ῥέζω: Difference between revisions

|Definition=(A), freq. in Ep. and Trag. (v. infr.), but rare in Att. Prose and Com. (<span class="bibl">Pherecr. 152</span> is mock heroic): impf. <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> ἔρεζον <span class="bibl">Il.2.400</span>, Ep. ῥέζον <span class="bibl">Od.3.5</span>, Ion. ῥέζεσκον <span class="bibl">Il.8.250</span>: fut. ῥέξω <span class="bibl">Od.11.31</span>, <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>788</span> (lyr.), al.: aor. ἔρρεξα <span class="bibl">Il.9.536</span>, <span class="bibl">10.49</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>642c</span>; poet. also ἔρεξα Hom. (v. infr.), <span class="bibl">Hes.<span class="title">Fr.</span>174</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>538</span> (lyr.), etc.; Aeol. part. ῥέξαις <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span> 9.94</span>:—Pass., aor. 1 opt. ῥεχθείη <span class="bibl">Hp.<span class="title">Epid.</span>7.11</span>; part. ῥεχθείς <span class="bibl">Il.9.250</span>, <span class="bibl">20.198</span>. (<b class="b3">ῥέζω</b> from <b class="b3">ϝρέγ-</b>[[y]]ω, cogn. with <b class="b3">ἔρδω</b> from <b class="b3">ϝέργ-</b>[[y]]ω [through <b class="b3">ϝέρ</b>[[z]]δω]: Dor. and Boeot. ῥέδδω <span class="bibl">Eust.226.8</span>, <span class="bibl">984.1</span>, Hsch.; aor. part. ϝρέξαντα <span class="title">IG</span>4.1607 (Cleonae).) </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">I</span> [[do]], [[act]], [[deal]], opp. <b class="b3">εἰπεῖν</b>, <span class="bibl">Od.4.205</span>, <span class="bibl">22.314</span>; opp. <b class="b3">παθεῖν</b>, v. infr.:—Constr., </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">1</span> abs., ὧδε δὲ ῥέξαι <span class="bibl">Il.2.802</span>; οὐ κατὰ μοῖραν ἔρεξας <span class="bibl">Od.9.352</span>, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> more freq. trans. c. acc. rei, [[do]], [[accomplish]], [[make]], ὅσ' ἂν πεπνυμένος ἀνὴρ εἴποι καὶ ῥέξειε <span class="bibl">4.205</span>; μέρμερα ἔργα, ὅσσ' ἄνδρες ῥέξαντες . . <span class="bibl">Il.10.525</span>, cf. <span class="bibl">Od.22.314</span>; <b class="b3">τί ῥέξομεν</b>; <span class="bibl">Il.11.838</span>; μέγα ῥέξας τι καὶ ἐσσομένοισι πυθέσθαι <span class="bibl">22.305</span>, cf. <span class="bibl">2.274</span>; ὅ τι ποσσίν τε ῥέξῃ καὶ χερσίν <span class="bibl">Od.8.148</span>; so in Lyr. and Trag., ῥέζοντά τι καὶ παθεῖν ἔοικε <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>4.32</span>; <b class="b3">τί ῥέξω</b>; <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>788</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Th.</span>104</span> (both lyr.); <b class="b3">τί ῥέξας τύχοιμ' ἂν . .</b>; <span class="bibl">Id.<span class="title">Ch.</span>316</span> (lyr.):—Pass., <b class="b3">οὐδέ τι μῆχος ῥεχθέντος κακοῦ ἔστ' ἄκος εὑρεῖν</b> for the mischief [[if once done]], <span class="bibl">Il.9.250</span>; ῥεχθὲν δέ τε νήπιος ἔγνω <span class="bibl">17.32</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> c. dupl. acc. pers. et rei, [[do]] something [[to]] one, κακὰ ῥέξαι τινά <span class="bibl">3.354</span>, <span class="bibl">Od.2.73</span>; ἀγαθὰ ῥ. τινά <span class="bibl">22.209</span>, cf. <span class="bibl">Il.9.647</span>; οὐδέν σε ῥέξω κακά <span class="bibl">24.370</span>, cf. <span class="bibl">4.32</span>, <span class="bibl">Od.2.72</span>: with Adv., <b class="b3">κακῶς μιν ἔρ</b>. [[wronged]] him, <span class="bibl">23.56</span>; so ἡ πόλις ἡμᾶς οὐ καλῶς ἔρρεξε <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>642c</span>: but c. dat. pers., <b class="b3">μηκέτι μοι κακὰ ῥέζετε</b> [[do]] me (ethic dat.) no more mischiefs, <span class="bibl">Od.20.314</span>; ὅσα βροτοῖς ἔρεξας κακά <span class="bibl">E.