δικαιόω: Difference between revisions

|Definition=Ion. impf.<br><span class="bld">A</span> ἐδικαίευν [[Herodotus|Hdt.]]1.100: fut. δικαιώσω Orac. ap. eund.5.92.β, Th.5.26; δικαιώσομαι Id.3.40:aor. ἐδικαίωσα Id.2.71:—Pass., fut. δικαιωθήσομαι [[LXX]] ''Si.''18.2: aor. ἐδικαιώθην [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]'' 393 (lyr.): pf. δεδικαίωμαι [[LXX]] ''Ez.''21.13(18).<br><span class="bld">I</span> [[set right]], νόμος… δικαιῶν τὸ βιαιότατον Pi.''Fr.''169.3; [[δικαιωθείς]] = [[proved]], [[tested]], A. l. c.<br><span class="bld">II</span> [[hold]] or [[deem right]], [[claim]] or [[demand as a right]], c. inf., [[Herodotus|Hdt.]]1.89, 133, Hp.''Fract.''31; δεινά με δικαιοῖ δρᾶν [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''640, cf. 575; δικαιοῦντες μὴ ἀφαιρεθῆναι αὐτήν Th.2.41: with inf. omitted, <b class="b3">οὕτω δικαιόω</b> (''[[sc.]]'' [[γενέσθαι]]) [[Herodotus|Hdt.]]9.42; <b class="b3">δίκας δικαιόω</b> (''[[sc.]]'' [[γενέσθαι]]) ib.93; ὅποι ποτὲ θεὸς δικαιοῖ S.''Ph.''781; οὐκ ὀρθῶς δ. Th.5.26; [[pronounce judgement]], Id.2.71: c. inf., ἐδικαίωσεν ἀποδοῦναι ἡμᾶς τὸ κεφάλαιον ''PRyl.''119.14 (i A. D.); [[consent]], δουλεύειν [[Herodotus|Hdt.]]2.172, cf. 6.86; <b class="b3">οὐκ ἐδικαίου οὐδένα οἱ ἐσαγγεῖλαι</b> he [[would]] not [[allow]]… Id.3.118:—Pass., τὸ δικαιωθὲν ὑπό τινος [[that which is ordained]], D.H.10.1.<br><span class="bld">III</span> [[do a man right]] or [[do a man justice]]: hence,<br><span class="bld">1</span> [[chastise]], [[punish]], [[Herodotus|Hdt.]]1.100:—Pass., Id.3.29, [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''934b, D.C.''Fr.''57.47; [[pass sentence on]], ὑμᾶς αὐτοὺς δικαιώσεσθε Th.3.40.<br><span class="bld">2</span> Pass., also, [[have right done one]], opp. [[ἀδικεῖσθαι]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Nicomachean Ethics|EN]]''1136a18.<br><span class="bld">3</span> [[pronounce and treat as righteous]], [[justify]], [[vindicate]], [[LXX]] ''Ex.''23.7, ''Je.''3.11; ἑαυτούς ''Ev.Luc.''16.15, etc.:—freq. in Pass., ib.7.35, etc.

