πρὸ ἓξ ἡμερῶν τοῦ πάσχα zes dagen voor Pasen NT Io. 12.1; πρὸ μιᾶς ἡμέρας de vorige dag Plut. Caes. 63.7. overdr. voor, ter bescherming van:; μάχεσθαι... πρό τε παίδων καὶ πρὸ γυναικῶν vechten voor vrouwen en kinderen Il. 8.57; πρὸ τῆς Σπάρτης ἀποθνῄσκειν voor Sparta sterven Hdt. 7.134.2; uitbr. voor, uit naam van, in plaats van:. πρὸ Ἀχαιῶν ἄγγελος ᾔει een bode kwam uit naam van de Grieken Il. 10.286; πρέπων ἔφυς πρὸ τῶνδε φωνεῖν u bent de aangewezen persoon om uit hun naam te spreken Soph. OT 10. van voorkeur voor, boven, eerder dan, liever:; πᾶν δὴ βουλόμενοι σφίσι εἶναι πρὸ τῆς παρεούσης λύπης omdat zij alles liever wilden dan de huidige vernedering Hdt. 7.152.3; δικαιοσύνην ἂν πρὸ μεγίστης ἀδικίας αἱροίμεθ ’ ἄν; zouden wij gerechtigheid verkiezen boven het grootste onrecht? Plat. Resp. 366b; μηδὲν ὑπολογιζόμενον μήτε θάνατον... πρὸ τοῦ αἰσχροῦ met niets, zelfs niet de dood, meer rekening houdend dan met de schande Plat. Ap. 28d; πρὸ πολλοῦ ποιήσασθαι zeer hoog achten Isocr. 5.138; in vergel.:; τοῖσι ἡ τύραννις πρὸ ἐλευθερίης ἦν ἀσπαστότερον voor wie de tirannie aantrekkelijker was dan vrijheid Hdt. 1.62.1; βασιλεὺς οὐδεὶς ἄλλος πρὸ σεῦ ἔσται niemand anders zal koning worden dan u Hdt. 3.85.2; in plaats van:; ἄλλον τινὰ τὸ γέρας ἔχειν πρὸ ἑωυτοῦ dat een ander de hoge waardigheid zou hebben in plaats van hijzelf Hdt. 7.3.3; met idee van afwisseling ( vgl. 'stap voor stap'):. γῆν πρὸ γῆς ἐλαύνεσθαι van het ene land naar het andere trekken Aeschl. PV 682. zelden ten gevolge van, vanwege:. πρὸ φόβοιο ten gevolge van de vlucht Il. 17.667; πρὸ τῶνδε daardoor Soph. El. 495.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<br />[[before]], Lat. [[prae]]:<br />A. PREP. WITH GENIT.:<br /><b class="num">I.</b> of Place, [[before]], in [[front]] of, πρὸ ἄστεος, πρὸ πυλάων Hom.; [[οὐρανόθι]] πρό Il.; χωρεῖν πρὸ δόμων to [[come]] out in [[front]] of, Soph.<br /><b class="num">2.</b> [[before]], in [[front]] of, for the [[purpose]] of shielding or [[guarding]], [[στῆναι]] πρὸ Τρώων Il.:— in [[defence]] of, for, μάχεσθαι πρὸ γυναικῶν Il.; [[ὀλέσθαι]] πρὸ [[πόληος]], Lat. pro [[patria]] mori, Il.<br /><b class="num">3.</b> πρὸ ὁδοῦ [[further]] on the [[road]], i. e. forwards, [[onward]], Il.: ([[hence]] φροῦδοσ).<br /><b class="num">II.</b> of [[Time]], [[before]], πρὸ γάμοιο Od.; πρὸ ὁ τοῦ (= ὁ πρὸ τοῦ) ἐνόησεν one [[before]] the [[other]], Il.; πρὸ τοῦ θανάτου Plat., etc.; πρὸ [[πολλοῦ]] [[long]] [[before]], Hdt.; τὸ πρὸ [[τούτου]] [[before]] [[this]], [[before]], Thuc.; πρὸ τοῦ (often written [[προτοῦ]]) [[before]], Hdt., [[attic]]<br /><b class="num">III.</b> in [[other]] relations:<br /><b class="num">1.</b> of Preference, [[before]], [[sooner]] or [[rather]] [[than]], [[κέρδος]] πρὸ δίκας αἰνῆσαι to [[praise]] [[sleight]] [[before]] [[right]], Pind.; πᾶν πρὸ τῆς παρεούσης λύπης [[anything]] [[before]], [[rather]] [[than]] [[their]] [[actual]] [[grievance]], Hdt.; πρὸ [[πολλοῦ]] ποιεῖσθαι to [[esteem]] [[above]] [[much]], i. e. [[very]] [[highly]], Isocr.; so, πρὸ πολλῶν χρημάτων τιμᾶσθαι Thuc.: [[redundant]], [[after]] a comp., ἡ τυραννὶς πρὸ ἐλευθερίης ἀσπαστότερον Hdt.<br /><b class="num">2.</b> of Cause or Motive, Lat. [[prae]], for, out of, from, πρὸ φόβοιο for [[fear]], Il.; πρὸ [[τῶνδε]] [[there]] [[fore]], Soph.<br />B. POSITION: [[never]] [[after]] its [[case]], [[except]] [[after]] the epic gen. [[Ἰλιόθι]] πρό, [[οὐρανόθι]] πρό, [[ἠῶθι]] πρό.<br />C. πρό, absol. as adv.:<br /><b class="num">I.</b> of Place, [[before]], in [[front]], [[forth]], [[forward]], Il.<br /><b class="num">II.</b> of [[Time]], [[before]], [[beforehand]], Od.: [[before]], earlier, Hes.: [[prematurely]], Aesch.<br /><b class="num">III.</b> with [[other]] Preps. [[ἀποπρό]], [[διαπρό]], [[ἐπιπρό]], [[περιπρό]], [[προπρό]], it strengthens the [[first]] prep.<br />D. πρό IN COMPOS.<br /><b class="num">I.</b> with Substs., to [[denote]]<br /><b class="num">1.</b> [[position]] [[before]] or in [[front]], [[πρόθυρον]], προπύλαια.<br /><b class="num">2.</b> [[priority]] of [[rank]], [[πρόεδρος]]; or of [[order]], [[προοίμιον]].<br /><b class="num">3.</b> [[standing]] in [[another]]'s [[place]], [[πρόμαντις]], [[πρόξενος]].<br /><b class="num">II.</b> with Adjs., to [[denote]]<br /><b class="num">1.</b> [[proximity]], [[readiness]], [[πρόχειρος]], [[πρόθυμος]].<br /><b class="num">2.</b> [[forth]] from, [[προθέλυμνος]], [[πρόρριζος]].<br /><b class="num">3.</b> prematureness, [[πρόμοιρος]], [[πρόωρος]].<br /><b class="num">III.</b> with Verbs,<br /><b class="num">1.</b> of Place, [[before]], forwards, [[προβαίνω]], [[προβάλλω]]; also [[before]], in [[defence]], [[προκινδυνεύω]].<br /><b class="num">2.</b> [[forth]], [[προέλκω]], [[προφέρω]]:—also [[publicly]], προειπεῖν.<br /><b class="num">3.</b> giving [[away]], [[προδίδωμι]].<br /><b class="num">4.</b> [[before]], in [[preference]], προαιροῦμαι, [[προτιμάω]].<br /><b class="num">5.</b> [[before]], [[beforehand]], [[προαισθάνομαι]], [[προνοέω]], [[προοράω]].
}}
}}