περιβάλλω: Difference between revisions

|Definition=fut. -<b class="b3">βᾰλῶ</b> : aor. <b class="b3">περιέβᾰλον</b> (v. infr.) :—<span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">throw round, about</b>, or <b class="b2">over, put on</b> or <b class="b2">over</b>, c. acc. rei, φίλας περὶ χεῖρε βαλόντε <span class="bibl">Od. 11.211</span>; περὶ πτερὰ πυκνὰ βαλόντες <span class="bibl">Il.11.454</span>; περὶ δ' ἄντυγα βάλλε φαεινήν <span class="bibl">18.479</span>; π. χέρας <span class="bibl">Ar.<span class="title">Th.</span>914</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>1044</span>: freq. c. dat., χέρας π. τινί <span class="bibl">Id.<span class="title">Ph.</span>1459</span>, etc.; <b class="b3">περὶ δ' ὠλένας δέρᾳ… βάλοιμι</b> ib.<span class="bibl">165</span> (lyr.); <b class="b3">π. τινὶ δεσμά, βρόχους</b>, <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>52</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>619</span>; Τροίᾳ ζευκτήριον <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span> 529</span>; κρατὶ π. σκότον <span class="bibl">E.<span class="title">HF</span>1159</span>; <b class="b3">π. τινὰ χαλκεύματι</b> <b class="b2">put</b> him <b class="b2">round</b> the sword, i. e. stab him, <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>576</span>; also <b class="b3">περὶ τὰ στέρνα θώρηκας π</b>. <span class="bibl">Hdt. 1.215</span>, cf. <span class="bibl">5.85</span>; αἱμασιὴν π. κατὰ τὸν κύκλον <span class="bibl">Id.7.60</span>; <b class="b3">περὶ ἕρμα π. ναῦν</b> <b class="b2">wreck</b> it <b class="b2">on</b>... <span class="bibl">Th.7.25</span>:—Med., <b class="b2">throw round</b> or <b class="b2">over oneself, put on</b>, c. acc. rei, <b class="b3">περιβαλλόμενοι τεύχεα</b> <b class="b2">putting on their</b> arms, <span class="bibl">Od.22.148</span>; περὶ δὲ ζώνην βάλετ' ἰξυῖ <span class="bibl">5.231</span>; ξίφος περὶ στιβαροῖς βάλετ' ὤμοις <span class="bibl">14.528</span>; <b class="b3">εἷμα, φᾶρος περιβάλλεσθαι</b>, <span class="bibl">Hdt. 1.152</span>, <span class="bibl">9.109</span>; φάρεα καὶ πλοκάμους <span class="bibl">E.<span class="title">IT</span>1150</span>(lyr.); κόσμον σώμασιν <span class="bibl">Id.<span class="title">HF</span>334</span>; κύκλον ὅσον περιβάλλεται αἰθήρ <span class="bibl">Hermesian.7.87</span>; freq. of defences, τεῖχος καὶ σωτηρίην περιβαλέσθαι τοῖς τε χρήμασι καὶ τοῖς σώμασιν <span class="bibl">Democr.280</span>; also ὅταν περιβάλωνται χειρις μοὺς παραλλάττοντας Phld.<span class="title">Rh.</span>1.8 S.; π. ἕρκος ἔρυμα τῶν νεῶν <span class="bibl">Hdt.9.96</span>; τείχεα <span class="bibl">Id.1.141</span>, cf. <span class="bibl">6.46</span>, <span class="bibl">Th.1.8</span> ; ταῖς πόλεσιν ἐρύματα περιβάλλονται <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>2.1.14</span>; Πελοποννήσῳ π. ἓν τεῖχος <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1276a27</span>; <b class="b3">λιμένι τεῖχος, χάρακα τῇ παρεμβολῇ</b>, <span class="bibl">Plb.4.65.11</span>, <span class="bibl">5.20.5</span> ; also <b class="b3">περὶ τὴν Πελοπόννησον τεῖχος π</b>. <span class="bibl">Lys.2.45</span>: c. dupl. acc., <b class="b3">τεῖχος περιβαλέσθαι πόλιν</b> <b class="b2">build</b> a wall <b class="b2">round</b> it, <span class="bibl">Hdt.1.163</span> : in pf. Pass., <b class="b2">have</b> a thing <b class="b2">put round one</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Smp.</span>216d</span> ; <b class="b3">τὸ τεῖχος περιβεβλημένος</b> <b class="b2">having</b> his wall <b class="b2">around</b> him, <b class="b2">encompassed by</b> it, <span class="bibl">Id.