3,277,048
edits
m (Text replacement - "prov." to "prov.") |
m (Text replacement - "μετὰ" to "μετὰ") |
||
Line 11: | Line 11: | ||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''δή''': [[μόριον]] ἐν χρήσει συνήθως, [[ὅπως]] δώσῃ πλειοτέραν ἀκρίβειαν, σαφήνειαν ἢ βεβαιότητα εἰς τὴν λέξιν ἢ τὰς λέξεις μεθ᾽ ὧν [[εἶναι]] ἐσχετισμένον. Πιθανῶς [[εἶναι]] συντετμημένος τύπου τοῦ ἤδη, Λατ. jam. Συνήθως ἑρμηνεύεται διὰ τοῦ: τώρα, βεβαίως, τῇ ἀληθείᾳ, τῷ ὄντι, πράγματι· ἀλλ᾽ οὐδεμία [[λέξις]] δύναται μόνη νὰ ἐκφράσῃ τὸ δὴ εἰς πάσας τὰς περιστάσεις καὶ χρήσεις· ἡ [[δύναμις]] [[αὐτοῦ]] πρέπει [[πολλάκις]] νὰ ἀποδίδηται διὰ τῆς μετ᾽ ἐμφάσεως προφορᾶς ἢ διὰ περιφράσεων διαφόρων. Ὡς καὶ ἄλλα μορια τοῦ [[αὐτοῦ]] εἴδους, το δὴ ἀκολουθεῖ εἰς τὴν λέξιν ἢ τὰς λέξεις εἰς ἃς ἀναφέρεται. Ἀλλὰ παρ' Ἐπ. καὶ λυρικοῖς ποιηταῖς τὰ δή γάρ, δή τοτε, δή [[πάμπαν]] (Ἰλ. Τ. 342) κεῖνται ἐν ἀρχῇ τῶν προτάσεων. Ι. [[χρῆσις]] τοῦ δὴ μεθ᾽ ἁπλῶν λέξεων: 1) κατὰ τὸ πλεῖστον | |lstext='''δή''': [[μόριον]] ἐν χρήσει συνήθως, [[ὅπως]] δώσῃ πλειοτέραν ἀκρίβειαν, σαφήνειαν ἢ βεβαιότητα εἰς τὴν λέξιν ἢ τὰς λέξεις μεθ᾽ ὧν [[εἶναι]] ἐσχετισμένον. Πιθανῶς [[εἶναι]] συντετμημένος τύπου τοῦ ἤδη, Λατ. jam. Συνήθως ἑρμηνεύεται διὰ τοῦ: τώρα, βεβαίως, τῇ ἀληθείᾳ, τῷ ὄντι, πράγματι· ἀλλ᾽ οὐδεμία [[λέξις]] δύναται μόνη νὰ ἐκφράσῃ τὸ δὴ εἰς πάσας τὰς περιστάσεις καὶ χρήσεις· ἡ [[δύναμις]] [[αὐτοῦ]] πρέπει [[πολλάκις]] νὰ ἀποδίδηται διὰ τῆς μετ᾽ ἐμφάσεως προφορᾶς ἢ διὰ περιφράσεων διαφόρων. Ὡς καὶ ἄλλα μορια τοῦ [[αὐτοῦ]] εἴδους, το δὴ ἀκολουθεῖ εἰς τὴν λέξιν ἢ τὰς λέξεις εἰς ἃς ἀναφέρεται. Ἀλλὰ παρ' Ἐπ. καὶ λυρικοῖς ποιηταῖς τὰ δή γάρ, δή τοτε, δή [[πάμπαν]] (Ἰλ. Τ. 342) κεῖνται ἐν ἀρχῇ τῶν προτάσεων. Ι. [[χρῆσις]] τοῦ δὴ μεθ᾽ ἁπλῶν λέξεων: 1) κατὰ τὸ πλεῖστον μετὰ τῶν ἐπιθέτων, [[οἶος]] δή, [[μόνος]] δή, [[ὅλως]] [[διόλου]] [[μόνος]], Ὀδ. Μ. 69, Ἡρόδ. 1. 25, καὶ Ἀττ.· ἰδίως μετὰ τὰ σημαίνοντα [[μέγεθος]], ποσόν, κτλ., [[μέγας]] δή, πολὺς δή, μικρὸς δή, κτλ.· [[συχνάκις]] [[ὡσαύτως]] καὶ μετὰ τῶν ὑπερθ. μέγιστος δή, [[κράτιστος]] δή, ἐντελῶς μέγιστος, [[ὁμολογουμένως]] ἄριστος, Θουκ. 1. 50, κτλ.· ἀπάντων δὴ… ἄλγιστον Σοφ. Αἴ. 992, κτλ.·- οὕτω μετ᾽ ἀριθμητικῶν, ὀκτὼ δή προέηκα… ὀϊστούς, έχω ῥίψει ἀκριβῶς οὐχὶ ὀλιγώτερα τῶν [[δέκα]] βελῶν, Ἰλ. Θ. 297· [[ἐννέα]] δὴ βεβάασι… ἐνιαυτοί, οὐχὶ ὀλιγώτεροι τῶν [[ἐννέα]], [[ἐννέα]] σωστοί, Β. 134· ἕκτον δὲ δή τόδ᾽ [[ἦμαρ]]. αὕτη [[εἶναι]] ἀκριβῶς ἡ [[ἕκτη]] [[ἡμέρα]], Εὐρ. Ὀρ. 39, πρβλ. Ἰλ. Ω. 107, κτλ.· εἷς δή, ἕνας [[μόνος]], Εὐρ. Μηδ. 1282, κτλ. 2) οὕτω καὶ μετ᾽ ἐπιρρ., [[πολλάκις]] δή, [[πολλάκις]], [[συχνάκις]] ἕως τώρα, Λατ. jam saepe, Ἰλ. Τ. 85· ὀψὲ δὲ δή, ἐντελῶς ἀργά, Η. 94· τρὶς δή, οὐχὶ ὀλιγώτερον ἢ [[τρεῖς]] [[φοράς]], Πίνδ. ΙΙ. 9. 162· [[πάλαι]] δή, Λατ. jamdudum, Σοφ. Φ. 806·- νῦν δή, τώρα πλέον· πολὺ ὅμοιον τῷ ἄρτι, Ἀριστοφ. Ὄρν. 923, Πλάτ. Θεαιτ. 145Β, κτλ.· νῦν τε καὶ [[ἄλλοτε]] δὴ [[αὐτόθι]] 187D· ἢ, τώρα κατὰ πρῶτον, τώρα ἐπὶ τέλους, ὁ αὐτ. Πολ. 353Α, Ξεν., κτλ.·- [[τότε]] δὴ (δή ῥα [[τότε]] Ἰλ. Ν. 719, κτλ.) κατ᾽ ἐκεῖνον ἀκριβῶς τὸν καιρόν, Θουκ., κτλ.· [[ὡσαύτως]], δή [[τότε]] Πλάτ. Θεαιτ. 