3,273,404
edits
βασίλειος: Difference between revisions
m
Text replacement - "({{lxth\n.*\n}})\n\1" to "$1"
m (Text replacement - " l.c." to " l.c.") |
m (Text replacement - "({{lxth\n.*\n}})\n\1" to "$1") Tag: Manual revert |
||
| (25 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=vasileios | |Transliteration C=vasileios | ||
|Beta Code=basi/leios | |Beta Code=basi/leios | ||
|Definition= | |Definition=βασίλειον, also α, ον [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''589, ''IG''12.115; Ion. and Aeol. [[βασιλήϊος]], η, ον, also [[βασιλῇος]] Melinnoap.Stob.3.7.12, ''Hymn.Is.''138:—<br><span class="bld">A</span> [[royal]], δεινὸν δὲ γένος βασιλήϊόν ἐστι [[κτείνειν]] Od.16.401; ὁ βασίλειος [[θρόνος]] [[Herodotus|Hdt.]]1.14, etc.; used by Trag. in lyr., <b class="b3">βασίλειοι οἶκοι, βασίλεια μέλαθρα</b>, [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''157, ''Ch.''343; [[ἰσχύς]], [[τιάρα]], Id.''Pers.''589,661; [[νόστος]] ὁ βασίλειος = the [[king]]'s [[return]], ib.8; τοῖς βασιλείοις νόμοις [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''382; cf. [[πῆχυς]].<br><span class="bld">2</span> [[of the archon]] [[βασιλεύς]], ἡ βασίλειος [[στοά]] ''IG''12.115, Arist.''Ath.''7.1, Paus.1.3.1 (also of the [[basilica]] of [[Herod]] at [[Jerusalem]], J.''AJ''15.11.5).<br><span class="bld">3</span> '[[royal]]', i.e. [[choice]], [[μύρον]] Sapph.''Supp.''23.19, Crates Com.2; cf. <b class="b3">βασίλεια· γένος ἰσχάδων</b>, [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]<br><span class="bld">4</span> <b class="b3">Ἄρτεμις βασιληΐη</b>, [[divinity]] in [[Thrace]], [[Herodotus|Hdt.]]4.33. | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=-ον<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> jón. y eol. [[βασιλήϊος]] <i>Il</i>.18.550, <i>Od</i>.16.401, Hdt.1.14, Sapph.94.20, Alc.130a.15, 350.5; [[βασιλῇος]] Melinno <i>SHell</i>.541.6, <i>Hymn.Is</i>.138 (Andros)<br /><b class="num">• Grafía:</b> graf. [[βασίλαιν]] por -ειον <i>SEG</i> 14.849 (Alejandría II d.C.)<br /><b class="num">• Prosodia:</b> [-σῐ-]<br /><b class="num">• Morfología:</b> [fem. -α A.<i>Pers</i>.589, E.<i>El</i>.187, <i>IG</i> 1<sup>3</sup>.104.8 (V a.C.)]<br /><b class="num">I</b> adj.<br /><b class="num">1</b> [[propio del rey]], [[real]] [[τέμενος]] <i>Il</i>.l.c., γένος <i>Od</i>.l.c., Th.1.132, D.59.98, [[τεῖχος]] βασιλήϊον [[muralla]] del [[palacio]]</i> Alc.l.c., οἶκοι A.<i>A</i>.157, cf. <i>Ch</i>.343, E.<i>Med</i>.960, <i>Hel</i>.70, [[θρόνος]] Hdt.l.c., τιήρα A.<i>Pers</i>.8, βασίλειοι νόμοι [[órden]]es del [[rey]]</i> S.<i>Ant</i>.382, δεξιὰ β. Plu.<i>Alex</i>.30<br /><b class="num">•</b>tb. [[del emperador]] φροντίδες Philostr.