|dgtxt=(δῐκαιόω)<br /><b class="num">• Morfología:</b> [jón. pres. part. δικαιεῦντος Hdt.9.42; impf. 2^a sg. ἐδικαίευ Hdt.1.100]<br /><b class="num">I</b> c. ac.<br /><b class="num">1</b> [[considerar justo]] (δίκας) Hdt.9.93, en v. pas. τὸ δικαιωθὲν ὑπ' ἐκείνων τοῦτο νόμος ἦν D.H.10.1.<br /><b class="num">2</b> [[justificar]] νόμος ... [[ἄγει]] δικαιῶν τὸ βιαιότατον ὑπερτάτᾳ χειρί Pi.<i>Fr</i>.169a.3, τὴν θείαν ... κρίσιν Eus.<i>HE</i> 8.2.2, en v. pas. κατέβη οὗτος δεδικαιωμένος <i>Eu.Luc</i>.18.14, καὶ ἐδικαιώθη ἡ σοφία ἀπὸ πάντων τῶν τέκνων αὐτῆς <i>Eu.Luc</i>.7.35, cf. <i>Eu.Matt</i>.11.19, ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας <i>Ep.Rom</i>.6.7, ἀπὸ πάντων ... ἐν νόμῳ Μωϋσέως δικαιωθῆναι <i>Act.Ap</i>.13.38<br /><b class="num">•</b>c. un pred. τοῦτο γὰρ ... ἀνδράσι δὲ ἀνάρμοστον ἐδικαίωσεν pues esto lo justificó como inapropiado para los hombres</i>, <i>Const.App</i>.1.3.11.<br /><b class="num">3</b> [[someter a la justicia]], [[castigar]], [[condenar]] τοῦτον Hdt.1.100, ὀλίγους D.C.57.47, Κόρινθον <i>AP</i> 14.86, cf. Hsch.<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent. ὑμᾶς δὲ αὐτοὺς μᾶλλον δικαιώσεσθε Th.3.40<br /><b class="num">•</b>en v. pas. [[sufrir castigo]] κακοῦ δὲ χαλκοῦ τρόπον ... μελαμπαγὴς πέλει δικαιωθείς el hombre injusto, A.<i>A</i>.393, οἱ δὲ ἱρέες ἐδικαιεῦντο Hdt.3.29, τοὺς ἰδόντας αὐτὸν δικαιούμενον Pl.<i>Lg</i>.934b, οἱ δικαιούμενοι los condenados</i> D.C.58.5.6, cf. Poll.8.25.<br /><b class="num">4</b> [[tratar con justicia]], [[defender los derechos de]] χήραν [[LXX]] <i>Is</i>.1.17, οὐ δικαιώσεις τὸν ἀσεβῆ ἕνεκεν δώρων [[LXX]] <i>Ex</i>.23.7, en v. pas., op. [[ἀδικεῖσθαι]]: ἔνιοι γὰρ δικαιοῦνται οὐχ ἑκόντες Arist.<i>EN</i> 1136^a22, [[ἔνθα]] πάντες δικαιοῦνται, μόνη [[ἔγωγε]] ἠδίκημαι ἀδίκως Aesop.255.<br /><b class="num">5</b> en la Biblia, c. sent. legal [[declarar justo]] καὶ οἱ τελῶναι ἐδικαίωσαν τὸν θεόν <i>Eu.Luc</i>.7.29, ἑαυτούς <i>Eu.Luc</i>.16.15, en v. pas. κύριος μόνος δικαιωθήσεται [[LXX]] <i>Si</i>.18.2, ὁ ἀγαπῶν χρυσίον οὐ δικαιωθήσεται [[LXX]] <i>Si</i>.31.5, τὰ κρίματα κυρίου ... δεδικαιωμένα [[LXX]] <i>Ps</i>.18.10, <i>Is</i>.42.21.<br /><b class="num">6</b> fact. [[hacer (que sea) justo]] τοῦτον ὁ μισθὸς δικαιοῖ la recompensa (en el más allá) hace que ése sea justo</i> Clem.Al.<i>Strom</i>.4.22.144, τὸν ἀνθρώπου βίον Cels.Phil.4.7.<br /><b class="num">II</b> c. inf.<br /><b class="num">1</b> [[considerar justo o conveniente]], [[creer oportuno]] μαθεῖν S.<i>OT</i> 575, δρᾶσαι S.<i>OT</i> 640, cf. <i>Ai</i>.1072, <i>Tr</i>.1244, πειρᾶν τῆς πόλιος Hdt.6.82, σημαίνειν Hdt.1.89, cf. 2.172, 3.118, θάψαι E.<i>Supp</i>.526, cf. <i>Heracl</i>.190, μὴ ἀφαιρεθῆναι Th.2.41, εἴρια ἐπιδεῖν Hp.<i>Fract</i>.31, ἀποδοῦναι ἡμᾶς τὸ κεφάλαιον <i>PRyl</i>.119.14 (I d.C.), ἀγοράσαι <i>PGiss</i>.47.16 (II d.C.), cf. Ph.1.470, Plu.2.97e, <i>Pomp</i>.23, Luc.<i>Syr.D</i>.54, D.H.1.87, Athenag.<i>Res</i>.5.1, c. el inf. sobreentendido ὅποι ποτὲ θεὸς δικαιοῖ S.