βούλομαι: Difference between revisions

|lstext='''βούλομαι''': (Ἐπ. [[ὡσαύτως]] [[βόλομαι]], ἴδε ἐν λ.), Ἰων. β΄ ἑνικ. βούλεαι Ὀδ. Σ. 364, Ἡρόδ.· παρατ. ἐβουλόμην Ἰλ. Λ. 79, Ἀττ.· παρ’ Ἀττ. [[ὡσαύτως]] ἡβουλόμην Εὐρ. Ἑλ. 752, Δημ., κτλ., Ἰων. γ΄ πληθ. ἐβουλέατο Ἡρόδ. 1. 4., 3. 143· -μέλλ. βουλήσομαι Αἰσχύλ. Πρ. 867, Σοφ., κτλ.· μεταγεν. μέλλ. βουληθήσομαι Ἀριστείδ., Γαλην.· -ἀόρ. ἐβουλήθην, [[ὡσαύτως]] Ἀττ. ἠβ-, βουληθεὶς Σοφ. Ο. Κ. 732, κτλ.· -πρκμ. βεβούλημαι Δημ. 226. 11· [[ὡσαύτως]] βέβουλα (προ-) Ἰλ. Α. 113· -λέγεται δὲ ὅτι οἱ [[μετὰ]] διπλῆς (διὰ τοῦ η) αὐξήσεως τύποι [[εἶναι]] ἀττικώτεροι· δὲν ἐπιβάλλονται ὑπὸ οὐδενὸς ποιητ. χωρίου, ἀλλ’ ἀπαντῶσι [[συχνάκις]] ἐν χφοις, ὡς ἠβούλοντο Θουκ. 2. 2., 6. 79, Δημ. 307. 4· πρβλ. [[μέλλω]]. ἐν ταῖς ἀττ. ἐπιγρ. ἀπὸ τ. 300 π. Χ. ἡ [[αὔξησις]] γίνεται διὰ τ. η, πρότερον διὰ τ. ε. (Ἐκ √ ΒΟΛ (πρβλ. [[βόλομαι]]) παράγονται [[ὡσαύτως]] [[βουλή]], [[βούλησις]], [[βουλεύω]], κτλ., πρβλ. Λατ. vol-o, vol-untas, ul-tro· Γοτθ. viljan (βούλεσθαι), Ἀγγλ. will, κτλ.· Σανσκρ. var, vrinômi (eligo), vratam (votum)). Ἐν νῷ ἔχω, ἐπιθυμῶ, ([[ἐθέλω]], =προθύμως, ἑκὼν ποιῶ τι), Ὅμ. κτλ.· Ἰλ. Ω. 226, Ὀδ. Ο. 21· λέξαι [[θέλω]] σοι, πρὶν θανεῖν, ἃ [[βούλομαι]] Εὐρ. Ἀλκ. 281· ὁ [[Ὅμηρος]] μεταχειρίζεται τὸ [[βούλομαι]] ἀντὶ τοῦ [[ἐθέλω]] ἐπὶ τῶν θεῶν· [[διότι]] παρ’ αὐτοῖς τὸ ἐπιθυμῆσαι [[εἶναι]] θέλειν. Ἕπεται λοιπὸν ὅτι τὸ [[ἐθέλω]] [[εἶναι]] ἡ γενικωτέρα [[λέξις]], καὶ [[ἐνίοτε]] τίθεται [[ὅπου]] ἠδύνατο νὰ τεθῇ τὸ [[βούλομαι]], π. χ. ἐν Ἰλ. Η. 182. –Σύνταξ.· κατὰ τὸ πλεῖστον μ. ἀπαρ., Ὅμ., κτλ.· [[ἐνίοτε]] μετ’ ἀπαρεμφ. μέλλ., Θέογν. 187· μ. αἰτ. καὶ ἀπαρ., Ὀδ. Δ. 353, Ἰλ. Α. 117, καὶ [[συχν]]. παρὰ πεζοῖς· [[ὅταν]] τὸ [[βούλομαι]] ἀκολουθῆται ὑπὸ μόνης αἰτιατ., ἀπαρέμφατον δύναται συνήθως νὰ νοηθῇ, ὡς, καί κε τὸ βουλοίμην (ἐνν. γενέσθαι) Ὀδ. Υ. 316· ἔτυχεν ὦν ἐβούλετο (ἐνν. τυχεῖν) Ἀντιφ. Αἰολ. 1· πλακοῦντα β. (ἐνν. ἔχειν) ὁ αὐτ. Ἀφροδ. 1. 11· ἐκ τῆς συντάξεως ταύτης μετ’ ἀπαρ. ἔλαβεν ἀρχὴν ἡ Ὁμηρ. [[χρῆσις]] (ἐπὶ τῶν θεῶν). μ. αἰτ. πράγμ. καὶ δοτ. προσ., Τρώεσσιν ἐβούλετο νίκην, ἐπεθύμει νὰ νικήσωσιν οἱ Τρῶες, ἀπεφάσισεν, Ἰλ. Η. 21· πλῆρες, Τρώεσσιν ἐβούλετο [[κῦδος]] ὀρέξαι Λ. 79, πρβλ. Ψ. 682· οὕτω, καὶ εἰ [[μάλα]] βούλεται [[ἄλλῃ]] (ἐνν. τοῦτο γενέσθαι) Ο. 51· οὕτω, εἰς τὸ [[βαλανεῖον]] [[βούλομαι]] (ἰέναι) Ἀριστοφ. Βατρ. 1279· βουλοίμην ἂν (ἐνν. τὸδε γενέσθαι) Πλάτ. Εὐθύφρ. 3Α· -[[ὡσαύτως]], βουλόμενον τὴν πολιτείαν [[πλῆθος]], εὔνουν τῇ πολιτείᾳ, Ἀριστ. Πολ. 5. 