<span class="title">Med.</span>1292</span> (lyr.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> with strengthd. signf., <b class="b3">εἴ τι νόος ῥέξει</b> if it [[shall avail]] aught, [[be of]] any [[service]], <span class="bibl">Il.14.62</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> in special sense, [[perform]] sacrifices, <b class="b3">ἱερὰ ῥ</b>. <span class="bibl">Od.1.61</span>, <span class="bibl">3.5</span>; <b class="b3">ῥ. ἑκατόμβας ἀθανάτοις</b> [[offer]] a hecatomb to the gods, <span class="bibl">Il.23.206</span>, cf. <span class="bibl">Od. 5.102</span>, <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>10.34</span>; ῥ. θαλύσιά τινι <span class="bibl">Il.9.535</span>; θύματα Ζηνὶ τῆς ἁλώς εως <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>288</span>: abs., [[do sacrifice]], ῥ. θεῷ <span class="bibl">Il.2.400</span>, <span class="bibl">8.250</span>, etc.: sts. with the victim in acc., <b class="b3">σοί . . ῥέξω βοῦν ἦνιν</b> [[will sacrifice]] it, <span class="bibl">10.292</span>, cf. <span class="bibl">Od.9.553</span>, <span class="bibl">10.523</span>.</span><br />(B), Dor. Verb,= <b class="b3">βάπτω</b>, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> [[dye]], Phot., <span class="title">EM</span>703.27, cf. <span class="bibl">Epich. 107</span>. (Cf. <b class="b3">ῥέγος, ῥεγεύς, ῥεγιστής</b>, and lengthd. <b class="b3">ῥῆγος, ῥηγεύς</b>, also <b class="b3">ῥογεύς</b>:—cogn. with Skt. [[rajyate]] 'is coloured or red'.)</span>

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0837.png Seite 837]] fut. ῥέξω, aor. ἔρεξα u. ἔῤῥεξα, aor. pass. ῥεχθῆναι (mit [[ἔρδω]], εργ zusammenhangend und durch Buchstabenumstellung daraus gebildet, s. Buttm. Lexil. II p. 265), [[thun]], wirken, [[handeln]]; gew. mit einem acc., [[machen]], vollbringen; im Ggstz von εἰπεῖν, Od. 4, 205. 22, 314, τάδε, 22, 158; αἴσυλα, Il. 21, 214 Od. 2, 232; μέρμερα, Il. 21, 217; μέγα [[ἔργον]], Od. 23, 458; [[ὅστις]] τοιαῦτά γε ῥέζοι, Il. 23, 494 Od. 1, 47; καλά, Pind. P. 9, 96; κάλλιστα, Ol. 9, 94; ῥέζοντά τι καὶ [[παθεῖν]] ἔοικε, N. 4, 32; τί ῥέξεις, Aesch. Spt. 100; τί ῥέξω; Eum. 784, ὡς [[τίνα]] δὲ ῥέξῃς παλάμαν; Soph. Phil. 1191, u. öfter, u. mit größerm Nachdruck, ῥέζειν τι, Etwas ausrichten, vermögen, Il. 14, 62; ποσσίν, Od. 8, 148; ῥεχθέν, das Gethane, Geschehene, Il. 9, 250. 17, 32. Auch τινά τι, Einem Etwas [[anthun]], z. B. τινὰ κακόν, Il. 3, 354 Od. 2, 72. 18, 15; ἀγαθά τινα, 22, 209; [[τίς]] σε τοιάδ' ἔρεξε, Il. 5, 373; ὥς μ' ἀσύφηλον ἐν Ἀργείοισιν ἔρεξεν, 9, 647; auch κακῶς ῥέζειν τινά, Einen mißhandeln, Od. 23, 56 (wie Plat. Legg. I, 642 c, sonst ist das Wort nur poet.); u. c. dat., τινὶ ῥέζειν κακά, 20, 314, wie Eur. ὅσα δὴ βροτοῖς ἔρεξας [[ἤδη]] κακά, Med. 1292. – Bes. [[ἱερά]], ἑκατόμβας ῥέζειν θεῷ, einem Gotte ein Opfer, Hekatomben vollbringen, opfern, sacra facere, Il. 23, 206 Od. 5, 102, wie Pind. P. 10, 34; oft auch βοῦν ῥέζειν θεῷ, Il. 10, 292. 294 Od. 3, 382, auch absolut, ῥέζειν θεῷ, Il. 2, 400. 9, 536 Od. 9, 553. 14, 251; εὖτ' ἂν ἁγνὰ θύματα ῥέξῃ πατρῴῳ Ζηνὶ τῆς ἁλώσεως, Soph. Tr. 287. – Nach den Gramm. brauchten Dorier, wie Epicharm., ῥέζειν u. ῥήζειν auch für [[βάπτω]], dah. [[ῥέγμα]] u. [[ῥῆγος]].