<i>Ph</i>.781, cf. Th.2.71<br /><b class="num">•</b>c. ὥστε S.<i>OC</i> 1350.<br /><b class="num">2</b> tard. [[pensar]], [[opinar]] πάντας ἀνίστασθαι ... αὐτοὶ δικαιοῦσιν Athenag.<i>Res</i>.14.6, τὸ σχῆμα τοῦ κόσμου ... μὴ παρέρχεσθαι Mac.Magn.<i>Apocr</i>.4.11, cf. Ath.Al.M.28.1189B.<br /><b class="num">III</b> usos abs.<br /><b class="num">1</b> c. adv. [[emitir un juicio]], [[dar una interpretación]], [[estimar]] τούτου δὲ οὕτω δικαιεῦντος ἀντέλεγε οὐδείς habiendo él dado esta interpretación nadie replicó</i> Hdt.9.42, εἶχε δὲ καὶ ἡ ἀλήθεια περὶ τῆς ἀποστάσεως μᾶλλον ᾗ οἱ Ἀθηναῖοι ἐδικαίουν la verdad sobre la defección era más bien como la interpretaban los atenienses</i> Th.4.122.<br /><b class="num">2</b> [[hacer justicia]], [[vengar]] τὸν δικαιώσοντα, πολλάκις καὶ ἐπὶ πολλῶν εὑρεῖν ἐστιν Plb.3.31.9.

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0627.png Seite 627]] fut. δικαιώσομαι Thuc. 3, 40, für recht u. billig erachten; γένοιτο πλοῦς, [[ὅποι]] ποτὲ θεὸς δικαιοῖ Soph. Phil. 770; δικαιῶν τὸ βιαιότατον Pind. frg. 151; vgl. Plat. Legg. IV, 714 c; u. pass., δικαιωθείς, bewährt, Aesch. Ag. 382. Dah. – a) wie [[ἀξιόω]], für recht halten, fordern, wollen; οὐ γὰρ δικαιοῖς κλύειν Soph. Tr. 1234; vgl. O. R. 6; u. mit folgd. ὥςτε O. C. 1350; νεκροὺς θάψαι δικαιῶ Eur. Suppl. 526. So auch Her. 3, 42. 79; Thuc. 4, 122 u. Sp., wie Plut. Thes. 17. – b) richten, strafen, verurteilen; Her. 1, 100; Plat. Legg. XI, 934 b; Thuc. 3, 40; Plut. Ages. 23; – δικαιοῦσθαι, iusta pati, <span class="ggns">Gegensatz</span> ἀδικεῖσθαι Arist. Eth. Nic. 5, 9.

|elrutext='''δῐκαιόω:''' ион. [[δικαιέω|δῐκαιέω]] (fut. δικαιώσω и δικαιώσομαι)<br /><b class="num">1</b> [[оценивать по достоинству]]: κακοῦ χαλκοῦ τρόπον δικαιωθείς Aesch. оцененный по достоинству как плохой медяк (о преступнике);<br /><b class="num">2</b> [[считать правильным]], [[признавать справедливым]], [[законным]], [[нужным]]: ἁγὼ (= ἃ ἐγὼ) [[δικαιῶν]] μὴ παρ᾽ ἀγγέλων ἄλλων ἀκούειν Soph. считая нужным услышать об этом не через посторонних вестников; δικαιῶ σημαίνειν σοι Her. считаю своим долгом поставить тебя в известность; τι ἂν αὐτὸς ἕληται καὶ δικαιοῖ Her. то, что ему заблагорассудится выбрать; δικαιοῦντες μὴ ἀφαιρεθῆναι τὴν πόλιν Thuc. считая невозможным для себя лишиться родины;<br /><b class="num">3</b> [[соглашаться]]: τοιούτῳ τρόπῳ προσηγάγετο τοὺς Αἰγυπτίους, [[ὥστε]] [[δικαιοῦν]] δουλεύειν Her. (Амасий) так расположил к себе египтян, что они согласились служить (ему);<br /><b class="num">4</b> [[вершить суд]], [[воздавать по заслугам]] (ἀδικεῖσθαι καὶ δικαιοῦσθαι Arst.);<br /><b class="num">5</b> [[осуждать]], [[присуждать к наказанию]], [[карать]] (ἑκάστου ἀδικήματος Her.; med. τινα Thuc.);<br /><b class="num">6</b> [[требовать]], [[желать]]: ἠνάγκασεν ἐμμεῖναι πάντας, [[οἶς]] ἐδικαίωσε Plut. он заставил всех согласиться на то, чего требовал (персидский царь);<br /><b class="num">7</b> [[оправдывать]], [[одобрять]] (οἱ ποιηταὶ νόμου δικαιωθήσονται NT).

