LSJ

μανθάνω: Difference between revisions

Page Discussion

μανθάνω (view source)

Revision as of 22:50, 1 October 2022

No change in size ,  1 October 2022
m
Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1"
m (Text replacement - ".[[" to ". [[")
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
Line 9: Line 9:
|Beta Code=manqa/nw
|Beta Code=manqa/nw
|Definition=<span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>3.80</span>, etc.: fut. <span class="sense"><span class="bld">A</span> μᾰθήσομαι <span class="bibl">Thgn.35</span>, <span class="bibl">Parm.1.31</span>, <span class="bibl">A. <span class="title">Pr.</span>926</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>667</span>, <span class="bibl"><span class="title">OC</span>1527</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phlb.</span>53e</span>, etc.; Dor. μᾰθεῦμαι dub. in <span class="bibl">Theoc.11.60</span>; late μαθήσω Gal.13.450, <span class="bibl"><span class="title">Sect.Intr.</span>9</span> (cod. L): aor. ἔμᾰθον <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>7.18</span>, etc.; Ep. ἔμμαθον <span class="bibl">Od.17.226</span>, [[μάθον]] (v. infr.): pf. μεμάθηκα <span class="bibl">Anacr.74</span>, <span class="bibl">Xenoph.10</span>, <span class="bibl">Emp.17.9</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>1148</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Euthphr.</span>9c</span>, etc.: plpf. [[ἐμεμαθήκη]] ib. <span class="bibl">14c</span>; 3sg. ἐμεμαθήκει <span class="bibl">Id.<span class="title">Men.</span>86a</span>; 3pl. μεμαθήκεσαν <span class="bibl">Hp.<span class="title">VM</span>10</span>:—Pass., used by good writers only in pres., as <span class="bibl">Pl. <span class="title">Ti.</span>87b</span>, <span class="bibl"><span class="title">Men.</span>88b</span>.—Hom. uses only the Ep. aor. forms [[μάθον]], [[ἔμμαθες]], [[ἔμμαθε]]:—[[learn]], esp. by [[study]] (but also, by [[practice]], <span class="bibl">Simon.147</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">EN</span>1103a32</span>, <span class="bibl"><span class="title">Metaph.</span>1049b31</span>, <span class="bibl">980b24</span>; by [[experience]], <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>251</span> (lyr.), Arist.<span class="title">AP</span>0.81a40), thrice in Hom., ἔργα κακά <span class="bibl">Od.17.226</span>,<span class="bibl">18.362</span>: c. inf., μάθον ἔμμεναι ἐσθλός <span class="bibl">Il.6.444</span>: freq. later, οὐδὲ μαθόντες γινώσκουσιν <span class="bibl">Heraclit.17</span>; ἀεὶ γὰρ ἡβᾷ τοῖς γέρουσιν εὖ [[μαθεῖν]] <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span> 584</span>; <b class="b3">ταλάντου τοῦτ' ἔμαθεν</b> [[for]] a [[talent]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>876</span>; <b class="b3">οἱ μανθάνοντες</b> [[learner]]s, [[pupil]]s, <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>1.2.17</span>; <b class="b3">μ. τὰ Ὁμήρου ἔπη</b> [[learn by heart]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Smp.</span>3.5</span>; μ. βέμβικα <span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span>1461</span>; <b class="b3">μ. τί τινος</b> [[learn]] from... <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>3.80</span>, <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>701</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>575</span>, etc.: with Preps., <b class="b3">ἐσθλῶν ἄπ' ἐσθλὰ μαθήσεαι</b> Thgn.l.c.; <b class="b3">μ. καθ' Ὅμηρον</b> Xenoph.l.c.; τι ἔκ τινος <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>352</span>; ἐκ ποίων ὀνομάτων μεμαθηκὼς ἦν τὰ πράγματα <span class="bibl">Pl.