ἔμφρων: Difference between revisions

|Definition=ον, gen. ονος, (φρήν) <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[in one's mind]] or [[senses]], [[sensible]]: opp., </span><span class="sense"><span class="bld">1</span> to one mad, <b class="b3">σε Ζεὺς τίθησιν ἔμφρονα</b><abbr title="Illegible text in print source">†</abbr> brings thee [[to thy senses]], <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>848</span>; ἔ. εἰμί <span class="bibl">Id.<span class="title">Ch.</span>1026</span>; <b class="b3">ἔ. καθίσταμαι</b> I come [[to myself]], <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>306</span>; [[ποιητὴς]] . . οὐκ ἔ. ἐστίν <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>719c</span>; <b class="b3">ἀντὶ μανικῶν . . ἑξεις ἔμφρονας ἔχειν</b> ib.<span class="bibl">791b</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> to one dead, <b class="b3">ἔτ' ἔ</b>. <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>1237</span>, cf. <span class="bibl">Antipho 2.3.2</span>; <b class="b3">ἔ. γίγνεσθαι</b> to [[recover from]] a swoon or lethargy, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Coac.</span>136</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> to one asleep, <span class="bibl">S.E.<span class="title">M.</span>7.129</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[rational]], [[intelligent]], <b class="b3">ζῷα ἔ</b>., opp. <b class="b3">εἴδωλα ἄφρ</b>., <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>1.4.4</span>; also <b class="b3">ζωή, βίος ἔ</b>., <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>521a</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ti.</span>36e</span>; ἡ πρεσβυτῶν ἔ. παιδιά <span class="bibl">Id.<span class="title">Lg.</span>769a</span>; τέχνη -εστέρα <span class="bibl">Arist.<span class="title">Rh.</span>1359b6</span>; <b class="b3">ὅταν ἐς ἥβην ἐξικώμεθ' ἔμφρονες</b> when we come to years [[of discretion]], prob. in <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>583.6</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[sensible]], [[prudent]], <span class="bibl">Thgn.1126</span>, <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>9.74</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>436</span>; ἔ. σωφροσύνη <span class="bibl">Th.1.84</span>; <b class="b3">ἔ. περί τι</b> [[wise]] about or in a thing, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>809d</span>; <b class="b3">τῶν δημιουργῶν ἢ τῶν ἄλλων τῶν ἐ. ἀνδρῶν</b> [[experts]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Hipparch.</span>226c</span>. Adv. <b class="b3">-όνως</b> [[sensibly]], [[wisely]], <span class="bibl">Id.<span class="title">R.</span>396d</span>, al., <span class="bibl">Antiph.104</span>: Comp. -έστερον <span class="bibl">Phalar.<span class="title">Ep.</span>67.3</span>: Sup. -έστατα <span class="bibl">Plu.<span class="title">Ant.</span>14</span>.</span>

|lstext='''ἔμφρων''': -ον, γεν. -ονος, (φρὴν) [[ἐχέφρων]], [[συνετός]], [[φρόνιμος]], ἔχων τὰς φρένας του· - καὶ τοῦτο κατ’ ἀντίθεσιν, 1) πρὸς παράφρονα, σὲ [[Ζεὺς]] τίθησιν ἔμφρονα, σὲ φέρει εἰς τὰς φρένας σου ([[ἔνθα]] ὁ Ἕρμαννος προτείνει ἔγκυον, ὁ δὲ Μαδβίγιος τίθησ’ ἐγκύμονα), Αἰσχύλ. Προμ. 848· [[ἔμφρων]] [[εἰμὶ]] ὁ αὐτ. Χο. 1026· [[ἔμφρων]] καθίσταμαι Σοφ. Αἴ. 306· ποιητὴς... οὐκ [[ἔμφρων]] ἐστὶν Πλάτ. Νόμ. 719C· ἀντὶ μανικῶν... ἕξεις ἔμφρονας ἔχειν [[αὐτόθι]] 791Β., 3) ἐπὶ ἀποθνήσκοντος, ἔτ’ [[ἔμφρων]] Σοφ. Ἀντ. 1237, πρβλ. Ἀντιφῶντα 118. 10· ἔμφρ. γίγνεσθαι, ἀναλαμβάνειν ἐκ λιποθυμίας ἢ ληθαργίας, Ἱππ. Κωακ. Προγν. 137· [[ὡσαύτως]] ἐπὶ κοιμωμένου, Σέξτ. Ἐμπ. π. Μ. 7. 129. ΙΙ. [[λογικός]], μὲ νοῦν, ζῷα Ξεν. Ἀπομν. 1. 4, 4: - οὕτω καὶ ζωή, [[βίος]] [[ἔμφρων]] Πλάτ. Πολ. 521Α, Τίμ. 36Ε· ἡ πρεσβυτῶν ἔμφρ. παιδιὰ ὁ αὐτ. Νόμ. 769Α· [[τέχνη]] ἐμφρονεστέρα Ἀριστ. Ρητ. 1. 4, 4. 2) [[νουνεχής]], [[συνετός]], [[φρόνιμος]], Θέογν. 1122, Πινδ. Ο. 9, 113, Σοφ. Ο. Τ. 436· ἔμφ. [[σωφροσύνη]] Θουκ. 1. 84· ἔμφρ. [[περί]] τι, συνετὸς [[περί]] τι, Πλάτ. Νόμ. 809D· τῶν δημιουργῶν ἢ τῶν ἄλλων τῶν ἐμφρόνων ἀνδρῶν, τῶν πεπειραμένων, ὁ αὐτ. ἐν Ἱππάρχῳ 226D: - Ἐπίρρ. ἐμφρόνως, συνετῶς, φρονίμως, ὁ αὐτ. Πολ. 396C, κ. ἀλλ., Ἀντιφάν. ἐν «Ἡνιόχῳ» 1: Ὑπερθ. -έστατα, Πλουτ. Ἀντών. 14.

