πύρνος: Difference between revisions

πύρνος (view source)

Revision as of 13:05, 15 February 2019

No change in size , 15 February 2019

m

Text replacement - "τοῡ" to "τοῦ"

Spiros

Bureaucrats, Interface administrators, Administrators

3,258,211

edits

@@ Line 14: / Line 14: @@
 }}
 {{grml
-|mltxt=ὁ, Α<br /><b>1.</b> <i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> «[[ψωμός]]»<br /><b>2.</b> ([[κατά]] το λεξ. [[Σούδα]]) «τὸ [[ἀπόκλασμα]] τοῡ ἄρτου»<br /><b>3.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>πύρνοι</i><br /><i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> «ζειαὶ κνηστώδεις, ἤ ὁ κατειργασμένος σῑτος, ἄλλοι χόρτας, ἄλλοι μαγίδα».<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αρχαϊκός όρος αβέβαιης ετυμολ. Σύμφωνα με την αρχαιότερη [[άποψη]], η λ. [[πύρνος]] προήλθε, με [[συγκοπή]], από το επίθ. <i>πῡρινος</i> (<span style="color: red;"><</span> <i>πῡρός</i> «[[σίτος]]»). Προβλήματα, όμως, γεννά τόσο η δυσερμήνευτη [[συγκοπή]] όσο και η [[οξεία]] του τ. [[πύρνος]] [[αντί]] του αναμενόμενου <i>πῦρνος</i>. Κατ' [[άλλη]] [[άποψη]], όχι τόσο πιθανή, η λ. ανάγεται σε ΙΕ [[ρίζα]] <i>k</i><sup>w</sup><i>eru</i>- «μασσώ, [[αλέθω]]» (με αρκτικό χειλοϋπερωικό φθόγγο) και συνδέεται με τα αρχ. ινδ. <i>carvati</i> «[[συντρίβω]]», <i>c</i><i>ū</i><i>rna</i>- «[[αλεύρι]], [[σκόνη]]», [[καθώς]] και με τους τ. που παραδίδει ο <b>Ησύχ.</b>: [[πορύναν]]<br /><i>μαγίδα</i> (<span style="color: red;"><</span> [[μαγίς]] «[[πλακούντας]], [[πίτα]]») και [[τορύνη]]<br /><i>σιτῶδές τι</i>].
+|mltxt=ὁ, Α<br /><b>1.</b> <i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> «[[ψωμός]]»<br /><b>2.</b> ([[κατά]] το λεξ. [[Σούδα]]) «τὸ [[ἀπόκλασμα]] τοῦ ἄρτου»<br /><b>3.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>πύρνοι</i><br /><i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> «ζειαὶ κνηστώδεις, ἤ ὁ κατειργασμένος σῑτος, ἄλλοι χόρτας, ἄλλοι μαγίδα».<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αρχαϊκός όρος αβέβαιης ετυμολ. Σύμφωνα με την αρχαιότερη [[άποψη]], η λ. [[πύρνος]] προήλθε, με [[συγκοπή]], από το επίθ. <i>πῡρινος</i> (<span style="color: red;"><</span> <i>πῡρός</i> «[[σίτος]]»). Προβλήματα, όμως, γεννά τόσο η δυσερμήνευτη [[συγκοπή]] όσο και η [[οξεία]] του τ. [[πύρνος]] [[αντί]] του αναμενόμενου <i>πῦρνος</i>. Κατ' [[άλλη]] [[άποψη]], όχι τόσο πιθανή, η λ. ανάγεται σε ΙΕ [[ρίζα]] <i>k</i><sup>w</sup><i>eru</i>- «μασσώ, [[αλέθω]]» (με αρκτικό χειλοϋπερωικό φθόγγο) και συνδέεται με τα αρχ. ινδ. <i>carvati</i> «[[συντρίβω]]», <i>c</i><i>ū</i><i>rna</i>- «[[αλεύρι]], [[σκόνη]]», [[καθώς]] και με τους τ. που παραδίδει ο <b>Ησύχ.</b>: [[πορύναν]]<br /><i>μαγίδα</i> (<span style="color: red;"><</span> [[μαγίς]] «[[πλακούντας]], [[πίτα]]») και [[τορύνη]]<br /><i>σιτῶδές τι</i>].
 }}
 {{etym
 |etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: <b class="b3">ψωμός</b> H.; meaning already in antiquity debated; cf. e.g. H. (s. also above): <b class="b3">πύρνοι ζειαὶ καὶ σιτώδεις</b>(?). <b class="b3">η ὁ κατειργασμένος σῖτος</b>. <b class="b3">ἄλλοι χόρτος</b>, <b class="b3">ἄλλοι μαγίδα</b>; <b class="b3">πύρνα δρύφη</b>, <b class="b3">κλάσματα</b>, <b class="b3">σιτία</b>.<br />Other forms: <b class="b3">πύρνον</b> acc. sg. (ο 312, ρ 12: coordinated with <b class="b3">κοτύλήν</b>, Lyc. 639), <b class="b3">πύρνα</b> (<b class="b3">σῖτα</b> : <b class="b3">σῖτος</b>) acc. pl. (ρ 362), <b class="b3">φηγίνων πύρνων</b> gen. pl. (Lyc. 482).<br />Compounds: As 1. member in <b class="b3">πυρνο-τόκος ἄρουρα</b> (Hymn. Is.).<br />Derivatives: <b class="b3">πύρνηται ἐσθίηται</b> H.<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]X [probably]<br />Etymology: Obsolete word without etymology. By Fick BB 16, 284 compared with <b class="b3">πορύναν μαγίδα</b> and <b class="b3">τορύνη σιτῶδές τι</b> H., to which would also belong Skt. <b class="b2">cárvati</b> [[grind]], [[masticate]] with <b class="b2">cūrṇam</b> n. [[powder]], [[flour]]; so IE <b class="b2">*kʷeru-</b> (WP. 1, 519, Pok. 642), which requires for <b class="b3">τορύνη</b> an older <b class="b3">*τερύνα</b>. In this way a.o. the <b class="b3">υ-</b>vowel in <b class="b3">πύρνος</b> remains unclear; cf. Bechtel Lex. s.v. Acc. to Szemerényi Syncope in Greek and I.-Eur. 29 ff. (with sch. Od.) syncopated from <b class="b3">πύρινος</b> (from <b class="b3">πυρός</b> [[wheat]]); for several reasons contestable. -- Furnée 370 connects the word with Basque <b class="b2">ap(h)ur</b> [[crumb]], Bearn. [[purre]] <b class="b2">small bread of mais</b>; unreliable. But the word may well be Pre-Greek.
 }}