<span class="title">Tht.</span> 174e</span>, cf. <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1331a8</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> metaph., <b class="b2">put round</b> or <b class="b2">upon</b> a person, i. e. <b class="b2">invest</b> him <b class="b2">with</b> it, <b class="b3">π. τινὶ ἀγαθόν</b> (i. e. <b class="b3">βασιληΐην</b>), <b class="b3">τυραννίδα</b>, <span class="bibl">Hdt.1.129</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Ion</span>829</span> ; π. σωτηρίαν [τισί] <span class="bibl">Id.<span class="title">HF</span>304</span>; ὕδασι δουλείαν <span class="bibl">Id.<span class="title">Ph.</span>189</span> (lyr.); οἶκτον <span class="bibl">Id.<span class="title">IA</span>934</span>; <b class="b3">τινὶ π. ἀνανδρίαν</b>, i.e. make him faint-hearted, <span class="bibl">Id.<span class="title">Or.</span>1031</span>; <b class="b3">π. τὴν αἰτίαν τῷ ἰατρῷ</b> <b class="b2">impute</b> blame to... <span class="bibl">Pall.<span class="title">in Hp.</span>12.283</span> C.:—Pass., c. acc., <b class="b2">to be involved in</b>, μεγίστην ζημίαν τὸ ταμεῖον περιβληθήσεται <span class="title">SIG</span>888.87 (Scaptopara, iii A. D.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> reversely c. dat. rei, <b class="b2">surround, encompass with</b>... <b class="b3">περιβαλεῖν πλῆθος τῶν ἰχθύων</b> (sc. <b class="b3">τῷ ἀμφιβλήστρῳ</b>) <span class="bibl">Hdt.1.141</span>; βρόχῳ π. τὸν αὐχένα <span class="bibl">Id.4.60</span> (tm.); [<b class="b3">Βόσπορον] πέδαις π</b>. <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>748</span>; π. τινὰ ὑφάσματι <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>25</span>; δοραῖσι σῶμα <span class="bibl">Id.<span class="title">Cyc.</span>330</span> ; <b class="b3">π. τινὰ χερσί</b> embrace, <span class="bibl">Id.<span class="title">Or.</span>372</span> :—Med., <b class="b2">surround</b> or <b class="b2">enclose for one's advantage</b> or <b class="b2">defence</b>, τὴν νῆσον π. τείχει <span class="bibl">Pl.<span class="title">Criti.</span>116a</span>; χωρίον <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>6.3.30</span>; <b class="b3">π. θύννους</b> <b class="b2">net</b> them, <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span> 537a20</span>, cf. <span class="bibl">533b25</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> metaph., <b class="b3">π. τινὰ κακῷ, συμφοραῖς</b>, <b class="b2">involve</b> one in evil or calamity, <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>906</span>, <span class="bibl">Antipho 3.2.12</span> ; ἀνηκέστοις πόλιν συμφοραῖς <span class="bibl">And.1.142</span>, cf. <span class="bibl">Lys.4.20</span>; ὀνείδει <span class="bibl">D.22.35</span>; <b class="b3">π. τινὰ φυγῇ</b>, i.e. banish him, Plu.2.775c; τινὰ κλοπῆς καταδίκῃ <span class="bibl">Id.<span class="title">Arist.</span>4</span> :— Pass., [<b class="b3">συμφοραῖς</b>] <span class="bibl">Phld.<span class="title">Piet.</span>35b</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> c. acc. only, <b class="b2">encompass, surround</b>, <b class="b3">περιβάλλει με σκότος, νέφος</b>, <span class="bibl">E.<span class="title">Ph.</span>1453</span>, <span class="bibl"><span class="title">HF</span>1140</span> ; <b class="b3">π. ἀλλήλους</b> <b class="b2">embrace</b> each other, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>4.7.25</span>, cf. <span class="bibl">Men.<span class="title">Pk.