<i>VS</i> 490<br /><b class="num">•</b>propio del [[reino]], del [[imperio]] ἡ β. [[δύναμις]] el [[ejército]] [[imperial]]</i> Plb.31.2.11, ref. a la [[ciudad]] de [[Roma]] [[κῦδος]] βασιλῇον [[gloria]] [[imperial]] e.d. de ser un [[imperio]]</i> Melinno [[l.c.]], θεοὶ γενέθλιοι καὶ βασίλειοι Plu.<i>Alex</i>.30, δικασταὶ βασίλειοι jueces reales</i> entre los persas intérpretes de las leyes patrias</i> Hdt.3.31, cf. Hsch.<br /><b class="num">•</b>en [[Atenas]] [[del arconte rey]] ἡ [[στοά|στοὰ]] ἡ [[βασιλεία]] el [[pórtico]] [[real]]</i> en el [[ágora]] <i>IG</i> [[l.c.]], D.25.23, Arist.<i>Ath</i>.7.1, Paus.1.3.1, Harp., Hsch.<br /><b class="num">•</b>ref. a [[Cristo]] como rey τὸ [[βασίλειον]] [[σῶμα]] Χριστοῦ <i>Const.App</i>.6.30.2.<br /><b class="num">2</b> fig. [[real]] e.d. [[escogido]] n. de un tipo de [[ungüento]] μύρον [[βασιλήϊον]] Sapph.l.c., γλυκύτατον δ' ὦζε βασιλείου μύρου Crates Com.2, [[εὐδόκιμος|εὐδόκιμον]] τὸ [[βασίλειον]] [[μύρον]] Poll.6.105, cf. como subst. βασίλειον· [[εἶδος]] μύρου Hsch., en lat. <i>[[regale]] [[unguentum]]</i> Plin.<i>HN</i> 13.18, <i>[[basilium]]</i>, <i>CIL</i> 13.10021.100, 180, en metrología ὁ β. [[πῆχυς]] el codo real</i> mayor que el ordinario ὁ δὲ β. [[πῆχυς]] τοῦ μετρίου ἐστὶ πήχεος μέζων τρισὶ δακτύλοισι Hdt.1.178, cf. Alc.350.5, Hdt.7.117, οἱ βασίληιοι Σκύθαι = los escitas reales</i> definidos como οἱ ἄριστοι, de una de las tribus que sojuzga a las otras, cf. [[τὰ]] βασίληια (<i>[[sc.]]</i> χωρία) los territorios reales</i> donde habita dicha tribu, Hdt.4.20, cf. Iv. <br /><b class="num">II</b> subst. τὸ [[βασίλειον]]<br /><b class="num">1</b> [[residencia real]], [[palacio]] τοῦ τείχους τοῦ βασιληίου Charo Lamps.10, cf. Isoc.9.30, 32, más frec. en plu. ἀπικόμενος δὲ ἐξεινίζετο ἐν τοῖσι βασιλείοισι Hdt.1.30, κατακλεισάμενος ἐν τοῖς βασιλείοις X.<i>Cyr</i>.7.2.5, cf. Hdt.1.178, Pl.<i>Criti</i>.115c, 116a, c, X.<i>An</i>.1.2.23, Arist.<i>Oec</i>.1352<sup>a</sup>11, Plb.10.10.9, 27.7, 9, <i>Eu.Luc</i>.7.25, Socr.Sch.<i>HE</i> 3.13.1, καὶ ἔτι νῦν ἔτι βασίλεια καλεῖται Κρόκωνος [[lugar]] que hoy día todavía se llama [[palacio]] de Crocón</i> Paus.1.38.2<br /><b class="num">•</b>en un [[campamento]] [[tienda del rey]] X.<i>Cyr</i>.2.4.3.<br /><b class="num">2</b> [[sede]], [[capital del reino o imperio]] de [[ciudad]] πόλις ... βασίλειον ἦν Καρχηδονίων Plb.3.15.3, ἧκεν εἰς Σοῦσα τὸ β. [[Diodorus Siculus|D.S.]]19.18, τὸ β. καὶ [[μητρόπολις]] τῶν Αἰθιόπων Str.1.2.25, cf. Plb.10.27.5.<br /><b class="num">3</b> [[tesoro real]], [[arcas reales]] ἐς τὸ [[βασίλειον]] καταβάλλει ... τάλαντον ἀργυρίου Hdt.2.149, τὰ μὲν βασίλεια χρημάτων κενά Isoc.3.31.<br /><b class="num">4</b> [[corona]], [[diadema real]] esp. en [[Egipto]] [[tocado real]] llevado por faraones y dioses ἀποσπάσαι τῆς κεφαλῆς τὸ [[βασίλειον]] ref. a [[Horus]] e [[Isis]], Plu.2.358d, cf. <i>OGI</i> 90.45 (Roseta II a.C.), <i>ID</i> 1442.A.45 (II a.C.), Porph.