κῦρος: Difference between revisions

|Definition=εος, τό, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">supreme power, authority</b>, κ. ἔχειν ἀμφί τινος <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span> 391</span>; τῶν πρηγμάτων τὸ κ. ἔχειν <span class="bibl">Hdt.6.109</span>; ἅπαν τὸ κ. ἔχειν <span class="bibl">Th.5.38</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Grg.</span>450e</span>, al.; κ. ἔχειν περί τινος <span class="bibl">Id.<span class="title">Cra.</span>435c</span>; <b class="b3">τὸ κ. τῆς ἐνεργείας</b> <b class="b2">principle</b> or <b class="b2">origin</b> of a function, Gal.10.459. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> concrete, <b class="b2">one invested with authority</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>70c</span>c. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">confirmation, validity</b>, <b class="b3">ἔχειν κ</b>., = [[κεκυρῶσθαι]], <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>1779</span> (anap.), cf. <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>2110.12</span> (iv A.D.), etc.; ἡ νῦν… ὑπάρξει κ. ἡμέρα καλῶν <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>919</span>; <b class="b3">κ. λαβεῖν</b>, of a law, <b class="b2">to be ratified</b>, <span class="bibl">D.C.38.17</span>, al.:—<b class="b3">κῦρος</b> and all derivs. are post-Hom. (Cf. Skt. <b class="b2">śūas</b> 'valiant', OIr. <b class="b2">caur</b> 'hero', Welsh <b class="b2">cawr</b> 'giant'.)</span>

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1537.png Seite 1537]] τό (vgl. [[κάρη]], [[κόρυς]]), eigtl. die Hauptsache, auf der Alles beruht, daher die <b class="b2">Gewalt, Macht</b>; ὡς οὐκ ἔχουσι [[κῦρος]] οὐδὲν ἀμφὶ σοῦ Aesch. Suppl. 386; τούτων τῶν πρηγμάτων τὸ κῦρος ἔχειν, die höchste Gewalt in Staatssachen, Her. 6, 109; τὸ δὲ κῦρος τούτων [[γνῶναι]] οὐ σύριγξ ἦν Plat. Legg. III, 700 c, vgl. Gorg. 430 e ταῖς τέχναις [[πᾶσα]] ἡ [[πρᾶξις]] καὶ τὸ [[κῦρος]] διὰ λόγων ἐστί u. ὅτι ἡ διὰ λόγο υ τὸ κῦρος ἔχουσα ῥητορική ἐστί; Crat. 433 c κῦρος ἔχει ν [[περί]] τινος; auch Sp., wie D. Cass. 53, 17, [[μοναρχία]] γάρ, εἰ καὶ τὰ [[μάλιστα]] καὶ δύο καὶ [[τρεῖς]] ἅμα τὸ κῦρός ποτε ἔσχον, ἀληθέστατα ἂν νομίζοιτο. – Daher auch Begründung, <b class="b2">Veranlassung</b>, ἡ δὲ νῦν [[ἴσως]] πολλῶν ὑπάρξει κῦρος [[ἡμέρα]] καλῶν, Soph. El. 907, wird viel Gutes bringen. – Πάντως γὰρ ἔχει τάδε κῦρος, ist <b class="b2">bestätigt</b>, O. C. 1776, u. so öfter bei Sp. – Davon

|btext=<i>ion.</i> -εος, <i>att.</i> -ους (τό) :<br /><b>1</b> autorité souveraine, plein pouvoir;<br /><b>2</b> ratification, sanction ; garant : ἔχειν [[κῦρος]] SOPH être confirmé <i>ou</i> sanctionné.<br />'''Étymologie:''' R. Κυρ ; cf. [[κύριος]].

|mltxt=[[κυρός]], ὁ (Μ)<br /><b>βλ.</b> [[κύρης]].<br /><b>(I)</b><br />το (AM κῡρος)<br />[[αξία]] βεβαιωμένη από τον νόμο, νομική [[ισχύς]], [[εγκυρότητα]] (α. «το [[συμβόλαιο]] δεν έχει [[κύρος]] [[επειδή]] δεν έχει [[υπογραφή]] συμβολαιογράφου» β. «ὁ [[νόμος]] τὸ κῡρος ἔλαβε», Δίων. Κάσσ.)<br /><b>νεοελλ.</b><br />η [[δύναμη]], η [[επιβολή]] ή [[επίδραση]] ενός ατόμου με ισχυρή [[προσωπικότητα]], με [[θέση]] ή με [[ειδικότητα]] («τα [[λόγια]] του δεν έχουν [[κύρος]]»)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> ύψιστη [[δύναμη]], [[πλήρης]] [[εξουσία]] («ἐς σέ τοι τούτων ἀνήκει τών πρηγμάτων τὸ κῡρος ἔχειν», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>2.</b> αυτός που εξουσιάζει, ο [[άρχοντας]]<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «τὸ κῡρος τῆς ἐνεργείας» — η [[αρχή]] μιας πράξης<br />β) «[[ὑπάρχω]] κῡρος τινός» — [[γίνομαι]] [[αιτία]] για [[κάτι]] («ἡ δὲ νῡν [[ἴσως]] πολλῶν ὑπάρξει κῡρος [[ἡμέρα]] καλῶν» — η σημερινή [[ημέρα]] θα γίνει ίσως [[αιτία]] πολλών καλών, <b>Σοφ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. μπορεί να [[είναι]] ή υποχωρητ. παρ. από το ρ. <i>κυρῶ</i> ή προέρχεται από έναν αρχαίο τ. [[κῦρος]] (<i>ὁ</i>)].<br /> <b>(II)</b><br />[[κύρος]], ὁ (Μ)<br /><b>βλ.</b> [[κύρης]].

|elrutext='''κῦρος:''' εος τό<br /><b class="num">1)</b> власть, право, сила: τούτων τῶν πραγμάτων τὸ κ. ἔχειν Her. иметь право решать эти дела; κ. ἔχειν [[ἀμφί]] τινος Aesch. и περί τινος Plat. иметь законную власть над кем(чем)-л.; [[ἅπαν]] τὸ κ. ἔχειν Thuc. обладать всей полнотой власти;<br /><b class="num">2)</b> обеспечение, залог: ἡ [[νῦν]] πολλῶν ὑπάρξει κ. [[ἡμέρα]] [[καλῶν]] Soph. нынешний день станет залогом многих благ; [[πάντως]] γὰρ [[ἔχει]] [[τάδε]] κ. Soph. ибо это целиком (пред)определено.

|elnltext=κῦρος -ους, zonder contr. -εος, τό [~ κύριος] hoogste macht:; ἅπαν τὸ κῦρον ἔχειν de volledige beslissingsbevoegdheid hebben Thuc. 5.38.2; met gen.:; τούτων... τῶν πρηγμάτων τὸ κῦρον ἔχειν de beslissing hierover in handen hebben Hdt. 6.109.4; ook met ἀμφί + gen., met περί + gen. uitbr. bevestiging:. πολλῶν... κῦρος... καλῶν bevestiging van veel moois Soph. El. 919.