μέλω: Difference between revisions

4,646 bytes added ,  2 October 2019
2a
m (Text replacement - " . ." to "…")
(2a)
Line 42: Line 42:
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[on II., [[most]] [[usual]] in 3rd sg. and pl. of act. pres. [[μέλει]], μέλουσι.]<br />A. [[neuter]], with perf. [[μέμηλα]], to be an [[object]] of [[care]] or [[thought]] to anyone, c. dat. pers., ἀνθρώποισι [[μέλω]] I am a [[source]] of [[care]] to men, i. e. am well [[known]] to them, Od.; so, Ἀργὼ πᾶσι μέλουσα Od.; νερτέροισι [[μέλω]] Eur., etc.<br /><b class="num">II.</b> μή τοι [[ταῦτα]] μελόντων let not these things be a [[care]] to thee, Hom.; [[πόλεμος]] [[ἄνδρεσσι]] [[μελήσει]] Il.; ὧι τόσσα [[μέμηλε]] to whom so [[great]] things are a [[care]], Od., etc.:—an inf. often stands as nom., οὐκ ἔμελέν μοι [[ταῦτα]] μεταλλῆσαι Od.<br /><b class="num">2.</b> in [[attic]] 3rd sg. is [[commonly]] used impers. with the [[object]] in gen., and pers. in dat., ὧι [[μέλει]] μάχας to whom [[there]] is [[care]] for the [[battle]], who careth for it, Aesch.; Ζηνὶ τῶν σῶν [[μέλει]] πόνων Eur., etc.;—also, [[μέλει]] μοι [[περί]] τινος Hdt., [[attic]]; [[ὑπέρ]] τινος Dem.<br /><b class="num">3.</b> absol., with a neg., [[οὐδέν]] μοι [[μέλει]] I [[care]] not, Ar.<br /><b class="num">4.</b> μέλον ἔστι periphr. for [[μέλει]], as, [[ἐστί]] τι μέλον τινί Soph.; [[τοῦτο]] ἴσασιν ἐμοὶ μεμεληκός Xen.:—also absol., μέλον γέ σοι [[since]] you [[have]] [[thought]] [[about]] it, Plat.<br /><b class="num">III.</b> Mid. is used by Poets like Act., to be an [[object]] of [[care]], ἐμοὶ δέ κε [[ταῦτα]] μελήσεται Il.; τἀνθάδ' ἂν μέλοιτό μοι [[what]] [[remains]] should be a [[care]] to you, Soph., etc.; [[rarely]] impers., μέλεταί μοί τινος Theocr.<br /><b class="num">2.</b> in epic Poets are [[found]] perf. and plup. [[pass]]. [[μέμβλεται]], [[μέμβλετο]], shortd. for μεμέληται, μεμέλητο, with pres. and imperf. [[sense]], [[οὐκέτι]] μέμβλετ' [[Ἀχιλλεύς]] (for [[μέλει]]) [[Achilles]] cares no [[longer]] for it, Il.; [[μέμβλετο]] οἱ [[τεῖχος]] (for [[ἔμελε]]) the [[wall]] was a [[care]] to him, Il.:—the regul. perf. occurs in [[later]] Poets, Φοίβωι μεμελήμεθα Anth.; 2 and 3rd sg. plup. μεμέλησο, -ητο, Anth., Theocr.<br />B. [[trans]]., c. gen. of persons, to [[care]] for, [[take]] [[care]] of, [[take]] an [[interest]] in a [[thing]], πλούτοιο [[μεμηλώς]] busied with [[riches]], Il.; πολέμοιο [[μεμηλώς]] Il.; θεοὶ τῶν ἀδίκων μέλουσιν Eur.:—absol. to be [[anxious]], [[μέλει]] [[κέαρ]] Aesch., etc.<br /><b class="num">II.</b> Mid. [[μέλομαι]], to [[care]] for, [[take]] [[care]] of, c. gen., Trag.; so in aor1 [[pass]]., τάφου μεληθείς having provided for the [[burial]], Soph.:—also μεληθέν, as Pass. cared for, Anth.; and perf. [[part]]. μεμελημένος, Anth.