<i>Fig</i>.10, Horap.1.11, 15, ref. a [[Alejandro]] νικήσας δὲ ἀναλαμβάνει τὸ β. Ps.Callisth.2.7B, tb. entre los judíos ἔλαβον τὸ β. τὸ ἐπὶ τὴν κεφαλήν [[LXX]] 2<i>Re</i>.1.10<br /><b class="num">•</b>de ahí en el sent. de [[atributo real]] o [[corona]] como [[signo]] y [[símbolo]] de la [[soberanía]] Ζεὺς ... τὸ β. αὐτῇ (ἀλώπεκι) τῶν ἀλόγων ζῴων ἐνεχείρισε Aesop.109.1<br /><b class="num">•</b>fig. τὸ [[βασίλειον]] τῆς [[εὐπρέπεια|εὐπρεπείας]] = la [[corona]] e.d. el [[reino]] de la [[belleza]]</i> [[LXX]] <i>Sap</i>.5.16.<br /><b class="num">5</b> [[efigie del rey]] en un [[disco]] τὸ βασίλαιν ἀνέθηκεν <i>SEG</i> [[l.c.]], cf. [[βασίλεια]] II.<br /><b class="num">6</b> bot.<br /><b class="num">a)</b> [[orzaga]], [[salado]], [[Atriplex halimus]] L., Ps.Dsc.1.91;<br /><b class="num">b)</b> [[alhelí blanco]], [[alhelí encarnado]], [[Matthiola incana]] L. R.Br., Ps.Dsc.3.123;<br /><b class="num">c)</b> n. de una [[clase]] de [[higos reales]] (cf. I 2), [[Philemo]] en Ath.76f, Hsch., cf. [[ἰσχάδες]] βασίλεως Poll.6.81.<br /><b class="num">III</b> [[Βασίλεια]], τά [[Fiestas reales]] o [[Juegos reales]]<br /><b class="num">1</b> celebrados en honor de [[Zeus]] [[Basileo]] en [[Lebadea]] de [[Beocia]] <i>IG</i> 7.552 (IV a.C.), 1711 (IV a.C.), 4.428 (III a.C.), <i>IM</i> 132a.5 (I a.C.), Sch.Pi.<i>O</i>.7.153e, 154, en [[Alejandría]] de [[Egipto]] <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.3779.19 (III a.C.), en un nomo no identificado de Egipto <i>SEG</i> 27.1114.4 (III a.C.), <i>PHal</i>.1.263 (III a.C.), en Macedonia <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.3779.17 (III a.C.), en Misia <i>OGI</i> 268.6 (Nacrasa III/II a.C.).<br /><b class="num">2</b> [[festival]] para [[conmemorar]] la [[llegada]] al [[trono]] de la [[dinastía]] ptolemaica <i>PCair.Zen</i>.707.16 (III a.C.).<br /><b class="num">IV</b> [[οἱ Βασίλειοι]]<br /><b class="num">1</b> v. I 2.<br /><b class="num">2</b> [[los Reales]] n. de mil [[joven|jóvenes]] [[guerrero]]s que por [[orden]] de [[Alejandro Magno]] servían en [[Egipto]], Sud., v. [[Βασίλειος]]. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0436.png Seite 436]] ον, [[βασιλεία]] z. B. [[ἰσχύς]] Aesch. Pers. 589; Paus. 3, 1, 5 Lesart der codd.; ion. u. ep. βασιλήϊος, Her. [[βασιληΐη]] [[πόλις]] 7, 209; [[königlich]], fürstlich; [[γένος]] βασιλήιον, [[ἅπαξ]] εἰρημ., Od. 16, 401; [[θρόνος]] Her. 1, 14 u. sonst überall; ἡ [[βασίλειος]] [[στοά]] Ar. Eccl. 685, die Säulenhalle, wo der Archon [[βασιλεύς]] Gericht hält, auch der Areopag sich versammelt, Dem. 25, 23, nach B. A. 229 von Ζεὺς [[βασιλεύς]] benannt. Das neutr. als subst. gew. a) τὰ [[βασίλεια]], königliche Wohnung, Palast, Residenz, schon Her. 1, 30 βασιλήϊα, u. öfter; Ar. Ach. 80; Plat. Crit. 115 c; Xen. oft, der auch den sing. so häufig braucht, Cyr. 2, 4, 3. 