κρέκω: Difference between revisions

|Definition=<span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">weave</b>, ἴστον Sapph.90; πέπλους <span class="bibl">E.<span class="title">El.</span>542</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">strike</b> a stringed instrument with the plectron, μάγαδιν <span class="bibl">Diog.Ath.1.10</span>; βάρβιτα <span class="bibl">D.H.7.72</span>: generally, <b class="b2">play on</b> any instrument, αὐλόν <span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span> 682</span> (lyr.): less freq.c.dat., κρέκειν δόνακι <span class="title">APl.</span>4.231 (Anyte): c. acc. cogn., πηκτίδων ψαλμοῖς κ. ὕμνον <span class="bibl">Telest.5</span>; λωτὸς ᾠδὰν κρέκει <span class="title">Pae.Delph.</span>12; ἐν κιθάρᾳ νόμον ἔκρεκον <span class="title">AP</span>9.584. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> of any sharp noise, βοὴν πτεροῖς κ. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span>772</span> (lyr.), cf. <span class="title">AP</span>7.192 (Mnasalc.); <b class="b3">κίσσα κρέξασα ἁρμονίαν</b> ib.<span class="bibl">191</span> (Arch.), cf. Hp. ap. Gal.19.114. (Cf. Onorse <b class="b2">hraell (*hrahilaz</b>) 'weaver's sley', Oe. <b class="b2">hraegel</b> 'dress', 'garment', perh. Lett. <b class="b2">krekls</b> 'shirt'.)</span>

{{ls

|lstext='''κρέκω''': μέλλ. -ξω, [[ῥῆμα]] ὀνοματοπ., [[κυρίως]] ἐκδηλοῦν τὸν ἦχον χορδῆς κρουομένης· πρβλ. [[ὡσαύτως]] [[κρεγμός]], [[κερκίς]], [[κρέξ]]: 1) κτυπῶ τὸ [[ὕφασμα]] διὰ τῆς κερκίδος, [[κρούω]] αὐτό, [[καθόλου]], [[ὑφαίνω]], γλυκεῖα μᾶτερ, [[οὔτι]] [[δύναμαι]] κρέκειν τὸν ἱστὸν Σαπφὼ 91· πέπλους Εὐρ. Ἠλ. 542. 2) πλήττω, [[κρούω]] ἐγχόρδου ὀργάνου τὰς χορδὰς διὰ τοῦ πλήκτρου, Διον. Ἁλ. 7. 72· ἐν κιθάρᾳ νόμον ἔκρεκον Ἀνθ. Π. 9. 584· ― ἀκολούθως, [[παίζω]] οἱονδήποτε [[ὄργανον]], αὐλὸν Ἀριστοφ. Ὄρν. 682· σπανιώτερον [[μετὰ]] δοτ., κρέκειν δόνακι Ἀνθ. Πλαν. 231, πρβλ. Tibull. 1. 1, 4· [[ὡσαύτως]] [[μετὰ]] συστοίχ. αἰτ., πηκτίδων ψαλμοῖς ὕμνον κρ. Τελέστ. 6· ἡ [[κιθάρα]] κρ. τὸν κύριον Κλήμ. Ἀλ. 5. 3) ἐπὶ πάσης ὀξεῖας βοῆς ἢ ἤχου, βοὴν πτεροῖς κρ. Ἀριστοφ. Ὄρν. 772, πρβλ. Ἀνθ. Π. 7. 192· κρέξασα [[κίσσα]] [[αὐτόθι]] 191.

{{bailly

|btext=frapper en cadence un instrument (avec l’archet).<br />'''Étymologie:''' R. Κρεκ, faire du bruit.

|lsmtext='''κρέκω:''' μέλ. <i>-ξω</i>, αόρ. αʹ <i>ἔκρεξα</i>·<br /><b class="num">1.</b> [[χτυπώ]] το ύφασμα με την <i>[[κερκίδα]]</i>, [[υφαίνω]], σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> [[χτυπώ]] την [[λύρα]] με το [[πλήκτρο]], σε Ανθ.· γενικά, [[παίζω]] κάποιο όργανο, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">3.</b> λέγεται για [[κάθε]] διαπεραστικό ήχο, <i>βοὴν πτεροῖς κρ</i>., στον ίδ.

