καλύπτω: Difference between revisions

1b
m (Text replacement - " . ." to "…")
(1b)
Line 48: Line 48:
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[lengthd. from Root !καλυβ, v. [[καλύβη]]<br /><b class="num">I.</b> to [[cover]] with a [[thing]], παρδαλέηι [[μετάφρενον]] κάλυψεν Il.; νυκτὶ καλύψας Il.: [[simply]], to [[cover]], [[μέλαν]] δέ ἑ [[κῦμα]] κάλυψεν Il.; πέτρον χεὶρ ἐκάλυψεν his [[hand]] [[covered]], grasped a [[stone]], Il.; of [[death]], [[τέλος]] θανάτοιο κάλυψεν ὀφθαλμούς Il., etc.; of [[grief]], τὸν δ' ἄχεος [[νεφέλη]] ἐκάλυψε Il.; κ. χθονὶ γυῖα, i. e. to be buried, Pind.; also, χθονί, τάφωι κ. to [[bury]] [[another]], Aesch.:—Mid. to [[cover]] or [[veil]] [[oneself]], Hom.:—Pass., ἀσπίδι κεκαλυμμένος ὤμους Il.; ἐν χλαίνηι κεκαλ. Il., etc.<br /><b class="num">2.</b> like [[κρύπτω]], to [[cover]] or [[conceal]]; κ. καρδίαι τι Soph.; Pass., κεκαλυμμένοι ἵππωι [[concealed]] in the [[horse]], Od.<br /><b class="num">3.</b> to [[cover]] with [[dishonour]], [[throw]] a [[cloud]] [[over]], σὺ μὴ κάλυπτε Ἀθήνας Soph.<br /><b class="num">II.</b> to put [[over]] as a [[covering]], Lat. circumdare, οἱ πέπλοιο πτύγμ' ἐκάλυψεν Il.; οἱ ἄσιν [[καθύπερθε]] [[καλύψω]] I [[will]] put mud [[over]] him, Il.; ἀμφὶ Μενοιτιάδηι [[σάκος]] εὐρὺ καλύψας Il.
|mdlsjtxt=[lengthd. from Root !καλυβ, v. [[καλύβη]]<br /><b class="num">I.</b> to [[cover]] with a [[thing]], παρδαλέηι [[μετάφρενον]] κάλυψεν Il.; νυκτὶ καλύψας Il.: [[simply]], to [[cover]], [[μέλαν]] δέ ἑ [[κῦμα]] κάλυψεν Il.; πέτρον χεὶρ ἐκάλυψεν his [[hand]] [[covered]], grasped a [[stone]], Il.; of [[death]], [[τέλος]] θανάτοιο κάλυψεν ὀφθαλμούς Il., etc.; of [[grief]], τὸν δ' ἄχεος [[νεφέλη]] ἐκάλυψε Il.; κ. χθονὶ γυῖα, i. e. to be buried, Pind.; also, χθονί, τάφωι κ. to [[bury]] [[another]], Aesch.:—Mid. to [[cover]] or [[veil]] [[oneself]], Hom.:—Pass., ἀσπίδι κεκαλυμμένος ὤμους Il.; ἐν χλαίνηι κεκαλ. Il., etc.<br /><b class="num">2.</b> like [[κρύπτω]], to [[cover]] or [[conceal]]; κ. καρδίαι τι Soph.; Pass., κεκαλυμμένοι ἵππωι [[concealed]] in the [[horse]], Od.<br /><b class="num">3.</b> to [[cover]] with [[dishonour]], [[throw]] a [[cloud]] [[over]], σὺ μὴ κάλυπτε Ἀθήνας Soph.<br /><b class="num">II.</b> to put [[over]] as a [[covering]], Lat. circumdare, οἱ πέπλοιο πτύγμ' ἐκάλυψεν Il.; οἱ ἄσιν [[καθύπερθε]] [[καλύψω]] I [[will]] put mud [[over]] him, Il.; ἀμφὶ Μενοιτιάδηι [[σάκος]] εὐρὺ καλύψας Il.
