κατάστασις: Difference between revisions

κατάστασις (view source)

Revision as of 09:35, 29 September 2022

4,315 bytes added , 29 September 2022

m

no edit summary

Spiros

Bureaucrats, Interface administrators, Administrators

3,274,498

edits

@@ Line 27: / Line 27: @@
 {{elnl
 |elnltext=κατάστασις -εως, ἡ [καθίστημι, καθίσταμαι] met bet. afgeleid van καθίστημι het neerzetten:. χορῶν κατάστασιν het opstellen van koren Aeschl. Ag. 23. het aanstellen:; κ. τῶν ἀρχόντων aanstelling van magistraten Plat. Resp. 414a; het instellen:; κ. τῆς δημοκρατίας instelling van de democratie Plat. Resp. 557a; milit., spec. in Athene, geld bij werving van militairen soldij:. τὰς καταστάσεις ἀναπράττειν παρ’ αὐτῶν hun soldij bij hen terugvorderen Lys. 16.6. pregn. het in een bepaalde toestand brengen, het in orde brengen, het regelen:; κ. δαιμόνων beschikking van de goden Eur. Phoen. 1266; geneesk. het zetten (van botten). met bet. afgeleid van καθίσταμαι het staan:. ὑγρῶν κατάστασις opeenhoping van vocht Hp. Vict. I.33. het aantreden, het zich presenteren:. οἱ δέ σφι τῇ πρώτῃ καταστάσι ὑπεκρίναντο zij antwoordden hun bij hun eerste optreden Hdt. 3.46.1. toestand, gesteldheid:; οὕτω δὴ ἀνθρώπου κ. zo is de situatie van de mens Hdt. 2.173.4; ὀμμάτων κατάστασις stand van de ogen Eur. Med. 1197; aard:; αἱ καταστάσιες τοῦ ἐνιαυτοῦ de weersgesteldheden van het jaar Hp. Aph. 3.15; stand van zaken:; ἡ παροῦσα κ. de huidige situatie Isocr. 3.55; geneesk. gezondheidstoestand; politiek inrichting, systeem:. ἦν πόλιος κατάστασις τοιήδε de staatsinrichting was als volgt Hdt. 5.92.β1; οὐκ ἂν ποτε κατάστασις γένοιτ’ ἂν οὐδένος νόμου er zou geen enkele gevestigde wetsorde kunnen ontstaan Soph. Ai. 1247. herstel, kalmering:. πραγμάτων... κ. πρώτη eerste herstel van de situatie Dem. 18.188; ἔστω δὴ πράϋσις κατάστασις... ὀργῆς laten we ‘kalmeren’ definiëren als het tot rust komen van boosheid Aristot. Rh. 1380a.
+}}
+{{grml
+|mltxt=η (AM [[κατάστασις]]) [[καθίστημι]]<br />ο [[τρόπος]] ύπαρξης, ο [[τρόπος]] [[κατά]] τον οποίο υπάρχει [[κάτι]] σε ορισμένο [[τόπο]] ή χρόνο<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> οι φυσικές ή κοινωνικές ή άλλες συνθήκες σε δεδομένη [[στιγμή]]<br /><b>2.</b> <b>φυσ.</b> η βασική [[μορφή]] τών υλικών σωμάτων ως στερεών, υγρών, αερίων, πλάσματος («[[αέρια]] [[κατάσταση]]»)<br /><b>3.</b> <b>στρ.</b> [[θέση]] σε [[σχέση]] με την [[υπηρεσία]] («[[κατάσταση]] διαθεσιμότητας»)<br /><b>4.</b> [[κατάλογος]] ή [[πίνακας]] με ονόματα προσώπων ή πραγμάτων<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> α) «[[κατάσταση]] πολιορκίας» — κρίσιμη [[στιγμή]] που για την αντιμετώπισή της [[πρέπει]] να ληφθούν έκτακτα [[μέτρα]]<br />β) «[[είμαι]] σε [[κατάσταση]]» — [[είμαι]] σε [[θέση]], [[μπορώ]] να<br />γ) «η [[κατάσταση]] έφθασε στο απροχώρητο» — οι συνθήκες ζωής κατάντησαν ανυπόφορες<br />δ) «[[πολιτική]] [[κατάσταση]]» — το [[σύνολο]] τών πολιτικών ζυμώσεων και οι διαφοροποιήσεις που προέρχονται από αυτές<br />ε) «οικονομική [[κατάσταση]]» — τα οικονομικά του κράτους ή διαφόρων ατόμων<br />στ) «ατμοσφαιρική [[κατάσταση]]» — οι καιρικές συνθήκες<br />ζ) «εμπόλεμη [[κατάσταση]]» — οι συνθήκες που επικρατούν [[μετά]] την [[κήρυξη]] του πολέμου<br />η) «[[κατάσταση]] πραγμάτων» — όπως [[είναι]] τα πράγματα<br />θ) «δεν [[είναι]] [[κατάσταση]] αυτή» — για [[κάτι]] που δεν [[είναι]] δυνατόν να γίνει ανεκτό [[πλέον]]<br />ι) «[[κατάσταση]] προσώπου» — η [[θέση]] που κατέχει το [[άτομο]] στο Δίκαιο από την [[άποψη]] της προσωπικότητας, δηλ. της ικανότητας να [[είναι]] [[φορέας]] δικαιωμάτων και υποχρεώσεων<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[διάταξη]], [[σύσταση]], [[εγκαθίδρυση]]<br /><b>2.</b> η [[εγκαθίδρυση]] σε κάποιο [[αξίωμα]], η [[εγκατάσταση]] τών αρχών<br /><b>3.</b> (στην Αθήνα) η [[εκλογή]] και [[κατάταξη]] τών πολιτών στους ιππείς [[καθώς]] και το χρηματικό [[ποσό]] που έπαιρναν από το [[δημόσιο]] [[ταμείο]] για [[εξάρτυση]] του αλόγου<br /><b>4.</b> [[παρουσίαση]], [[εισαγωγή]] ξένων πρέσβεων ενώπιον της βουλής ή του δήμου<br /><b>5.</b> η [[υπεράσπιση]] μιας υπόθεσης, [[συνηγορία]]<br /><b>6.</b> εξιστόρηση<br /><b>7.</b> [[καθησύχαση]], [[καταπράυνση]], [[ηρέμηση]]<br /><b>8.</b> [[μανία]]<br /><b>9.</b> [[επανόρθωση]], [[αποκατάσταση]]<br /><b>10.</b> [[ανάταξη]]<br /><b>11.</b> <b>(ρητ.)</b> ο [[καθορισμός]] της υπόθεσης, το πρώτο [[μέρος]] της διήγησης [[μετά]] το [[προοίμιο]] στο οποίο ο [[ρήτορας]] κατατόπιζε τους δικαστές για την [[υπόθεση]]<br /><b>12.</b> [[σταθερότητα]], [[διατήρηση]]<br /><b>13.</b> η [[τοποθέτηση]] στρατευμάτων στη [[μάχη]]<br /><b>14.</b> <b>γραμμ.</b> [[σύνταξη]]<br /><b>15.</b> <b>φρ.</b> «[[κατάσταση]] ἐγγυητῶν» — το να παρέχει [[κάποιος]] εγγυητές.
 }}
 {{mdlsj