<span class="title">Cra.</span>438a</span>; παρά τινος <span class="bibl">A. <span class="title">Ag.</span>859</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>1012</span>, etc.; <b class="b3">παρά τινος ὅτι</b>… <span class="bibl">Isoc.8.67</span>; πρός τινος <span class="bibl">S. <span class="title">OC</span>12</span>; <b class="b3">πρὶν μάθοιμ' εἰ</b>… <span class="bibl">Id.<span class="title">Ph.</span>961</span>: c. inf., [[learn to]]... or [[how to]]... Il. [[l.c.]], <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>4.284</span>, <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>1068</span> (anap.), <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>667</span>; μ. σεαυτὸν αἰς χύνεσθαι <span class="bibl">Democr.244</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[acquire a habit of]], and in past tenses, to [[be accustomed to]]... c. inf., <span class="bibl">Emp.17.9</span>, <span class="bibl">Hp.<span class="title">VM</span>10</span>; τοὺς μεμαθηκότας ἀριστᾶν <span class="bibl">Id.<span class="title">Acut.</span>28</span>; <b class="b3">τὸ μεμαθηκός</b> [[that which is usual]], πρότερον ἢ ὕστερον τοῦ μ. <span class="bibl">Id.<span class="title">Mul.</span>2.128</span>; <b class="b3">ἀργαὶ μανθάνουσι</b> [[acquire a habit]] of idleness, <abbr title="Illegible text in print source">†</abbr> <span class="title">Ep.Ti.</span>5.13. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[perceive]], [[remark]], [[notice]], τὸ πλῆθος <span class="bibl">Hdt.7.208</span>; ἀλλήλους μ. ὁπόσοι εἴησαν <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>2.1.1</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> freq. c. part., μ. τὴν νέα ἐμβαλοῦσαν <span class="bibl">Hdt.8.88</span>; ἔμαθον ταῦτα πρησσόμενα <span class="bibl">Id.1.160</span>; ἵνα μάθῃ σοφιστὴς ὤν <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>62</span>; μὴ μάθῃ μ' ἥκοντα <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>13</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>1113</span>; <b class="b3">μάνθανε ὤν</b> [[know that]] you are, <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>1342</span>; διαβεβλημένος οὐ μανθάνεις <span class="bibl">Hdt.3.1</span>; εἰ μὴ μανθάνετε κακὰ σπεύδοντες <span class="bibl">Th.6.39</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> with [[ὅτι]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>394b</span>; with [[ὡς]], <span class="bibl">Th.1.34</span>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> [[understand]] (cf <span class="bibl">Pl.<span class="title">Euthd.</span>277e</span>), ὡς μάθω σαφέστερον <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>767</span>; ὄψ' ἐμάθεθ' ἡμᾶς <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>1345</span>; τὰλεγόμενα <span class="bibl">Lys.10.15</span>, etc.: c. dat. pers., <b class="b3">εἴ μοι μανθάνεις</b> if you [[take]] me, <span class="bibl">Pl. <span class="title">R.</span>394c</span>: freq. in Dialogue, [[μανθάνεις]]; [[d'ye see]]? Answ., [[πάνυ μανθάνω]] = [[perfectly]]! <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ra.</span>195</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Men.</span>84d</span>. <span class="bibl"><span class="title">Tht.</span>174b</span>; εἶεν, μανθάνω <span class="bibl">Id.<span class="title">R.</span>372e</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Phd.</span>117b</span>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">V</span> [[τί μαθών]]…; freq. in questions, lit. [[under what persuasion]], [[with what idea]]? hence ironically for [[why on earth]]? <b class="b3">τί δὴ μ. φαίνεις ἄνευ θρυαλλίδος</b>; <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ach.