|lstext='''ῥέζω''': Ὅμηρ., Ἡσίοδ., κλ., ἀλλὰ σπάνιον παρ’ Ἀττ. (τὸ τοῦ Φερεκρ. ἐν «Χείρωνι» 2 [[εἶναι]] [[παρῳδία]] ἡρωϊκοῦ ὕφους)· παρατ. ἔρεζον Ὅμ., Ἐπικ. ῥέζον Ὀδ. Γ. 5, Ἰωνικ. ῥέζεσκον Ἰλ. Θ. 250· - μέλλ. ῥέξω Ὀδ. Λ. 31, Τραγ· - ἀόρ. ἔρρεξα Ἰλ. Ι. 536, Κ. 49, Πλάτ. Νόμ. 642C· παρὰ ποιηταῖς [[ὡσαύτως]] [[ἔρεξα]] Ὅμηρ., Τραγ., Δωρικ. μετοχ. ῥέξαις, Πινδ. Ο. 9. 142· - Παθητ., ἀόρ. α΄ εὐκτ. ῥεχθείη Ἱππ. 1213Β (κοιν. ὀρεχθείη)· μετοχ. ῥεχθεὶς Ἰλ. Ι. 250, Υ. 198. (Ἐκ τῆς √ϜΡΕΓ= ϜΕΡΓ, [[ὥστε]] τὸ [[ῥέζω]] [[εἶναι]] [[ἁπλῶς]] ποιητικὸς [[τύπος]] (ἐν χρήσει [[ἅπαξ]] παρὰ Πλάτωνι) τοῦ [[ἔργω]], [[ἔρδω]] (πρβλ. Δωρ. καὶ Βοιωτ. ῥέδδω παρ’ Εὐστ. 226. 8., 984. 1, Ahr. D. Dor. σ. 96) Ι. ἐνεργῶ, [[πράττω]], ἀντίθετον τῷ εἰπεῖν, Ὀδ. Δ. 205, Χ. 314· τῷ παθεῖν, ἴδε κατωτέρω. - Συντάσσεται, 1) ἀπολ. ὧδέ γε ῥέξαι Ἰλ. Β. 802· οὐ κατὰ μοῖραν ἔρεξας Ὀδ. Ι. 352, κτλ. 2) συχνότερον μεταβατ. μετ’ αἰτ. πράγμ. [[πράττω]], ἐκτελῶ, [[κάμνω]], κατορθώνω, ὅσ’ ἂν πεπνυμένος [[ἀνήρ]] εἴποι καὶ ῥέξειε Ὀδ. Δ. 205 μέρμερα ἔργα, ὅσσ’ ἄνδρες ῥέξαντες ... Ἰλ. Κ. 524, πρβλ. Ὀδ. Χ. 314· τὶ ῥέξομεν; Ἰλ. Λ. 838· μέγα ῥέξας τι καὶ ἐσσομένοισι πυθέσθαι Χ. 305, πρβλ. Β. 274· ὅ τι ποσσίν τε ῥέξει καὶ χερσὶν Ὀδ. Θ. 148· οὕτω παρὰ μεταγεν. ποιηταῖς, ῥέζοντά τι καὶ παθεῖν ἔοικε Πινδ. Ν. 4. 52· τί ῥέξω; Αἰσχύλ. Εὐμ. 789, πρβλ. Θήβ. 105· τί ῥέξας τύχοιμ’ ἄν...; ὁ αὐτ. ἐν Χο. 315, κτλ.· πρβλ. [[δράω]]. - Παθ., [[οὐδέ]] τι [[μῆχος]] ῥεχθέντος κακοῦ ἔστ’ [[ἄκος]] εὑρεῖν, κακοῦ [[ὅπερ]] ἐλέχθη ἤδη, Ἰλ. Ι. 250 ῥεχθὲν δὲ καὶ [[νήπιος]] ἔγνω Ρ. 32. 3) [[μετὰ]] διπλῆς αἰτ. προσ. καὶ πράγμ., [[κάμνω]] τι εἴς τινα, [[συχν]]. παρ’ Ὁμ.