{{elru

|elrutext='''κρέκω:'''<br /><b class="num">1)</b> прибивать челноком, т. е. ткать ([[ἱστόν]] [[Sappho]]; πέπλους Eur.);<br /><b class="num">2)</b> (о звуке) издавать (βοὴν πτεροῖς Arph.);<br /><b class="num">3)</b> выбивать плектром, наигрывать (νόμον ἐν κιθάρᾳ Anth.): κ. αὐλόν Arph. играть на свирели.

|elnltext=κρέκω, Aeol. inf. κρέκην weven:. κρέκην τὸν ἴστον een kleed weven Sapph. 102.1. tokkelen, uitbr. geluid maken, laten klinken.

|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: <b class="b2"> weave, strike a atringed instrument with a plektron</b>, metaph. <b class="b2">give a sound, raise (a song)</b> (Sapph., Pi., Ar. in lyr., AP).<br />Other forms: Aor. (late) <b class="b3">κρέξαι</b>.<br />Compounds: rarely with <b class="b3">ὑπο-</b>, <b class="b3">δια-</b>, <b class="b3">συν-</b>.<br />Derivatives: With <b class="b3">κροκ-</b> f. in acc. sg. <b class="b3">κρόκ-α</b> (Hes. Op. 538), nom. pl. <b class="b3">κρόκ-ες</b> (AP 6, 335), sg. <b class="b3">κρόξ</b> only H., Theognost.; further <b class="b3">κρόκη</b> (IA.) <b class="b2">thread which is passed between the threads of the warp, woof, (woollen) cloth</b>. From <b class="b3">κρόκη</b> : <b class="b3">κρόκιον</b> <b class="b2">woollen band</b> (Antikl. 13), <b class="b3">κροκίς</b> f. <b class="b2">sundew, fly-strap, Drosera</b> (Apollod. ap. Plin. HN 24, 167), <b class="b3">κροκύς</b> f. <b class="b2">flock of wool</b> (IA.) with <b class="b3">κροκύδιον</b> (Gal.), <b class="b3">κροκυδίζω</b> <b class="b2">pluck off flocks of wool</b> (com., Gal.), <b class="b3">-ισμός</b> (Gal.); <b class="b3">κροκόω</b> <b class="b2">weave, envelop in wooll</b> (Dionys. ap. St. Byz., Phot.) ; <b class="b3">κροκισμός</b> [[cloth]] (sch.; as from <b class="b3">*κροκίζω</b>). - <b class="b3">κρεγμός</b> m. <b class="b2">sound of stringed instruments</b> (Epich., A. R., Poll.).<br />Origin: IE [Indo-European]X [probably] [618] <b class="b2">*krek-</b> <b class="b2">strike, also to fasten the cloth</b><br />Etymology: Orig. prob. a term of weaving, <b class="b3">κρέκω</b> was also transferred to playing stringed instruments. The present <b class="b3">κρέκω</b> is isolated; Germanic has several nouns, that point to such a primary verb: OWNo. [[hræll]] m. (< PGm. <b class="b2">*hráhilaz</b>; would be Gr. <b class="b3">*κρόκιλος</b>) <b class="b2">staff to fasten the cloth</b>, OE [[hrēol]] (< PGm. <b class="b2">*hréhulaz</b>) [[reel]], NEngl. [[reel]]; with grammatical change OE [[hrægl]] n. [[cloth]], [[garment]], OHG [[hregil]] n. [[indument]], [[spolium]]. Also several Balto-Slavic words have been compared: Lith. <b class="b2">krẽkles</b> <b class="b2">zerlumpte Kleider, tatters</b>, Latv. <b class="b2">krękls</b> [[shirt]]; Slavic expressions for <b class="b2">strike fire etc.</b>, e. g. Russ. <b class="b2">krešú</b>, <b class="b2">kresítь</b>; words for <b class="b2">weaving chair(?)</b>, e.g. Russ. [[krosno]]; all uncertain or to be rejected, cf. Fraenkel Lit. et. Wb. and Vasmer Russ. et. Wb. s. vv. More uncetain combinations in WP. 1, 483 f.

