προστασία: Difference between revisions

m
Text replacement - "ἡμῑν" to "ἡμῖν"
m (Text replacement - "οῡνται" to "οῦνται")
m (Text replacement - "ἡμῑν" to "ἡμῖν")
Line 20: Line 20:
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=η, ΝΜΑ, και ιων. τ. προστασίη Α<br /><b>1.</b> [[επιμέλεια]], [[φροντίδα]] (α. «[[προστασία]] του περιβάλλοντος» β. «δι' ἥν ποιεῑται ἡμῶν προστασίαν», πάπ.)<br /><b>2.</b> [[υπεράσπιση]], [[προάσπιση]], [[προφύλαξη]], [[περιφρούρηση]] (α. «[[προστασία]] τών ανθρώπινων δικαιωμάτων» β. «ἀπογνῶναι δὲ προστασίας ἀδικουμένων», Συν.)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>βιολ.</b> [[λειτουργία]] με την οποία τα ζωντανά είδη προστατεύονται από τους αντίξοους παράγοντες ή τις επιθέσεις ενός αρπακτικού<br /><b>2.</b> <b>(μεταλλ.)</b> [[επικάλυψη]] μιας επιφάνειας με μεταλλική ή μη [[ουσία]], με σκοπό την προφύλαξή της από τη [[διάβρωση]], από τη [[φθορά]], από τη [[χρήση]] και από άλλους παράγοντες οι οποίοι επιταχύνουν την [[καταστροφή]] της<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «[[προστασία]] του καταναλωτή»<br /><b>(οικον.)</b> το [[σύνολο]] τών κρατικών μέτρων που αποβλέπουν στην [[προάσπιση]] τών συμφερόντων του καταναλωτή και στην [[αποφυγή]] εκμετάλλευσής του από κερδοσκόπους<br />β) «μεταλλική [[προστασία]]» — [[προστασία]] μετάλλου που πραγματοποιείται: i) με ηλεκτρολυτική [[απόθεση]] ενός μετάλλου που αντέχει στη [[διάβρωση]]<br />ii) με τη [[μετάθεση]] ενός μετάλλου από κάποιο [[άλας]] του [[προς]] την [[επιφάνεια]] του προστατευόμενου αντικειμένου<br />iii) με [[εμβάπτιση]] του αντικειμένου σε [[λουτρό]] τηγμένου μετάλλου και iv) θερμοχημική [[διάχυση]] μετάλλου στην [[επιφάνεια]] του αντικειμένου<br />γ) «μη μεταλλική [[προστασία]]» — [[προστασία]] μετάλλου [[κατά]] την οποία χρησιμοποιούνται χρώματα, βερνίκια, διάφορα πλαστικά προϊόντα, [[καθώς]] και διάφορες μέθοδοι εμφυάλωσης και χημικών αποθέσεων<br />δ) «[[προστασία]] της φύσης και διασφάλιση τών φυσικών πόρων» — η [[προστασία]] του περιβάλλοντος<br />ε) «[[προστασία]] του περιβάλλοντος»<br /><b>οικολ.</b> [[δραστηριότητα]] οργανωμένη και εκφραζόμενη με ένα [[σύνολο]] τεχνικών, υγειονομικών, οργανωτικών και νομικών μέτρων που στοχεύουν ή [[πρέπει]] να στοχεύουν στη [[διατήρηση]] της οικολογικής ισορροπίας στον πλανήτη μας, στη [[συντήρηση]] και [[βελτίωση]] όλων τών φυσικών παραγόντων, [[καθώς]] και στη διασφάλιση [[ολοένα]] και καλύτερων όρων και συνθηκών ζωής και εργασίας για τον άνθρωπο<br />στ) «συστήματα προστασίας»<br /><b>τεχνολ.</b> συστήματα ασφαλείας που διαφυλάσσουν άτομα και περιουσιακά στοιχεία από πολλούς κινδύνους στους οποίους περιλαμβάνονται εγκληματικές πράξεις, πυρκαγιές, ατυχήματα, [[επίθεση]] από εξωτερικούς εχθρούς κ.ά.