</span>826</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Nu.</span>402</span>, <span class="bibl">1506</span>, <span class="bibl"><span class="title">Lys.</span>599</span>, <span class="bibl"><span class="title">Pl.</span>908</span>; <b class="b3">τί τοῦτο μ. προσέγραψεν</b>; <span class="bibl">D.20.127</span> (sts. with [[varia lectio|v.l.]] [[τί παθών]]; what possessed you to… ? cf. [[πάσχω]]); imitated in later Greek, <span class="bibl">Ael.<span class="title">Fr.</span>67</span>; also indirectly, [[because]] (with a sense of disapprobation), ὅ τι μαθόντες τοὺς ξένους μὲν λέγετε ποιητὰς σοφούς <span class="bibl">Eup.357</span>; ὅ τι μαθὼν… οὐχ ἡσυχίαν ἦγον <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ap.</span>36b</span>; σοὶ εἰς κεφαλήν, ὅ τι μαθών μου καὶ τῶν ἄλλων καταψεύδη τοιοῦτο πρᾶγμα <span class="bibl">Id.<span class="title">Euthd.</span>283e</span>, cf. <span class="bibl">299a</span>: even with neut. subject, ὅμως δ' ἂν κακὰ ἦν, ὅ τι μαθόντα χαίρειν ποιεῖ <span class="bibl">Id.<span class="title">Prt.</span>353d</span>.</span>
|Definition=<span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>3.80</span>, etc.: fut. <span class="sense"><span class="bld">A</span> μᾰθήσομαι <span class="bibl">Thgn.35</span>, <span class="bibl">Parm.1.31</span>, <span class="bibl">A. <span class="title">Pr.</span>926</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>667</span>, <span class="bibl"><span class="title">OC</span>1527</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phlb.</span>53e</span>, etc.; Dor. μᾰθεῦμαι dub. in <span class="bibl">Theoc.11.60</span>; late μαθήσω Gal.13.450, <span class="bibl"><span class="title">Sect.Intr.</span>9</span> (cod. L): aor. ἔμᾰθον <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>7.18</span>, etc.; Ep. ἔμμαθον <span class="bibl">Od.17.226</span>, [[μάθον]] (v. infr.): pf. μεμάθηκα <span class="bibl">Anacr.74</span>, <span class="bibl">Xenoph.10</span>, <span class="bibl">Emp.17.9</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>1148</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Euthphr.</span>9c</span>, etc.: plpf. [[ἐμεμαθήκη]] ib. <span class="bibl">14c</span>; 3sg. ἐμεμαθήκει <span class="bibl">Id.<span class="title">Men.</span>86a</span>; 3pl. μεμαθήκεσαν <span class="bibl">Hp.<span class="title">VM</span>10</span>:—Pass., used by good writers only in pres., as <span class="bibl">Pl. <span class="title">Ti.</span>87b</span>, <span class="bibl"><span class="title">Men.</span>88b</span>.—Hom. uses only the Ep. aor. forms [[μάθον]], [[ἔμμαθες]], [[ἔμμαθε]]:—[[learn]], esp. by [[study]] (but also, by [[practice]], <span class="bibl">Simon.147</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">EN</span>1103a32</span>, <span class="bibl"><span class="title">Metaph.</span>1049b31</span>, <span class="bibl">980b24</span>; by [[experience]], <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>251</span> (lyr.), Arist.<span class="title">AP</span>0.81a40), thrice in Hom., ἔργα κακά <span class="bibl">Od.17.226</span>,<span class="bibl">18.362</span>: c. inf., μάθον ἔμμεναι ἐσθλός <span class="bibl">Il.6.444</span>: freq. later, οὐδὲ μαθόντες γινώσκουσιν <span class="bibl">Heraclit.17</span>; ἀεὶ γὰρ ἡβᾷ τοῖς γέρουσιν εὖ [[μαθεῖν]] <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span> 584</span>; <b class="b3">ταλάντου τοῦτ' ἔμαθεν</b> [[for]] a [[talent]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>876</span>; <b class="b3">οἱ μανθάνοντες</b> [[learner]]s, [[pupil]]s, <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>1.2.17</span>; <b class="b3">μ. τὰ Ὁμήρου ἔπη</b> [[learn by heart]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Smp.