{{grml

|mltxt=και [[δικιώνω]] (AM [[δικαιῶ]], [[δικαιόω]] Μ και [[δικαιώνω]]) [[δίκαιος]]<br /><b>1.</b> [[αναγνωρίζω]], [[θεωρώ]] [[κάτι]] ή κάποιον ως [[δίκαιο]]<br /><b>2.</b> [[δικαιολογώ]], [[υπερασπίζω]]<br /><b>3.</b> [[απονέμω]] [[δικαιοσύνη]], [[δικάζω]]<br /><b>4.</b> [[απαλλάσσω]] από [[κατηγορία]]<br /><b>5.</b> <b>παθ.</b> <b>εκκλ.</b> απολυτρώνομαι, απαλλάσσομαι από τις αμαρτίες<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>παθ.</b><br /><b>1.</b> <i>δικαιώνομαι</i><br />εκ τών υστέρων αποδεικνύεται ότι ήταν σωστές οι προβλέψεις μου<br /><b>2.</b> <i>δικαιούμαι</i><br />έχω νόμιμο [[δικαίωμα]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[νομίζω]] κατάλληλο, έχω [[αξίωση]], [[απαιτώ]] [[κάτι]] ως [[δίκαιο]]<br /><b>2.</b> [[συναινώ]], [[επιτρέπω]]<br /><b>3.</b> [[καταδικάζω]]<br /><b>4.</b> [[κολάζω]], [[τιμωρώ]]<br /><b>5.</b> [[εκφέρω]] [[κρίση]]<br /><b>6.</b> <b>μέσ.</b> [[απονέμω]] [[δικαιοσύνη]]<br /><b>7.</b> <b>παθ.</b> [[βρίσκω]] το δίκιο μου.

|sltr=<b>δῐκαιόω</b> [[make]] [[just]] sens. dub. ?[[punish]], [[justify]] Νόμος ὁ πάντων βασιλεὺς [[ἄγει]] [[δικαιῶν]] τὸ βιαιότατον ὑπερτάτᾳ χειρί (v. 1. βιαιῶν τὸ δικαιότατον) fr. 169. 3.