156Ε· [[αὐτίκα]] δὴ [[μάλα]], ἐν τῷ ἅμα, κατ᾽ αὐτὴν δὰ τὴν στιγμήν, ὁ αὐτ. Πολ. 338Β, κτλ.· - [[ὕστερον]] δή, ἀκόμη ἀργότερον, Θουκ. 2. 17·- [[συχνάκις]] μετὰ βεβαιωτικῶν μορίων, [[ὁπότε]] [[ἁπλῶς]] προσθέτει δύναμιν, ναὶ δή, ναί, τῷ ὄντι, Ἰλ. Α. 286, κτλ.· ἦ δή, ἦ μὲν δὴ [[αὐτόθι]] 518, 573, κτλ.· οὐ δή, βεβαίως ὄχι, Σοφ. Φ. 246, πρβλ. Εὐρ. Ὀρ. 1069, κτλ.·- ἴδε ἐν λ. [[δηλαδή]], [[δήπου]], [[δήπουθεν]], [[δήποτε]]. 3) μετὰ ῥημάτων, δὴ γὰρ ἴδον ὀφθαλμοῖσι, [[διότι]] ἀληθῶς τὸν εἶδον. Ἰλ. Ο. 488· νῦν δ᾽ ὁρᾶτε δή, τώρα βεβαίως βλέπετε, Ξεν. Κύρ. 3. 2, 12, κτλ.·- ἀλλὰ τὸ δὴ ἐσχετισμένον μετὰ ῥημάτων ἐπιδρᾷ συνήθως ἐπὶ τὴν ὅλην πρότασιν· ἴδε κατωτ. ΙΙ. 3. 4) μετὰ οὐσιαστικῶν οὐχὶ [[συχνάκις]], ἐς δὴ τὸ Ἄργος τοῦτο…, εἰς τὸ Ἄργος λοιπὸν αὐτὸ ἔφθασαν, Ἡρόδ. 1. 1· [[τέλος]] δή, τὸ πλῆρες [[τέλος]], Αἰσχύλ. Πρ. 13· σοφιστὴν δή τοι ὀνομάζουσι τὸν ἄνδρα [[εἶναι]], σοφιστήν, ὡς γνωστόν, Πλάτ. Πρωτ. 311Ε·- παρ᾽ Ἀττ. [[ἐνίοτε]] ἐν χρήσει εἰρωνικῶς, Λατ. scilicet, εἰσήγαγε τὰς ἑταιρίδας δή, τὰς προσ. ποιουμένας τὴν ἑταίραν, Ξεν. Ἑλλ. 5. 4, 6, πρβλ. Εὐρ. Ἴων. 1181, Θουκ. 4. 67., 6. 80·- [[ἐνταῦθα]] [[ὡσαύτως]] τὸ δὴ ἀνήκει εἰς τὴν ὅλην πρότασιν· ἴδε κατωτ. ΙΙ. 5. 5) μετ᾽ ἀντωνυμιῶν πρὸς ἐμφαντικὴν δήλωσιν τοῦ προσώπου ἢ πράγματος, ἐμὲ δή, ἄνθρωπον ὡς ἐγώ, Ἡρόδ. 3. 155· σὺ δή, σὺ πρὸ πάντων, ὁ αὐτ. 1. 115, Σοφ. Αἴ. 1226· [[οὗτος]] δή, [[οὗτος]] καὶ οὐδεὶς [[ἕτερος]], Ἡρόδ. 1. 43· [[ἐκεῖνος]] δή Σοφ. Τρ. 1091· [[οὗτος]] δή ὁ [[Σωκράτης]], εἰρωνικῶς, Πλάτ. Θεαιτ. 166Α· τὸ λεγόμενον δή τοῦτο, ὡς τὸ γνωστὸν [[λόγιον]] λέγει, ὁ αὐτ. Γοργ. 514Ε, πρβλ. Εὐρ. Ἱππ. 962·- οὕτω μετὰ κτητικῶν ἀντωνυμιῶν, τὸ σὸν δὴ τοῦτο Πλάτ. Συμπ. 221Β, πρβλ. Γοργ. 508D, κτλ.·- μετ᾽ ἀναφορικῶν, ὃς δὴ νῦν κρατέει, [[ὅστις]] φανερῶς τώρα κυβερνᾷ. Ἰλ. Φ. 315· τὰ δὴ καὶ ἐγένετο Ἡρόδ. 1. 22· οἷος δὴ σύ, ἀκριβῶς [[ὁποῖος]] σύ. Ἰλ. Ω. 376, πρβλ. Ὀδ. Α. 32, Σοφ. Αἴ. 995. κτλ· οὕτω μετ᾽ ἀναφορ. ἐπιρρ., ὡς δὴ Αἰσχύλ. Ἀγ. 1633· ὅσα δὴ Ἀριστοφ. Ἀχ. 1, κτλ.·- μετ᾽ ἐρωτηματικῶν, τοῦ δὴ [[ἕνεκα]]; Πλάτ. Γοργ. 457Ε· τί δή; ὁ αὐτ. Φαίδωνι 58C· πότερα δή; Σοφ. Φ. 1235· (καὶ μετ᾽ ἐπιρρ. ποῖ δὴ καὶ [[πόθεν]]; Πλάτ. Φαίδρ. ἐν ἀρχ.· ποῦ δή; πῇ δή; [[αὐτόθι]] 228Ε, κτλ.)·- μετ᾽ ἀορίστων ἢ ἐπιμεριστικῶν ἀντωνυμιῶν τὸ δὴ ἰσχυροποιεῖ τὴν ἀοριστίαν τῶν ἀντωνυμιῶν, ἄλλοι δὴ, ἄλλοι θὰ [[εἶναι]] ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι δύνανται, Ἰλ. Α. 295· μηδεὶς δή, ἀπολύτως κανείς, Πλάτ. Θεαιτ. 170Ε· δή τις, κἄποιος, Λατ. nescio quis, ὁ αὐτ. Φαίδωνι 108C, 115D, κτλ.· (σπανίως, τις δή Σοφ. Ἀντ. 158. Εὐρ. Ι. Τ. 946)· τὸ οὐδέτερ. δή τι, [[εἶναι]] κοινόν, ἦ ἄρα δή τι ἐίσκομεν ἄξιον [[εἶναι]], κατά τινα τρόπον, ὅ,τι [[δήποτε]] καὶ ἂν [[εἶναι]], Ἰλ. Ν. 446· τὸ ἱππικόν τῷ δή τι καὶ ἐπεῖχε ἐλλάμψεσθαι Ἡρόδ. 1. 80· οὕτω δή τι ὁ αὐτ. 3. 108, κτλ.· [[ὡσαύτως]], [[ὅστις]] δή, ὁστιςδήποτε καὶ ἂν [[εἶναι]], ὁ αὐτ. 1. 86· ἐπὶ μισθῷ ὅσῳ δή, Λατ. quantocumque, [[αὐτόθι]] 160, κτλ. 6) μετὰ συνδέσμων, ἵνα δή, ἵνα κατὰ ἀλήθειαν, Ἰλ. Ψ. 207. κτλ.· ἐν χρήσει εἰρωνικῶς, Πλάτ. Πολ. 420Ε, Μένωνι 86D· (καὶ [[οὕτως]], ὅτι δή ὁ αὐτ. Φαίδρ. 268D)·- ὡς δὴ Ἰλ. Ε. 24, κτλ.