}}
{{FriskDe
|ftr='''καλύπτω''': {kalúptō}<br />'''Forms''': Aor. καλύψαι, Perf. Med. [[κεκάλυμμαι]] (seit Il.),<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[umhüllen]], [[bedecken]], [[verbergen]],<br />'''Composita''' : sehr oft mit Präfix, z. B. ἀμφι-, κατα-, περι-, συν-, auch mit ἀνα-, ἀπο-, ἐκ- [[aufdecken]], [[enthüllen]].<br />'''Derivative''': Viele Ableitungen: 1. [[καλύβη]] [[Obdach]], [[Hütte]], [[Zelt]] (Hdt., Th. usw.; zur Bildung Chantraine Formation 23, nicht mit v. Blumenthal Glotta 18, 147 illyrisch); davon [[καλύβιον]] (hell. u. spät), [[καλυβίτης]] [[Hüttenbewohner]] (Str. u. a.; Redard Les noms grecs en -της 25); auch [[κάλυβος]] (Epigr. Kyrene, H.). 2. [[καλυφή]] [[Überschwemmung]], [[überschwemmtes Land]] mit [[ἀποκάλυφος]] ([[αἰγιαλός]], [[ἄρουρα]]) [[nach der Überschwemmung anbaufähig]] (Pap.), [[περικαλυφή]] [[Umhüllung]] (Pl. ''Lg''. 942d); zu -βη und -φη neben [[καλύπτω]] vgl. Schwyzer 332f. 3. (προ-, παρα- usw.) [[κάλυμμα]] [[Verhüllung]], [[Schleier]], [[Decke]] (seit Il.) mit [[καλυμμάτιον]] (Ar.). 4. [[συγκαλυμμός]] [[Verhüllung]] (Ar. ''Av''. 1496). 5. ἐγ-, κατα-, [[ἀποκάλυψις]] [[Verhüllung]] (hell. u. spät); dazu, wohl als Kosename (Schwyzer 478, Risch par. 58a; anders Meillet REGr. 32, 384ff.) [[Καλυψώ]] f. "Verhüllerin, Verbergerin" (seit Od.), nach Güntert Kalypso eig. Todesgöttin; Zweifel bei Kretschmer Glotta 12, 212f., s. noch Bérard REGr. 67, 503f. — 6. [[καλυπτήρ]], -ῆρος m. "Verhüller", [[Hülle]], [[Decke]], [[Ziegel]] (Hp., Arist., att. u. hell. Inschr.) mit [[καλυπτηρίζω]] [[mit Ziegel bedecken]] (Inschr.), f. [[καλύπτειρα]] [[Schleier]] (''AP''); ἐπι-, ἐγ-, [[ἀνακαλυπτήριον]], -ια ‘Verhüllung, Ver-, Enthüllungsfeier’ (Arist. usw.). 7. [[καλύπτρα]], -ρη f. [[Schleier]], [[Decke]] (seit Il.; zur Bildung Schwyzer 532, Chantraine Formation 333). — 8. [[ἐκκαλυπτικός]] [[enthüllend]] (''Stoic''., S. E.).<br />'''Etymology''' : Bildung wie [[κρύπτω]] und vielleicht davon beeinflußt (wenn nicht umgekehrt); jedenfalls aus einem schwachstufigen, evtl. auf υ auslautenden Verb erweitert (vgl. zu 1. [[ἀρύω]]). Ein nahverwandtes hochstufiges thematisches Wurzelpräsens liegt auf dem westlichen Gebiet vor in air. ''celim'', lat. *''cĕlō'', -''ĕre'' (in ''oc''-''culere''), germ., z. B. ahd. ''helan'' ‘''hehlen'', verbergen’, vgl. zu [[κέλυφος]]. Dazu kommen noch ein dehnstufiges Deverbativum in lat. ''cēlō'', -''āre'' [[verbergen]] und ein schwachstufiges Jotpräsens im Germ., z. B. got. ''huljan'' ‘''hüllen''’. Schwundstufe zeigt u. a. lat. ''clam'' [[verhohlen]], [[heimlich]]. Weitere Formen m. Lit. bei WP. 1, 432f., Pok. 553f., W.-Hofmann und Ernout-Meillet s. ''cēlō''. — Vgl. [[καλιά]], [[κολεός]], auch [[κλέπτω]].<br />'''Page''' 1,768-769
}}
}}