|mdlsjtxt=<br /><b class="num">1.</b> to [[strike]] the web with the [[κερκίς]], to [[weave]], Eur.<br /><b class="num">2.</b> to [[strike]] the [[lyre]] with the plectron, Anth.:—[[generally]], to [[play]] on an [[instrument]], Ar.<br /><b class="num">3.</b> of any [[sharp]] [[noise]], βοὴν πτεροῖς κρ. Ar.

|ftr='''κρέκω''': {krékō}<br />'''Forms''': Aor. (spät) κρέξαι,<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': ‘ein Gewebe (fest)schlagen, weben, ein Saiteninstrument mit dem Plektron schlagen’, übertr. [[einen Laut von sich geben]], [[anstimmen]] (Sapph., Pi., Ar. in lyr., ''AP'' usw.).<br />'''Composita''' : vereinzelt mit ὑπο-, δια-, συν-,<br />'''Derivative''': Davon κροκ- f. im Akk. sg. [[κρόκα]] (Hes. ''Op''. 538), Nom. pl. [[κρόκες]] (''AP'' 6, 335), sg. κρόξ nur H., Theognost.; sonst [[κρόκη]] (ion. att.) ‘Einschlag des Gewebes, Einschlagfaden, Faden, (wollenes) Gewebe’. Von [[κρόκη]] : [[κρόκιον]] [[wollene Binde]] (Antikl. 13), [[κροκίς]] f. [[Sonnentau]], [[Fliegenfalle]], [[Drosera]] (Apollod. ap. Plin. ''HN'' 24, 167), [[κροκύς]] f. [[Wollflocke]] (ion. att.) mit [[κροκύδιον]] (Gal. u. a.), [[κροκυδίζω]] [[Wollflocken abrupfen]] (Kom., Gal.), -ισμός (Gal.); [[κροκόω]] [[weben]], [[in Wolle einhüllen]] (Dionys. ap. St. Byz., Phot.); [[κροκισμός]] [[Gewebe]] (Sch.; wie von *[[κροκίζω]]). — [[κρεγμός]] m. [[Laut von Saiteninstrumenten]] (Epich., A. R., Poll.).<br />'''Etymology''' : Ursprünglich wahrscheinlich ein Ausdruck des Weberhandwerks ist [[κρέκω]] auch auf das Saitenspiel übertragen worden. Das thematische Wurzelpräsens [[κρέκω]] steht als solches isoliert; das Germanische bietet aber mehrere Nomina, die ein entsprechendes primäres Verb voraussetzen: awno. ''hræll'' m. (< urg. *''hráhilaz''; wäre gr. *κρόκιλος) [[Stab zum Festmachen des Gewebes]], ags. ''hrēol'' (< urg. *''hréhulaz'') [[Haspel]], [[Weife]], nengl. ''reel''; dazu mit grammatischem Wechsel ags. ''hrægl'' n. [[Kleid]], [[Gewand]], ahd. ''hregil'' n. [[indumentum]], [[spolium]]. Auch verschiedene baltoslavische Wörter sind herangezogen worden: lit. ''krẽklės'' [[zerlumpte Kleider]], [[Lumpen]], lett. ''krękls'' [[Hemd]]; slavische Ausdrücke für [[Feuer schlagen]], z. B. russ. ''krešú'', ''kresítь''; Wörter für [[Webstuhl]], z.B. russ. ''krosno''; alles unsicher oder unbedingt abzulehnen, vgl. Fraenkel Lit. et. Wb. und Vasmer Russ. et. Wb. s. vv. Weitere unsichere Kombinationen bei WP. 1, 483 f.<br />'''Page''' 2,12-13