αἰτέω: Difference between revisions

|dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> [[αἴτημι]] Pi.<i>Fr</i>.155.3, Theoc.28.5<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [jón. impf. αἴτεον Hdt.6.113, pres. opt. 3^a plu. αἰτοίησαν <i>PCair.Zen</i>.15ue.5 (III a.C.), át. perf. εἴτηκεν <i>IG</i> 2².682.94 (III a.C.)]<br /><b class="num">A</b> act. y med. mismo sent.<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[pedir]]<br /><b class="num">a)</b> c. ac. ἵππους <i>Il</i>.5.358, cf. 13.365, <i>Od</i>.10.17, ἀγαθά E.<i>Hel</i>.754, πῶς οὐχὶ πάλαι χορὸν αἰτοίη καθ' ἑαυτόν cómo, desde hace tiempo, no ha pedido un coro en su propio nombre</i> Ar.<i>Eq</i>.513, [[ἀργύριον]] Ar.<i>Pl</i>.156, 158, ἔδοσαν ἃ ᾔτουν X.<i>HG</i> 5.4.11, πλῆθος αἰ. χρημάτων Plb.9.11.3, βασιλεὺς ... διὰ ... τῶν πρεσβευτῶν ᾔτει τ[ὴν π] άτριον ἡμῶν χώραν <i>SIG</i> 656.9 (Abdera II a.C.), ἰχθύν <i>Eu.Matt</i>.7.10, ἔρανον Luc.<i>Tim</i>.45, ποτόν Nonn.<i>D</i>.41.221<br /><b class="num">•</b>v. med. mismo sent., A.<i>Pr</i>.822, <i>Pers</i>.220, δόσιν Hdt.1.90, βοήθειαν Plb.28.15.1<br /><b class="num">•</b>en v. pas. [[serle a uno pedido algo]] αἰτηθέντες χρήματα Hdt.8.111, cf. Th.2.97, ἓν αἰτηθεὶς πολλὰ δίδως Pl.<i>Tht</i>.146d, ἵπποι αἰτεόμενοι Lys.24.12;<br /><b class="num">b)</b> c. dos ac. ᾔτεέ μιν δόρυ <i>Il</i>.22.295, cf. <i>Od</i>.2.387, Hes.<i>Op</i>.408, Archil.154.4, τοῦτ' αἴτημί σε Pi.<i>Fr</i>.155.3, θεοὺς ... τῶνδ' ἀπαλλαγὴν πόνων A.<i>A</i>.1, σ' αἰτῶ βραχύ Ar.<i>Eq</i>.1255, δώσεις μοι τὸ ἄν σε αἰτήσω; Hdt.9.109, Θηβαίους χρήματα Th.1.27, cf. 8.44, 85, σε φαρέτρην Call.<i>Dian</i>.9, αἰτήσω αὐτὸν τὰ ἐκφόρια <i>POxy</i>.2680.13 (II/III d.C.), cf. <i>PFay</i>.109.12, <i>Eu.Marc</i>.6.23<br /><b class="num">•</b>[[γλάγος]] Βάκχην Nonn.<i>D</i>.45.298, αἴτησόν με ὃ θέλεις D.L.6.38<br /><b class="num">•</b>esp. c. δίκην, δίκας [[pedir justicia]] αἰ. δίκας τινα φόνου Hdt.8.114, πατρὸς φόνιον αἰτήσει δίκην ... Φοῖβον E.<i>Andr</i>.1002, cf. 1107, οὔτε αὐτοὶ δίκας πω ᾔτησαν οὔτε ἡμῶν διδόντων δέχονται Th.1.140, pas. αἰτέομαι χρυσέαν καλέσαι Μοῖσαν se me pide invocar a la dorada Musa (aunque tb. puede ser trad. como v. med. mismo sent. pido)</i> Pi.