</span>3.5</span>; μ. βέμβικα <span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span>1461</span>; <b class="b3">μ. τί τινος</b> [[learn]] from... <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>3.80</span>, <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>701</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>575</span>, etc.: with Preps., <b class="b3">ἐσθλῶν ἄπ' ἐσθλὰ μαθήσεαι</b> Thgn.l.c.; <b class="b3">μ. καθ' Ὅμηρον</b> Xenoph.l.c.; τι ἔκ τινος <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>352</span>; ἐκ ποίων ὀνομάτων μεμαθηκὼς ἦν τὰ πράγματα <span class="bibl">Pl.<span class="title">Cra.</span>438a</span>; παρά τινος <span class="bibl">A. <span class="title">Ag.</span>859</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>1012</span>, etc.; <b class="b3">παρά τινος ὅτι</b>… <span class="bibl">Isoc.8.67</span>; πρός τινος <span class="bibl">S. <span class="title">OC</span>12</span>; <b class="b3">πρὶν μάθοιμ' εἰ</b>… <span class="bibl">Id.<span class="title">Ph.</span>961</span>: c. inf., [[learn to]]... or [[how to]]... Il. [[l.c.]], <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>4.284</span>, <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>1068</span> (anap.), <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>667</span>; μ. σεαυτὸν αἰς χύνεσθαι <span class="bibl">Democr.244</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[acquire a habit of]], and in past tenses, to [[be accustomed to]]... c. inf., <span class="bibl">Emp.17.9</span>, <span class="bibl">Hp.<span class="title">VM</span>10</span>; τοὺς μεμαθηκότας ἀριστᾶν <span class="bibl">Id.<span class="title">Acut.</span>28</span>; <b class="b3">τὸ μεμαθηκός</b> [[that which is usual]], πρότερον ἢ ὕστερον τοῦ μ. <span class="bibl">Id.<span class="title">Mul.</span>2.128</span>; <b class="b3">ἀργαὶ μανθάνουσι</b> [[acquire a habit]] of idleness, <abbr title="Illegible text in print source">†</abbr> <span class="title">Ep.Ti.</span>5.13. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[perceive]], [[remark]], [[notice]], τὸ πλῆθος <span class="bibl">Hdt.7.208</span>; ἀλλήλους μ. ὁπόσοι εἴησαν <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>2.1.1</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> freq. c. part., μ. τὴν νέα ἐμβαλοῦσαν <span class="bibl">Hdt.8.88</span>; ἔμαθον ταῦτα πρησσόμενα <span class="bibl">Id.1.160</span>; ἵνα μάθῃ σοφιστὴς ὤν <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>62</span>; μὴ μάθῃ μ' ἥκοντα <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>13</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>1113</span>; <b class="b3">μάνθανε ὤν</b> [[know that]] you are, <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>1342</span>; διαβεβλημένος οὐ μανθάνεις <span class="bibl">Hdt.3.1</span>; εἰ μὴ μανθάνετε κακὰ σπεύδοντες <span class="bibl">Th.6.39</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> with [[ὅτι]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>394b</span>; with [[ὡς]], <span class="bibl">Th.1.34</span>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> [[understand]] (cf <span class="bibl">Pl.<span class="title">Euthd.</span>277e</span>), ὡς μάθω σαφέστερον <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>767</span>; ὄψ' ἐμάθεθ' ἡμᾶς <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>1345</span>; τὰλεγόμενα <span class="bibl">Lys.10.15</span>, etc.: c. dat. pers., <b class="b3">εἴ μοι μανθάνεις</b> if you [[take]] me, <span class="bibl">Pl. <span class="title">R.