εὐθύς: Difference between revisions

|Definition=εῖα, ύ, Ion. and Ep. [[ἰθύς]] ([[quod vide|q.v.]]: so always in Hom.and Hdt.), <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[straight]], [[direct]], whether vertically or horizontally, opp. [[σκολιός]], [[καμπύλος]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Tht.</span>194b</span>, <span class="bibl"><span class="title">R.</span>602c</span>, etc.; <b class="b3">κατὰ τὸ εὐθὺ ἑστάναι</b> stands still with reference to [[the vertical]], of a spinning top, ib.<span class="bibl">436e</span>; <b class="b3">εὐ. πλόος, ὁδοί</b>, <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>6.103</span>, <span class="bibl"><span class="title">N.</span>1.25</span>, etc.; εὐθυτέρα ὁδός <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>1.3.4</span>; ὁδοὺς εὐθείας ἔτεμε <span class="bibl">Th.2.100</span>; ῥόμβος ἀκόντων <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>13.93</span>; [[εὐθείᾳ]] (sc. [[ὁδῷ]]) [[by the straight road]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>716a</span>; εὐθεῖαν ἕρπε <span class="bibl">A.<span class="title">Fr.</span>195</span>; <b class="b3">τὴν εὐ</b>. <span class="bibl">E.<span class="title">Med.</span>384</span>; ἐπ' εὐθείας <span class="bibl">D.S.19.38</span>, Ascl.<span class="title">Tact.</span>2.6, <span class="bibl">Plot.2.1.8</span>; so also εἰς τὸ εὐ.βλέπειν <span class="bibl">X.<span class="title">Eq.</span>7.17</span>, etc.; <b class="b3">πλήρης τοῦ εὐθέος</b> tired [[of going straight forward]], ib.<span class="bibl">14</span>; <b class="b3">ἡ ἐς τὸ εὐ. τῆς ῥητορικῆς ὁδός</b> the [[direct]] road to... <span class="bibl">Luc.<span class="title">Rh.Pr.</span> 10</span>; <b class="b3">κατ' εὐθύ</b> on [[level ground]], <span class="bibl">LXX <span class="title">3 Ki.</span>21.23</span>; but <b class="b3">ἡ κατ' εὐ. τάσις</b> [[in the direct line]], <span class="bibl">Apollon.Cit.2</span>; [[on the same side]], Gal.8.62; also, opp. <b class="b3">εἰς τὸ ἐντός</b>, <span class="bibl">Plot.6.7.14</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> in moral sense, [[straightforward]], [[frank]], of persons, εὐθὺν χρὴ τὸν ἑταῖρον ἔμμεν καὶ μὴ σκολιὰ φρονεῖν <span class="title">Scol.</span> 16; κοινᾶνι παρ' εὐθυτάτῳ <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>3.28</span>; ῥῆτραι <span class="bibl">Tyrt.4.6</span>; τόλμα <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span> 13.12</span>; δίκα <span class="bibl">Id.<span class="title">N.</span>10.12</span>; κρῖνε δ' εὐθεῖαν δίκην <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>433</span>, cf. Ἀρχ. Ἐφ. <span class="bibl">1911.134</span> (Gonni); ὁ εὐθὺς λόγος <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>492</span>; τὸ εὐ. τε καὶ τὸ ἐλεύθερον <span class="bibl">Pl.<span class="title">Tht.