|txtha=δικαίῳ; [[future]] δικαιώσω; 1st aorist ἐδικαίωσα; [[passive]] ([[present]] δικαιοῦμαι); [[perfect]] δεδικαίωμαι; 1st aorist ἐδικαιωθην; [[future]] δικαιωθήσομαι; ([[δίκαιος]]); the Sept. for צִדֵּק and הִצְדִּיק;<br /><b class="num">1.</b> [[properly]], (according to the [[analogy]] of [[other]] verbs [[ending]] in, as [[τυφλόω]], [[δουλόω]]) to [[make]] [[δίκαιος]]; to [[render]] [[righteous]] or [[such]] as he [[ought]] to be; (Vulg. justifico); [[but]] [[this]] [[meaning]] is [[extremely]] [[rare]], if [[not]] [[altogether]] [[doubtful]]; ἐδικαίωσα [[τήν]] καρδίαν μου stands for לְבָבִי זִכִּיתִי in I [[have]] shown my [[heart]] to be [[upright]] be preferred as the [[rendering]] of the Greek [[there]]).<br /><b class="num">2.</b> τινα, to [[show]], [[exhibit]], [[evince]], [[one]] to be [[righteous]], [[such]] as he is and wishes [[himself]] to be considered ([[τήν]] ψυχήν αὐτοῦ, δικαιοῦν δίκαιον, ἡ [[σοφία]] ἐδικαιώθη [[ἀπό]] τῶν τέκνων αὐτῆς, the [[wisdom]] taught and exemplified by John the Baptist, and by Jesus, gained from its disciples (i. e. from [[their]] [[life]], [[character]], and deeds) the [[benefit]] of [[being]] shown to be [[righteous]], i. e. true and [[divine]] (cf. Buttmann, 322 (277); others [[interpret]], [[was]] acknowledged to be [[righteous]] on the [[part]] of ([[nearly]], equivalent to, by) her children; cf. Buttmann, 325 (280); [[see]] [[ἀπό]], II:2d. bb.), T Tr [[text]] WH [[read]] ἔργων, i. e. by her works); [[passive]], of Christ: ἐδικαιώθη ἐν πνεύματι, evinced to be [[righteous]] as to his [[spiritual]] ([[divine]] (?) cf. e. g. Ellicott at the [[passage]] or Meyer on [[ὅπως]] δικαιωθῇς ἐν τοῖς λόγοις [[σου]], [[κύριος]] [[μόνος]] δικαιωθήσεται, to [[show]] [[oneself]] [[righteous]]: of men, (τί δικαιωθῶμεν; τινα, to [[declare]], [[pronounce]], [[one]] to be [[just]], [[righteous]], or [[such]] as he [[ought]] to be, (cf. [[ὁμοιόω]] to [[declare]] to be [[like]], [[liken]], i. e. [[compare]]; [[ὁσιόω]], [[ἀξιόω]], [[which]] [[never]] [[means]] to [[make]] [[worthy]], [[but]] to [[judge]] [[worthy]], to [[declare]] [[worthy]], to [[treat]] as [[worthy]]; [[see]] [[also]] [[κοινόω]], 2b.);<br /><b class="num">a.</b> [[with]] the [[negative]] [[idea]] [[predominant]], to [[declare]] [[guiltless]] [[one]] [[accused]] or [[who]] [[may]] be [[accused]], acquitted of a [[charge]] or [[reproach]], (δικαιοῦν [[τόν]] ἀσεβῆ in ἑαυτόν, οὐ δεδικαίωμαι, [[namely]], [[with]] God, [[ἀπό]] τῶν ἁμαρτιῶν added, to be [[declared]] [[innocent]] and [[therefore]] to be absolved from the [[charge]] of sins (cf. Buttmann, 322 (277)), [[ἀπό]] ἁμαρτίας, to be absolved, [[namely]], from the [[payment]] of a [[vow]], to be freed, [[ἀπό]] τῆς ἁμαρτίας, from its [[dominion]], to Judges, [[declare]], [[pronounce]], [[righteous]] and [[therefore]] [[acceptable]], (God is said δικαιοῦν δίκαιον, ἑαυτόν, ἐδικαίωσαν [[τόν]] Θεόν, [[declared]] God to be [[righteous]], i. e. by receiving the baptism [[declared]] [[that]] it