|mdlsjtxt=[on II., [[most]] [[usual]] in 3rd sg. and pl. of act. pres. [[μέλει]], μέλουσι.]<br />A. [[neuter]], with perf. [[μέμηλα]], to be an [[object]] of [[care]] or [[thought]] to anyone, c. dat. pers., ἀνθρώποισι [[μέλω]] I am a [[source]] of [[care]] to men, i. e. am well [[known]] to them, Od.; so, Ἀργὼ πᾶσι μέλουσα Od.; νερτέροισι [[μέλω]] Eur., etc.<br /><b class="num">II.</b> μή τοι [[ταῦτα]] μελόντων let not these things be a [[care]] to thee, Hom.; [[πόλεμος]] [[ἄνδρεσσι]] [[μελήσει]] Il.; ὧι τόσσα [[μέμηλε]] to whom so [[great]] things are a [[care]], Od., etc.:—an inf. often stands as nom., οὐκ ἔμελέν μοι [[ταῦτα]] μεταλλῆσαι Od.<br /><b class="num">2.</b> in [[attic]] 3rd sg. is [[commonly]] used impers. with the [[object]] in gen., and pers. in dat., ὧι [[μέλει]] μάχας to whom [[there]] is [[care]] for the [[battle]], who careth for it, Aesch.; Ζηνὶ τῶν σῶν [[μέλει]] πόνων Eur., etc.;—also, [[μέλει]] μοι [[περί]] τινος Hdt., [[attic]]; [[ὑπέρ]] τινος Dem.<br /><b class="num">3.</b> absol., with a neg., [[οὐδέν]] μοι [[μέλει]] I [[care]] not, Ar.<br /><b class="num">4.</b> μέλον ἔστι periphr. for [[μέλει]], as, [[ἐστί]] τι μέλον τινί Soph.; [[τοῦτο]] ἴσασιν ἐμοὶ μεμεληκός Xen.:—also absol., μέλον γέ σοι [[since]] you [[have]] [[thought]] [[about]] it, Plat.<br /><b class="num">III.</b> Mid. is used by Poets like Act., to be an [[object]] of [[care]], ἐμοὶ δέ κε [[ταῦτα]] μελήσεται Il.; τἀνθάδ' ἂν μέλοιτό μοι [[what]] [[remains]] should be a [[care]] to you, Soph., etc.; [[rarely]] impers., μέλεταί μοί τινος Theocr.<br /><b class="num">2.</b> in epic Poets are [[found]] perf. and plup. [[pass]]. [[μέμβλεται]], [[μέμβλετο]], shortd. for μεμέληται, μεμέλητο, with pres. and imperf. [[sense]], [[οὐκέτι]] μέμβλετ' [[Ἀχιλλεύς]] (for [[μέλει]]) [[Achilles]] cares no [[longer]] for it, Il.; [[μέμβλετο]] οἱ [[τεῖχος]] (for [[ἔμελε]]) the [[wall]] was a [[care]] to him, Il.:—the regul. perf. occurs in [[later]] Poets, Φοίβωι μεμελήμεθα Anth.; 2 and 3rd sg. plup. μεμέλησο, -ητο, Anth., Theocr.<br />B. [[trans]]., c. gen. of persons, to [[care]] for, [[take]] [[care]] of, [[take]] an [[interest]] in a [[thing]], πλούτοιο [[μεμηλώς]] busied with [[riches]], Il.; πολέμοιο [[μεμηλώς]] Il.; θεοὶ τῶν ἀδίκων μέλουσιν Eur.:—absol. to be [[anxious]], [[μέλει]] [[κέαρ]] Aesch., etc.<br /><b class="num">II.</b> Mid. [[μέλομαι]], to [[care]] for, [[take]] [[care]] of, c. gen., Trag.; so in aor1 [[pass]]., τάφου μεληθείς having provided for the [[burial]], Soph.:—also μεληθέν, as Pass. cared for, Anth.; and perf. [[part]]. μεμελημένος, Anth.
}}
{{FriskDe
|ftr='''μέλω''': {mélō}<br />'''Forms''': 3. sg. [[μέλει]] μοι, [[μέλομαι]], Fut. [[μελήσω]], -σει, -σομαι (seit Il.), Aor. μελῆσαι, ἐμέλησε (att.), Pass. μεληθῆναι (S.u. a.), Perf. [[μέμηλα]], -ε (ep. lyr. seit Il.), Med. [[μέμβλεται]], -το (ep. seit Il., mit neuem Präsens μέμβλομαι [A. R., Opp.]), μεμέληκε (att.), μεμέλημαι (Theok., Kall. usw.)<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': ‘besorgt sein, Sorge machen, (sich) kümmern, am Herzen liegen’;<br />'''Composita''' : [[ἐπιμέλομαι]] und -έομαι Schwyzer 721) [[Sorge tragen]], [[besorgen]], [[μεταμέλομαι]], [[μεταμέλει]] μοι [[bereuen]], [[es gereut mich]] (ion. att.).