|dgtxt=-ον<br /><b class="num">A</b> <b class="num">I</b><b class="num">1</b>[[que está en su sano juicio]], [[consciente]], [[lúcido]] de pers., op. la locura σε Ζεὺς τίθησιν ἔμφρονα Zeus te ha de devolver el juicio</i> A.<i>Pr</i>.848, ἕως δ' ἔτ' ἔ. [[εἰμί]] mientras todavía estoy en mi juicio</i> A.<i>Ch</i>.1026, ἔ. μόλις πως ξὺν χρόνῳ καθίσταται S.<i>Ai</i>.306, ὅταν μὲν σῶμα κουφισθῇ νόσου ἔ. δακρύει E.<i>Or</i>.44<br /><b class="num">•</b>op. el delirio ritual y creativo ὥσπερ οἱ κορυβαντιῶντες οὐκ ἔμφρονες ὄντες ὀρχοῦνται, οὕτω καὶ οἱ μελοποιοὶ οὐκ ἔμφρονες ὄντες τὰ καλὰ μέλη ταῦτα ποιοῦσιν Pl.<i>Io</i> 534a, cf. 535b, τὴν τῶν ἐμφρόνων ζήτησιν τοῦ μέλλοντος op. la indagación mántica, Aristid.<i>Or</i>.2.52<br /><b class="num">•</b>op. la enajenación transitoria πολὺν χρόνον [[ἔκφρων]] καὶ [[ἄναυδος]] ἔκειτο, μόλις δέ πως ἔ. γενομένη Plu.<i>Pomp</i>.74, οἷον ἐκ μανίας τινός ἢ παρακοπῆς ὑπὸ τῶν λόγων ἔ. καθιστάμενος Plu.<i>Cat.Mi</i>.35<br /><b class="num">•</b>op. la embriaguez ἔμφρον' ἢ κάτοινον; E.<i>Io</i> 553<br /><b class="num">•</b>op. la inconsciencia ἔτ' ἔ. παρθένῳ προσπτύσσεται S.<i>Ant</i>.1237, ἔ. δ' ἀνᾴξας ... πεσήματος E.<i>IT</i> 315, ἔτι ἔμφρονα εὑρόντες Antipho 2.3.2, frec. en medic. τὰς δὲ πέντε ἡμέρας τοτὲ μὲν ἔ. ἦν Hp.<i>Epid</i>.5.14, ἔ. ἔθανεν Hp.<i>Epid</i>.5.105, cf. 7.8, ἔμφρονες γενόμενοι Hp.<i>Coac</i>.136, cf. <i>Morb</i>.2.21<br /><b class="num">•</b>op. el sueño κατὰ δὲ ἔγερσιν πάλιν ἔμφρονες S.E.<i>M</i>.7.129<br /><b class="num">•</b>[[que indica consciencia]] ἤδη μηδὲ τὰς ἀποκρίσεις ἔμφρονας ἀκριβῶς ποιοῦνται de un enfermo, Gal.8.330.<br /><b class="num">2</b> op. la materia inerte [[consciente]], [[animado]] ζῷα op. εἴδωλα X.<i>Mem</i>.1.4.4, ζωή Athenag.<i>Res</i>.13.2, cf. Iren.Lugd.<i>Haer</i>.1.4.1.<br /><b class="num">II</b> de pers. y abstr.<br /><b class="num">1</b> [[juicioso]], [[sensato]], [[que medita y actúa de forma inteligente]]<br /><b class="num">a)</b> de pers. ὁ Ἱππίας καὶ τῇ φύσει πολιτικὸς καὶ ἔ. ἐπεστάτει τῆς ἀρχῆς Arist.<i>Ath</i>.18.1, τοὺς μὲν ἄλλους αἱ συμφοραὶ ... ποιοῦσιν ἐμφρονεστέρους Isoc.8.85, cf. M.Ant.10.8, κριτής Pl.<i>Lg</i>.669a, ἔφεδρος Plb.5.104.7, πατήρ Plu.2.12c, [[γυνή]] I.<i>AI</i> 14.351, ἡγεμών D.H.8.1, ἡ μὲν ἔ. ... μερίς ἐν τῇ πόλει Πομπήιον ἐθεράπευε Plu.<i>Crass</i>.7, ὅσοι Καρχηδονίων ἔμφρονες App.<i>Pun</i>.215, σκεψώμεθα τί τῆς λαλιᾶς ἐστι καὶ τῶν λόγων τῶν ἐμφρόνων Aristid.