</span>394c</span>: freq. in Dialogue, [[μανθάνεις]]; [[d'ye see]]? Answ., [[πάνυ μανθάνω]] = [[perfectly]]! <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ra.</span>195</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Men.</span>84d</span>. <span class="bibl"><span class="title">Tht.</span>174b</span>; εἶεν, μανθάνω <span class="bibl">Id.<span class="title">R.</span>372e</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Phd.</span>117b</span>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">V</span> [[τί μαθών]]…; freq. in questions, lit. [[under what persuasion]], [[with what idea]]? hence ironically for [[why on earth]]? <b class="b3">τί δὴ μ. φαίνεις ἄνευ θρυαλλίδος</b>; <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ach.</span>826</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Nu.</span>402</span>, <span class="bibl">1506</span>, <span class="bibl"><span class="title">Lys.</span>599</span>, <span class="bibl"><span class="title">Pl.</span>908</span>; <b class="b3">τί τοῦτο μ. προσέγραψεν</b>; <span class="bibl">D.20.127</span> (sts. with [[varia lectio|v.l.]] [[τί παθών]]; what possessed you to… ? cf. [[πάσχω]]); imitated in later Greek, <span class="bibl">Ael.<span class="title">Fr.</span>67</span>; also indirectly, [[because]] (with a sense of disapprobation), ὅ τι μαθόντες τοὺς ξένους μὲν λέγετε ποιητὰς σοφούς <span class="bibl">Eup.357</span>; ὅ τι μαθὼν… οὐχ ἡσυχίαν ἦγον <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ap.</span>36b</span>; σοὶ εἰς κεφαλήν, ὅ τι μαθών μου καὶ τῶν ἄλλων καταψεύδη τοιοῦτο πρᾶγμα <span class="bibl">Id.<span class="title">Euthd.</span>283e</span>, cf. <span class="bibl">299a</span>: even with neut. subject, ὅμως δ' ἂν κακὰ ἦν, ὅ τι μαθόντα χαίρειν ποιεῖ <span class="bibl">Id.<span class="title">Prt.</span>353d</span>.</span>
}}
{{bailly
|btext=<i>f.</i> [[μαθήσομαι]], <i>ao.2</i> [[ἔμαθον]], <i>pf.</i> [[μεμάθηκα]];<br /><i>Pass. seul. prés.</i> et pf. μεμάθημαι;<br /><b>I.</b> apprendre, <i>càd</i> :<br /><b>1</b> étudier, s'instruire ; [[οἱ]] μανθάνοντες XÉN les écoliers ; μ. [[τι]], apprendre qch ; <i>particul. à l'ao.</i> avoir appris, avoir reçu une leçon, <i>càd</i> avoir été châtié ; <i>à l'ao. et au pf.</i> avoir appris, <i>d'où</i> s'être habitué à, avoir coutume de : ἂν [[ἅπαξ]] μαθῶμεν ἀργοὶ [[ζῆν]] XÉN si une fois nous avons pris l'habitude de vivre en paresseux;<br /><b>2</b> apprendre par cœur;<br /><b>3</b> s'informer de, <i>à l'ao.</i> être informé de, avoir appris, savoir : [[τι]], qch ; [[τι]] ἔκ τινος, [[τι]] [[παρά]] τινος, [[τι]] [[πρός]] τινος, [[τί]] τινος, apprendre <i>ou</i> savoir qch de qqn, être informé de qch par qqn;<br /><b>II.</b> s'apercevoir de :<br /><b>1</b> remarquer : τινα, qqn ; ἀλλήλους μ. ὁπόσοι [[εἴησαν]] XÉN s'apercevoir, en se voyant les uns les autres, combien ils étaient nombreux;<br /><b>2</b> <i>à l'ao.</i> avoir remarqué ; se rendre compte ; reconnaître : τινα, qqn ; [[μαθεῖν]] [[οὐ]] δυσπατής SOPH non difficile à reconnaître;<br /><b>III.</b> comprendre : [[τι]], qch ; τινος, qqn ; avec une conj. : μ. [[ὅτι]], comprendre <i>ou</i> s'apercevoir que ; avec un part. : [[ἵνα]] μαθῇ [[ὤν]] ESCHL afin qu’il comprenne qu’il est ; διαβεβλημένος [[οὐ]] μανθάνεις ; HDT ne comprends-tu pas que tu as été calomnié ?;<br /><b>IV.</b> [[τί]] [[μαθών]] <i>forme un idiotisme impliquant une idée de reproche</i> : [[τί]] μαθὼν φαίνεις ; AR que t’est-il venu à l'esprit que tu montres… ? à quoi penses-tu de montrer ? pourquoi montres-tu ?<br />'''Étymologie:''' R. Μαθ, savoir.