</span>173a</span>; <b class="b3">ἀπὸ τοῦ εὐθέος λέγειν</b> to speak [[straight out]], <span class="bibl">Th.3.43</span>; <b class="b3">ἐκ τοῦ εὐ. ὑπουργεῖν</b> [[outright]], [[openly]], [[without reserve]], <span class="bibl">Id.1.34</span>; <b class="b3">ἐκ τοῦ εὐ</b>., opp. <b class="b3">δι' αἰνιγμάτων</b>, <span class="bibl">Paus.8.8.3</span>: in fem., τὴν εὐθεῖάν τινι συνειπεῖν <span class="bibl">Plu.<span class="title">Cic.</span>7</span>; ἁπλῶς καὶ δι' εὐθείας Id.2.408e; <b class="b3">ἀπ' εὐθείας</b> ib.57a, <span class="bibl"><span class="title">Fab.</span>3</span>; <b class="b3">κατ' εὐθεῖαν</b> [[by direct reasoning]], <span class="bibl">Dam.<span class="title">Pr.</span>432</span>; <b class="b3">μηδὲν ἐξ εὐθείας παρέχει</b> (an amulet) does no good [[directly]], <span class="bibl">Sor.2.42</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[εὐθεῖα]], ἡ, as [[substantive]], </span><span class="sense"><span class="bld">a</span> (sc. [[γραμμή]]) [[straight line]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">APr.</span>49b35</span>, al., <span class="bibl">Euc. 1</span> <span class="title">Def.</span>7, al.; <b class="b3">ἐπ' εὐθείας εἶναι</b> lie in a [[straight line]], <span class="bibl">Archim.<span class="title">Con.Sph.</span>7</span>, al.; <b class="b3">ἐπὶ τὴν αὐτὴν εὐ., ἐπὶ τῆς αὐτῆς εὐ. ἐκτείνειν</b>, in the same [[line]], <span class="bibl">Plb. 3.113.2</span>,<span class="bibl">3</span>; <b class="b3">ἐπὶ μίαν εὐ</b>. ib.<span class="bibl">8</span>: Comp., εὐθυτέρα ἡ γραμμὴ γίνεται <span class="bibl">Arist. <span class="title">Mech.</span>855a24</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> (sc. [[πτῶσις]]) [[nominative case]], <span class="bibl">D.T.636.5</span>, <span class="bibl">A.D. <span class="title">Pron.</span>6.11</span>, etc.; <b class="b3">κατ' εὐθύ</b> in [[the nominative]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">SE</span>182a3</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">B</span> as adverb, εὐθύς and εὐθύ, the former prop. of [[time]], the latter of [[place]], Phryn.119, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">I</span> εὐθύ, of [[place]], [[straight]], usually of motion or direction, εὐθὺ Πύλονδε [[straight to]]…, h.Merc.342; εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰ λέχη <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>1242</span>; <b class="b3">εὐ. [τὴν ἐπὶ] Βαβυλῶνος</b> [[straight towards]]... <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>5.2.37</span>: and so c. gen., <b class="b3">εὐ. τῶν κυρηβίων, εὐθὺ Πελλήνης</b>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>254</span>, <span class="bibl"><span class="title">Av.</span>1421</span>; εὐ.τοῦ Διός <span class="bibl">Id.