<i>Or</i>.3.53, cf. Luc.<i>ITr</i>.23, Aristid.Quint.55.17, Vett.Val.381.17, op. [[ἄφρων]]: ὀλίγοι ἔμφρονες πολλῶν ἀφρόνων φοβερώτεροι Pl.<i>Smp</i>.194b, cf. <i>Euthd</i>.285a, Ph.1.354, op. [[ἀβέλτερος]] Alex.247.8<br /><b class="num">•</b>frec. subst. ἔμφρονι δεῖξαι Pi.<i>O</i>.9.74, cf. Pl.<i>Lg</i>.964d, ([[ἀρετή]]) οὐ μόνον ἔμφρονας παρέχεται Plu.2.24c;<br /><b class="num">b)</b> de cualidades, acciones o estados de la persona εἴθ' εἶχε φωνὴν ἔμφρον' ἀγγέλου δίκην ojalá tuviera una voz juiciosa como la de un mensajero</i> A.<i>Ch</i>.195, σωφροσύνη Th.1.84, ζωῆς ἀγαθῆς τε καὶ ἔμφρονος Pl.<i>R</i>.521a, πρόνοια D.H.1.4, ἡγεμονία D.H.6.85, λογισμός Ph.2.209, Plu.<i>Mar</i>.29, [[ἀγωγή]] D.H.<i>Comp</i>.1.8, ἡλικία <i>Hom.Clem</i>.13.16<br /><b class="num">•</b>neutr. plu. sup. como adv. ἐμφρονέστατα κεχρῆσθαι καὶ πολιτικώτατα Plu.<i>Ant</i>.14;<br /><b class="num">c)</b> como atributo de la parte espiritual o racional humana ὀρθῶς γε ἡ ἔ. (ψυχή) ἡγείται, ἡμαρτημένως δ' ἡ [[ἄφρων]]; Pl.<i>Men</i>.88e, cf. D.S.14.28, Onas.1.10, Ocell.<i>Fr</i>.1, νοῦν ἔχων ἔμφρονα Pl.<i>Lg</i>.913a<br /><b class="num">•</b>neutr. subst. τὸ ἔμφρον καὶ μεμετρημένον ἐν θεωριῶν ἐπιτελέσει M.Ant.1.16.7.<br /><b class="num">2</b> [[inteligente]], [[sabio]] op. al ignorante ἔ. περὶ τοῦτο γέγονας Pl.<i>Phlb</i>.17e, cf. Thphr.<i>Sens</i>.48, op. μῶρος S.<i>OT</i> 436.<br /><b class="num">3</b> op. la cobardía [[animoso]], [[con presencia de ánimo]] ὅσον περιῆν Λάχητος τῷ ἔ. εἶναι cuánto superaba a Laques en la presencia de ánimo</i> Pl.<i>Smp</i>.221b, cf. Arr.<i>Cyn</i>.7.3.<br /><b class="num">B</b> adv. -ως<br /><b class="num">I</b> [[conscientemente]], [[con consciencia]] ἐ. διετίθητο τὰ ἑωυτῆς Hp.<i>Epid</i>.7.25.<br /><b class="num">II</b> ref. comportamiento<br /><b class="num">1</b> [[juiciosamente]], [[con prudencia]] ἀντιποιεῖσθαι Pl.<i>Phlb</i>.23a, cf. <i>R</i>.396d, Antiph.103.3, ἐ. κεχρῆσθαι τῇ μάχῃ ταύτῃ Plb.2.33.1, cf. 1.66.2, τοῦτο προϊδὼν ... ἔ. Plu.<i>Flam</i>.9, cf. 2.102e, βουλευσάμενοι D.S.11.77, σωφροσύνης τοὺς καρποὺς γεώργησον ἐ. Clem.Al.<i>Prot</i>.11.117, (βίβλοις ποιητῶν) τούτοις δ' ἅπασιν ἔ. ἐντύγχανε Amph.<i>Seleuc</i>.38, cf. Bas.Anc.<i>Virg</i>.M.30.684C.<br /><b class="num">2</b> [[animosamente]], [[con valor]], [[con presencia de ánimo]] ὁ ... ἐν αὐτῷ τῷ θυμομαχεῖν ἔ. ὑπομένων τὸ δεινόν D.S.8.12.