πειρητίζω: Difference between revisions

|Definition=Ep. form of <b class="b3">πειράω</b>, only pres. and impf., <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">attempt, try, prove</b>, abs., <span class="bibl">Il.15.615</span>, <span class="bibl">Od.24.221</span> : c. inf., ῥήγνυσθαι μέγα τεῖχος… πειρήτιζον <span class="bibl">Il. 12.257</span> ; <b class="b3">πλήκτρῳ ἐπειρήτιζε</b> <b class="b2">touched the strings</b> with it, <span class="bibl"><span class="title">h.Merc.</span>53</span>,<span class="bibl">419</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> c. gen. pers., <b class="b2">make trial of</b>, <b class="b3">συβώτεω πειρητίζων εἰ</b>… <span class="bibl">Od.14.459</span> ; <b class="b3">συβώτεω π., ἤ μιν ἔτ' ἐνδυκέως φιλέοι… ἦ</b>… <span class="bibl">15.304</span>; μή τί μευ, ἠΰτε παιδός... πειρήτιζε <span class="bibl">Il.7.235</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> c. gen. rei, σθένεος καὶ ἀλκῆς <span class="bibl">Od.22.237</span> ; τόξου <span class="bibl">21.124</span>, <span class="bibl">149</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> c. acc., <b class="b3">στίχας ἀνδρῶν π</b>. <b class="b2">attempt</b>, i.e. <b class="b2">attack</b>, the lines, <span class="bibl">Il.12.47</span>.</span>

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0547.png Seite 547]] ep. = [[πειράω]], nur praes. u. impf., <b class="b2">versuchen</b>, erproben, prüfen; absol., Il. 15, 615 Od. 24, 221; m. d. inf., Il. 12, 257; – c. gen., die Person ausforschen, Od. 14, 459. 15, 304. 16, 313; auch Jemandes Kräfte im Kampf erproben, sich mit ihm messen, Il. 7, 235; u. dem gen. der Sache, σθένεος καὶ ἀλκῆς, Od. 22, 237, τόξου, 21, 124. 149. – Selten c. accus., στίχας ἀνδρῶν, im feindlichen Sinne, die Schaaren im Kampfe versuchen, den Kampf mit ihnen aufnehmen, Il. 12, 47.

{{ls

|lstext='''πειρητίζω''': Ἐπικ. [[τύπος]] τοῦ [[πειράω]], ἐν χρήσει μόνον κατ’ ἐνεστ. κ. παρατ., [[δοκιμάζω]], [[ἐξετάζω]], ἀπολ., Ἰλ. Ο. 615, Ὀδ. Ω. 221· μετ’ ἀπαρ. ῥήγνυσθαι μέγα [[τεῖχος]].. πειρήτιζον Ἰλ. Μ. 257· - πλήκτρῳ ἐπειρήτιζε, ἤγγιζε τὰς χορδὰς δι’ [[αὐτοῦ]], Ὁμ. Ὕμν. εἰς Ἑρμ. 53. 419. ΙΙ. [[μετὰ]] γεν. προσ., [[δοκιμάζω]] τινά, συβώτεω πειρητίζων Ὀδ. Ξ. 459· συβώτεω π., εἴ μιν ἔτ’ [[ἐνδυκέως]] φιλέοι Ο. 304· [[ὡσαύτως]], [[δοκιμάζω]] τὰς δυνάμεις τινὸς (ἐν μάχῃ), [[μήτι]] μευ, ἠΰτε παιδός.., πειρήτιζε Ἰλ. Η. 235· πρβλ. [[πειράω]] β. ΙΙ. 1. 2) [[μετὰ]] γεν. πράγμ., σθένεος καὶ ἀλκῆς Ὀδ. Χ. 237· τόξου Φ. 124, 149· πρβλ. [[πειράω]] Β. ΙΙ. 2. ΙΙΙ. μετ’ αἰτ. π. στίχας ἀνδρῶν, [[δοκιμάζω]], δηλ. [[προσβάλλω]] τὰς τάξεις Ἰλ. Μ. 47. 2) π. γυναῖκα Νόνν. Εὐαγγ. κ. Ἰω. 4. 16.

{{bailly

|btext=<i>seul. prés. et impf.</i><br />essayer, éprouver, faire l’épreuve de :<br /><b>1</b> <i>abs.</i><br /><b>2</b> <i>avec un rég. de <i>pers.</i> au</i> gén. : τινός, scruter, pressentir qqn ; éprouver qqn, se mesurer avec lui;<br /><b>3</b> <i>avec un rég. de chose au</i> gén. : τινός, éprouver <i>ou</i> essayer qch (un arc, ses forces, <i>etc.</i>) ; à l’acc. στίχας [[ἀνδρῶν]] IL tâter <i>ou</i> attaquer les lignes de guerriers;<br /><b>4</b> avec un inf. : s’efforcer de.<br />'''Étymologie:''' [[πεῖρα]].

|mltxt=Α<br />(επικ. τ. του [[πειράω]], -<i>ῶ</i>)<br /><b>1.</b> [[αποκτώ]] [[πείρα]], [[δοκιμάζω]], [[εξετάζω]]<br /><b>2.</b> (με απρμφ.) [[προσπαθώ]] να... («ῥήγνυσθαι μέγα τεῑχος Ἀχαιῶν πειρήτιζον», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>3.</b> (με γεν.) α) [[διερευνώ]], [[βολιδοσκοπώ]] κάποιον<br />β) αντιπαρατάσσομαι με κάποιον<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> α) «[[πειρητίζω]] στίχας ἀνδρῶν» — [[συγκρούομαι]], [[προσβάλλω]] τις τάξεις του εχθρού (<b>Ομ. Ιλ.</b>)<br />β) «πλήκτρῳ [[πειρητίζω]]» — [[δοκιμάζω]] τις χορδές με [[πλήκτρο]], [[κρούω]] τις χορδές με [[πλήκτρο]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[πεῖρα]] με επιθηματική [[επαύξηση]] -<i>ητ</i>- (<b>πρβλ.</b> <i>πασχ</i>-<i>ητ</i>-<i>ιώ</i>, <i>βιν</i>-<i>ητ</i>-<i>ιώ</i>) από ονόματα σε -<i>ητ</i>(<i>ής</i>) και κατάλ. -<i>ίζω</i>].

{{elru

|elrutext='''πειρητίζω:''' (= [[πειράω]])<br /><b class="num">1)</b> пытаться (ῥήγνυσθαι [[τεῖχος]] Hom.);<br /><b class="num">2)</b> испытывать, пробовать (πλήκτρῳ, sc. χορδάς HH): π. τινός Hom. испытывать кого(что)-л.;<br /><b class="num">3)</b> нападать, атаковать (στίχας [[ἀνδρῶν]] Hom.).

|elnltext=πειρητίζω [πειράω] alleen ep. praes. en imperf. 3 sing. (ἐ)πειρήτιζε, plur. πειρήτιζον proberen, met inf.: ῥήγνυσθαι μέγα τεῖχος Ἀχαιῶν πειρήτιζον zij probeerden de grote muur van de Grieken te doorbreken Il. 12.257. op de proef stellen, met gen.:; μή τί μευ, ἠΰτε παιδὸς... πειρήτιζε zit mij niet op de proef te stellen alsof ik een klein kind ben Il. 7.235; testen, met gen.:; τόξου πειρήτιζε hij testte de boog Od. 21.124; met acc.. στίχας ἀνδρῶν π. de linies van de mannen uittesten (van een wild dier) Il. 12.47.