7, 5, 25; Pol. 3, 15; D. Sic. 20, 24. – b) τὸ [[βασίλειον]]. königlicher Schatz, Her. 2, 149 u. Sp. – c) das Diadem, Plut. Is. et Os. 19; bei Sp. = [[βασιλεία]], z. B. Plut. Agis 11. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0436.png Seite 436]] ον, [[βασιλεία]] z. B. [[ἰσχύς]] Aesch. Pers. 589; Paus. 3, 1, 5 Lesart der codd.; ion. u. ep. βασιλήϊος, Her. [[βασιληΐη]] [[πόλις]] 7, 209; [[königlich]], fürstlich; [[γένος]] βασιλήιον, [[ἅπαξ]] εἰρημ., Od. 16, 401; [[θρόνος]] Her. 1, 14 u. sonst überall; ἡ [[βασίλειος]] [[στοά]] Ar. Eccl. 685, die Säulenhalle, wo der Archon [[βασιλεύς]] Gericht hält, auch der Areopag sich versammelt, Dem. 25, 23, nach B. A. 229 von Ζεὺς [[βασιλεύς]] benannt. Das neutr. als subst. gew. a) τὰ [[βασίλεια]], königliche Wohnung, Palast, Residenz, schon Her. 1, 30 βασιλήϊα, u. öfter; Ar. Ach. 80; Plat. Crit. 115 c; Xen. oft, der auch den sing. so häufig braucht, Cyr. 2, 4, 3. 7, 5, 25; Pol. 3, 15; D. Sic. 20, 24. – b) τὸ [[βασίλειον]]. königlicher Schatz, Her. 2, 149 u. Sp. – c) das Diadem, Plut. Is. et Os. 19; bei Sp. = [[βασιλεία]], z. B. Plut. Agis 11. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{bailly | ||
| | |btext=ος <i>ou</i> α, ον :<br /><b>I.</b> [[de roi]], [[royal]] ; τὸ [[βασίλειον]]:<br /><b>1</b> [[demeure]] <i>ou</i> résidence royale;<br /><b>2</b> [[trésor royal]];<br /><b>3</b> [[insigne de la royauté]], [[diadème]];<br /><b>II.</b> de l'archonte-roi, <i>à Athènes</i>.<br />'''Étymologie:''' [[βασιλεύς]]. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{elnl | ||
| | |elnltext=[[βασίλειος]] -α -ον en -ος -ον, Ion. en Aeol. βασιληίος [[βασιλεύς]] f. -ήιος en -ηίη<br /><b class="num">1.</b> adj. koninklijk; overdr.. βασιληίῳ (μύρῳ) met parfum dat bij een koning hoort Sapph. 94.20.<br /><b class="num">2.</b> subst. τὸ [[βασίλειον]] koninklijk paleis, meestal plur. τὰ [[βασίλεια]]; Hdt. 1.30.1; koninklijke schatkist. Hdt. 2.149.5. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{elru | ||
| | |elrutext='''βᾰσίλειος:''' ион. [[βασιλήϊος|βᾰσῐλήϊος]] 2 и 3<br /><b class="num">1</b> [[царский]], [[царственный]] Hom., Hes., Aesch., Soph., Her., Plut.;<br /><b class="num">2</b> относящийся к архонту-басилевсу: [[βασίλειος]] [[στοά]] Arph., Dem. портик архонта-басилевса (где он разбирал дела). | ||
}} | }} | ||
{{Abbott | {{Abbott | ||
| Line 29: | Line 32: | ||
}} | }} | ||
{{Thayer | {{Thayer | ||