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''μανθάνω''': μέλλ. μᾰθήσομαι Αἰσχύλ. Πρ. 926, Σοφ. Αἴ. 667, Ο. Κ. 1527, Πλάτ., κτλ.· Δωρ. μᾰθεῦμαι Θεόκρ. 11. 60· - ἀόρ. ἔμᾰθον, Πινδ. Ν. 7. 26, καὶ Ἀττ. Ἐπικ. μάθον (ἴδε κατωτ.)· - πρκμ. μεμάθηκα Ἐμπεδ. 70, Ἀριστοφ. Νεφ. 1148, Πλάτ., κτλ.· ὑπερσ. ἐμεμαθήκη Πλάτ. Εὐθύφρων 14C, γ΄ ἑνικ. μεμαθήκει ὁ αὐτ. ἐν Μένωνι 86Α· - Παθ., εὔχρηστον παρὰ δοκίμοις μόνον κατ’ ἐνεστ.· παθ. πρκμ. μετοχ. μεμαθημένος = μεμαθηκώς, Αἴσωπ. 421. - Ὁ Ὅμ. ἔχει μόνον τοὺς Ἐπικ. τοῦ ἀορ. τύπους, μάθον, ἔμμαθες, ἔμμαθε. (Ἐκ τῆς √ΜΑΘ, ἐξ ἧς καὶ αἱ λ. μάθος, μάθημα, κτλ.· ἐπιτεταμένος [[τύπος]] τῆς ῥίζης, ΜΑ, ἴδε ἐν λ. *μάω). Μανθάνω, κοινῶς: «μαθαίνω», ἰδίως δι’ ἐρεύνης καὶ ἐξετάσεως· καὶ ἐν τῷ ἀορ., ἔχω μάθει, δηλ. ἐννοῶ, [[γνωρίζω]] (ὅρα τὸν ὁρισμὸν ἐν Πλάτ. Εὐθυδ. 277Ε κἑξ.), ἔργα κάκ’ ἔμαθεν Ὀδ. Ρ. 226., Σ. 362· μετ’ ἀπαρ., μάθον ἔμμεναι ἐσθλὸς Ἰλ. Ζ. 444· [[οὐδαμοῦ]] [[ἄλλοθι]] παρ’ Ὁμ., ἀλλὰ κοινὸν παρ’ Ἀττ., ἀεὶ γὰρ ἡβᾷ τοῖς γέρουσιν εὖ μαθεῖν Αἰσχύλ. Ἀγ. 584· ταλάντου τοῦτ’ ἔμαθεν, μὲ ἓν [[τάλαντον]] ἔμαθε τοῦτο, Ἀριστοφ. Νεφ. 876· οἱ μανθάνοντες, οἱ μαθηταί, Ξεν. Ἀπομν. 1. 2, 17· μ. τὰ Ὁμήρου ἔπη, ἀποστηθίζειν αὐτά, ὁ αὐτ. ἐν Συμπ. 3, 5· - μ. τί τινος, μανθάνειν τι [[παρά]] τινος, Πινδ. Π. 3. 143, Αἰσχύλ. Πρ. 701, Σοφ. Ο. Τ. 575, κτλ.· [[ὡσαύτως]], τι ἔκ τινος ὁ αὐτ. ἐν Ἠλ. 352, Πλάτ., κτλ.· [[παρά]] τινος Αἰσχύλ. Ἀγ. 858, Σοφ., κτλ.· [[παρά]] τινος ὅτι... Ἰσοκρ. 172D· [[πρός]] τινος Σοφ. Ο. Κ. 12· πρὶν μάθοιμ’ εἰ..., ὁ αὐτ. ἐν Φιλ. 961· - μετ’ ἀπαρ., [[μανθάνω]] νά..., ἢ πῶς νά..., Ἰλ. ἔνθ’ ἀνωτ., Πινδ. Π. 4. 506, Αἰσχύλ. Πρ. 1068, κτλ.