· κακὸν ῥέζειν τινὰ Ἰλ. Γ. 354, Δ. 32, Ὀδ. Β. 72· ἀγαθὰ ῥ. τινὰ Χ. 209, πρβλ. Ἰλ. Ι. 647· [[προσέτι]], οὐδέν σε ῥέξω κακὰ Ἰλ. Ω. 370· [[ὡσαύτως]] μετ’ ἐπιρρ., κακῶς ῥ. τινά, κακῶς μεταχειρίζομαί τινα, Ὀδ. Ψ. 56· [[οὕτως]], ἡ [[πόλις]] ἡμᾶς οὐ [[καλῶς]] ἔρρεξε Πλάτ. Νόμ. 642C· σπανιώτερον [[μετὰ]] δοτ. προσ., [[μηκέτι]] μοι κακὰ ῥέζετε, μή με βλάπτετε πλέον, Ὀδ. Υ. 314· ὅσα βροτοῖς ἔρεξας κακὰ Εὐρ. Μήδ. 1292. 4) μετά τινος ἐπιτάσεως τῆς σημασίας, εἴ τι [[νόος]] ῥέξει, ἐὰν ὁ [[νοῦς]] ὠφελήσῃ εἴς τι, ἐὰν ἡ βουλὴ φανῇ [[χρήσιμος]] κατά τι, Ἰλ. Ξ. 62. ΙΙ. ἐν εἰδικῇ σημασίᾳ, τελῶ θυσίας, ὡς τὸ Λατ. sacra facere, operari, ἱερὰ ῥέζων Ὀδ. Α. 61, πρβλ. Γ. 5· ἑκατόμβας ῥέζειν ἀθανάτοις, θύειν ἑκατόμβας τοῖς θεοῖς, Ἰλ. Ψ. 206, Ὀδ. Ε. 102, Πινδ. Π. 10. 53· ῥ. θαλύσιά τινι Ἰλ. Ι. 535· θύματα Ζηνὶ τῆς ἁλώσεως Σοφ. Τρ. 288· καὶ ἀπολ., [[προσφέρω]] θυσίαν, ὡς τὸ Λατ. operari, facere, ῥέζειν θεῷ Ἰλ. Β. 400, Θ. 250, Ὀδ. Ι. 553, κτλ.· - [[ἐνίοτε]] τὸ [[θῦμα]] τίθεται κατ’ αἰτιατ., ῥέξω βοῦν ἦνιν, θὰ θυσιάσω, Ἰλ. Κ. 292, Ὀδ. Γ. 382, πρβλ. Κ. 523.

|btext=<span class="bld">1</span><i>f.</i> ῥέξω, <i>ao.</i> [[ἔρρεξα]] <i>ou</i> [[ἔρεξα]], <i>pf.2</i> [[ἔοργα]];<br /><i>Pass. seul. part. ao.</i> [[ῥεχθείς]];<br /><b>1</b> faire, agir;<br /><b>2</b> accomplir, exécuter, acc. : τινά [[τι]], <i>rar.</i> τινί [[τι]], faire qch (du bien, du mal, <i>etc.</i>) à qqn ; [[κακῶς]] ῥέζειν τινά OD faire du mal à qqn ; <i>au sens religieux</i> : ἱερὰ ῥέζειν offrir un sacrifice ; ἑκατόμβας ῥέζειν θεῷ IL on offrit des hécatombes à un dieu ; ῥέζειν βοῦν IL, OD offrir un bœuf en sacrifice ; <i>ou simpl.</i> ῥέζειν θεῷ IL, OD offrir un sacrifice à un dieu, sacrifier à un dieu.<br />'''Étymologie:''' R. Ϝεργ exécuter, v. [[ἔργον]] ; cf. [[ἔοργα]], p. *ϜέϜοργα ; &gt; Ϝρεγ, ῥεγ-, [[ῥέζω]].<br /><span class="bld">2</span>teindre <i>(mot dor.)</i>.

