σεβαστός: Difference between revisions

|Definition=ή, όν, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[venerable]], [[reverend]], [[august]], πρᾶγμα <span class="bibl">D.H.2.75</span>; [[θεοί]], prob. of deified Emperors, <span class="title">IG</span>7.2233 (Thisbe), cf. <span class="title">SIG</span>820.6 (Ephesus, i A.D.). </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> = Lat. <span class="title">Augustus</span>, <span class="bibl">Str.3.3.8</span>, <span class="bibl">12.8.16</span>, <span class="bibl"><span class="title">Act.Ap.</span>25.21</span>, <span class="bibl">Paus.3.11.4</span>, <span class="bibl">Hdn.2.10.9</span>, etc.; Καίσαρος Σ. θεοῦ <span class="bibl">Luc. <span class="title">Macr.</span>21</span>, cf. <span class="bibl">17</span>; <b class="b3">ἐπὶ τοῦ πρώτου Σ</b>. in the time of the first <span class="title">Emperor</span>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Laps.</span>18</span>; κατὰ τὸν Σ. μάλιστα <span class="bibl">Id.<span class="title">Salt.</span>34</span>, etc.; fem. [[Σεβαστή]], = <span class="title">Augusta</span>, Wilcken <span class="title">Chr.</span>14 ii 7 (i A.D.), etc., cf.[[Σεβαστιάς]]; joined with <b class="b3">Αὔγουστος, -ούστη</b>, <span class="title">CIG</span>3770 (Nicomedia). </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> name of month, <span class="title">Augustus</span>, in Egyptian calendars,= Thoth, [[Yale Classical Studies]] 2.242; in Phrygia and elsewhere, <span class="title">IGRom.</span>4.536, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[σεβαστή]], [[ἡ]] (sc. [[ἡμέρα]]), the [[Emperor's day]], the day on which his birthday or accession day was celebrated every month, <span class="title">OGI</span>658 (Egypt, i B.C.), <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>288.32</span> (i A.D.), <span class="bibl"><span class="title">PMich.Teb.</span>123r</span><span class="bibl"> iv 30</span> (i A.D.), etc. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[Σεβαστά]], [[τά]],= Σεβαστεῖα ''ΙΙ'', <span class="title">CIG</span>2810[[b]].13 (p.1112) (Aphrodisias), cf. <span class="title">IG</span> 3.129, 14.748, <span class="title">SIG</span>1065.5 (Cos, i A.D.).</span>

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0867.png Seite 867]] verehrt, zu verehren, chrwürdig, [[πρᾶγμα]], D. Hal. 2, 75; dah. auch heilig, göttlich, das lat. augustus, u. wie dieses von den römischen Kaisern gebraucht, Hdn. 2, 8, oft.

|lstext='''σεβαστός''': -ή, -όν, [[ἄξιος]] σεβασμοῦ, ὃν σέβεταί τις, [[σεβάσμιος]], Διον. Ἁλ. 2. 75· θεοὶ Ἐπιγρ. Βοιωτ. 22. Keil. ΙΙ. τὸ αὐτοκρατορικὸν ἐπώνυμον Augustus μετεφράζετο διὰ τοῦ Σεβαστός, Στράβ. 156, 578, Παυσ. 3. 11, 4, Πράξ. Ἀποστ. κε΄, 21, Ἡρῳδιαν. 2. 10, κτλ.· Καίσαρος Σ. θεοῦ Λουκ. Μακροβ. 21, πρβλ. 17· ἐπὶ τοῦ πρώτου Σ., κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ πρώτου αὐτοκράτορος, ὁ αὐτ. Ὑπὲρ Προσ. Πταίσμ. 18· κατὰ τὸν Σεβ. [[μάλιστα]] π. Ὀρχ. 34, κτλ.· τὸ δὲ Augusta διὰ τοῦ Σεβαστὴ ἢ Σεβαστιὰς (ὃ ἴδε)· συνάπτεται καὶ μετὰ τοῦ [[Αὔγουστος]], -ούστη, Συλλ. Ἐπιγρ. 3770· πρβλ. Σεβάσμιος, [[Σεβαστεῖον]]. - Καθ’ Ἡσύχ.: «[[σεβαστός]]· [[προσκυνητός]]. Τιμητό».

|btext=ή, όν :<br /><b>1</b> vénéré <i>ou</i> vénérable;<br /><b>2</b> auguste <i>en parl. des empereurs romains</i> : ὁ Σεβαστός l’Empereur.<br />'''Étymologie:''' [[σεβάζω]].

|mltxt=<b>(I)</b><br />-ή, -ό / [[σεβαστός]], -ή, -όν, ΝΑ [[σεβάζομαι]]<br /><b>1.</b> [[άξιος]] σεβασμού, [[σεβάσμιος]] («σεβαστοὶ θεοί», <b>επιγρ.</b>)<br /><b>2.</b> [[προσωνυμία]] του Αυγούστου και τών Ρωμαίων αυτοκρατόρων στην [[Ελλάδα]] («τὸ δὲ [[ὄνομα]] [[εἶναι]] τούτῳ [[Αὔγουστος]], ὅ κατὰ γλῶσσαν δύναται τὴν Ἑλλήνων [[σεβαστός]]», <b>Παυσ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[υπολογίσιμος]] ως [[προς]] την [[ποσότητα]] (α. «σεβαστό [[ποσό]]» β. «σεβαστή [[αμοιβή]]»)<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br />[[τίτλος]] τον οποίο καθιέρωσε ο Αλέξιος Κομνηνός και του οποίου ο [[κάτοχος]] ερχόταν [[πέμπτος]] στην [[τάξη]] [[μετά]] τον αυτοκράτορα<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στον αυτοκράτορα («[[σύνοδος]] σεβαστὴ τοῦ θεοῡ αὐτοκράτορος Καίσαρος», πάπ.)<br /><b>2.</b> [[ονομασία]] του [[μήνα]] Αυγούστου στην Αίγυπτο<br /><b>3.</b> <b>το θηλ. ως ουσ.</b> α) η [[ημέρα]] [[κατά]] την οποία γιόρταζαν τα [[γενέθλια]] ή την άνοδο του αυτοκράτορα στον θρόνο<br />β) <b>ως κύριο όν.</b> <i>ἡ Σεβαστή</i><br />η [[Σεβαστιάς]], η [[Αυγούστα]] («παρούσης Σεβαστῆς μετὰ τῶν ματρωνῶν», πάπ.)<br /><b>4.</b> (το ουδ. στο πληθ. ως κύριο όν.) <i>τὰ Σεβαστά</i><br />οι αυτοκρατορικοί αγώνες, αλλ. τα Σεβαστεῑα ή Σεβάσμια.<br /> <b>(II)</b><br />ο, Ν<br /><b>ζωολ.</b> [[γένος]] σκορπιοειδών ιχθύων του βόρειου Ατλαντικού και της Βόρειας Θάλασσας, το οποίο ανήκει στην [[οικογένεια]] [[σκορπαινίδες]] και περιλαμβάνει είδη ψαριών [[μεγάλης]] οικονομικής σημασίας, γνωστά ως κοκκινόψαρα.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αντιδάνεια λ., <b>πρβλ.</b> νεολατ. <i>sebastes</i> <span style="color: red;"><</span> [[σεβαστός]].