</span>36</span>, <span class="bibl">111</span>; also, <b class="b2">clothe</b>, τινα <span class="bibl"><span class="title">Ev.Matt.</span>25.36</span>; <b class="b3">τὸ περιβεβλημένον</b> <b class="b2">the space enclosed, enclosure</b>, <span class="bibl">Hdt.2.91</span>; cf. περίβολος <span class="bibl">11.2</span> :—Med., <b class="b3">ἤλαυνον περιβαλόμενοι [τὰ ὑποζύγια]</b> <b class="b2">surrounding</b> them, <span class="bibl">Id.9.39</span>, cf. <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>1.4.17</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">fetch a compass round, double</b>, ἵπποι περὶ τέρμα βαλοῦσαι <span class="bibl">Il.23.462</span> ; esp. of ships, <b class="b2">round</b> a cape, π. τὸν Ἄθων <span class="bibl">Hdt.6.44</span>; Σούνιον <span class="bibl">Th.8.95</span> : abs., of a hare, <b class="b2">double</b>, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyn.</span>5.29</span>, <span class="bibl">6.18</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b2">amplify, expand</b>, λόγον <span class="bibl">Hermog.<span class="title">Id.</span>1.4</span>, cf. <span class="bibl">11</span>: abs., ib.<span class="bibl">3</span>,al. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">IV</span> Med., <b class="b2">bring into one's power, compass</b>, ἰδίῃ π. ἑωυτῷ κέρδεα <span class="bibl">Hdt.3.71</span>; πολλὰ [χρήματα] <span class="bibl">Id.8.8</span>, cf. <span class="bibl">7.190</span>; <b class="b3">σωφροσύνης δόξαν π</b>. <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>4.2.6</span>; τὰ λοιπὰ τῶν πραγμάτων περιβαλλόμενος <span class="bibl">D.18.231</span> ; πλῆθος λείας <span class="bibl">Plb.1.29.7</span>, cf. <span class="bibl">3.69.7</span> : pf. Pass., <b class="b2">to have come into possession of</b>... πόλιν <span class="bibl">Hdt.6.24</span>; δυναστείας <span class="bibl">Isoc.4.184</span>, cf. <span class="bibl">2.25</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">appropriate mentally, comprehend</b>, περιβάλλεσθαι τῇ διανοίᾳ τὰς πράξεις <span class="bibl">Id.5.118</span>; <b class="b3">πολλὰ περιβεβλῆσθαι πράγματα</b> <b class="b2">to have aimed at learning</b> many things, <span class="bibl">Men.683</span>; logically, <b class="b3">ξύμπαντα τὰ οἰκεῖα… γένους τινὸς οὐσίᾳ π</b>. <b class="b2">embrace</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Plt.</span>285b</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b2">use circumlocution</b>, <b class="b3">κομψῶς κύκλῳ π</b>. <span class="bibl">Id.<span class="title">Smp.</span>222c</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Phdr.</span>272d</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">V</span> <b class="b2">throw beyond, beat in throwing</b>: hence generally, <b class="b2">excel, surpass</b>, μνηστῆρας δώροισι <span class="bibl">Od.15.17</span> ; <b class="b3">π. ἀρετῇ</b> <b class="b2">to be superior</b> in... <span class="bibl">Il.23.276</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">VI</span> <b class="b3">π. τὸ λουτρόν</b> <b class="b2">take</b> a bath, <span class="bibl">Cass.<span class="title">Pr.</span>5</span> ; <b class="b3">π. πρὸς λουτρόν</b> ibid.</span>

