συστέλλω: Difference between revisions

|Definition=<span class="sense"><span class="bld">A</span> <b class="b2">draw together: shorten sail</b>, συστείλας ἄκροισι χρώμενος τοῖς ἱστίοις <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ra.</span>999</span> (lyr.): Com. metaph., συστείλας γε τοὺς ἀλλᾶντας εἶτ' ἀφήσω κατὰ κῦμ' ἐμαυτὸν οὔριον <span class="bibl">Id.<span class="title">Eq.</span>432</span>; [[draw in]], [[contract]], of the mouth, <span class="bibl">Hp.<span class="title">VM</span>22</span>; <b class="b3">σ. ἑαυτόν</b>, of a snake, <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span> 594a19</span>; σ. καὶ προβάλλειν τὴν γλῶτταν <span class="bibl">Id.<span class="title">PA</span>660a23</span>; <b class="b3">σ. τὸ πρόσωπον</b>, so as to express disgust, <span class="bibl">Luc.<span class="title">DMeretr.</span>13.5</span>; of soldiers, <b class="b3">σ. τινὰς εἰς τὸ τεῖχος, εἴσω τοῦ χάρακος ἑαυτούς</b>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Sull.</span>9</span>, <span class="bibl"><span class="title">Cam.</span>34</span>:— Pass., [[contract oneself]], [[draw in]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">MA</span>701b15</span>, <span class="bibl"><span class="title">Pr.</span>949a17</span>, <span class="bibl">Sor. 1.7</span>; τὸν ἀέρα . . τυποῦσθαι συστελλόμενον ὑπὸ τοῦ ὁρωμένου καὶ τοῦ ὁρῶντος <span class="bibl">Thphr.<span class="title">Sens.</span>50</span>; συνέσταλται . . τὸ θερμόν <span class="bibl">Id.<span class="title">Ign.</span>13</span>; σ. εἰς ὀλίγον <span class="bibl">Plu.<span class="title">Arist.</span>14</span>; εἰς μεῖόν τι <span class="bibl">X.<span class="title">Vect.</span>4.3</span>; <b class="b3">εἰς τρίβωνα ῥᾳδίως συστέλλομαι</b> (cf. infr. ''ΙΙ'') Crates Theb.16; ἐς βραχύ <span class="bibl">Luc.<span class="title">Icar.</span>12</span>; τοῖς ὄγκοις συνεσταλμένοι <span class="bibl">D.S.4.20</span>; <b class="b3">βραχίονας καὶ καρποὺς . . ἐν τοῖς συνεσταλμένοις ἀποδεσμεύειν</b> at the [[narrow parts]], Gal.12.693; <b class="b3">-όμεναι ὥσπερ ὄρνιθες</b> [[gathering together]], Plu.2.565e; cf. [[συνεσταλμένως]]. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[contract]], [[reduce]], τὴν τῶν βασιλέων γένεσιν εἰς τὸ μέτριον <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>691e</span>; <b class="b3">ἁμαρτήματα ὡς εἰς ἐλάχιστα σ</b>. <span class="bibl">D.18.246</span>; σ. ἐπὶ τὸ ταπεινότερον <span class="bibl">Arist.<span class="title">Rh.Al.</span>1423b24</span>; τὰς φυσικὰς λύπας εἰς μικρόν <span class="bibl">Diog.Oen.2</span>; τὴν ῥύσιν <span class="bibl">Sor.2.41</span>; τὰ συσσίτια πρὸς τὸ σωφρονέστερον <span class="bibl">D.C.54.2</span>:—Pass., [[draw cowering together]], συσταλέντες . . σιγῇ καθήμεθ' <span class="bibl">E.<span class="title">IT</span>295</span>; <b class="b3">τῇ διαίτῃ συνεστάλθαι</b> to [[be moderate]], <span class="bibl">Hp.<span class="title">Art.</span>50</span>, cf. <span class="bibl">Phld.<span class="title">Vit.</span>p.22</span> J.; <b class="b3">ξ. ἐς εὐτέλειαν</b> [[retrench]] expenses, <span class="bibl">Th.8.4</span>; ἵνα συνσταλῶσιν αἱ λίαν ἄκαιροι δαπάναι <span class="title">IG</span>22.1329.11, cf. <span class="bibl"><span class="title">PAmh.</span>2.70.3</span> (ii A.D.). </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> [[deprive of all food and drink]], συστέλλειν, εἰ δὲ μὴ ἀντέχοι τις, ἐπ' ὀλιγοσιτίας καὶ ὑδροποσίας τηρεῖν <span class="bibl">Sor.2.15</span>, cf. <span class="bibl">86</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[humble]], [[abase]], τά τοι μέγιστα πολλάκις θεὸς . . συνέστειλεν <span class="bibl">E.