· εἰρωνικῶς, Ἀριστοφ. Σφηξ. 1315, Πλάτ.·- γάρ δή, [[διότι]] φανερῶς, Αἰσχύλ. Χο. 874, 891, Πλάτ. Θεαιτ. 156C· οὐ γὰρ δὴ Σοφ. Ο. Κ. 265·- [[ὅπως]] δὴ Θουκ., κτλ.·- ἀλλ᾽ ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον μετὰ χρονικῶν συνδέσμων, [[ἐπεὶ]] δή, ἐπιτεταμέον ἀντὶ [[ἐπεὶ]] (ἴδε ἐν λ. ἐπειδή), ὅτε δή, [[ὅταν]] δή, ἔς τε δή, εἰ δή, κτλ.·- [[ἐντεῦθεν]] τὸ δή [[συχνάκις]] εἶνε ἐν χρήσει μετὰ μετοχῆς, [[ὁπότε]] ἡ μετοχὴ δύναται νὰ ἀναλυθῇ εἰς σύνδεσμον καὶ [[ῥῆμα]], ἅτε δὴ ἐόντες, [[ἐπειδὴ]] φανερῶς [[εἶναι]], Ἡρόδ. 8. 90· ὡς φόνον νίζουσα δή, ἀκριβῶς ἐὰν… , Εὐρ. Ι. Τ. 1338, πρβλ. Ἡρόδ. 1. 66, Ξεν. Κύρ. 5. 4, 4, κτλ.· ἴδε ἀλλὰ ΙΙΙ: 6, γὰρ IV. 3. ΙΙ. [[χρῆσις]] τοῦ δὴ [[ὁσάκις]] ἀναφέρεται εἰς ὁλοκλήρους προτάσεις. 1) [[ὅπως]] συνεχίσῃ τις διήγησιν, ὁπὸτε [[συχνάκις]] ἀκολουθεὶ τῷ μέν, οὕτω λοιπόν, λοιπόν, [[τότε]] μὲν δὴ… ἡσυχίην εἶχε Ἡρόδ. 1. 11· Σόλων μὲν δή ἔνεμε [[αὐτόθι]] 32· τὸν μὲν δὴ πέμπει [[αὐτόθι]] 116· [[ὡσαύτως]] καθ᾽ ἑαυτὸ [[ἄνευ]] τοῦ μέν, εἷς δή τούτων…, λοιπόν, ὁ εἷς ἐξ αὐτῶν…, [[αὐτόθι]] 114, κτλ.·- [[πολλάκις]] ἐπὶ ἀνακεφαλαιώσεων, τοιαῦτα μὲν δὴ [[ταῦτα]], Λατ. haec hactenus, Αἰσχύλ. Πρ. 500, κτλ.· τοῦτο δὴ τὸ [[ἄγος]]… Θουκ. 1. 127· τούτων δὴ [[ἕνεκα]] Ξεν. Κύρ. 3. 2, 28, κτλ.· [[οὕτως]] ἐν τῇ συγκεφαλαιώσει ἢ προσθέσει ἀριθμῶν, γίγνοται δὴ οὗτοι [[χίλιοι]], λοιπὸν οὗτοι ἀναβαίνουσιν εἰς 1000, [[αὐτόθι]] 1. 5, 5·- οὕτω καὶ ἐν τῇ ἐπαναλήψει τοῦ λόγου μετά τινα διακοπήν. Ἀνδρομάχη, [[θυγάτηρ]] μεγαλήτορος Ἠετίωνος…,τοῦπερ δὴ [[θυγάτηρ]] Ἰλ. Ζ. 395· [[οὗτος]] δή... ὁ μὲν δή Ἡρόδ. 1. 43· ξένους μὲν [[λέγω]],… [[λέγω]] δὴ | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
Line 20: | Line 20: | ||
}} | }} | ||
{{Slater | {{Slater | ||
|sltr=<b>δή</b> (in synizesis (O. 13.99) coni.) <br /><b>1</b> emphasising<br /><b>a</b> adv. λαὸν θαμὰ δὴ καὶ Ὀλυμπιάδων φύλλοις ἐλαιᾶν χρυσέοις μιχθέντα (N. 1.17) [[mostly]] [[preceding]] adv., δὴ τότ' ἐς γαῖαν πορεύειν (O. 3.25) ἀλλ' ἁ Κοιογενὴς ὁπότ ἐπέβα νιν, δὴ [[τότε]] [[τέσσαρες]] ἀπώρουσαν κίονες fr. 33d. 5. ἦν γε μὰν ἐπικῴμιος [[ὕμνος]] δὴ [[πάλαι]], καὶ πρὶν [[γενέσθαι]] τὰν Ἀδράστου [[τάν]] τε Καδμείων ἔριν (N. 8.51) [[ἐπεὶ]] περικτίονας ἐνίκασε [[δή ποτε]] καὶ [[κεῖνος]] (I. 8.64), cf. (O. 9.9) <br /><b>b</b> adj. δυσπαλὲς δὴ γίνεται (P. 4.273) ]εων ἐλθὲ φίλαν δὴ πόλεα[ Δ. 3. . [[εὐθεῖα]] δὴ [[κέλευθος]] ἀρετὰν [[ἑλεῖν]] fr. 108a. 3. esp. [[following]] numbers, ἑξηκοντάκι δὴ [[ἀμφοτέρωθεν]] (Hermann: δ' ἀμφοτ. codd.: [[ἑξηκοντάκις]] ἀμφοτ. Mommsen) (O. 13.99) τρὶς δὴ (P. 9.91) δὶς δὴ δυοῖν (N. 8.48) πολλὰ δὴ πολλαῖσιν (O. 6.79) <br /><b>c</b> interrogative, [[direct]] and [[indirect]]. [[τίς]] δὴ ποταίνιον [[ἔλαχε]] στέφανον; (O. 10.60) [[αἰδέομαι]] [[μέγα]] εἰπειν, [[πῶς]] δὴ λίπον εὐκλέα νᾶσον (N. 5.15) “πάτερ [[Κρονίων]], [[τίς]] δὴ [[λύσις]] [[ἔσσεται]] πενθέων;” (N. 10.76) [[ὅστις]] δὴ [[τρόπος]] ἐξεκύλισέ νιν fr. 7.