<i>I</i>.8.5a;<br /><b class="num">c)</b> c. ac. y dat. κούρῃς αἰτήσουσα τέλος ... γάμοιο <i>Od</i>.20.74, αἰτήσοντες γῆν τε καὶ ὕδωρ Δαρείῳ βασιλέϊ Hdt.5.17;<br /><b class="num">d)</b> c. ac. y gen. ἡμίεκτον αἰτεῖ τοῦ φάλεω pedía medio sextario por el (servicio) del falo (dud.)</i>, Hippon.34<br /><b class="num">•</b>sólo c. gen. por atracción del rel. περὶ τῆς δωρεᾶς ἧς εἴτηκεν <i>IG</i> 2².682.94 (III a.C.), περὶ δὲ Ἰόππης καὶ Γαζαρων ὧν αἰτεῖς en relación con Jopa y Gazar, ciudades que reclamas</i> LXX 1<i>Ma</i>.15.35<br /><b class="num">•</b>c. prep. y gen. πρός τε θεῶν αἰτεῖν ἔκλυσιν Thgn.556, αἰτεῖν ἐλεημοσύνην παρὰ τῶν εἰσπορευομένων <i>Act.Ap</i>.3.2, cf. X.<i>An</i>.1.3.16, LXX 2<i>Es</i>.23.6, 1<i>Ep.Io</i>.5.15, λόγον αἰτεῖν περί του pedir explicación, información de algo</i>, Pl.<i>Plt</i>.285e, cf. 1<i>Ep.Petr</i>.3.15, κατ' [[αὐτοῦ]] contra él</i>, <i>Act.Ap</i>.25.3<br /><b class="num">•</b>v. med. mismo sent. ὑγιείην ... παρὰ θεῶν αἰτέονται ἄνθρωποι Democr.B 234.<br /><b class="num">2</b> c. or. de inf. [[pedir]], [[rogar]] ᾐτέομεν θεὸν φῆναι τέρας <i>Od</i>.3.173, πόλιν εὐανορίαισι τάνδε ... δαιδάλλειν Pi.<i>O</i>.5.20, [[αἰτέω]] σε ... δέξαι στεφάνωμα Pi.<i>P</i>.12.1, cf. S.<i>OC</i> 1334, <i>Ant</i>.65, τούτων αἰτεῖ ξύμβολα κρᾶναι A.<i>A</i>.144, cf. <i>Fr</i>.273a.9, αἰ. σε δοῦναι μοι X.<i>Cyr</i>.5.5.21, cf. 8.7.3, αἰτῶν λαβεῖν τι σμικρὸν [[ἀργυρίδιον]] Ar.<i>Pl</i>.240, abs. αἴσχιον ἦν αἰτηθέντα μὴ δοῦναι ἢ αἰτήσαντα μὴ τυχεῖν Th.2.97<br /><b class="num">•</b>c. ἵνα: αἰτεῖ ... ἵνα οἱ διὰ σεῖο παρείη ... ruega que le sea concedido</i>, <i>AP</i> 6.80 (Agath.), en v. pas., Theoc.14.63<br /><b class="num">•</b>v. med. mismo sent. πάλαισμα μήποτε λῦσαι θεὸν αἰτεῖσθαι S.<i>OT</i> 880, αἰτοῦμαι δ' ὑμᾶς δοῦναι X.<i>Cyr</i>.8.7.3, cf. <i>Eq.Mag</i>.1.1, <i>Smp</i>.4.47, 8.15, αἰτήσασθαι δοῦναι ἐμοὶ ἀποσῶσαι ὑμᾶς εἰς τὴν Ἑλλάδα X.<i>An</i>.2.3.18.<br /><b class="num">3</b> αἰτεῖν ὁδόν pedir permiso para seguir el viaje</i>, <i>Od</i>.10.17, Βοιωτοὺς δίοδον αἰτούμεθα pedimos paso a los beocios</i> Ar.<i>Au</i>.189.<br /><b class="num">II</b> ac. de pers.<br /><b class="num">1</b> [[pedir]], [[preguntar]] μ' ᾔτεε δεύτερον [[αὖτις]]· «Δός μοι ...» <i>Od</i>.9.354, αἰτεῖν τὸν ἀντιγρα(φέα) τίν' αὐταῖς καθήκει preguntar al inspector del fisco, qué les corresponde</i>, <i>UPZ</i> 20.77 (II a.C.), τὸ δ' εὔχεσθαι (ἐστιν) αἰτεῖν τοὺς θεούς Pl.