θεν: Difference between revisions

2,724 bytes added ,  12 January 2021
m
no edit summary
m (Text replacement - "(*UTF)(*UCP)<b class="b3">(\w+), (\w+), (\w+)<\/b>" to "$1, $2, $3")
mNo edit summary
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=then
|Transliteration C=then
|Beta Code=qen
|Beta Code=qen
|Definition=old termin. of the gen., as in [[ἐμέθεν]], [[Διόθεν]], etc.: freq. with Ablatival sense, denoting <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[motion from]] a place, as in <b class="b3">Λεσβόθεν, Ἀβυδόθεν, ἄλλοθεν, οἴκοθεν</b>, etc.: so with Preps., ἀπὸ Τροίηθεν <span class="bibl">Od.9.38</span>; ἐξ οὐρανόθεν <span class="bibl">Il.8.19</span>, cf. <span class="bibl">A.D.<span class="title">Adv.</span>184.12</span> sq.: most of the forms in <b class="b3">-οθεν</b> were parox., exc. [[οἴκοθεν]], [[ἄλλοθεν]], [[πάντοθεν]] (sts. [[παντόθεν]]) <b class="b3">, ἔκτοθεν, ἔνδοθεν</b>, ib.<span class="bibl">191.27</span> sq. (other exceptions in Hdn.Gr.<span class="bibl">1.500</span>).</span>
|Definition=old termin. of the gen., as in [[ἐμέθεν]], [[Διόθεν]], etc.: freq. with Ablatival sense, denoting <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[motion]] [[from]] a [[place]], as in [[Λεσβόθεν]], [[Ἀβυδόθεν]], [[ἄλλοθεν]], [[οἴκοθεν]], etc.: so with Preps., ἀπὸ [[Τροίηθεν]] <span class="bibl">Od.9.38</span>; ἐξ [[οὐρανόθεν]] <span class="bibl">Il.8.19</span>, cf. <span class="bibl">A.D.<span class="title">Adv.</span>184.12</span> sq.: most of the forms in [[-οθεν]] were parox., exc. [[οἴκοθεν]], [[ἄλλοθεν]], [[πάντοθεν]] (sts. [[παντόθεν]]), [[ἔκτοθεν]], [[ἔνδοθεν]], ib.<span class="bibl">191.27</span> sq. (other exceptions in Hdn.Gr.<span class="bibl">1.500</span>).</span>
}}
}}
{{pape
{{pape
Line 21: Line 21:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''θεν:'''<b class="num">I.</b> αρχ. [[κατάληξη]] της γεν., όπως στο [[ἐμέθεν]], [[σέθεν]], [[Διόθεν]], [[θεόθεν]]· μερικές φορές [[μετά]] από πρόθ., ἀπὸ [[Τροίηθεν]], σε Ομήρ. Οδ.· ἐξ [[οὐρανόθεν]], σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">II.</b> ως αχώριστο [[μόριο]], που υποδηλώνει [[κίνηση]] από έναν [[τόπο]], αντίθ. ως προς το <i>-δε</i>, όπως στο [[ἄλλοθεν]], [[οἴκοθεν]], από [[άλλο]] [[τόπο]], από το [[σπίτι]].
|lsmtext='''θεν:'''<b class="num">I.</b> αρχ. [[κατάληξη]] της γεν., όπως στο [[ἐμέθεν]], [[σέθεν]], [[Διόθεν]], [[θεόθεν]]· μερικές φορές [[μετά]] από πρόθ., ἀπὸ [[Τροίηθεν]], σε Ομήρ. Οδ.· ἐξ [[οὐρανόθεν]], σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">II.</b> ως αχώριστο [[μόριο]], που υποδηλώνει [[κίνηση]] από έναν [[τόπο]], αντίθ. ως προς το <i>-δε</i>, όπως στο [[ἄλλοθεν]], [[οἴκοθεν]], από [[άλλο]] [[τόπο]], από το [[σπίτι]].
}}
{{grml
|mltxt=(AM [[-θε]] και [[-θεν]])<br />[[κατάληξη]] τοπικών επιρρ. που δηλώνει την από τόπου [[κίνηση]] («[[δώθε]]», «[[κείθε]]», «[[πάροιθε]]», «[[άνωθεν]]»)<br /><b>αρχ.</b><br />[[κατάληξη]] της γενικής ή αφαιρετικής εν. ουσ. ή επιθ. ή αντωνυμιών που δηλώνει την από τόπου [[κίνηση]], την [[προέλευση]] ή την [[καταγωγή]] («[[σέθεν]]», «[[θεόθεν]]», «[[Διόθεν]]», «[[Ιλιόθεν]]»).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ</span></b> Ανάγεται σε ΙΕ [[επίθημα]] -<i>dhe</i> που διακρίνεται [[επίσης]] στα λατ. <i>un</i>-<i>de</i> «[[πόθεν]];», <i>in</i>-<i>de</i> «εκείθεν», στο αρχ. ινδ. <i>ku</i>-<i>ha</i> «πού;» και στο αβεστ. <i>ku</i>-<i>dᾱ</i> «πού;» Το [[επίθημα]] -<i>θε</i> απαντά πολλές φορές παρεκτεταμένο σε -<i>θεν</i> για ευφωνικούς λόγους και [[είναι]] κατάλοιπο καταλήξεως δηλωτικής της γενικής ή της αφαιρετικής πτώσεως, οι οποίες [[συχνά]] συνετάσσοντο και με τις προθέσεις <i>από</i> και <i>εξ</i> (πρβλ. <i>εμέ</i>-<i>θεν</i>, <i>σέ</i>-<i>θεν</i>, [[Ιλιόθεν]], <i>από Τροίη</i>-<i>θεν</i>, <i>εξ ουρανό</i>-<i>θεν</i>). Εξελίχθηκε σε επιρρηματική κατάλ. δηλωτική της από τόπου κινήσεως (<i>άνω</i>-<i>θεν</i>, <i>οίκο</i>-<i>θεν</i>) [[αλλά]] και της [[χρονικής]] συνέχειας από ένα [[σημείο]] αφετηρίας και [[εξής]] (πρβλ. <i>αν</i>-<i>εκα</i>-<i>θεν</i>) και [[έτσι]] διατηρείται [[μέχρι]] [[σήμερα]] (πρβλ. <i>πού</i>-<i>θε</i>. <i>δώ</i>-<i>θε</i>. <i>κεί</i>-<i>θε</i>). Είναι συγγενές με τα επιθήματα -<i>θι</i> και -<i>θα</i>, που έχουν [[σημασία]] τοπική].
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<br /><b class="num">I.</b> old termin. of the gen., as in [[ἐμέθεν]], [[σέθεν]], [[Διόθεν]], [[θεόθεν]]; [[sometimes]] [[after]] Preps., ἀπὸ [[Τροίηθεν]] Od.; ἐξ [[οὐρανόθεν]] Il.<br /><b class="num">II.</b> as insep. Particle, denoting [[motion]] from a [[place]], opp. to -δε, as in [[ἄλλοθεν]], [[οἴκοθεν]], from [[another]] [[place]], from [[home]].
}}
}}