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0569.png Seite 569]] (s. [[βάλλω]]), 1) <b class="b2">umwerfen, umlegen</b>; bei Hom. in tmesi, v. l. Od. 9, 185; περὶ δ' ἄντυγα βάλλε φαεινήν, Il. 18, 479; φίλας περὶ χεῖρε βαλόντε, umschlingen, Od. 11, 211; vgl. Ar. περίβαλλε δὲ χέρας, Thesm. 914; u. in Prosa, Plat. Conv. 191 a 219 b u. A., wofür Eur. sagt πρὸς στέρνα πατρὸς στέρνα τἀμὰ περιβαλῶ, I. A. 632; vgl. περιβαλὼν πλευροῖς ἐμοῖσι [[πλευρά]], Or. 798; περιβεβληκότες ἀλλήλους, einander umarmt haltend, Xen. Conv. 9, 7; c. gen., περίβαλλε θόλοιο, Od. 22, 468; bes. von Kleidungsstücken und Waffen; gew. τινί τι, τοιόνδε Τροίᾳ περιβαλὼν ζευκτήριον, Aesch. Ag. 515; aber auch τινά τινι, νεκρὸν [[θήσω]] ποδώκει περιβαλὼν χαλκεύματι, Ch. 569, wie πόσιν ἀπείρῳ περιβαλοῦσ' ὑφάσματι, Eur. Or. 25; auch [[ἤδη]] με περιβάλλει [[σκότος]], mich umgiebt, umfängt Dunkel, Soph. Phil. 1462; vgl. στεναγμῶν με περιβάλλει [[νέφος]], Eur. Herc. Fur. 1140; uneigentl., πέπλοισι κρατὶ περιβάλω [[σκότος]], 1159; auch τινὰ κακῷ, Or. 904, Einen mit Unglück umgeben, in Unglück verstricken, wie συμφοραῖς, Antiph. 3 β 12; Isocr. 4, 127; Σικελίαν πένθει, Plat. Ep. VII, 351 e; u. mit der andern Struktur, οἶκτον περιβαλών, Eur. I. A. 934; [[φόβος]] εἰς τὸ [[δεῖμα]] περιβαλών μ' [[ἄγει]], Hel. 319; βρόχῳ περὶ ὦν ἔβαλε τὸν αὐχένα, Her. 4, 60; u. übh. Einem Etwas beilegen, z. B. eine Eigenschaft, Würde, 1, 129, τινί τι; auch ἀνανδρίαν τινί beilegen, Eur. Or. 1031; Pol. vrbdt τῷ λιμένι [[τεῖχος]] περιβαλών, 4, 65. 11; übertr., οὐ μικροῖς ἐλαττώμασι περιβεβληκὼς τὴν Ῥώμ ην, 1, 52, 2; ähnlich φυγῇ περιέβαλον τὸν ἄνδρα, sie belegten im mit der Verbannung, Plut. amat. narr. 5. – Häufiger im med., <b class="b2">sichumwerfen, umthun</b>, bes. sich Waffen und Kleider anlegen, περιβαλλομένους ἴδε τεύχεα, Od. 22, 148, wohin man auch als Tmesis zu rechnen pflegt περὶ δὲ ζώνην βάλετ' ἰξυῖ, 5, 231 u. öfter; ὁπόσαι στρόφον ἐσθῆσιν περιβάλλονται, Aesch. Suppl. 853; auch περιβάλλοντό οἱ πτεροφόρον [[δέμας]] θεοί, Ag. 1118; φάρεα καὶ πλοκάμους περιβαλλόμεναι, Eur. I. T. 1151; κόσμον σώμασιν, Herc. Fur. 334; [[χλανίδιον]], [[φᾶρος]] περιβάλλεσθαι u. dgl., Her. 1, 195. 3, 139. 9, 109; absolut, Matth. 6, 29, wie das act. S. Emp. adv. phys. 1, 90 braucht. So auch von Befestigungswerken, sich zum Schutze herum aufführen, bauen. τείχεα περιεβάλοντο, Her. 1, 141; [[ἕρκος]] ὑψηλόν, 7, 192. 9, 96; u. mit doppeltem accus., [[τεῖχος]] περιβαλέσθαι τὴν πόλιν, 1, 163. 6, 46; so auch Thuc. [[καί]] τινες καὶ [[τεῖχος]] περιεβάλλοντο, 1, 8; ταῖς πόλεσιν ἐρύματα, Xen. Mem. 2, 1, 14; u. mit anderer Struktur, τὴν νῆσον λιθίνῳ περιεβάλλοντο τείχει, Plat. Critia. 116 a; und τοῦτο γὰρ [[οὗτος]] [[ἔξωθεν]] περιβέβληται, Conv. 216 d; auch übertr., sich in einen Wortschwall hüllen, um seine Meinung zu verbergen, ibd. 222 c; viel Umstände machen, Phaed. 272 d. – 2) <b class="b2">übertreffen</b>, überlegen sein, ὅσσον ἐμοὶ ἀρετῇ περιβάλλετον ἵπποι, an Tüchtigkeit, Il. 23, 276, wie ὁ γὰρ περιβάλλει ἅπαντας μνηστῆρας δώροισι, Od. 15, 17. – 3) <b class="b2">umgeben</b>, umschlingen, <b class="b2">umfassen</b>, [[λαβεῖν]] [[ἀμφίβληστρον]] καὶ περιβαλεῖν [[πλῆθος]] πολλὸν τῶν ἰχθύων, mit dem Netz eine große Menge Fische einschließen, fangen, Her. 1, 141; χωρία, τόπους, eine Gegend lieb daben, sie oft besuchen, Xen. Cyn. 5, 29; τὸ περιβεβλημένον, die Umgebung, Her. 2, 91. – 4; med. an sich bringen, <b class="b2">sichaneignen</b>, in seinen Besitz, seine Gewalt bringen, ἰδίῃ περιβαλλόμενος ἑωυτῷ κέρδεα, Her. 3, 71; πολλὰ ἔσωσε χρήματα τοῖσι Πέρσῃσι, πολλὰ δὲ καὶ αὐτὸς περιεβάλετο, 8, 8; ἀπονητὶ πόλιν περιεβεβλήατο, 6, 25; τόπον, Isocr. 4, 36; δυναστείαν περιβεβλημένοι, ib. 184; κέρδεα, χρήματα u. ä., Xen. Cyr. 1, 4, 17 An. 6, 1, 3 Hell. 4, 8, 17 u. öfter, u. Sp., Pol. [[πλῆθος]] λείας, 1, 29, 7, öfter. – 5) <b class="b2">umschiffen</b>, umsegeln, τὸν Ἄθων περιέβαλλον, Her. 6, 44; αἱ [[νῆες]] παραπλεύσασαι καὶ περιβαλοῦσαι [[Σούνιον]], Thuc. 8, 95, vgl. 7, 25.