|sltr=[[ῥέζω]] (ῥέζοντ（α), -οντας; ῥέξαις.) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> [[perform]] [[ὡραῖος]] ἐὼν καὶ καλὸς κάλλιστά τε ῥέξαις (O. 9.94) [[κεῖνος]] αἰνεῖν καὶ τὸν ἐχθρὸν καλὰ ῥέζοντ' ἔννεπεν (P. 9.96) [[ἐπεὶ]] ῥέζοντά τι καὶ [[παθεῖν]] ἔοικεν (N. 4.32) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> [[sacrifice]] κλειτὰς ὄνων ἑκατόμβας [[ἐπιτόσσαις]] θεῷ ῥέζοντας (P. 10.34)

|mltxt=<b>(I)</b><br />και δωρ. και βοιωτ. τ. ῥέδδω Α<br /><b>1.</b> [[πράττω]], [[διαπράττω]], [[κατορθώνω]] (α. «ὅσ' ἄν πεπνυμένος ἀνὴρ εἴποι καὶ ῥέζειε», <b>Ομ. Οδ.</b><br />β. «[[οὐδέν]] σε ῥέξω [[κακά]]», <b>Ομ. Ιλ.</b><br />γ. «ἡ [[πόλις]] ἡμᾱς οὐ [[καλῶς]] ἔρρεξε», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>2.</b> [[τελώ]] [[θυσία]], [[θυσιάζω]] («ῥέζουσι ἑκατόμβας ἀθανάτοις», <b>Ομ. Ιλ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το ρ. [[ῥέζω]] έχει σχηματιστεί από τη συνεσταλμένη [[βαθμίδα]] <i>wrg</i>- της ρίζας <i>werg</i>- της λ. [[ἔργον]] (<b>βλ. λ.</b> [[έργο]]) με [[επίθημα]] -<i>j</i>. Ο τ. <i>wrg</i>-<i>jω</i> θα έδινε [[είτε]] <i>Fράζω</i>, [[είτε]] <i>Fρόζω</i> (με διαφορετική [[αντιπροσώπευση]] της συνεσταλμένης βαθμίδας, <b>πρβλ.</b> τον ρηματ. τ. της Μυκηναϊκής <i>wozo</i>- = <i>Fόρζω</i>), απ' όπου προήλθε το ρ. [[ῥέζω]] με φωνηεντισμό -<i>ε</i>- αναλογικά [[προς]] το [[ἔργον]]. Κατ' [[άλλη]] [[άποψη]], το ρ. [[ῥέζω]] ανάγεται σε τ. <i>wreg</i>- της ρίζας, ο [[οποίος]] έχει προέλθει από την απαθή [[βαθμίδα]] <i>werg</i>- με [[μετάθεση]] τών φθόγγων (<b>πρβλ.</b> και λ. [[έρδω]])].<br /><b>(II)</b><br />Α<br /><b>δωρ.</b> [[βάφω]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αρχαϊκή λ., η οποία, [[κατά]] την επικρατέστερη [[άποψη]], [[πρέπει]] να ανάγεται σε μια ΙΕ [[ρίζα]] <i>reg</i>- «[[βάφω]]» και να συνδέεται με τα αρχ. ινδ.: <i>rǻjyati</i> «βάφομαι, [[κοκκινίζω]]» και <i>r</i><i>ā</i><i>ga</i>- «[[χρωματισμός]], [[χρώμα]]». Προβλήματα, [[ωστόσο]], γεννά η [[απουσία]] του αναμενόμενου προθεματικού φωνήεντος, το οποίο απαντά [[συνήθως]] σε ελλ. λ. που προέρχονται από ΙΕ ρίζες που αρχίζουν από <i>r</i>- [[χωρίς]] αρκτικό <i>F</i>- ή <i>s</i>- (<b>πρβλ.</b> [[ἐρυθρός]] <span style="color: red;"><</span> [[ρίζα]] <i>rubh</i>-, <i>ἐ</i>-<i>ρέφω</i> <span style="color: red;"><</span> [[ρίζα]] <i>rebh</i>-). Παρόμοια [[απόδοση]] του αρκτικού <i>r</i>- με <i>ῥ</i>- ([[χωρίς]] προθεματικό) παρατηρείται πολλές φορές σε κάποιες νεώτερες και [[συνήθως]] δάνειες λ. (<b>πρβλ.</b> αιγυπτιακό <i>ῥώψ</i>, λατ. <i>Ῥώμη</i>, [[ῥάφανος]]) [[καθώς]] και σε ορισμένους τ. που ανάγονται σε [[ονοματοποιία]] (<b>πρβλ.</b> [[ῥάζω]], [[επιφώνημα]] [[ῥυππαπαί]])].