<span class="title">Pax</span>68</span>; εὐ. τοὐρόφου <span class="bibl">Eup.47</span>; εὐ. τῆς σωτηρίας <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pax</span>301</span>, cf. <span class="bibl">Th.8.88</span>, etc.; <b class="b3">ἀποθανούμενος ᾔει εὐ. τοῦ δαιμονίου</b> [[in opposition to]]... <span class="bibl">Pl.<span class="title">Thg.</span>129a</span> ([[si vera lectio|s.v.l.]]); cf. [[ἰθύς]]. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> <b class="b3">νῆσον οἰκεῖ εὐθὺ Ἴστρου</b> [[opposite]]... <span class="bibl">Max.Tyr.15.7</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> = [[ἁπλῶς]], [[simply]], καλεῖν <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>3.8.2</span>, cf. <span class="bibl">9.13.2</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> rarely of [[time]], <span class="bibl">Philoch.144</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Rh.</span>1414b25</span>, <span class="bibl"><span class="title">UPZ</span>77.27</span> (ii B.C.), <span class="bibl"><span class="title">PGrenf.</span>1.1.24</span> (ii B.C.), Aristeas <span class="bibl">24</span>, <span class="bibl">Luc.<span class="title">Nav.</span>22</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> εὐθύς, </span><span class="sense"><span class="bld">1</span> of [[time]], [[straightway]], [[forthwith]], <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>8.41</span>; ὁ δ' εὐ. ὡς ἤκουσε <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>361</span>; ὁ δ' εὐ. ἐξῴμωξεν <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>317</span>; τὸ μὲν εὐ. τὸ δὲ καὶ διανοούμενον <span class="bibl">Th.1.1</span>, cf. <span class="bibl">5.3</span>, <span class="bibl">7.77</span>; joined with other adverbial words, τάχα δ' εὐ. ἰών <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>4.83</span>; εὐ. κατὰ τάχος <span class="bibl">Th.6.101</span>; <b class="b3">εὐ. παραχρῆμα</b> (v. sub [[παραχρῆμα]]) ; εὐ. ἀπ' αρχῆς <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pax</span>84</span> (anap.); εὐ. ἐξ ἀρχῆς <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>7.2.16</span>; <b class="b3">ἐξ ἀρχῆς εὐ</b>. <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1287b10</span>; εὐ. κατ' ἀρχάς <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>24b</span>; ἀφ' ἑσπέρας εὐ. ἤδη <span class="bibl">Luc. <span class="title">Gall.</span>1</span>; <b class="b3">εὐ. ἐκ νέου, ἐκ παιδός</b>, [[even]] from one's youth, <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>485d</span>, <span class="bibl">519a</span>; εὐ. ἐκ παιδίου <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>1.6.20</span>: with a part., εὐ. νέοι ὄντες <span class="bibl">Th.2.39</span>; εὐ. ἥκων <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>4.7.2</span>; εὐ. ἀπεκτονώς <span class="bibl">D.23.127</span>; <b class="b3">τοῦ θέρους εὐ. ἀρχομένου</b> [[just]] at the beginning of summer, <span class="bibl">Th.2.47</span>; <b class="b3">ἀρξάμενος εὐ. καθισταμένου [τοῦ πολέμου</b>] from the [[very]] beginning of the war, <span class="bibl">Id.1.1</span>; <b class="b3">εὐ. ἀποβεβηκότι</b> [[immediately]] on disembarking, <span class="bibl">Id.4.43</span>; <b class="b3">εὐ. γενομένοις</b> at [[the moment of]] birth, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Tht.