<br /><b>d</b> [[relative]]-[[demonstrative]] ὁ. Ὀρέστα· τὸν δὴ ἐκ δόλου τροφὸς ἄνελε (P. 11.17) ([[ἀκρωτήριον]] Ἄλιδος)· τὸ [[δή ποτε]] Λυδὸς [[ἥρως]] [[Πέλοψ]] ἐξάρατο (O. 9.9) (γαῖαν), τὰν δὴ καλέοισιν Ὀλυμπίου Διὸς [[ἄλσος]] (I. 2.27) <br /><b>2</b> [[where]] [[emphasis]] implies an [[abrupt]] [[but]] [[logical]] progression of [[thought]]. [[ἵσταμαι]] δὴ ποσσὶ κούφοις, ἀμπνέων τε [[πρίν]] τι φάμεν (ἐπιλαμβάνεται ἐαυτοῦ ὁ Πίνδαρος. Σ.) (N. 8.19) θερμὰ δὴ τέγγων δάκρυα στοναχαῖς (Er. Schmid: δὲ codd.) (N. 10.75) <br /><b>3</b> combined [[with]] [[other]] particles. δὲ δή: εἰ δὲ δή τιν' ἄνδρα θνατὸν Ὀλύμπου σκοποὶ ἐτίμασαν, ἦν [[Τάνταλος]] [[οὗτος]] if [[indeed]], in [[fact]] (O. 1.54) ἦ δή: ἦ [[μάλα]] δὴ | |sltr=<b>δή</b> (in synizesis (O. 13.99) coni.) <br /><b>1</b> emphasising<br /><b>a</b> adv. λαὸν θαμὰ δὴ καὶ Ὀλυμπιάδων φύλλοις ἐλαιᾶν χρυσέοις μιχθέντα (N. 1.17) [[mostly]] [[preceding]] adv., δὴ τότ' ἐς γαῖαν πορεύειν (O. 3.25) ἀλλ' ἁ Κοιογενὴς ὁπότ ἐπέβα νιν, δὴ [[τότε]] [[τέσσαρες]] ἀπώρουσαν κίονες fr. 33d. 5. ἦν γε μὰν ἐπικῴμιος [[ὕμνος]] δὴ [[πάλαι]], καὶ πρὶν [[γενέσθαι]] τὰν Ἀδράστου [[τάν]] τε Καδμείων ἔριν (N. 8.51) [[ἐπεὶ]] περικτίονας ἐνίκασε [[δή ποτε]] καὶ [[κεῖνος]] (I. 8.64), cf. (O. 9.9) <br /><b>b</b> adj. δυσπαλὲς δὴ γίνεται (P. 4.273) ]εων ἐλθὲ φίλαν δὴ πόλεα[ Δ. 3. . [[εὐθεῖα]] δὴ [[κέλευθος]] ἀρετὰν [[ἑλεῖν]] fr. 108a. 3. esp. [[following]] numbers, ἑξηκοντάκι δὴ [[ἀμφοτέρωθεν]] (Hermann: δ' ἀμφοτ. codd.: [[ἑξηκοντάκις]] ἀμφοτ. Mommsen) (O. 13.99) τρὶς δὴ (P. 9.91) δὶς δὴ δυοῖν (N. 8.48) πολλὰ δὴ πολλαῖσιν (O. 6.79) <br /><b>c</b> interrogative, [[direct]] and [[indirect]]. [[τίς]] δὴ ποταίνιον [[ἔλαχε]] στέφανον; (O. 10.60) [[αἰδέομαι]] [[μέγα]] εἰπειν, [[πῶς]] δὴ λίπον εὐκλέα νᾶσον (N. 5.15) “πάτερ [[Κρονίων]], [[τίς]] δὴ [[λύσις]] [[ἔσσεται]] πενθέων;” (N. 10.76) [[ὅστις]] δὴ [[τρόπος]] ἐξεκύλισέ νιν fr. 7.<br /><b>d</b> [[relative]]-[[demonstrative]] ὁ. Ὀρέστα· τὸν δὴ ἐκ δόλου τροφὸς ἄνελε (P. 11.17) ([[ἀκρωτήριον]] Ἄλιδος)· τὸ [[δή ποτε]] Λυδὸς [[ἥρως]] [[Πέλοψ]] ἐξάρατο (O. 9.9) (γαῖαν), τὰν δὴ καλέοισιν Ὀλυμπίου Διὸς [[ἄλσος]] (I. 2.27) <br /><b>2</b> [[where]] [[emphasis]] implies an [[abrupt]] [[but]] [[logical]] progression of [[thought]]. [[ἵσταμαι]] δὴ ποσσὶ κούφοις, ἀμπνέων τε [[πρίν]] τι φάμεν (ἐπιλαμβάνεται ἐαυτοῦ ὁ Πίνδαρος. Σ.) (N. 8.19) θερμὰ δὴ τέγγων δάκρυα στοναχαῖς (Er. Schmid: δὲ codd.) (N. 10.75) <br /><b>3</b> combined [[with]] [[other]] particles. δὲ δή: εἰ δὲ δή τιν' ἄνδρα θνατὸν Ὀλύμπου σκοποὶ ἐτίμασαν, ἦν [[Τάνταλος]] [[οὗτος]] if [[indeed]], in [[fact]] (O. 1.54) ἦ δή: ἦ [[μάλα]] δὴ μετὰ καὶ [[νῦν]] [[strong]] [[affirmation]] (P. 4.64) | ||
}} | }} | ||
{{DGE | {{DGE | ||
Line 32: | Line 32: | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''δή:''' [[μόριο]] που χρησιμ. για να προσδώσει μεγαλύτερη [[σαφήνεια]] στη [[λέξη]] ή λέξεις τις οποίες επηρεάζει (πιθ. συντετμ. [[τύπος]] του [[ἤδη]], Λατ. [[jam]]), [[πράγματι]], ακριβώς, βέβαια, αληθινά, [[τωόντι]].<br /><b class="num">I. 1.</b> Χρήση του <i>δή</i> με απλές λέξεις:<br /><b class="num">1.</b> [[μετά]] από επίθ., [[οἶος]] δή, [[μόνος]] δή, [[ολομόναχος]], σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.· [[ιδίως]], ως δηλωτικό μεγέθους, [[μέγας]] δή, <i>μικρὸς δὴ</i> κ.