<span class="title">Fr.</span>716</span>; <b class="b3">ταπεινοῦντα καὶ σ</b>. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ly.</span>210e</span>; αἱ συμφοραὶ σ. τινάς <span class="bibl">Isoc.8.85</span>; opp. [[ἐξαίρω]], <span class="bibl">Phld.<span class="title">Vit.</span> p.20</span> J.; [[depress]] (opp. [[διαχέω]], [[ἀνίημι]]), διάνοιαν <span class="bibl">Aristid.Quint.2.9</span>, <span class="bibl">10</span>:— Pass., to [[be lowered]] or [[cast down]], συνέσταλμαι κακοῖς <span class="bibl">E.<span class="title">HF</span>1417</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Tr.</span> 108</span> (anap.); [δοῦλοι] σ. τὰς φύσεις Heraclid.Pont. ap. <span class="bibl">Ath.12.512b</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> <b class="b3">σ. λέξιν</b> [[lower]] it, [[make]] it [[mean]], <span class="bibl">Hermog.<span class="title">Id.</span>1.6</span>; [[pronounce]] a syllable [[short]], opp. [[ἐκτείνω]], <span class="bibl">D.H.<span class="title">Comp.</span>14</span> (Pass.); <b class="b3">δίχρονα συνεσταλμένα</b> doubtful vowels [[when shortened]], <span class="bibl">A.D.<span class="title">Pron.</span>11.19</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> [<b class="b3">ὀνόματα] συστέλλεται ἐκ τῆς πολλῆς ποιότητος τῇ παραθέσει τοῦ ἄρθρου</b> [[are reduced]] or [[restricted]] out of their generality, <span class="bibl">Id.<span class="title">Synt.</span>69.4</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[wrap closely up]], [[shroud]], οὐ δάμαρτος ἐν χεροῖν πέπλοις συνεστάλησαν <span class="bibl">E.<span class="title">Tr.</span>378</span>, cf. <span class="bibl">Luc.<span class="title">Im.</span>7</span>:—Med., <b class="b3">ξυστειλάμεναι θαἰμάτια</b> [[wrapping our]] cloaks [[close round us]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ec.</span>99</span>; <b class="b3">συστέλλου σεαυτήν</b> [[gird up your]] loins, [[get ready for action]], ib.<span class="bibl">486</span> (lyr.); [[ξυστᾰλείς]] [[tucked up]], [[ready for action]], <span class="bibl">Id.<span class="title">V.</span>424</span> (troch.), cf. <span class="bibl"><span class="title">Lys.</span>1042</span> (troch.). </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[cloak]], συνέστελλε καὶ συνέκρυπτεν . . τὴν δυσμένειαν <span class="bibl">Plu.<span class="title">Galb.</span>18</span> (unless in signf. <span class="bibl">1.2</span>).</span>

|lsmtext='''συστέλλω:''' μέλ. <i>-στελῶ</i>, παρακ. <i>-έσταλκα</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[σύρω]], [[έλκω]] μαζί, [[συμμαζεύω]]· [[μαζεύω]] τα [[ιστία]], τα πανιά του πλοίου (ενν. τὰ [[ἱστία]]), σε Αριστοφ.· [[συμμαζεύω]], [[συγκεντρώνω]] τους στρατιώτες μέσα σε [[φρούριο]], σε Πλούτ.<br /><b class="num">2.</b> [[συρρικνώνω]], [[σμικρύνω]], [[υποβιβάζω]], [[μειώνω]], [[ελαττώνω]], σε Πλάτ., Δημ. — Παθ., κάμπτομαι, [[σουφρώνω]], [[ζαρώνω]], σε Ευρ.· <i>ξυστέλλεσθαι ἐς εὐτέλειαν</i>, [[περιορίζω]] τις δαπάνες μου, ζω φειδωλά και [[λιτά]], σε Θουκ.<br /><b class="num">3.</b> μεταφ., [[σκύβω]], [[χαμηλώνω]] το [[κεφάλι]], ταπεινώνομαι, εξευτελίζομαι, σε Ισοκρ. — Παθ., σε Ευρ.<br /><b class="num">II.</b> Παθ., επίσης, περιτυλίσσομαι [[σφιχτά]], συσφίγγομαι, περιζώνομαι, στον ίδ.· μτχ. αορ. βʹ <i>συσταλείς</i>, αυτός που έχει ζωστεί, που είναι δηλ. [[έτοιμος]] για [[δράση]], σε Αριστοφ.