</span>186b</span>: metaph., [[at once]], [[naturally]], <b class="b3">ὑπάρχει εὐθὺς γένη ἔχον τὸ ὄν</b> Being falls [[at once]] into genera, <span class="bibl">Arist. <span class="title">Metaph.</span>1004a5</span>, cf.<span class="bibl"><span class="title">Po.</span>1452a14</span>: with Subst., ἡ τῶν Ἰταλιωτῶν εὐθὺς φυγή <span class="bibl">Hdn.8.1.5</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> less freq. in a local relation, <b class="b3">ὑπὲρ τῆς πόλεως εὐ</b>. [[just]] above the city, <span class="bibl">Th.6.96</span>; <b class="b3">παρ' αὐτὴν εὐ. ὁ ἔσπλους ἐστίν</b> [[directly]] past it (the mole), <span class="bibl">Id.8.90</span>; <b class="b3">ἐγγύτατα τούτου εὐ. ἐχομένη</b> [[immediately]] adjoining this, ibid., cf. <span class="bibl">Theoc.25.23</span>; <b class="b3">εὐ. ἐπὶ τὴν γέφυραν</b> Foed. ap. <span class="bibl">Th.4.118</span>, cf. <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>7.2.1</span>,<span class="bibl">2</span>, <span class="bibl">2.4.24</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ages.</span>1.29</span>; <b class="b3">τὴν εὐ. Ἄργους κἀπιδαυρίας ὁδόν</b> the road [[leading straight to]] Argos, <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>1197</span> (condemned by Phot.); εὐ. Λυκείου <span class="bibl">Pherecr.110</span>, cf. <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>498a32</span>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> of Manner, [[directly]], [[simply]], [[varia lectio|v.l.]] in <span class="bibl">Pl.<span class="title">Men.</span>100a</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> like [[αὐτίκα]] ''ΙΙ'': [[for instance]], [[to take the first example that occurs]], ὥσπερ ζῷον εὐθύς <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1277a6</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Cael.</span>284b10</span>, etc.; οἷον εὐθύς <span class="bibl">Cleom. 1.1</span>, <span class="bibl">D.Chr.11.145</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">C</span> regul. Adv. εὐθέως, used just as [[εὐθύς]], <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>31</span>, <span class="bibl"><span class="title">OC</span>994</span>, <span class="bibl">E. <span class="title">Fr.</span>31</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phd.