|lsmtext='''ῥέζω:''' παρατ. <i>ἔρεζον</i>, Επικ. <i>ῥέζον</i>, Ιων. [[ῥέζεσκον]], μέλ. <i>ῥέξω</i>, αόρ. αʹ [[ἔρρεξα]], ποιητ. [[ἔρεξα]], Δωρ. μτχ. <i>ῥέξαις</i> — Παθ., μτχ. αορ. αʹ [[ῥεχθείς]]·<br /><b class="num">I. 1.</b> κάνω, [[πράττω]], [[ενεργώ]], [[εκτελώ]], [[καταφέρνω]], [[κατορθώνω]], σε Ομήρ. Οδ.· απόλ., σε Όμηρ.· με αιτ. πράγμ., [[εκτελώ]], [[πετυχαίνω]], [[κατορθώνω]], κάνω, φτιάχνω, [[πράττω]], στον ίδ. κ.λπ. — Παθ., [[μῆχος]] ῥεχθέντος κακοῦ, [[θεραπεία]], [[αποκατάσταση]] βλάβης, ζημιάς που έχει ήδη προκληθεί, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> με [[διπλή]] αιτ. προσ. και πράγμ., κάνω [[κάτι]] σε κάποιον· <i>κακὸν ῥέζειν τινά</i>, σε Όμηρ.· <i>ἀγαθὰ ῥέζειν τινά</i>, στον ίδ.· επίσης, σπάνια, με δοτ. προσ., [[μηκέτι]] μοικακὰ ῥέζετε, μη με βλάπτετε [[άλλο]], πια, σε Ομήρ. Οδ.· <i>ὅσαβροτοῖς ἔρεξας [[κακά]]</i>, σε Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> με επιτετ. [[σημασία]], εἴ τι [[νόος]] ῥέξει, εάν ο [[νους]] θα φανεί [[χρήσιμος]] σε [[κάτι]], εάν η [[απόφαση]] ωφελήσει σε [[κάτι]], εάν εξυπηρετήσει [[κάτι]] [[ολωσδιόλου]], σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">II.</b> με ειδική [[σημασία]], (εκ)[[τελώ]] προσφορές, θυσίες, σε Όμηρ., Σοφ.· απόλ., [[προσφέρω]] [[θυσία]], όπως τα Λατ. operari, facere· <i>ῥέζειν θεῷ</i>, σε Όμηρ.· [[ενίοτε]], το θυσιαζόμενο τίθεται σε αιτ., <i>ῥέξω βοῦν ἦνιν</i>, θα τον θυσιάσω, στον ίδ.

|elrutext='''ῥέζω:'''<br /><b class="num">I</b> (impf. ἔρεζον - эп. тж. ῥέζον, fut. ῥέξω, aor. ἔρ(ρ)εξα - эп. тж. [[ῥέξα]]; adj. verb. ῥεκτός)<br /><b class="num">1)</b> делать, совершать (οὐκ [[εἰπεῖν]] [[οὐδέ]] τι [[ῥέξαι]] ἀτάσθαλον Hom.): [[μέρμερα]] ἔργα ῥ. Hom. творить страшные дела; ῥεχθέντος κακοῦ [[ἄκος]] Hom. средство против совершенного зла; [[κακῶς]] ῥ. τινά Hom. или κακά τινι ῥ. Hom., Eur. дурно поступать с кем-л., обижать кого-л.; τινὰ ἀσύφηλον ῥ. Hom. позорить кого-л.;<br /><b class="num">2)</b> быть в помощь, помогать: εἴ τι [[νόος]] ῥέξει Hom. (посмотрим), не поможет ли делу размышление;<br /><b class="num">3)</b> приносить в жертву (βοῦν Hom.);<br /><b class="num">4)</b> совершать жертвоприношение (θεῷ Hom.).<br /><b class="num">II</b> дор. = [[βάπτω]].