λπ.· [[συχνά]] με υπερθ., [[μέγιστος]] δή, [[κράτιστος]] δή, αρκετά μεγαλύτερος, [[ομολογουμένως]] ο [[καλύτερος]], σε Θουκ.· επίσης με αριθμητικά, ὀκτὼ δὴ [[προέηκα]] ὀϊστούς, έχω εκτοξεύσει [[οκτώ]] ατόφια βέλη, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>εἷς δή</i>, [[ένας]] μονάχα, σε Ευρ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[μετά]] από επιρρ., [[πολλάκις]] δή, πολλές φορές, [[συχνά]], [[συχνά]] ως [[τώρα]], Λατ. [[jam]] [[saepe]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ὀψὲ δὲ δή</i>, εντελώς [[αργά]], στον ίδ.· [[νῦν]] δή, [[τώρα]] [[πλέον]], σε Ξεν. κ.λπ.· [[τότε]] δή, ακριβώς εκείνο τον καιρό, σε Θουκ.· [[αὐτίκα]] δὴ [[μάλα]], την [[ίδια]] ακριβώς [[στιγμή]], συγχρόνως, σε Πλάτ.· επίσης, <i>ναὶ δή</i>, ναι [[πράγματι]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>οὐ δή</i>, [[φυσικά]], [[βεβαίως]] όχι, σε Σοφ.·<br /><b class="num">3.</b> με ρήματα, δὴ γὰρ [[ἴδον]] ὀφθαλμοῖσι, [[γιατί]] [[πράγματι]], [[αλήθεια]] τον είδα, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">4.</b> με κύρια ουσ., ἐς δὴ τὸ [[Ἄργος]] [[τοῦτο]]..., στο Άργος [[λοιπόν]] έφτασαν, σε Ηρόδ.· [[τέλος]] δή, το πλήρες [[τέλος]] του, σε Αισχύλ.· ειρων., Λατ. [[scilicet]], εἰσήγαγε [[τὰς]] ἑταιρίδας δή, τις προσποιούμενες τις εταίρες, σε Ξεν.<br /><b class="num">5.</b> με αντων., για να προσδώσει [[έμφαση]]· <i>ἐμὲ δή</i>, [[ένας]] [[άνδρας]] όπως εγώ, σε Ηρόδ.· <i>σὺ δή</i>, εσύ ξεχωριστά απ' όλους τους άλλους, εσύ [[προπάντων]], στον ίδ.· [[οὗτος]] δή, αυτός και [[κανείς]] [[άλλος]], στον ίδ.· <i>ὅς δή</i>, που ξεκάθαρα, σε Ομήρ. Ιλ.· με αόρ. αντων., <i>ἄλλοιδή</i>, άλλοι θα είναι αυτοί οι οποίοι θα μπορέσουν, στον ίδ.· δή τις, [[κάποιος]] ή [[κάποιος]] [[άλλος]], Λατ. [[nescio]] [[quis]], σε Πλάτ.· <i>δή τι</i>, με [[κάθε]] τρόπο, όπως και να είναι, σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ.<br /><b class="num">II.</b> Χρήση του <i>δή</i> με ολόκληρες προτάσεις:<br /><b class="num">1.</b> για να συνεχίσει την [[αφήγηση]], [[έπειτα]] [[λοιπόν]], [[κατόπιν]], [[μετά]] ακολούθως, [[τότε]]· [[τότε]] μὲν δὴ ἡσυχίην εἶχε, σε Ηρόδ.· σε ανακεφαλαιώσεις, τοιαῦτα μὲν δὴ [[ταῦτα]], Λατ. [[haec]] [[hactenus]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">2.</b> χρησιμ. για συμπεράσματα, σε Ηρόδ. κ.λπ.· [[ιδίως]], για να εκφράσει το απροσδόκητο· <i>καὶ σὺ δή</i>, ώστε [[λοιπόν]] και εσύ επίσης!, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">3.</b> με προστ. και υποτ., <i>ἐννοεῖτε γὰρ δή</i>, [[γιατί]] έχετε μόνο στο [[μυαλό]], σε Ξεν.· ομοίως, <i>ἄγεδή</i>, [[φέρε]] δή, [[ἴθι]] δή, <i>σκόπει δὴ</i> κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> <i>γε δή</i>, για [[δήλωση]] του πιο σημαντικού, | |lsmtext='''δή:''' [[μόριο]] που χρησιμ. για να προσδώσει μεγαλύτερη [[σαφήνεια]] στη [[λέξη]] ή λέξεις τις οποίες επηρεάζει (πιθ. συντετμ. [[τύπος]] του [[ἤδη]], Λατ. [[jam]]), [[πράγματι]], ακριβώς, βέβαια, αληθινά, [[τωόντι]].<br /><b class="num">I. 1.</b> Χρήση του <i>δή</i> με απλές λέξεις:<br /><b class="num">1.