σεβαστός: Difference between revisions

|lstext='''σεβαστός''': -ή, -όν, [[ἄξιος]] σεβασμοῦ, ὃν σέβεταί τις, [[σεβάσμιος]], Διον. Ἁλ. 2. 75· θεοὶ Ἐπιγρ. Βοιωτ. 22. Keil. ΙΙ. τὸ αὐτοκρατορικὸν ἐπώνυμον Augustus μετεφράζετο διὰ τοῦ Σεβαστός, Στράβ. 156, 578, Παυσ. 3. 11, 4, Πράξ. Ἀποστ. κε΄, 21, Ἡρῳδιαν. 2. 10, κτλ.· Καίσαρος Σ. θεοῦ Λουκ. Μακροβ. 21, πρβλ. 17· ἐπὶ τοῦ πρώτου Σ., κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ πρώτου αὐτοκράτορος, ὁ αὐτ. Ὑπὲρ Προσ. Πταίσμ. 18· κατὰ τὸν Σεβ. [[μάλιστα]] π. Ὀρχ. 34, κτλ.· τὸ δὲ Augusta διὰ τοῦ Σεβαστὴ ἢ Σεβαστιὰς (ὃ ἴδε)· συνάπτεται καὶ μετὰ τοῦ [[Αὔγουστος]], -ούστη, Συλλ. Ἐπιγρ. 3770· πρβλ. Σεβάσμιος, [[Σεβαστεῖον]]. - Καθ’ Ἡσύχ.: «[[σεβαστός]]· [[προσκυνητός]]. Τιμητό».

|mltxt=<b>(I)</b><br />-ή, -ό / [[σεβαστός]], -ή, -όν, ΝΑ [[σεβάζομαι]]<br /><b>1.</b> [[άξιος]] σεβασμού, [[σεβάσμιος]] («σεβαστοὶ θεοί», <b>επιγρ.</b>)<br /><b>2.</b> [[προσωνυμία]] του Αυγούστου και τών Ρωμαίων αυτοκρατόρων στην [[Ελλάδα]] («τὸ δὲ [[ὄνομα]] [[εἶναι]] τούτῳ [[Αὔγουστος]], ὅ κατὰ γλῶσσαν δύναται τὴν Ἑλλήνων [[σεβαστός]]», <b>Παυσ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[υπολογίσιμος]] ως [[προς]] την [[ποσότητα]] (α. «σεβαστό [[ποσό]]» β. «σεβαστή [[αμοιβή]]»)<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br />[[τίτλος]] τον οποίο καθιέρωσε ο Αλέξιος Κομνηνός και του οποίου ο [[κάτοχος]] ερχόταν [[πέμπτος]] στην [[τάξη]] [[μετά]] τον αυτοκράτορα<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στον αυτοκράτορα («[[σύνοδος]] σεβαστὴ τοῦ θεοῡ αὐτοκράτορος Καίσαρος», πάπ.)<br /><b>2.</b> [[ονομασία]] του [[μήνα]] Αυγούστου στην Αίγυπτο<br /><b>3.</b> <b>το θηλ. ως ουσ.</b> α) η [[ημέρα]] [[κατά]] την οποία γιόρταζαν τα [[γενέθλια]] ή την άνοδο του αυτοκράτορα στον θρόνο<br />β) <b>ως κύριο όν.</b> <i>ἡ Σεβαστή</i><br />η [[Σεβαστιάς]], η [[Αυγούστα]] («παρούσης Σεβαστῆς μετὰ τῶν ματρωνῶν», πάπ.)<br /><b>4.</b> (το ουδ. στο πληθ. ως κύριο όν.) <i>τὰ Σεβαστά</i><br />οι αυτοκρατορικοί αγώνες, αλλ. τα Σεβαστεῑα ή Σεβάσμια.<br /> <b>(II)</b><br />ο, Ν<br /><b>ζωολ.</b> [[γένος]] σκορπιοειδών ιχθύων του βόρειου Ατλαντικού και της Βόρειας Θάλασσας, το οποίο ανήκει στην [[οικογένεια]] [[σκορπαινίδες]] και περιλαμβάνει είδη ψαριών [[μεγάλης]] οικονομικής σημασίας, γνωστά ως κοκκινόψαρα.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αντιδάνεια λ., <b>πρβλ.</b> νεολατ. <i>sebastes</i> <span style="color: red;"><</span> [[σεβαστός]].