παραδίδω: Difference between revisions

|mltxt=ΝΜΑ, και [[παραδίνω]] Ν, [[παραδίδωμι]] και ποιητ. τ. [[παρδίδωμι]] Α<br /><b>1.</b> [[δίνω]] στα χέρια κάποιου, [[εγχειρίζω]]<br /><b>2.</b> [[δίνω]] [[κάτι]] στον δικαιούχο ή σε κάποιον [[άλλο]] (α. «παρέδωσα τις αποσκευές» β. «παραδέχεσθαι τὰ φερόμενα γράμματα καὶ παραδιδόναι», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>3.</b> [[παρέχω]], [[παραχωρώ]] («παρέδωκεν αὐτοῑς τὰ ὑπάρχοντα αὐτοῡ», ΚΔ)<br /><b>4.</b> [[μεταβιβάζω]] σε άλλον [[αρχή]], [[αξίωμα]], [[υπηρεσία]] κ.λπ. (α. «παρέδωσε την [[προεδρία]] του συλλόγου» β. «ὅτε τὰ πάτρια τεύχεα παρεδίδοσαν», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>5.</b> [[κληροδοτώ]] στους μεταγενέστερους («τήν τε πόλιν εὐδαιμονεστάτην τοῑς ἐπιγιγνομένοις παρέδοσαν», Iσοκρ.)<br /><b>6.</b> [[διδάσκω]] (α. «παραδίδει [[χημεία]]» β. «παραδιδόναι τὴν ἀρετήν», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>7.</b> [[εμπιστεύομαι]] κάποιον ή [[κάτι]] σε κάποιον («ἐκ τῆς παραδοθείσης αὐτοῑς ἁγίας ἐντολῆς», ΚΔ)<br /><b>8.</b> [[θέτω]] στην [[εξουσία]] κάποιου με [[προδοσία]], [[προδίδω]] («φιλήματι δολίῳ παραδοὺς αὐτὸν τοῑς ἀνόμοις», ΚΔ)<br /><b>9.</b> [[προσάγω]] κάποιον στο δικαστήριο («διὰ τὰ τοῡ πατρὸς ἁμαρτήματα... τοῑς [[ἕνδεκα]] παρεδόθη», Λυσ.)<br /><b>10.</b> <b>μέσ.</b> <i>παραδίδομαι</i><br />α) [[αφήνω]] τον εαυτό μου στη [[διάθεση]] κάποιου<br />β) αφοσιώνομαι, προσηλώνομαι (α. «παραδόθηκε στη δουλειά του» β. «εἰς ὅv παρεδόθητε τύπον διδαχῆς», ΚΔ)<br /><b>11.</b> <b>φρ.</b> «[[παραδίδω]] το [[πνεύμα]]» — [[εκπνέω]], [[ξεψυχώ]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[δίνω]] [[κάτι]] σε πολύ [[μεγάλη]] [[ποσότητα]] ή σε υπερβολικό βαθμό (α. «μην του παραδίνεις [[φαγητό]] [[γιατί]] θα παχύνει» β. «μην του παραδίνεις [[σημασία]]»)<br /><b>2.</b> <b>μέσ.</b> [[γίνομαι]] [[έρμαιο]], υποδουλώνομαι («έχει παραδοθεί στην [[ακολασία]]»)<br /><b>3.</b> (ως απρόσ.) <i>παραδίδεται</i><br />λέγεται, θρυλείται<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> α) «[[παραδίδω]] τα όπλα» — [[ομολογώ]] ότι νικήθηκα, [[υποκύπτω]], [[καταθέτω]] τα όπλα<br />β) «[[παραδίδω]] την ύστατη [[πνοή]]» ή, [[απλώς]], «[[παραδίδω]]» — [[πεθαίνω]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[παρέχω]], [[αποφέρω]]<br /><b>2.</b> [[επιτρέπω]] («ὁ θεὸς τοῡτο γε οὐ παρεδίδου», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>3.</b> [[προσφέρω]] [[κάτι]] ως [[ευκαιρία]]<br /><b>4.</b> [[μεταστρέφω]]<br /><b>5.</b> (για καρπό) [[ωριμάζω]]<br /><b>6.</b> <b>φρ.</b> α) «[[παραδίδω]] εἰς θάνατον» — [[θανατώνω]]<br />β) «παραδίδομαι τῇ χάριτι τοῡ θεοῡ» — [[γίνομαι]] [[χριστιανός]], βαπτίζομαι<br />γ) «παραδίδομαι σιωπῇ» — αποσιωπώμαι<br />δ) «παραδίδομαι πέρατι» — [[τελειώνω]]<br />ε) «[[παραδίδωμι]] φόνου [[δίκην]]» — [[δικάζω]] για φόνο στο δικαστήριο.