had been prescribed by God [[rightly]], ἐξ ἔργων ἐδικαιώθη, got his [[reputation]] for [[righteousness]] ([[namely]], [[with]] his countrymen ([[but]] [[see]] Meyer (edited by Weiss) at the [[passage]])) by works, ἐκ τῶν λόγων, by [[thy]] words, in [[contrast]] [[with]] καταδικάζεσθαι, [[namely]], by God, [[δικαιοσύνη]], 1c.): [[thus]] [[absolutely]], δικαιοῦν τινα, [[ἡμᾶς]], opposed to ἐγκάλειν); [[with]] the [[addition]] of ἐκ (in [[consequence]] of) πίστεως, [[διά]] τῆς πίστεως, δικαιοῦσθαι, δικαιωθῆναι, τῇ χάριτι τοῦ Θεοῦ, [[δωρεάν]] τῇ χάριτι τοῦ Θεοῦ, πίστει, ἐκ πίστεως, by [[means]] of [[faith]], ἐν τῷ αἵματι τοῦ Χριστοῦ (as the [[meritorious]] [[cause]] of [[their]] [[acceptance]], as the [[old]] theologians [[say]], [[faith]] [[being]] the apprehending or subjective [[cause]]), ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ κυρίου Ἰησοῦ [[καί]] ἐν τῷ πνεύματι τοῦ Θεοῦ [[ἡμῶν]], by confessing the [[name]] of the Lord ([[which]] implies [[faith]] in him, ἐν Χριστῷ [[through]] Christ, δικαιοῦται ἐξ ἔργων νόμου, [[ἐνώπιον]] αὐτοῦ, i. e. of God, δικαιοσύνην, 1c. [[under]] the [[end]]) — a [[statement]] [[which]] is affirmed by James in ἐξ ἔργων δικαιοῦται, significantly omitting νόμου); to the [[same]] [[purport]] Paul denies [[that]] a [[man]] δικαιοῦται ἐν νόμῳ, in obeying the [[law]], or by [[keeping]] it, [[παρά]] τῷ Θεῷ, in the [[sight]] of God, δικαιοῦται by [[deep]] [[sorrow]] for his sins, [[which]] so humbles him [[that]] he hopes for [[salvation]] [[only]] from [[divine]] [[grace]]. The Pauline conceptions of [[δίκαιος]], [[δικαιοσύνη]], [[δικαιόω]], are elucidated [[especially]] by Winzer, De vocabulis [[δίκαιος]], etc., in Ep. ad Romans, Lipsius 1831; Usteri, Paulin. Lehrbegriff, p. 86f edition 4etc.; Neander, Gesch. der Pfianzung as [[above]] [[with]] ii., p. 567ff et passim, edition 3 (Robinson's translation of edition 4, pp. 382ff, 417ff); Baur, Paulus, p. 572ff (Zeller's) edition 2, vol. ii 145-183; English translation, vol. ii, p. 134ff); Rauwenhoff Disquisitio etc., Lugd. Bat. 1852; Lipsius, Die paulin. Rechtfertigungslehre, Lpz. 1853; Schmid, Biblical Theologie des [[NT|N.T.]], p. 562ff edition 2 (p. 558ff edition 4; English translation, p. 495f); Ernesti, Vom Ursprung der Sunde as [[above]] [[with]] i., p. 152ff; Messner, Lehre der Apostel, p. 256ff ([[summary]] by S. R. Asbury in Bib. Sacr. for 1870, p. 140f); Jul. Kostlin in the Jahrbb. [[fur]] deutsche Theol. 1856 fasc. 1, p. 85ff; Wieseler, Commentar u. d. Br. an d. Galater, pp. 176ff ([[see]] in Schaff's Lange's Romans, p. 122 f); Kahnis, Lutherische Dogmatik, Bd. i., p. 592ff; [[Philippi]], Dogmatik, v. 1, p. 208ff; Weiss, Biblical Theol. des [[NT|N.T.]] § 65; Ritschl, Die christl. Lehre v. d. Versohnung u. Rechtf. ii. 318ff; Pfleiderer, Paulinismus, p. 172ff (English translation, vol. i., p. 171ff; [[but]] [[especially]] Dr. James Morison, Critical Exposition of the Third Chapter of the Epistle to the Romans, pp. 163-198. On the patristic [[usage]] [[see]] Reithmayr, Galaterbrief, p. 177f; Cremer, Worterbuch, 4te Aufl., p. 285; Suicer, Thesaurus [[under]] the [[word]]). In classic Greek [[δικαιόω]] (Ionic [[δικαιέω]], [[Herodotus]]) is:<br /><b class="num">1.