</span>63a</span>, etc.; <b class="b3">αἰσθόμενος εὐθέως</b> [[as soon as]] he perceived, <span class="bibl">Lys.3.11</span>; ἐπεὶ εὐθέως ᾔσθοντο <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>3.2.4</span>; εὐθέως παραχρῆμα <span class="bibl">Antipho 1.20</span>, <span class="bibl">D.52.6</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> = [[εὐθύς]] <span class="bibl">B. 11.4</span>, <b class="b3">οἷον εὐθέως</b> as [[for example]], <span class="bibl">Plb.6.52.1</span>,<span class="bibl">12.5.6</span> (dub. sens. in <span class="bibl">Hp.<span class="title">Art.</span>55</span>); so [[εὐ]]. alone, <span class="bibl">Ph.2.589</span>. ([[εὐθέως]] is the commoner form in later Greek, <span class="bibl"><span class="title">PCair.Zen.</span>34.17</span> (iii B.C.), etc.)</span>

|lstext='''εὐθύς''': εῖα, ύ, Ἰων. καὶ Ἐπικ. ἰθὺς (ὡς ἀείποτε ἐν Ἰλ. Ὀδ. καὶ Ἡρόδ.), ἴδε ἐν λέξ. [[ἰθύς]]. Εὐθύς, [[ἴσος]], [[εἴτε]] καθέτως, [[εἴτε]] ὀριζοντίως, ἀντίθ. τῷ [[σκολιός]] ἢ [[καμπύλος]], Πλάτ. κλ. εὐθ. [[πλόος]], ὁδὸς Πινδ. Ο. 6. 177, Ν. 1. 36. καὶ Ἀττ.· εὐθυτέρα ὁδὸς Ξεν. Κύρ. 1.3, 4· ὁδοὺς εὐθείας τέμνειν Θουκ. 2. 100· [[ῥόμβος]] ἀκόντων Πινδ. Ο. 13. 134· εὐθεία (δηλ. ὁδῷ), διὰ τῆς εὐθείας ὁδοῦ, Πλάτ. Νόμ. 716Α· εὐθεῖαν ἕρπε Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 195· τὴν εὐθεῖαν Εὐρ. Μήδ. 384· ἐπ’ εὐθείας Διόδ. 19. 38· ἴδε κάτωτ. 2 καὶ 3· οὕτω καί, εἰς τὸ εὐθὺ βλέπειν Ξεν. Ἱππ. 7. 17, κτλ.· τοῦ εὐθέος [[πλήρης]], κεκορεσμένος, βεβαρημένος ἀπὸ τοῦ νὰ πορεύηται τὴν εὐθεῖαν ὁδόν, [[αὐτόθι]] 14· ἡ ἐς τὸ εὐθὺ τῆς ῥητορικῆς ὁδός, ἡ [[εὐθεῖα]] ὁδὸς πρὸς..., Λουκ. Ρητ. Διδάσκ. 10. 2) ἐπὶ ἠθικῆς ἐννοίας, [[εὐθύς]], [[σαφής]], [[δίκαιος]], ῥῆτραι Τυρταῖος 2. 8· [[τόλμα]] Πινδ. Ο. 13. 15· [[δίκη]] ὁ αὐτ. Ν. 10. 22· κρῖνε δ’ εὐθεῖαν δίκην (ἴδε [[εὐθυδικία]] καὶ πρβλ. [[εὐθύνω]] ΙΙ) Αἰσχύλ. Εὐμ. 433· εὐθ. [[ἑταῖρος]] Σκόλ. Ἑλλ. 15. Bgk. ὁ εὐθὺς [[λόγος]] Εὐρ. Ἱππ. 492, πρβλ. Πινδ. Π. 3. 50· τὸ εὐθύ τε καὶ τὸ ἐλεύθερον Πλάτ. Θεαίτ. 173Α· ἀπὸ τοῦ εὐθέος λέγειν, λέγειν [[παρρησία]], φανερῶς, κατ’ εὐθεῖαν, ἀπροκαλύπτως, Θουκ. 3. 43· ἐκ τοῦ εὐθέος ὑπουργεῖν, φανερῶς, [[ἄνευ]] ἐπιφυλάξεως, ὁ αὐτ. 1. 34· καὶ ἐν τῷ θηλ., [[ἁπλῶς]] καὶ δι’ εὐθείας Πλούτ. 2. 408Ε· ἀπ’ εὐθείας [[αὐτόθι]] 57Α, ἐν Φαβ. 3. 3) ἡ [[εὐθεῖα]], ὡς οὐσιαστ., α) (ἐξυπακ. [[γραμμή]]), [[εὐθεῖα]] [[γραμμή]], Ἀριστ. π. Οὐρ. 2. 4, 2, Εὐκλείδ.· ἐπὶ τὴν αὐτὴν εὐθεῖαν, ἐπὶ τῆς αὐτῆς εὐθείας Πολύβ. 3. 113, 2 καὶ 3· ἐπὶ μίαν εὐθεῖαν [[αὐτόθι]] 8. β) (ἐξυπακ. [[πτῶσις]]) ἡ ὀνομαστ. Λατ. casus rectus, Διονύσ. Θρ. 632. 10, 635. 5, Δρακ. 18. 5, Ἀπολλ. Δυσκ. π. Ἀντων. 268C, 289Β, κτλ. Β. Ὡς Ἐπίρρ., εὐθὺς καὶ εὐθύ, ὧν τὸ μὲν πρῶτον [[κυρίως]] ἐπὶ χρόνου, τὸ δὲ δεύτερον ἐπὶ τόπου. Ι. εὐθύ, ἐπὶ τόπου, κατ’ εὐθεῖαν, εὐθὺ Πύλονδ’ ἐλάων Ὁμ. Ὕμν. εἰς Ἑρμ. 342· ἵετ’ εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰ λέχη Σοφ. Ο. Τ. 1242· εὐθὺ ἐπὶ Βαβυλῶνος, κατ’ εὐθεῖαν πρὸς..., Ξεν. Κύρ. 5. 2, 37· καὶ οὕτω μετὰ γεν., εὐθὺ τῶν κυρηβίων. εὐθὺ Πελλήνης Ἀριστοφ. Ἱππ. 254, Ὄρν. 1421· εὐθὺ τοῦ Διὸς ὁ αὐτ. ἐν Εἰρ. 68, 77, πρβλ. 819· εὐθὺ τῆς σωτηρίας [[αὐτόθι]] 301. πρβλ. Εὐριπ. Ἱππ. 1197, Θουκ. 8. 