</b> [[μετά]] από επίθ., [[οἶος]] δή, [[μόνος]] δή, [[ολομόναχος]], σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.· [[ιδίως]], ως δηλωτικό μεγέθους, [[μέγας]] δή, <i>μικρὸς δὴ</i> κ.λπ.· [[συχνά]] με υπερθ., [[μέγιστος]] δή, [[κράτιστος]] δή, αρκετά μεγαλύτερος, [[ομολογουμένως]] ο [[καλύτερος]], σε Θουκ.· επίσης με αριθμητικά, ὀκτὼ δὴ [[προέηκα]] ὀϊστούς, έχω εκτοξεύσει [[οκτώ]] ατόφια βέλη, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>εἷς δή</i>, [[ένας]] μονάχα, σε Ευρ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[μετά]] από επιρρ., [[πολλάκις]] δή, πολλές φορές, [[συχνά]], [[συχνά]] ως [[τώρα]], Λατ. [[jam]] [[saepe]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ὀψὲ δὲ δή</i>, εντελώς [[αργά]], στον ίδ.· [[νῦν]] δή, [[τώρα]] [[πλέον]], σε Ξεν. κ.λπ.· [[τότε]] δή, ακριβώς εκείνο τον καιρό, σε Θουκ.· [[αὐτίκα]] δὴ [[μάλα]], την [[ίδια]] ακριβώς [[στιγμή]], συγχρόνως, σε Πλάτ.· επίσης, <i>ναὶ δή</i>, ναι [[πράγματι]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>οὐ δή</i>, [[φυσικά]], [[βεβαίως]] όχι, σε Σοφ.·<br /><b class="num">3.</b> με ρήματα, δὴ γὰρ [[ἴδον]] ὀφθαλμοῖσι, [[γιατί]] [[πράγματι]], [[αλήθεια]] τον είδα, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">4.</b> με κύρια ουσ., ἐς δὴ τὸ [[Ἄργος]] [[τοῦτο]]..., στο Άργος [[λοιπόν]] έφτασαν, σε Ηρόδ.· [[τέλος]] δή, το πλήρες [[τέλος]] του, σε Αισχύλ.· ειρων., Λατ. [[scilicet]], εἰσήγαγε [[τὰς]] ἑταιρίδας δή, τις προσποιούμενες τις εταίρες, σε Ξεν.<br /><b class="num">5.</b> με αντων., για να προσδώσει [[έμφαση]]· <i>ἐμὲ δή</i>, [[ένας]] [[άνδρας]] όπως εγώ, σε Ηρόδ.· <i>σὺ δή</i>, εσύ ξεχωριστά απ' όλους τους άλλους, εσύ [[προπάντων]], στον ίδ.· [[οὗτος]] δή, αυτός και [[κανείς]] [[άλλος]], στον ίδ.· <i>ὅς δή</i>, που ξεκάθαρα, σε Ομήρ. Ιλ.· με αόρ. αντων., <i>ἄλλοιδή</i>, άλλοι θα είναι αυτοί οι οποίοι θα μπορέσουν, στον ίδ.· δή τις, [[κάποιος]] ή [[κάποιος]] [[άλλος]], Λατ. [[nescio]] [[quis]], σε Πλάτ.· <i>δή τι</i>, με [[κάθε]] τρόπο, όπως και να είναι, σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ.<br /><b class="num">II.</b> Χρήση του <i>δή</i> με ολόκληρες προτάσεις:<br /><b class="num">1.</b> για να συνεχίσει την [[αφήγηση]], [[έπειτα]] [[λοιπόν]], [[κατόπιν]], [[μετά]] ακολούθως, [[τότε]]· [[τότε]] μὲν δὴ ἡσυχίην εἶχε, σε Ηρόδ.· σε ανακεφαλαιώσεις, τοιαῦτα μὲν δὴ [[ταῦτα]], Λατ. [[haec]] [[hactenus]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">2.</b> χρησιμ. για συμπεράσματα, σε Ηρόδ. κ.λπ.· [[ιδίως]], για να εκφράσει το απροσδόκητο· <i>καὶ σὺ δή</i>, ώστε [[λοιπόν]] και εσύ επίσης!, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">3.</b> με προστ. και υποτ., <i>ἐννοεῖτε γὰρ δή</i>, [[γιατί]] έχετε μόνο στο [[μυαλό]], σε Ξεν.· ομοίως, <i>ἄγεδή</i>, [[φέρε]] δή, [[ἴθι]] δή, <i>σκόπει δὴ</i> κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> <i>γε δή</i>, για [[δήλωση]] του πιο σημαντικού, μετὰ ὅπλων γε δή, [[προπάντων]] με όπλα, σε Θουκ.· <i>μή τί γε δή</i>, [[χωρίς]] να [[αναφέρω]], [[χωρίς]] να κάνω λόγο, σε Δημ. <b>5. α)</b> <i>καὶ δή</i>, και [[επιπλέον]], και [[μάλιστα]], σε Ομήρ. Ιλ.