<br />'''Derivative''': Ableitungen: 1 [[μέλημα]] n. [[Besorgnis]], [[Gegenstand der Sorge]], [[Liebling]] (Sapph., Pi., A. u. a.), [[μελησμός]] [[Sorge]] (''EM''). 2. [[μελέτωρ]], —ος m. [[Fürsorger]] = [[Rächer]] (S. ''El''. 846 [lyr.]); vgl. Fraenkel Nom. ag. 2, 10f., Benveniste Noms d’agent 32. —3. [[μελετάω]] [[Sorge tragen]], [[sorgen]], [[sich bemühen]], [[studieren]], [[Redeübungen halten]] (seit Hes. und ''h''. ''Merc''.) neben [[μελέτη]] [[Sorge]], [[Fürsorge]], [[Übung]] (seit Hes.); wegen des Akzents (: [[γενετή]], [[τελετή]] u. a.) wohl wenigstens teilweise Rückbildung wie z.B. [[ἀγάπη]] aus [[ἀγαπάω]]; anders z.B. Fraenkel Nom. ag. 2, 115 u. 152, Porzig Satzinhalte 246; zu den Deverbativa auf — (ε)τάω Schwyzer 705; davon [[μελετηρός]] [[Übungen liebend]] (X. u. a.). Von [[μελετάω]] : [[μελέτημα]] [[Übung]] (att.), -ησις ib. (''AB''). -ητικός [[sorgend]] (LXX u. a.), -ητής m. [[Redemeister]] (Aristid.), -ητήριον Übungsplatz’ (Plu.). — 4. μελεδῶνες f. pl. (spät sg.) [[Sorgen]], [[Bekümmernisse]] (v. l. τ 517, ''h''. ''Hom''., Hes., Tngn.), auch μεληδόνες, -δών ib. (Simon., A. R. u.a.); -εδων- und -ηδον- beide metr. bedingt für -εδον-; μελεδῶναι pl. ib. (v.l. τ 517, Sapph., Theok. u.a., sg. -ώνη Hp.); zu -ών : -ώνη Egli Heteroklisie 12; [[μελεδωνός]] m. f. ‘Wärter, -in’ (ion.; Fraenkel Nom. ag. 1, 234), -ωνεύς ib. (Theok.; Boß- hardt 65). Dazu als Denominativum [[μελεδαίνω]] [[besorgen]], [[sich kümmern]] (ion. seit Archil.; Schwyzer 724; daneben [[μελεταίνω]] Argos VI<sup>a</sup> nach [[μελετάω]]) rnit μελεδήματα pl. = μελεδῶνες (ep. poet. seit Ψ 62; nach νοήματα, Porzig Satzinhalte 187; vgl. noch Debrunner IF 21, 34), [[μελεδήμων]] [[sich kümmernd]] (Emp., ''AP''; nach [[νοήμων]] u. a., Chantraine Form. 173), [[μελεδηθμός]] [[Übung]] (Orac.); Rückbildung [[μελέδη]] f. [[Fürsorge]] (Hp.; nach [[μελέτη]]). — Von [[ἐπιμέλομαι]]: 1. [[ἐπιμελής]] [[Sorge tragend]], [[besorgt]], [[am Herzen liegend]] (ion. att.) mit verbaler Funktion des σ-Stamms (Schwyzer 513); davon [[ἐπιμέλεια]] [[Sorge]], [[Fürsorge]], [[Aufmerksamkeit]] (att.); 2. [[ἐπιμελητής]] m. [[Besorger]], [[Verwalter]] u. a. m. Zu [[μεταμέλομαι]] analogisch danach [[μεταμέλεια]] [[Reue]], [[Sinnesänderung]] (att.); auch (Rückbildung) [[μετάμελος]] ib. (Th. 7, 55 u. a.).<br />'''Etymology''' : Neben dem hochstufigen thematischen Wurzelpräsens [[μέλω]] (Schwyzer 684) steht mit bemerkenswerter Dehnstufe das Perfekt [[μέμηλα]] (altertümlich; s. Specht KZ 62, 67 mit Schulze), wozu mit Schwundstufe und auffallendem thematischem Vokal die medialen [[μέμβλεται]], -το für *μεμλε- (Schwyzer 770 u. 768, Chantraine Gramm. hom. 1, 426 u. 432). Die η-Erweiterung in μελή-σω (Schwyzer 782 f., Chantraine 1, 446) hat mit der Zeit das ganze Verbsystem erobert : μελῆσαι, -θῆναι, μεμέληκε, -μαι. — Ohne überzeugende Etymologie. Gegen die Verbindung mit [[μέλλω]] (z.B. Curtius 330f., Pok. 720, Hofmann Et. Wb.) WP. 2, 292, der die Zusammenstellung mit [[μάλα]] [[sehr]], lat. ''melior'' [[besser]] (Prellwitz, Brugmann Grundr.<sup>2</sup> 2 : 3, 459, Bq) erwägenswert findet. (W.-)Hofmann s. ''melior'' erinnert nach Loth Rev. celt. 41, 211 an kymr. ''gofal'' [[Sorge]], ''diofal'' [[ohne Sorge]], [[ruhig]], ''dyfal'' [[aufmerksam]]. —Machek Studia in hon. Acad. d. Dečev 51 f. will [[μέλει]] μοι mit čech. ''mele'' ''mne'' [[es verdrießt mich]] gleichsetzen.<br />'''Page''' 2,204-206
}}
}}