88, κτλ.· ἴδε [[ἰθύς]]. 2) = [[ἁπλῶς]], Θεοφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 3. 8, 2, πρβλ. 9. 13, 2. 3) ἐνώπιον τινος, τοῦ δαιμονίου Πλάτ. Θεάγ. 129Α. ΙΙ. [[εὐθύς]], 1) ἐπὶ χρόνου, ὡς καὶ νῦν, [[εὐθύς]], ἀμέσως, ἐν τῷ ἅμα, Πινδ. Ο. 8. 54· ὁ δ’ εὐθὺς ὡς ἤκουσε Αἰσχυλ. Πέρσ. 361· ὁ δ’ εὐθὺς ἐξῴμωξεν Σοφ. Αἴ. 317· τὸ μὲν [[εὐθύς]], τὸ δὲ καὶ διανοούμενον Θουκ. 1. 1, πρβλ. 5. 3., 7. 77· συνδυαζόμενον μετ’ ἄλλων ἐπιρρηματικῶν λέξεων, [[τάχα]] δ’ εὐθὺς ἰών Πινδ. Π. 4. 147· εὐθὺς κατὰ [[τάχος]] Θουκ. 6. 101· εὐθὺς [[παραχρῆμα]] (ἴδε ἐν λ. [[παραχρῆμα]])· εὐθὺς ἀπ’ ἀρχῆς Ἀριστοφ. Εἰρ. 84· εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς Ξεν. Κύρ. 7. 2, 16· ἐξ ἀρχῆς εὐθὺς Ἀριστ. Πολιτικ. 3. 16. 9· εὐθὺς κατ’ ἀρχάς Πλάτ. Τίμ. 24C· ἀφ’ ἑσπέρας εὐθὺς ἤδη Λουκ. Ὄνειρος ἢ Ἀλεκτρ. 1· εὐθὺς ἐκ νέου, ἐκ παιδός, ἔτι ἐκ παιδικῆς ἡλικίας, Πλάτ. Πολ. 485D, 519Λ· εὐθὺς ἐκ παιδίου Ξεν. Κύρ. 1. 6, 20 (ἴδε ἐν λ. [[παῖς]] ΙΙ)· μετὰ μετοχ., εὐθὺς νέοι ὄντες Θουκ. 2. 39· τοῦ θέρους εὐθὺς ἀρχομένου, ἀμέσως κατὰ τὴν ἀρχὴν τοῦ θέρους, [[αὐτόθι]] 47· ἀρξάμενος εὐθὺς καθισταμένου τοῦ πολέμου, ἀπ’ αὐτῆς τῆς ἀρχῆς τοῦ πολέμου, ὁ αὐτ. 1. 1· εὐθὺς ἀποβεβηκότι, ἀμέσως κατὰ τὴν ἀπόβασιν [[αὐτοῦ]], ὁ αὐτ. 4. 43· εὐθὺς γενομένοις, κατὰ τὴν στιγμὴν τῆς γεννήσεως αὐτῶν, Πλάτ. Θεαίτ. 186Β. 2) σπανίως, ὡς τὸ εὐθύ, ἐπὶ τοπικῆς ἐννοίας. [[ὑπὲρ]] τῆς πόλεως [[εὐθύς]], κατ’ εὐθεῖαν [[ὑπεράνω]] τῆς πόλεως, Θουκ. 6. 96· τούτου εὐθὺς ἐχομένη, ἀμέσως πλησίον [[αὐτοῦ]], ὁ αὐτ. 8. 90, πρβλ. Θεόκρ. 25. 23· εὐθὺς ἐπὶ τὴν γέφυραν, Σπονδ. παρὰ Θουκ. 4. 118· τήν εὐθὺς Ἄργους καπηδαυρίας ὁδόν, τὴν ὁδὸν τὴν ἄγουσαν κατ’ εὐθεῖαν πρὸς τὸ Ἄργος, καί..., Εὐρ. Ἱππ. 1197 ([[φράσις]] ἣν ὁ Φώτ. σημειοῦται ὡς πλημμελῆ, ἴδε Δινδ. ἐν τόπῳ)· εὐθὺς Λυκείου Φερεκρ. ἐν «Μεταλλεῦσιν» 4: - ἀλλ’ ἡ [[χρῆσις]] αὕτη τοῦ εὐθὺς ἀντὶ τοῦ εὐθὺ κατέστη κοινοτέρα παρὰ μεταγεν., ὡς παρ’ Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 2. 1, 14., 2. 17, 6 καὶ 7., 4. 3, 5. 3) ἐπὶ τρόπου, κατ’ εὐθεῖαν, [[ἁπλῶς]], Πλατ. Μένων 100Α: φυσικῶς, ἀναντιρρήτως, φανερῶς, Ἀριστ. Μετὰ τὰ Φυσ. 3. 2, 10, κ. ἀλλ.· [[ὡσαύτως]] ὡς τὸ [[αὐτίκα]] (ΙΙ)· παραδείγματος [[χάριν]], ἐπὶ τῷ πρώτῳ τυχόντι παραδείγματι, [[ὥσπερ]] [[ζῷον]] εὐθὺς ὁ αὐτ. Πολιτικ. 3. 4, 6, πρβλ. 8, π. Οὐρ. 2. 2, 1, κ. ἀλλ. - Ἴδε Κόντου Γλωσσ. Παρατηρ. σ. 167, 169. Γ. [[εὐθέως]], Ἐπιρρ. ἐν χρήσει ἀκριβῶς ὡς τὸ Ἐπιρρ... [[εὐθύς]], Σοφ. Αἴ. 31, Ο. Κ. 994, Εὐρ. Ἀποσπ. 31, Πλάτ. Φαίδων 63Α, κτλ.· αἰσθόμενος [[εὐθέως]], εὐθὺς ὡς ἐνόησε, Λυσ. 97. 22· [[ἐπεὶ]] [[εὐθέως]], εὐθὺς ὡς, Ξεν. Ἑλλ. 3. 2, 4· [[εὐθέως]] [[παραχρῆμα]] Ἀντιφῶν 113, 30, Δημ. 1237. 21· ἴδε ἀνωτ. Β. Ι. 2) ἀμέσως, κατ’ εὐθεῖαν, Διον. Ἁλ. π. Συνθ. 3. 14. 3) ὡς τὸ εὐθὺς Β. ΙΙ. 3, [[οἷον]] [[εὐθέως]], ὡς παραδείγματος [[χάριν]], Πολύβ. 6. 52. 1... 12. 5, 6.