· ομοίως, <i>ἐς Αἴγυπτον ἀπίκετο</i>, <i>καὶ δὴ καὶ ἐς Σάρδις</i>, ἔφτασε στην Αίγυπτο, και [[επιπλέον]] και στις [[Σάρδεις]] σε Ηρόδ.· ἰσχὺς καὶ [[κάλλος]] καὶ [[πλοῦτος]] δή, και πάνω απ' όλα ο [[πλούτος]], σε Πλάτ. <b>β)</b> <i>καὶ δή</i>, βρίσκεται επίσης σε αποκρίσεις: βλέψον [[κάτω]], [[απάντηση]], καὶ δὴ [[βλέπω]], [[καλά]], [[κοιτάζω]], σε Αριστοφ. <b>γ)</b> σε υποθέσεις, καὶ δὴ [[δέδεγμαι]], και [[τώρα]] υπόθεσε ότι έχω δεχτεί, σε Αισχύλ. | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
Line 44: | Line 44: | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt=<br />Particle used to [[give]] greater [[exactness]], to the [[word]] or words [[which]] it influences (prob. a shortened [[form]] of ἤδη, Lat. jam) now, in [[truth]], [[indeed]], [[surely]], [[really]].<br /><b class="num">I.</b> Usage of δή with [[single]] words:<br /><b class="num">1.</b> [[after]] Adjectives, [[οἶος]] δή, [[μόνος]] δή, all [[alone]], Od., etc.; esp. [[such]] as [[imply]] [[magnitude]], [[μέγας]] δή, μικρὸς δή, etc.; often with Superlatives, [[μέγιστος]] δή, [[κράτιστος]] δή [[quite]] the greatest, [[confessedly]] the [[best]], Thuc.; so with Numerals, [[ὀκτώ]] δὴ [[προέηκα]] ὀϊστούς I [[have]] [[shot]] [[full]] [[eight]] arrows, Il.; εἷς δή one only, Eur., etc.<br /><b class="num">2.</b> [[after]] Adverbs, [[πολλάκις]] δή [[many]] times and oft, often ere now, Lat. jam [[saepe]], Il.; ὀψὲ δὲ δή [[quite]] [[late]], Il.; νῦν δή [[even]] now, now [[first]], now at [[length]], Xen., etc.:— [[τότε]] δή at that [[very]] [[time]], Thuc.; [[αὐτίκα]] δὴ [[μάλα]] on the [[very]] [[spot]], Plat.; also, ναὶ δή yea [[verily]], Il.; οὐ δή [[surely]] not, Soph.<br /><b class="num">3.</b> with Verbs, δὴ γὰρ [[ἴδον]] ὀφθαλμοῖσι for [[verily]] I saw him, Il.<br /><b class="num">4.</b> with Substantives, ἐς δὴ τὸ [[Ἄργος]] [[τοῦτο]]… well to [[this]] A. they came, Hdt.; [[τέλος]] δή its [[complete]] end, Aesch.; [[ironically]], Lat. [[scilicet]], εἰσήγαγε τὰς ἑταιρίδας δή the [[pretended]] courtesans, Xen.<br /><b class="num">5.</b> with Pronouns, to [[mark]] [[strongly]], ἐμὲ δή a man like me, Hdt.; σὺ δή you of all persons, Hdt.; [[οὗτος]] δή [[this]] and no [[other]], Hdt.; ὅς δή who [[plainly]], Il.:—with indef. Pronouns, ἄλλοι δή others be they who they may, Il.; δή τις [[some]] one or [[other]], Lat. [[nescio]] [[quis]], Plat.; δή τι in any way, [[whatever]] it be, Il., Hdt.<br /><b class="num">II.</b> in [[reference]] to [[whole]] clauses:<br /><b class="num">1.</b> to [[continue]] a [[narrative]], so then, so, [[τότε]] μὲν δὴ ἡσυχίην εἶχε Hdt.; in summing up, τοιαῦτα μὲν δὴ [[ταῦτα]], Lat. [[haec]] [[hactenus]], Aesch.<br /><b class="num">2.</b> in inferences, Hdt., etc.; esp. to [[express]] [[what]] is [[unexpected]], καὶ σὺ δή so then you too! Aesch.<br /><b class="num">3.</b> with Imperat. and Subj., ἐννοεῖτε γὰρ δή for do but [[consider]], Xen.; so, ἄγε δή, [[φέρε]] δή, ἴθι δή, σκόπει δή, etc.<br /><b class="num">4.