<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> το να στέκεται [[κανείς]] [[μπροστά]] από [[κάτι]] («κατὰ τὴν προστασίαν τῶν ἐλεφάντων», <b>Πολ.</b>)<br /><b>2.</b> το να [[είναι]] [[κανείς]] [[προϊστάμενος]], [[αρχηγός]], η [[αρχηγία]] («καὶ ἀπ' ἐκείνου ξυμπαρέμεινεν ἡ [[προστασία]] ἡμῑν τοῦ [[πλήθος|πλήθους]]», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>3.</b> [[προεδρία]]<br /><b>4.</b> το [[αξίωμα]] του διοικητή, η [[διοίκηση]]<br /><b>5.</b> <b>συνεκδ.</b> [[κύρος]], [[αυθεντία]] (α. «ἡ ἰατρικὴ [[προστασία]]», Ιπποκρ.<br />β. «ἡ τοῦ ξυγγραφέως [[προστασία]]», <b>Πολ.</b>)<br /><b>6.</b> [[μεγαλοπρέπεια]], [[πομπή]], [[επίδειξη]] («οὐ μόνον [[προστασία]] [[βασιλική]], ἀλλὰ καὶ [[δύναμις]]», <b>Πολ.</b>)<br /><b>7.</b> [[διαχείριση]], [[επιστασία]] («ἡ τοῦ Θεοῡ [[προστασία]] καὶ ὅλου ἡμῶν τοῦ οἴκου», πάπ.)<br /><b>8.</b> [[συνεργία]], [[επικουρία]] («ταῡτ'... οὐχ ὁμολογουμένη [[προστασία]];», <b>Δημοσθ.</b>)<br /><b>9.</b> (με κακή σημ.) [[φατριασμός]] («[[ἔπειτα]] προστασίαι πολλαὶ καὶ [[πανταχόθεν]] γίγνονται καὶ τοῦ πρωτεύειν ἀντιποιοῦνται μὲν πάντες», <b>Δημοσθ.</b>)<br /><b>10.</b> [[προστάς]]<br /><b>11.</b> θηλ. τ. του [[προστάσιος]]<br /><b>12.</b> <b>φρ.</b> «πρὸ τῆς προστασίας»<br />(σχετικά με [[μαία]]) [[πριν]] από την [[ανάληψη]] της επιμέλειας του τοκετού.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[πρόστασις]], [[κατά]] τα θηλ. σε -<i>ία</i>, ενώ κατ' [[άλλη]] [[άποψη]] <span style="color: red;"><</span> [[προστάτης]]].
|mltxt=η, ΝΜΑ, και ιων. τ. προστασίη Α<br /><b>1.</b> [[επιμέλεια]], [[φροντίδα]] (α. «[[προστασία]] του περιβάλλοντος» β. «δι' ἥν ποιεῑται ἡμῶν προστασίαν», πάπ.)<br /><b>2.</b> [[υπεράσπιση]], [[προάσπιση]], [[προφύλαξη]], [[περιφρούρηση]] (α. «[[προστασία]] τών ανθρώπινων δικαιωμάτων» β. «ἀπογνῶναι δὲ προστασίας ἀδικουμένων», Συν.)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>βιολ.</b> [[λειτουργία]] με την οποία τα ζωντανά είδη προστατεύονται από τους αντίξοους παράγοντες ή τις επιθέσεις ενός αρπακτικού<br /><b>2.</b> <b>(μεταλλ.)</b> [[επικάλυψη]] μιας επιφάνειας με μεταλλική ή μη [[ουσία]], με σκοπό την προφύλαξή της από τη [[διάβρωση]], από τη [[φθορά]], από τη [[χρήση]] και από άλλους παράγοντες οι οποίοι επιταχύνουν την [[καταστροφή]] της<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «[[προστασία]] του καταναλωτή»<br /><b>(οικον.)