|mltxt=-εία, -ύ (ΑΜ [[εὐθύς]], -εῑα, -ύ, Α ιων. και επικ. τ. [[ἰθύς]])<br /><b>1.</b> αυτός που έχει τη [[διεύθυνση]] της ευθείας γραμμής, αυτός που δεν λυγίζει [[ούτε]] αλλάζει [[κατεύθυνση]] (α. «[[ευθύς]] [[οδός]]» β. «εὐθὺν δὲ πλόον καμάτων ἐκτὸς ἐόντα δίδοι», <b>Πίνδ.</b>)<br /><b>2.</b> (με ηθ. [[έννοια]]) [[δίκαιος]], [[έντιμος]], [[ειλικρινής]]<br /><b>3.</b> <b>το θηλ. ως ουσ.</b> <i>ἡ εὐθεῑα</i><br />α) (ενν. [[οδός]]) [[ίσιος]] [[δρόμος]] («παρεξέκλινα μικρὸν ἐκ τῆς εὐθείας», Πρόδρ.)<br />β) (ενν. [[γραμμή]]) [[ίσια]] [[γραμμή]] («ἐπ' εὐθείας [[εἶναι]]», Αρχιμ.)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> «κατ' ευθείαν» και απλοπ. τ. «[[κατευθείαν]]» ως επίρρ.<br />α) (για [[πορεία]] ή πλου) [[χωρίς]] ενδιάμεση [[στάθμευση]]<br />β) (για [[ενέργεια]] ή λόγο) [[αμέσως]], [[χωρίς]] περιστροφές<br />γ) [[χωρίς]] [[παρέκκλιση]], [[χωρίς]] [[παράκαμψη]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>φρ.</b> «κατ᾿ εὐθεῑαν» — με άμεσο συλλογισμό<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>το θηλ. ως ουσ.</b> <i>ἡ εὐθεῑα</i> (ενν. [[πτῶσις]])<br />η ονομαστική [[πτώση]]<br /><b>2.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> τὸ [[εὐθύ]]<br />α) η ονομαστική [[πτώση]]<br />β) η [[κατευθείαν]] [[διεύθυνση]] («κατ᾿ [[εὐθύ]]», «εἰς τὸ [[εὐθύ]]»)<br />γ) η [[πορεία]] σε [[ευθεία]] οδό<br />δ) η [[ευθύτητα]] του χαρακτήρα<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «ἐπ' εὐθείας εἶμαι» — βρίσκομαι σε [[ευθεία]] [[γραμμή]]<br />β) «ἐξ εὐθείας [[παρέχω]]» — [[επιδρώ]] [[αμέσως]]<br />γ) «κατὰ τὸ εὐθὺ ἵσταμαι» — [[στέκομαι]] όρθιος<br />δ) «κατ' [[εὐθύ]]» — σε ισόπεδο [[έδαφος]]<br />ε) «τοῦ εὐθέος [[πλήρης]]» — έχοντας κουραστεί να πορεύεται την [[ευθεία]] οδό<br />στ) «ἀπὸ τοῦ εὐθέος [[λέγω]]» — [[μιλώ]] με [[παρρησία]]<br />ζ) «ἐκ τοῦ εὐθέος ὑπουργῶ» — [[φανερά]], [[χωρίς]] [[επιφύλαξη]] [[προσφέρω]] υπηρεσίες. Επίρρ. Ι. [[ευθέως]] (ΑΜ [[εὐθέως]])<br /><b>1.</b> [[αμέσως]], [[ταχέως]] («εὐθίως δ' ἐγὼ κατ' [[ἴχνος]] [[ᾄσσω]]», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>2.</b> [[κατευθείαν]], ολόισια<br />II. [[ευθύς]] και [[ευτύς]] (ΑΜ [[εὐθύς]], Μ και εὐτύς)<br /><b>1.</b> ([[χρονικό]]) [[αμέσως]], [[χωρίς]] [[αναβολή]]<br /><b>2.</b> (με το ως) [[ευθύς]] ως</i><br />[[αμέσως]] [[μόλις]]<br /><b>μσν.</b><br />[[κατωτέρω]], [[εφεξής]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (σε συνδυασμό με επιρρηματικές λέξεις) για [[δήλωση]] της άμεσης [[χρονικής]] ακολουθίας («εὐθὺς ἔτι [[βρέφος]]», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> (σπάν. τοπικό) [[κατευθείαν]] («τὴν δ' εὐθὺς Ἄργους κἀπιδαυρίας ὁδόν» — την οδό που οδηγεί [[κατευθείαν]] στο Άργος, <b>Ευρ.</b>)<br /><b>3.</b> ([[τροπικό]]) [[απλώς]]<br /><b>4.</b> παραδείγματος [[χάριν]], για [[παράδειγμα]] («[[ὥσπερ]] [[ζῶον]] [[εὐθύς]]», <b>Αριστοτ.