|txtha=([[rarely]] [[βασιλεία]]), [[βασίλειον]], [[royal]], [[kingly]], [[regal]]: τό [[βασίλειον]] ([[Xenophon]], Cyril 2,4, 3; Sept.; Josephus, Antiquities 6,12, 4), and [[much]] [[more]] [[often]] (from [[Herodotus]] 1,30 | |txtha=([[rarely]] [[βασιλεία]]), [[βασίλειον]], [[royal]], [[kingly]], [[regal]]: τό [[βασίλειον]] ([[Xenophon]], Cyril 2,4, 3; Sept.; Josephus, Antiquities 6,12, 4), and [[much]] [[more]] [[often]] (from [[Herodotus]] 1,30 down) in plural τά [[βασιλεία]] (the Sept. the [[royal]] [[palace]]: A. V. "kings courts). | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
| Line 37: | Line 40: | ||
|lsmtext='''βᾰσίλειος:''' -ον ή -α, -ον, Ιων. -ήϊος, <i>-η</i>, <i>-ον</i>, αυτός που ανήκει στον βασιλιά, [[βασιλικός]], [[μεγαλοπρεπής]], σε Ηρόδ. κ.λπ. | |lsmtext='''βᾰσίλειος:''' -ον ή -α, -ον, Ιων. -ήϊος, <i>-η</i>, <i>-ον</i>, αυτός που ανήκει στον βασιλιά, [[βασιλικός]], [[μεγαλοπρεπής]], σε Ηρόδ. κ.λπ. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{ls | ||
| | |lstext='''βᾰσίλειος''': -ον, καὶ α,ον, Αἰσχύλ. Πέρσ. 589· Ἰων. -ή ïος,η,ον,Αἰολ. βασιλῆος Μελιννὼ παρὰ Στοβ. 87..23,Ἐπιγρ.Ἀνδρ.ἐν Ἑλλ. Ἐπιγράμ. 1028.48· -τοῦ βασιλέως, [[βασιλικός]], δεινὸν δὲ γένος βασιλήïον ἐστι κτείνειν Ὀδ.II.401· ὁ β. [[θρόνος]] Ἡρόδ.1.14,κτλ.· β. οἶκοι, μέλαθρα Αἰσχύλ. Ἀγ. 156,Χο.343· [[ἰσχύς]], [[τιάρα]] ὁ αὐτ. Πέρσ. 589,663· [[νόστος]] ὁ β., τοῦ βασιλέως ἡ [[ἐπιστροφή]], [[αὐτόθι]] 8· τοῖς β. νόμοις Σοφ. Ἀντ. 382· -πρβλ. [[πῆχυς]] V, [[στοά]] ΙΙ.2.2) ὁ ἀνήκων εἰς τὸν ἄρχοντα βασιλέα, ἡ β. [[στοά]],ἴδε [[στοά]]. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
| Line 51: | Line 51: | ||
{{WoodhouseReversedUncategorized | {{WoodhouseReversedUncategorized | ||
|woodrun=[[kingly]], [[royal]] | |woodrun=[[kingly]], [[royal]] | ||
}} | |||
{{elmes | |||
|esmgtx=-ον I [[real]] de una clase excelente de papiro λαβὼν χαρτίον βασίλειον ἐπίγραφε τὰ ὑποκείμενα ζμύρνῃ <b class="b3">toma una hoja de papiro real y escribe lo siguiente con mirra</b> P I 8 de un cetro σε καλῶ, ... τὸν ἐπ' οὐρανίων σκῆπτρον βασίλειον ἔχοντα <b class="b3">a ti te llamo, el que sostiene el cetro real sobre los seres celestiales</b> P IV 263 P IV 271 II subst. τὸ β. 1 [[diadema]] o [[corona]] gener. símbolo de dioses egipcios ποίησον δάκτυλον, ἐφ' ᾧ γεγλύφθω λέων ἀκέφαλος, ἀντὶ δὲ τῆς κεφαλῆς ἐχέτω βασίλειον Ἴσιδος <b class="b3">haz un anillo en el que esté grabado un león acéfalo que en lugar de cabeza tenga una diadema de Isis</b> P IV 2134 P IV 3139 P IV 3140 ἔστιν δὲ ὁ γράφεις, τοιοῦτο· ἄνθρωπος γυμνός, ἑστώς, ἔχων βασίλειον ἐπὶ τῆς κεφαλῆς <b class="b3">lo que vas a grabar es esto, un hombre desnudo, en pie, con una corona en la cabeza</b> P VIII 105 P XII 125 2 plu. [[morada real]], [[reino]] de la divinidad χώρει, δέσποτα, εἰς τοὺς σοὺς τόπους, εἰς τὰ σὰ βασίλεια <b class="b3">vete, señor, a tus lugares, a tu reino</b> P II 181 | |||
}} | |||
{{lxth | |||
|lthtxt=''[[regius]]'', [[royal]], [[regal]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.132.1/ 1.132.1]. | |||
}} | }} | ||