|elrutext='''συστέλλω:''' (aor. [[συνέστειλα]], pf. συνέσταλκα; pass.: aor. 2 συνεστάλην, pf. συνέσταλμαι)<br /><b class="num">1)</b> [[стягивать]], [[сокращать]], [[убавлять]] (τὰ [[ἱστία]] Arph.): ἐς βραχὺ [[συνεσταλμένος]] Luc. сильно уменьшенный; ὡς εἰς ἐλάχιστα συστεῖλαι Dem. свести к минимуму; σ. εἰς τὸ [[μέτριον]] Plat. вводить в рамки, умерять; ὁ καιρὸς [[συνεσταλμένος]] τὸ [[λοιπόν]] ἐστι NT времени осталось немного; ξυστέλλεσθαι ἐς εὐτέλειαν Thuc. ограничивать свои расходы самым необходимым;<br /><b class="num">2)</b> [[морщить]], [[кривить]] (τὸ [[πρόσωπον]] Luc.);<br /><b class="num">3)</b> [[оттеснять]], [[отгонять]], [[припирать]] (τοὺς πολεμίους εἰς τὸ [[τεῖχος]] Plut.): σ. ἑαυτοὺς [[εἴσω]] τοῦ χάρακος Plut. отходить за вал; συσταλέντες Eur. прижавшись друг к другу;<br /><b class="num">4)</b> [[принижать]], [[унижать]], [[смирять]] (τινά Eur., Isocr.): [[ὄγκος]] συστελλόμενος Eur. померкшее величие; συστείλασθαι κακοῖς Eur. пасть духом под ударами несчастий; συσταλῆναι Polyb. быть подавленным, приуныть;<br /><b class="num">5)</b> [[обтягивать]], [[опоясывать]], [[обертывать]] (τινὰ πέπλοις Eur.): συστείλασθαι [[θαἰμάτια]] Arph. завернуться в свои одежды; συσταλείς Arph. препоясавшись, т. е. подготовившись;<br /><b class="num">6)</b> (о покойнике), [[обряжать]] (τινά NT);<br /><b class="num">7)</b> [[подавлять]], [[скрывать]] (τὴν δυσμένειαν Plut.);<br /><b class="num">8)</b> грам. (о слоге) делать кратким, сокращать.

|elnltext=συ-στέλλω, Att. ook ξυστελλω bij elkaar trekken samentrekken:. σ. τὸ πρόσωπον zijn gezicht vertrekken (van afkeer) Luc. 80.13.5. overdr. kleiner maken, inbinden, beperken:; ὡς εἰς ἐλάχιστα συστεῖλαι tot een minimum beperken Dem. 18.246; ook med..; καὶ τἆλλα … ξυστελλόμενοι ἐς εὐτέλειαν terwijl ze ook de andere (uitgaven) beperkten met het oog op bezuiniging Thuc. 8.4; van personen klein maken, vernederen. marit. (de zeilen) innemen of reven, abs.:; συστείλας ἄκροισι χρώμενος τοῖς ἱστίοις met de zeilen gereefd en gebruik makend van (alleen) de toppen van de zeilen Aristoph. Ran. 999; overdr. van worsten. Aristoph. Eq. 432. milit. terugdringen, doen terugtrekken (in een beperktere ruimte), m. n..; σ. ἑαυτούς zich terugtrekken Plut.; pass. teruggedrongen worden, zich terugtrekken. m. b.t. kleding inwikkelen: pass..; οὐ δάμαρτος ἐν χεροῖν πέπλοις συνεστάλησαν niet zijn zij door de handen van hun echtgenotes in peploi gewikkeld Eur. Tr. 378; med. strak omslaan:. λήσομεν ξυστειλάμεναι θαἰμάτια (als) men niet zal doorhebben dat we onze mantels strak hebben omgeslagen Aristoph. Eccl. 99. pass. ook intrans. dicht op elkaar gaan staan, dicht bij elkaar komen:. συσταλέντες … σιγῇ καθήμεθα wij kropen bij elkaar en bleven stil zitten Eur. IT 295. milit. de gelederen sluiten:. ξυσταλείς in het gelid Aristoph. Ve. 424.