9, 5. ΙΙ. Ἀττ. χρήσεις : 1) βούλει ἢ βούλεσθε, ἑπομένης ὐποτακτ. προσθέτει δύναμιν εἰς τὸ αὐθυπότακτον, βούλει λάβωμαι, θέλεις νὰ πιάσω, Σοφ. Φ. 762· βούλει φράσω Ἀριστοφ. Ἱππ. 36, πρβλ. Valck. Ἱππ. 782, Heind. Φαίδων. 79 Α. 2) εἰ βούλει, [[εὐγενής]], [[φιλόφρων]] [[φράσις]], ὡς τὸ Λατ. sis (si vis), «ἂν ἀγαπᾷς», Σοφ. Ἀντ. 1168, Ξεν. Ἀν. 3. 4, 41· [[ὡσαύτως]], εἰ δὲ βούλει, ἐὰν δὲ βούλῃ, πρὸς δήλωσιν ὑποχωρήσεως ἢ =ἂν [[εἶναι]] ἀρεστόν, Λατ. sin mavis, vel etiam, Πλάτ. Συμπ. 201 Α, κτλ. 3) ὁ βουλόμενος, Λατ. quivis, ὁ πρῶτος θελήσας, Ἡρόδ. 1. 54, Θουκ. κ. ἀλλ.· ἔδωκε παντὶ τῷ βουλομένῳ Δημ. 528. 26· -οὕτω καὶ ὃς βούλει Πλάτ. Γοργ. 517Β· [[ὅστις]] βούλει ὁ αὐτ. Κρατ. 432 Α. 4) βουλομένῳ μοι ἐστι, nobis volentibus est, μετ’ ἀπαρ., =[[εἶναι]] σύμφωνον μὲ τὴν ἐπιθυμίαν μου νὰ…, Θουκ. 2. 3· εἰ σοὶ β. ἐστὶν ἀποκρίνεσθαί Πλάτ. Γοργ. 448D· πρβλ. ἄσμενος, [[ἀσπάσιος]]· -[[ἀλλά]], τὰ θεῶν οὕτω βουλόμεν’ ἔσται Εὐρ. Ι. Α. 33· τὸ κείνου βουλόμενον, τὴν ἐπιθυμίαν του, [[αὐτόθι]] 1270. 5) τί βουλόμενος; μὲ τίνα σκοπόν; Πλάτ. Φαίδων. 63 Α, Δημ. 285. 24· τί βουληθεὶς πάρει; Σοφ. Ἠλ. 1100. 6) ἐννοῶ, [[θέλω]] νὰ εἴπω τοῦτο καὶ τοῦτο (πρβλ. [[ἐθέλω]] 4-6), Πλάτ. Πολ. 590 Ε, κτλ.· εἰ βούλει ἀνδρὸς ἀρετὴν ὁ αὐτ. Μένων. 71 Ε· τί βούλεται [[εἶναι]]; quid sibi vult haec res? ὁ αύτ. Θεαιτ. 156C· -[[ἐντεῦθεν]], βούλεται [[εἶναι]], ἰσχυρίζεται, ἐπαγγέλλεται, προσποιεῖται ὅτι [[εἶναι]], ὡς τὸ μέλλει ἢ κινδυνεύει [[εἶναι]] ὁ αὐτ. Πολ. 595C, Κρατ. 412C, καὶ [[συχν]]. παρ’ Ἀριστ., τὸ ἑκούσιον βούλεται λέγεσθαι, οὐκ εἰ …, Ἠθ. Ν. 3. 2, 15, πρβλ. 4. 1, 5., 4. 5, 3, κτλ.· ἰδίως ἐπὶ τάσεων, ἡ τοῦ ὕδατος [[φύσις]] β. [[εἶναι]] [[ἄχυμος]] π. Αἰσθ. 4, 4· β. ἤδη [[τότε]] [[εἶναι]] [[πόλις]], [[ὅταν]]…, Πολ. 2. 2, 8, πρβλ. 4. 8, 4. βούλεται δηλοῦν Διον. Ἁλ. Ρ. Α. 2, 12. ΙΙΙ. ἑπομένου τοῦ ἢ…, προτιμῶ, ἀντὶ τοῦ [[βούλομαι]] [[μᾶλλον]] ([[ὅπερ]] συχνότερον παρὰ πεζοῖς), καθ’ ὅσον πᾶσα ἐπιθυμία περιλαμβάνει προτίμησιν, βούλομ’ ἐγὼ λαὸν σόον ἔμμεναι, ἢ ἀπολέσθαι, [[θέλω]] περισσότερον…, Ἰλ. Α. 117, πρβλ. Ψ. 594, Ὀδ. Β. 232, Λ. 489, Μ. 350· β. τὸ μέν τι εὐτυχέειν . . ., ἢ εὐτυχέειν τὰ πάντα Ἡρόδ. 3. 40· β. παρθενεύεσθαι [[πλέω]] χρόνον ἢ πατρὸς ἐστερῆσθαι, [[ἔνθα]] τις θὰ περιέμενε πολὺν χρόνον, [[μᾶλλον]] ἢ…[[αὐτόθι]] 124· πρβλ. Εὐρ. Ἀνδρ. 351· -σπανιώτερον [[ἄνευ]] τοῦ ἢ…, πολὺ [[βούλομαι]] αὐτὴν [[οἴκοι]] ἔχειν, πολὺ προτιμῶ…, Ἰλ. Α. 112, πρβλ. Ὀδ. Ο. 88. Πρβλ. [[μάλα]] ΙΙ. 3.