|etymtx=1.<br />Grammatical information: v.<br />Meaning: [[to act]], [[to perform]], esp. of a sacrifice, [[to offer a sacrifice]] (ep. Il.).<br />Other forms: Fut. <b class="b3">ῥέξω</b>, aor. <b class="b3">ῥέξαι</b>, pass. <b class="b3">ῥεχθῆναι</b>.<br />Dialectal forms: Myc. [[woze]] 3 sg. pres. \/[[worzei]]\/ Aura Jorro 2, 451.<br />Compounds: Rarely w. <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">κατα-</b> a.o.<br />Derivatives: Vbaladj. <b class="b3">ἄ-ρεκ-τος</b> [[undone]] (Τ 150, Simon.), Nom. ag. <b class="b3">ῥεκτήρ</b>, <b class="b3">-ῆρος</b> m. [[doer]] (Hes., Man.; Benveniste Noms d'ag. 39), <b class="b3">-τήριος</b> [[effective]] (Ion Hist.), f. <b class="b3">-τειρα</b> (Man.); <b class="b3">ῥέκτης</b> m. <b class="b2">id.</b> (Plu., Aret.), <b class="b3">-τικός</b> <b class="b2">capable of smth.</b> (Porph.), also <b class="b3">ῥέκτας</b> [[sacrificer]] (Tauromenion; Rom. times); <b class="b3">παρρέκτης πάντα πράττων ἐπὶ κακῳ̃</b> H.; cf. Fraenkel Nom. ag. 1, 150 a. 175; on <b class="b3">ῥέζω</b> with derivv. E. Kretschmer Glotta 18, 85 f.<br />Origin: IE [Indo-European] [1168] <b class="b2">*u̯erǵ-</b> [[work]]<br />Etymology: Beside the full grade <b class="b3">(Ϝ)έργον</b> stood originally a zero grade yot-present, IE <b class="b2">*u̯r̥ǵ-i̯-eti</b> (= Av. [[vǝrǝzyeiti]] a.o.), of which he Greek representative <b class="b3">*Ϝράζω</b> (= Myc. [[woze]]), was replaced by the full grade <b class="b3">ἔρδω</b> < <b class="b3">*Ϝέργ-ι̯ω</b> (after <b class="b3">Ϝέργον</b>). As secondary full grade, with diff. position of the liquida, came for it <b class="b3">Ϝρεγ-</b>, first in the aor. a. fut. <b class="b3">ῥέξαι</b>, <b class="b3">ῥέξω</b>, to which the pres. <b class="b3">ῥέζω</b> was formed, vbaladj. <b class="b3">ἄ-ρ(ρ)εκτος</b> etc.; cf. Schwyzer 716 n. 2 w. lit. On traces of the same full grade in Alban. a. Celt. Pok. 1168 w. lit.; on this w. extensive treatment Bader Les composés grecs du type de demiourgos (Études et Comm. 57 [Paris 1965]) 1ff. -- Further s. [[ἔρδω]] and [[ἔργον]].<br />2.<br />Grammatical information: v.<br />Meaning: <b class="b2">to colour, βάπτειν</b> (Epich. 107, Phot., EM).<br />Other forms: Aor. <b class="b3">ῥέξαι</b>.<br />Derivatives: <b class="b3">ῥέγος</b> (<b class="b3">ἁλιπόρφυρον</b>, Anacr.), more usu. <b class="b3">ῥῆγος</b> n. [[blanket]], [[carpet]] (Hom.) = <b class="b3">τὸ βαπτὸν στρῶμα</b> (Et. Orion.), <b class="b3">τό πορφυροῦν περιβόλαιον</b> (EM); <b class="b3">ῥέγματα</b> (<b class="b3">ποικίλα</b>, Ibyc.); <b class="b3">χρυσοραγές χρυσοβαφές</b> H. Nom. ag. = <b class="b3">βαφεύς</b>, colourer': <b class="b3">ῥεγεύς</b> (EM as v. l. beside <b class="b3">ῥαγ-</b>, <b class="b3">ῥηγ-</b>), <b class="b3">ῥηγεύς</b> (sch., H.), <b class="b3">ῥογεύς</b> (inscr. Sparta, H.); s. Bosshardt 83.<br />Origin: IE [Indo-European] [854] <b class="b2">*reg-</b> (<b class="b2">*sreg-</b>?) [[paint]].<br />Etymology: Dying wordfamily, which can hardly be separated from Skt. <b class="b2">rájyati</b> [[paint oneself]], [[get red]], [[excite oneself]], <b class="b2">rāga-</b> m. [[painting]], [[paint]], [[excitement]], though the lack of a prothet. vowel is very remarkable; cf. Schwyzer 310 (with parly diff. interpretations). The form with <b class="b3">α</b> must be secondary; but note also <b class="b3">ῥηγ-</b>. Pok. en Chantraine consider a basis <b class="b2">*sreg-</b>.

|mdlsjtxt=<br /><b class="num">I.</b> to do, act, [[deal]], Od.:—absol., Hom.:—c. acc. rei, to do, [[accomplish]], make, Hom., etc.: —Pass., [[μῆχος]] ῥεχθέντος κακοῦ a [[remedy]] for [[mischief]] [[once]] done, Il.<br /><b class="num">2.</b> c. dupl. acc. pers. et rei, to do [[something]] to one, κακὸν ῥέζειν τινά Hom.; ἀγαθὰ ῥ. τινά Hom.; also [[more]] [[rarely]] c. dat. pers., [[μηκέτι]] μοι κακὰ ῥέζετε do me no [[more]] mischiefs, Od.; ὅσα βροτοῖς ἔρεξας κακά Eur.<br /><b class="num">3.</b> with strengthd. signf., εἴ τι ῥέξει if it shall [[avail]] [[aught]], be of any [[service]], Il.<br /><b class="num">II.</b> in spec. [[sense]], to [[perform]] sacrifices, Hom., Soph.; absol. to do [[sacrifice]], Lat. operari, facere, ῥέζειν θεῶι Hom.:—[[sometimes]] with the [[victim]] in acc., ῥέξω βοῦν ἦνιν [[will]] [[sacrifice]] it, Soph.