</b> equivalent to δίκαιον [[νομίζω]], to [[deem]] [[right]] or [[fair]]: τί, [[often]] followed by the infinitive; to [[choose]] [[what]] is [[right]] and [[fair]], [[hence]], [[universally]], to [[choose]], [[desire]], [[decide]]: [[Herodotus]], [[Sophocles]], [[Thucydides]], others.<br /><b class="num">2.</b> [[with]] the accusative of [[person]], τό δίκαιον ποιῶ τινα to do [[one]] [[justice]], in a [[bad]] [[sense]], viz. to [[condemn]], [[punish]], [[one]]: [[Herodotus]], [[Thucydides]], [[Plato]], others; [[hence]], δικαιοῦσθαι, to [[have]] [[justice]] done [[oneself]], to [[suffer]] [[justice]], be treated [[rightly]], opposed to ἀδικεῖσθαι, [[Aristotle]], eth. Nic. 5,9, 11, p. 1136{a}, 18ff (In [[like]] [[manner]] the German rechtfertigen in its [[early]] [[forensic]] [[use]] [[bore]] a [[bad]] [[sense]], viz. to [[try]] [[judicially]] (so for ἀνακρίνειν, [[condemn]]; [[execute]] [[judgment]], [[especially]] [[put]] to [[death]].)

|lsmtext='''δῐκαιόω:''' Ιων. παρατ. [[δικαιεῦν]], μέλ. <i>-ώσω</i> και <i>-ώσομαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἐδικαίωσα</i> — Παθ. αόρ. αʹ <i>ἐδικαιώθην</i> ([[δίκαιος]])·<br /><b class="num">I.</b> [[καθιστώ]] [[κάτι]] σωστό, [[επανορθώνω]], [[διορθώνω]] — Παθ., <i>δικαιωθείς</i>, δοκιμασμένος, ελεγμένος, [[αποδεδειγμένος]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">II.</b> [[θεωρώ]] [[κάτι]] [[δίκαιο]], το [[θεωρώ]] κατάλληλο, έχω την [[αξίωση]], [[απαιτώ]] [[κάτι]] ως [[δίκαιο]], με απαρ., σε Ηρόδ. κ.λπ.· με [[παράλειψη]] απαρ., όπως στο [[οὕτω]] δικαιοῦν (ενν. [[γενέσθαι]]), στον ίδ.· [[συναινώ]], <i>δουλεύειν</i>, στον ίδ.· <i>οὐ δ</i>., [[αρνούμαι]], δεν [[συναινώ]], σε Θουκ.· με αιτ. προσ. και απαρ., [[επιθυμώ]] να κάνει [[κάποιος]] [[κάτι]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">III.</b> [[απονέμω]] [[δικαιοσύνη]] σε κάποιον ή (του) [[δίνω]] δίκιο, [[δικάζω]], [[κρίνω]], δηλ.:<br /><b class="num">1.</b> [[καταδικάζω]], σε Θουκ.· [[κολάζω]], [[τιμωρώ]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> [[αποδίδω]] [[δίκαιο]] σε κάποιον, [[αθωώνω]], σε Καινή Διαθήκη

|mdlsjtxt=[from [[δίκαιος]]<br /><b class="num">I.</b> to set [[right]]: Pass., δικαιωθείς proved, tested, Aesch.<br /><b class="num">II.</b> to [[hold]] or [[deem]] [[right]], [[think]] fit, [[demand]], c. inf., Hdt., etc.; inf. omitted, as [[οὕτω]] δικαιοῦν (''[[sc.]]'' γενέσθαἰ Hdt.:— to [[consent]], δουλεύειν Hdt.; οὐ δ. to [[refuse]], Thuc.:—c. acc. pers. et inf. to [[desire]] one to do, Hdt.<br /><b class="num">III.</b> to do a man [[right]] or [[justice]], to [[judge]], i. e.,<br /><b class="num">1.</b> to [[condemn]], Thuc.: to [[chastise]], [[punish]], Hdt.<br /><b class="num">2.</b> to [[deem]] [[righteous]], [[justify]], NTest.