</b>)<br />III. [[εὐθύ]] (ΑΜ)<br /><b>1.</b> (τοπικό) σε [[ευθεία]] [[γραμμή]], [[κατευθείαν]] («εὐθὺ πρὸς τὰ νυφικὰ λέχη», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>2.</b> [[απέναντι]] ακριβώς<br /><b>3.</b> [[απλώς]]<br /><b>4.</b> ([[χρονικό]]) [[αμέσως]], στη [[στιγμή]] («εὐθὺ τοῦτο κατάδηλον ἐγένετο», Τζέτζ.).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. δεν έχει αντίστοιχους τ. σε άλλες ΙΕ γλώσσες και πιθ. αποτελεί [[προϊόν]] συμφυρμού του τ. [[είθαρ]] («[[αμέσως]], [[ευθέως]]») με τον ομηρ. -ιων. τ. [[ιθύς]] («[[ευθύς]]»). Ήτοι το <i>ευ</i>- του τ. [[ευθύς]] φαίνεται πως προέκυψε από συμφυρμό του <i>ει</i>- του [[είθαρ]] [[προς]] το -<i>υ</i>- του [[ιθύς]]. Σύμφωνα με [[άλλη]] [[άποψη]], ο τ. δημιουργήθηκε από το [[ιθύς]] με την [[επίδραση]] του επιρρ. <i>εν</i>.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[ευθέως]], [[ευθύνω]], <i>ευθύτης</i><br /><b>αρχ.</b><br />[[ευθυντός]]<br /><b>μσν.</b><br />[[εύθειος]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br />[[ευθειάζω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[ευθειακός]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) <b>βλ. λ.</b> <i>ευθυ</i>-. (Β' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[μεσευθύς]].

|etymtx=-εῖα</b>, <b class="b3">-ύ<br />Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[straight]], also metaph. [[just]]; [[εὐθύς]], <b class="b3">-ύ</b> also adv. (beside [[εὐθέως]]) [[straightway]], [[directly]] of place and time (Pi., att.; vgl. Schwyzer 620f.).<br />Compounds: Very often as 1. member, e. g. in <b class="b3">εὐθυ-ωρία</b>, s. v.<br />Derivatives: [[εὐθύτης]] [[straightness]] (Arist.) and the denomin. [[εὐθύνω]] [[make straight]], [[direct]], [[steer]], [[chastise]], [[punish]] (Pi., att.; Schwyzer 733) with several derivv.: [[εὔθυνσις]] [[make straight]] (Arist.), [[εὐθυσμός]] <b class="b2">id.</b> (Ph.); [[εὐθυντήρ]] [[steerer]], [[chastiser]] (Thgn., A., Man.) with [[εὐθυντήριος]] [[making straight]], [[steering]] (A. Pers. 764), [[εὐθυντηρία]] f. [[the part of a ship where the rudder was fixed]] (E. IT 1356), [[base-wall]], [[base]] (inscr.), <b class="b3">-ιαῖος</b> (Didyma); [[εὐθυντής]] = [[εὔθυνος]] (Pl. Lg. 945b, c), <b class="b3">-τικός</b> (Arist., D. H.). - More usual are the postverbal expressions [[εὔθυνος]] m. [[revisor of the state]] (Pl., Arist., inscr. since Va etc.), also [[judge]], [[chastiser]] in gen. (A., E.); [[εὔθυνα]] f. [[public responsibility]], [[revision]] (Att.; cf. Solmsen Wortforsch. 256, Schwyzer 421 A. 3).<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: No agreement outside Greek. It may have taken the place of [[ἰθὺς]]. Perh. cross of [[εἶθαρ]] and [[ἰθύς]] (s. vv.) with assimilation [[ει]]: [[υ]] > [[ευ]]: [[υ]] (Schwyzer 256); [[εὐρύς]] is semantically farther. See Bq.