|ftr='''ῥέζω''': 1.<br />{rhézō}<br />'''Forms''': Fut. ῥέξω, Aor. ῥέξαι, Pass. ῥεχθῆναι,<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[wirken]], [[vollbringen]], bes. vom Opfer, [[Opfer darbringen]] (vorw. ep. u. trag. seit Il.).<br />'''Composita''' : vereinzelt m. ἐπι-, κατα- u.a.,<br />'''Derivative''': Davon Vbaladj. [[ἄρεκτος]] [[ungetan]] (Τ 150, Simon.), Nom. ag. [[ῥεκτήρ]], -ῆρος m. [[Täter]] (Hes., Man.; Benveniste Noms d’ag. 39), -τήριος [[wirksam]] (Ion Hist.), f. -τειρα (Man.); [[ῥέκτης]] m. ib. (Plu., Aret.), -τικός ‘zu etwas fähig’ (Porph.), auch ῥέκτας [[Opferer]] (Tauromenion; röm. Zeit); [[παρρέκτης]]· πάντα πράττων ἐπὶ κακῳ̃ H.; vgl. Fraenkel Nom. ag. 1, 150 u. 175; zu [[ῥέζω]] nebst Ableitungen E. Kretschmer Glotta 18, 85 f.<br />'''Etymology''' : Neben dem hochstufigen (ϝ)έργον stand ursprünglich ein schwundstufiges Jotpräsens, idg. *''u̯r̥ĝ''-''i̯''-''eti'' (= aw. ''vərəzyeiti'' u.a.), dessen griechischer Ausläufer *ϝράζω (= myk. ''wo''-''zo''?), durch das hochstufige [[ἔρδω]] aus *ϝέργι̯ω (nach ϝέργον) ersetzt wurde. Als sekundäre Hochstufe, mit veränderter Stellung der Liquida, trat dafür ϝρεγ-, zunächst im. Aor. u. Fut. ῥέξαι, ῥέξω, wozu Präs. [[ῥέζω]], Vbaladj. ἄρ(ρ)εκτος usw.; vgl. Schwyzer 716 A. 2 m. Lit. Über Spuren derselben Hochstufe im Alban. u. Kelt. Pok. 1168 m. Lit.; dazu m. ausführl. Behandlung Bader Les composés grecs du type de demiourgos (Études et Comm. 57 [Paris 1965]) 1ff. — Weiteres s. [[ἔρδω]] und [[ἔργον]].<br />'''Page''' 2,647<br />2.<br />{rhézō}<br />'''Forms''': Aor. ῥέξαι<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[färben]], [[βάπτειν]] (Epich. 107, Phot., ''EM'').<br />'''Derivative''': Davon [[ῥέγος]] (ἁλιπόρφυρον, Anakr.), gewöhnlicher [[ῥῆγος]] n. [[Decke]], [[Teppich]] (Hom.) = τὸ βαπτὸν [[στρῶμα]] (''Et''. ''Orion''.), τό πορφυροῦν [[περιβόλαιον]] (''EM''); ῥέγματα (ποικίλα, Ibyk.); [[χρυσοραγές]]· χρυσοβαφές H. Nom. ag. = ’[[βαφεύς]], Färber’ : [[ῥεγεύς]] (''EM'' als v. l. neben ῥαγ-, ῥηγ-), [[ῥηγεύς]] (Sch., H.), [[ῥογεύς]] (Inschr. Sparta, H.); s. Bosshardt 83.<br />'''Etymology''' : Absterbende Wortgruppe, die sich schwerlich von aind. ''rájyati'' [[sich färben]], [[sich röten]], [[sich erregen]], ''rāga''- m. [[Färben]], [[Farbe]], [[Erregung]] trennen lässt, ob- gleich das Fehlen eines prothet. Vokals (ἐ-) stark auffällt; vgl. Schwyzer 310 (mit z.T. abweichender Auffassung der Ableitungen).<br />'''Page''' 2,647-648