</b> το [[σύνολο]] τών κρατικών μέτρων που αποβλέπουν στην [[προάσπιση]] τών συμφερόντων του καταναλωτή και στην [[αποφυγή]] εκμετάλλευσής του από κερδοσκόπους<br />β) «μεταλλική [[προστασία]]» — [[προστασία]] μετάλλου που πραγματοποιείται: i) με ηλεκτρολυτική [[απόθεση]] ενός μετάλλου που αντέχει στη [[διάβρωση]]<br />ii) με τη [[μετάθεση]] ενός μετάλλου από κάποιο [[άλας]] του [[προς]] την [[επιφάνεια]] του προστατευόμενου αντικειμένου<br />iii) με [[εμβάπτιση]] του αντικειμένου σε [[λουτρό]] τηγμένου μετάλλου και iv) θερμοχημική [[διάχυση]] μετάλλου στην [[επιφάνεια]] του αντικειμένου<br />γ) «μη μεταλλική [[προστασία]]» — [[προστασία]] μετάλλου [[κατά]] την οποία χρησιμοποιούνται χρώματα, βερνίκια, διάφορα πλαστικά προϊόντα, [[καθώς]] και διάφορες μέθοδοι εμφυάλωσης και χημικών αποθέσεων<br />δ) «[[προστασία]] της φύσης και διασφάλιση τών φυσικών πόρων» — η [[προστασία]] του περιβάλλοντος<br />ε) «[[προστασία]] του περιβάλλοντος»<br /><b>οικολ.</b> [[δραστηριότητα]] οργανωμένη και εκφραζόμενη με ένα [[σύνολο]] τεχνικών, υγειονομικών, οργανωτικών και νομικών μέτρων που στοχεύουν ή [[πρέπει]] να στοχεύουν στη [[διατήρηση]] της οικολογικής ισορροπίας στον πλανήτη μας, στη [[συντήρηση]] και [[βελτίωση]] όλων τών φυσικών παραγόντων, [[καθώς]] και στη διασφάλιση [[ολοένα]] και καλύτερων όρων και συνθηκών ζωής και εργασίας για τον άνθρωπο<br />στ) «συστήματα προστασίας»<br /><b>τεχνολ.</b> συστήματα ασφαλείας που διαφυλάσσουν άτομα και περιουσιακά στοιχεία από πολλούς κινδύνους στους οποίους περιλαμβάνονται εγκληματικές πράξεις, πυρκαγιές, ατυχήματα, [[επίθεση]] από εξωτερικούς εχθρούς κ.ά.<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> το να στέκεται [[κανείς]] [[μπροστά]] από [[κάτι]] («κατὰ τὴν προστασίαν τῶν ἐλεφάντων», <b>Πολ.</b>)<br /><b>2.</b> το να [[είναι]] [[κανείς]] [[προϊστάμενος]], [[αρχηγός]], η [[αρχηγία]] («καὶ ἀπ' ἐκείνου ξυμπαρέμεινεν ἡ [[προστασία]] ἡμῖν τοῦ [[πλήθος|πλήθους]]», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>3.</b> [[προεδρία]]<br /><b>4.</b> το [[αξίωμα]] του διοικητή, η [[διοίκηση]]<br /><b>5.</b> <b>συνεκδ.</b> [[κύρος]], [[αυθεντία]] (α. «ἡ ἰατρικὴ [[προστασία]]», Ιπποκρ.<br />β. «ἡ τοῦ ξυγγραφέως [[προστασία]]», <b>Πολ.</b>)<br /><b>6.</b> [[μεγαλοπρέπεια]], [[πομπή]], [[επίδειξη]] («οὐ μόνον [[προστασία]] [[βασιλική]], ἀλλὰ καὶ [[δύναμις]]», <b>Πολ.</b>)<br /><b>7.</b> [[διαχείριση]], [[επιστασία]] («ἡ τοῦ Θεοῡ [[προστασία]] καὶ ὅλου ἡμῶν τοῦ οἴκου», πάπ.)<br /><b>8.</b> [[συνεργία]], [[επικουρία]] («ταῡτ'... οὐχ ὁμολογουμένη [[προστασία]];», <b>Δημοσθ.</b>)<br /><b>9.</b> (με κακή σημ.) [[φατριασμός]] («[[ἔπειτα]] προστασίαι πολλαὶ καὶ [[πανταχόθεν]] γίγνονται καὶ τοῦ πρωτεύειν ἀντιποιοῦνται μὲν πάντες», <b>Δημοσθ.</b>)<br /><b>10.</b> [[προστάς]]<br /><b>11.</b> θηλ. τ. του [[προστάσιος]]<br /><b>12.</b> <b>φρ.</b> «πρὸ τῆς προστασίας»<br />(σχετικά με [[μαία]]) [[πριν]] από την [[ανάληψη]] της επιμέλειας του τοκετού.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[πρόστασις]], [[κατά]] τα θηλ. σε -<i>ία</i>, ενώ κατ' [[άλλη]] [[άποψη]] <span style="color: red;"><</span> [[προστάτης]]].
}}
}}
{{lsm
{{lsm