<i>Euthphr</i>.14c<br /><b class="num">•</b>en v. pas. [[ser requerido]] c. εἰς y ac. αἰτούμενος ὑπὸ σοῦ ... εἰς τὸ προστῆναι <i>PWisc</i>.85.2 (III d.C.).<br /><b class="num">2</b> c. ac. fem. [[pedir]] en matrimonio τὰν μάλα πολλοὶ ἀριστῆες ἀνδρῶν αἴτεον σύγγονοι Pi.<i>P</i>.9.107, τᾶς πυλᾶς τōν αἰτιόντον ὄτιμί κα λε͂ι ὀπυίεθαι que se case con quien quiera que la pida de los de la tribu</i>, <i>ICr</i>.4.72.7.51, cf. 8.6 (Gortina V a.C.).<br /><b class="num">3</b> [[pedir remuneración o dinero]], [[mendigar]], [[pedir]] αἰτήσων ἐνδέξια φῶτα ἕκαστον <i>Od</i>.17.365, ἔπειτ' ἴσως ᾔτει σ' ἂν εἰς ὑποδήματα y después a lo mejor te pide si tienes para zapatos</i> Ar.<i>Pl</i>.1012, cf. D.L.6.49, abs. <i>Od</i>.18.49, A.<i>Supp</i>.341, αἰτεῖ καὶ ἀγανακτεῖ μὴ λαβών Luc.<i>Pisc</i>.35.<br /><b class="num">4</b> c. nombre de cargo [[proponer]] ὥστε παρ' ὑμῶν στρατηγὸν αἰτεῖν D.23.120<br /><b class="num">•</b>v. med. c. ac. de pers. y de cargo Λύσανδρον ἄρχοντα ᾐτήσατο Lys.12.59.<br /><b class="num">III</b> téc.<br /><b class="num">1</b> lóg. τὸ ἐξ ἀρχῆς, τὸ ἐν ἀρχῇ αἰτεῖν postular como premisa la cuestión inicial</i>, incurrir en la petitio principii</i> e.d. usar la conclusión como una de las premisas de las que debe ser deducida</i> Arist.<i>Metaph</i>.1006^a21, en v. med. τὸ ἐξ ἀρχῆς αἰτεῖσθαι Arist.<i>APr</i>.41^b9, τὸ ἐν ἀρχῇ αἰτεῖσθαι Arist.<i>Metaph</i>.1006^a17, Arist.<i>APr</i>.64^b28.<br /><b class="num">2</b> geom. [[postular]] v. pas. ᾐτήσθω ἀπὸ παντὸς σημείου ἐπὶ πᾶν σημεῖον εὐθεῖαν γραμμὴν ἀγαγεῖν Euc.1<i>Post</i>.1, v. med. mismo sent. αἰτούμεθα τὰ ἴσα βάρεα ἀπὸ ἴσων μακέων μὴ ἰσορροπεῖν Archim.<i>Aequil</i>.1.1.<br /><b class="num">B</b> usos esp. v. med.<br /><b class="num">1</b> [[pedir para sí]], [[reclamar]], [[suplicar]] σωτὴρ γενοῦ μοι ... αἰτουμένῳ A.<i>Ch</i>.2, cf. Ar.<i>Ra</i>.699, αἰτούμεθα ὑμᾶς, θεοὺς ... ἐπιβοώμενοι, πεῖσαι τάδε Th.3.59.<br /><b class="num">2</b> [[pedir prestado]] τὰ ἐκ τῶν ἐγγὺς πόλεων ... αἰτησάμενοι Th.6.46, cf. And.4.29, Lys.19.27, οὐ πῦρ γὰρ αἰτῶν οὐδὲ λοπάδ' αἰτούμενος Men.<i>Fr</i>.365.<br /><b class="num">3</b> [[interceder]] ὑπὲρ Ἀλκιβιάδου Lys.14.22.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> Denom. de *αἶτος (cf. [[ἔξαιτος]]), deriv. a su vez de la raíz de [[αἴνυμαι]] q.u.