</b> γε δή to [[express]] [[what]] follows a fortiori, | |mdlsjtxt=<br />Particle used to [[give]] greater [[exactness]], to the [[word]] or words [[which]] it influences (prob. a shortened [[form]] of ἤδη, Lat. jam) now, in [[truth]], [[indeed]], [[surely]], [[really]].<br /><b class="num">I.</b> Usage of δή with [[single]] words:<br /><b class="num">1.</b> [[after]] Adjectives, [[οἶος]] δή, [[μόνος]] δή, all [[alone]], Od., etc.; esp. [[such]] as [[imply]] [[magnitude]], [[μέγας]] δή, μικρὸς δή, etc.; often with Superlatives, [[μέγιστος]] δή, [[κράτιστος]] δή [[quite]] the greatest, [[confessedly]] the [[best]], Thuc.; so with Numerals, [[ὀκτώ]] δὴ [[προέηκα]] ὀϊστούς I [[have]] [[shot]] [[full]] [[eight]] arrows, Il.; εἷς δή one only, Eur., etc.<br /><b class="num">2.</b> [[after]] Adverbs, [[πολλάκις]] δή [[many]] times and oft, often ere now, Lat. jam [[saepe]], Il.; ὀψὲ δὲ δή [[quite]] [[late]], Il.; νῦν δή [[even]] now, now [[first]], now at [[length]], Xen., etc.:— [[τότε]] δή at that [[very]] [[time]], Thuc.; [[αὐτίκα]] δὴ [[μάλα]] on the [[very]] [[spot]], Plat.; also, ναὶ δή yea [[verily]], Il.; οὐ δή [[surely]] not, Soph.<br /><b class="num">3.</b> with Verbs, δὴ γὰρ [[ἴδον]] ὀφθαλμοῖσι for [[verily]] I saw him, Il.<br /><b class="num">4.</b> with Substantives, ἐς δὴ τὸ [[Ἄργος]] [[τοῦτο]]… well to [[this]] A. they came, Hdt.; [[τέλος]] δή its [[complete]] end, Aesch.; [[ironically]], Lat. [[scilicet]], εἰσήγαγε τὰς ἑταιρίδας δή the [[pretended]] courtesans, Xen.<br /><b class="num">5.</b> with Pronouns, to [[mark]] [[strongly]], ἐμὲ δή a man like me, Hdt.; σὺ δή you of all persons, Hdt.; [[οὗτος]] δή [[this]] and no [[other]], Hdt.; ὅς δή who [[plainly]], Il.:—with indef. Pronouns, ἄλλοι δή others be they who they may, Il.; δή τις [[some]] one or [[other]], Lat. [[nescio]] [[quis]], Plat.; δή τι in any way, [[whatever]] it be, Il., Hdt.<br /><b class="num">II.</b> in [[reference]] to [[whole]] clauses:<br /><b class="num">1.</b> to [[continue]] a [[narrative]], so then, so, [[τότε]] μὲν δὴ ἡσυχίην εἶχε Hdt.; in summing up, τοιαῦτα μὲν δὴ [[ταῦτα]], Lat. [[haec]] [[hactenus]], Aesch.<br /><b class="num">2.</b> in inferences, Hdt., etc.; esp. to [[express]] [[what]] is [[unexpected]], καὶ σὺ δή so then you too! Aesch.<br /><b class="num">3.</b> with Imperat. and Subj., ἐννοεῖτε γὰρ δή for do but [[consider]], Xen.; so, ἄγε δή, [[φέρε]] δή, ἴθι δή, σκόπει δή, etc.<br /><b class="num">4.</b> γε δή to [[express]] [[what]] follows a fortiori, μετὰ ὅπλων γε δή [[above]] all with [[arms]], Thuc.; μή τί γε δή not to [[mention]] that, Dem.<br /><b class="num">5.</b> καὶ δή and [[what]] is [[more]], Il.: so, ἐς Αἴγυπτον ἀπίκετο, καὶ δὴ καὶ ἐς Σάρδις he came to [[Egypt]], and [[what]] is [[more]] to [[Sardis]] also, Hdt.; ἰσχὺς καὶ [[κάλλος]] καὶ [[πλοῦτος]] δή and [[above]] all [[riches]], Plat.<br />b. καὶ δή is also in answers, βλέψον [[κάτω]]. Answ. καὶ δὴ [[βλέπω]], well, I am looking, Ar.<br />c. in assumptions, καὶ δὴ [[δέδεγμαι]] and now [[suppose]] I [[have]] accepted, Aesch. | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe |