λίθος: Difference between revisions

|lstext='''λίθος''': [ῐ], -ου, (ἴδε κατωτ.), ὡς καὶ νῦν, [[λίθος]], Ὅμ.· [[μάλιστα]] ἐπὶ τῶν λίθων οὓς ἔρριπτον οἱ πολεμισταί, τρηχὺς λ., λ. [[ὀκριόεις]] Ἰλ. Ε. 308, Θ. 327· [[ὡσαύτως]], [[δίσκος]] [[λίθινος]], Ὀδ. Θ. 190· ἑλέσθαι... ἐκ γαίας λίθον Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 196. 4· - παροιμ., ἐν παντὶ γάρ τι [[σκορπίος]] φρουρεῖ λίθῳ Σοφ. Ἀποσπ. 35· λίθον ἕψειν, ἐπὶ ματαιοπονίας, Ἀριστοφ. Σφ. 280· - [[ὡσαύτως]], ἐπὶ ἠλιθιότητος, λίθοι, «ἀναίσθητοι» (Σχόλ.), Ἀριστοφ. Νεφ. 1202, πρβλ. Πλάτ. Ἱππ. Μείζ. 292D· προσηγορεύθη διὰ τὸ μὴ φρονεῖν [[λίθος]], ἐπὶ τῆς Νιόβης, Φιλήμ. ἐν Ἀδήλ. 16· λίθου βίον ζῆν Πλάτ. Γοργ. 494Α κἑξ.· λίθῳ λαλεῖν Παροιμιογρ. 2) [[λίθος]] ὡς [[οὐσία]], ὡς ὕλη, κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὸ [[ξύλον]], τὴν σάρκα, κτλ., [[ἐπεὶ]] οὔ σφι [[λίθος]] χρὼς οὐδὲ [[σίδηρος]] Ἰλ. Δ. 510, πρβλ. Θέογν. 568· λίθον τινὰ ποιῆσαι ἢ [[θεῖναι]], μετατρέψαι εἰς λίθον, ἀπολιθῶσαι, Ἰλ. Ω. 611, Ὀδ. Ν. 156, Πλάτ. Συμπ. 198C· ὡς [[ἔμβλημα]] σκληρᾶς καρδίας, σοὶ δ’ ἀεὶ [[κραδίη]] στερεωτέρη ἐστὶ λίθοιο Ὀδ. Ψ. 103, πρβλ. Θεόκρ. 3. 18. ΙΙ. [[λίθος]], ἡ, παρ’ Ὁμ. δίς, Ἰλ. Μ. 287, Ὀδ. Τ. 494, ἀκριβῶς ὡς τὸ ἀρσ., ὡς καὶ ἐν Θεοκρ. 7. 26, Βίωνι 11. 2· -ἀλλὰ [[μετέπειτα]] τὸ θηλ. ἦτο ἐν χρήσει ἐπὶ ἰδιαιτέρου τινὸς εἴδους λίθου, ὡς π.χ. ὁ μαγνήτης καλεῖται Μαγνῆτις [[λίθος]], ὑπὸ Εὐρ. ἐν Ἀποσπ. 571 (ἀλλ’ [[ἁπλῶς]]: [[λίθος]] ἐν Ἀριστ. Φυσ. 8. 10, 9, πρβλ. διάφ. γραφ. π. Ψυχῆς 1. 2, 17)· [[Λυδία]] [[λίθος]], ὑπὸ Σοφ. ἐν Ἀποσπ. 886· Ἡρακλεία [[λίθος]], ὑπὸ Πλάτ. ἐν Ἴωνι 533D· [[οὕτως]], ἐπὶ δοκισμαστικοῦ λίθου, ὁ αὐτ. ἐν Γοργ. 486D· ἡ διαφανὴς [[λίθος]], [[τεμάχιον]] κρυστάλλου ἐν χρήσει πρὸς ἀνάφλεξιν διὰ τῆς συγκεντρώσεως ἡλιακῶν ἀκτίνων, Ἀριστοφ. Νεφ. 767· χυτὴ [[λίθος]] ἦτο [[ἴσως]] [[εἶδος]] ὑάλου, καὶ [[ἑπομένως]] τὸ ἀρχαιότερον [[ὄνομα]] ἀντὶ τοῦ [[ὕαλος]], Ἐπίνικ. ἐν «Μνησιπτολέμῳ» 1 (τὸ αὐτὸ καὶ ἁρτήματα λίθινα χυτὰ παρ’ Ἡροδ. 2. 69· πρβλ. τὴν ὕαλον... ὅσα τε λίθων χυτὰ εἴδη καλεῖται Πλάτ. Τίμ. 61Β). - κατὰ τοὺς Γραμμ. ὁ [[πολύτιμος]] [[λίθος]] ἦτο ἀείποτε γένους θηλ., ὡς παρ’ Ἱππ. 584. 41· ἀλλ’ ὁ κανὼν δὲν [[εἶναι]] [[ἀπόλυτος]], ἴδε Ἡρόδ. 2. 44, Λουκ. Εἰκ. 11, κτλ.· [[μάλιστα]] τὸ θηλ. [[εἶναι]] [[κυρίως]] ποιητ., Ἰακώψιος ἐν Ἀνθ. Π. σ. 137· - ἐπὶ τῆς σημασίας τοῦ μαρμάρου, ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἀρσενικῶς, λευκὸς λ. Ἡρόδ. 4. 87 ([[ἁπλῶς]] [[λίθος]], 1. 164), Σοφ. Ἀποσπ. 307· Πάριος λ. Πινδ. Ν. 4. 130, Ἡρόδ. 3. 57· Ταινάριος λ. Στράβ. 367· [[Θάσιος]], [[Αἰγύπτιος]], κτλ., Παυσ. 1. 18, 6· [[κογχίτης]] Παυσ. 1. 44, 6· [[κογχυλιάτης]] Ξεν. Ἀν. 3. 4, 10· ἀλλὰ Παρία λ. Θεόκρ. 6. 38, Λουκ. Ἔρωτ. 13, πρβλ. [[λυχνίας]], -ίτης· -περιληπτικῶς, πέφυκε [[λίθος]]... [[ἄφθονος]], ἐξ οὗ... Ξεν. Πόρ. 1, 4. ΙΙΙ. [[ἐπιτάφιος]] [[λίθος]] (θηλ.), Καλλ. Ἐπιγράμμ. 7. 1. IV. ἐν Ἀθήναις, [[λίθος]] (ἀρσ.) ἐκαλεῖτο καὶ τὸ βῆμα, 1) τὸ βῆμα τῆς Πνυκός, Ἀριστοφ. Ἀχ. 683, Εἰρ. 680, Ἐκκλ. 87. 2) ἕτερον ἐν τῇ ἀγορᾷ, ᾧ ἐχρῶντο οἱ κήρυκες, Πλουτ. Σόλων 8· πιθανῶς τὸ αὐτὸ καὶ ὁ πρατὴρ λ., ἐφ’ οὗ ἱστάμενος ὁ τῆς δημοπρασίας κήρυξ ἐπώλει δούλους κτλ., Πολυδ. Γ΄, 78, πρβλ. 126· [[ὅθεν]] tribuni empti de lapide παρὰ Cic. Pis. 15. 3) βωμὸς ἐν τῇ ἀγορᾷ, παρ’ ᾧ οἱ Θεσμοθέται ὡρκίζοντο, Ἑρμηνευτ. εἰς Δημ. 1265. 6, Πλουτ. Σόλων 25· πρβλ. [[λιθωμότης]]. 4) τὸ [[ὕψωμα]] ἐπὶ τοῦ Ἀρείου Πάγου, ἐφ’ οὗ ὁ [[κατήγορος]] ἵστατο, Ἁρπ. V) καὶ τὸν ἀπὸ γραμμῆς κινεῖ λίθον, «ἡ [[λέξις]] μεταφορικῶς ἀπὸ τῶν παιζόντων τὸ κοινολέκτως λεγόμενον [[ζατρίκιον]]· ἐκεῖνο γὰρ [[ὅταν]] πολλὰ ποιήσαντες οὐ δύνωνται [[ἑτέρως]] νικῆσαι τὸν ὅμοιον παίκτορα, κινοῦσι καὶ τὸν ἀπὸ γραμμῆς λίθον, τὸν οὕτω βασιλέα καλούμενον» (Σχόλ.), Θεόκρ. 6. 18., ἴδε γραμμὴ ΙΙΙ. 1· [[ἐντεῦθεν]] παροιμ., [[πάντα λίθον κινεῖν]], προσπαθῶ παντὶ τρόπῳ νὰ κερδήσω, Παροιμιογρ. σ. 363, ἴδε Elmsl. εἰς [[Ἡρακλ]]. 1002. IV. [[πέτρα]] τῆς κύστεως, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 3. 15, 2, ἴδε Foës. Oecon. Hipp. VII. [[λίθος]] τις ἐν χρήσει κατὰ τοὺς Ρωμαϊκοὺς ὅρκους, Δία λίθον Πολύβ. 3. 25, 6, πρβλ. Κικ. Fam. 7. 12.