· [[ἐνίοτε]] ἐν χρήσει ὡς παθ. τοῦ [[διδάσκω]], οἱ ἀμαθεῖς σοφοὶ μανθάνουσι (δηλ. [[εἶναι]]) Πλάτ. Εὐθύδ. 276Β, πρβλ. Α΄ Ἐπιστ. π. Τιμ. 5. 13· - [[μανθάνω]] ἐκ πείρας, (πρβλ. [[μάθημα]], [[μάθος]]), Αἰσχύλ. Ἀγ. 250. ΙΙ. ἀποκτῶ ἕξιν τοῦ νά..., καὶ ἐν παρῳχημένοις χρόνοις, ἔχω συνηθίσει νά..., μετ’ ἀπαρ., Ἐμπεδ. 70, Ἱππ. π. Ἀρχ. Ἰητρ. 12· τοὺς μεμαθηκότας ἀριστᾶν ὁ αὐτ. π. Διαίτ. Ὀξ. 388· τὸ μεμαθηκὸς, τὸ σύνηθες, ἴδε ἐν λ. [[μάθος]] ΙΙ. ΙΙΙ. παρ’ Ἡροδ. καὶ Ἀττ., ἐν παντὶ χρόνῳ, ἀντιλαμβάνομαι διὰ τῶν αἰσθητηρίων, [[αἰσθάνομαι]], παρατηρῶ, τινὰ Ἡρόδ. 7. 208· ἀλλήλους μ. ὁπόσοι εἴησαν Ξεν. Ἑλλ. 2. 1, 1. 2) [[ἐνίοτε]] μετὰ μετοχ., μ. τὴν νῆα ἐμβαλοῦσαν Ἡρόδ. 8. 88· ἵνα μάθῃ σοφιστὴς ὢν Αἰσχύλ. Πρ. 62· μὴ μάθῃ μ’ ἥκοντα Σοφ. Φιλ. 13, πρβλ. Εὐρ. Βάκχ. 1113· μάνθανε ὤν, ὡς τὸ [[ἴσθι]] ὤν, γίνωσκε ὅτι εἶσαι..., Σοφ. Ἠλ. 1342· οὕτω, διαβεβλημένος οὐ μανθάνεις Ἡρόδ. 3. 1, πρβλ. 1. 68, 160· εἰ μὴ μανθάνετε κακὰ σπεύδοντες Θουκ. 6. 39· πρβλ. [[καταμανθάνω]]. IV. ἐννοῶ, [[καταλαμβάνω]], ὡς μάθω σαφέστερον Αἰσχύλ. Χο. 767· ὄψ’ ἐμάθεθ’ ἡμᾶς Εὐρ. Βάκχ. 1345· τὰ λεγόμενα Λυσ. 117. 27, κτλ.· ἀλλ’ [[ὡσαύτως]] μετὰ γεν. προσ., ὡς τὸ [[ἀκούω]], Stallb. εἰς Πλάτ. Πολ. 394C· - [[συχνάκις]] ἐν διαλόγῳ, μανθάνεις; Λατ. tenes? ἐννοεῖς; «’κατάλαβες;» - Ἀπόκρ. [[πάνυ]] [[μανθάνω]], πολὺ καλά, Ἀριστοφ. Βάτρ. 195, πρβλ. Πλάτ. Μένωνα 84D, Θεαίτ. 174Β· [[οὕτως]], [[εἶεν]], [[μανθάνω]] ὁ αὐτ. ἐν Πολ. 372Ε, πρβλ. Φαίδωνα 117Β, κτλ. V. παρ’ Ἀττ. τὸ τί μαθών…; [[συχνάκις]] τίθεται ἐν ἀρχῇ ἐρωτήσεως, ὡς Ἀριστοφ. Ἀχ. 826, [[ἔνθα]] δύναται νὰ ἑρμηνευθῇ παραπλησίως τῷ, τί παθών; διὰ τί; «γιατί;» - ἀλλ’ ἑκάτερον ἔχει ἰδίαν ἔννοιαν, - καθ’ ὅσον τὸ μὲν τί μαθών; ἀναφέρεται εἴς τι [[μάθος]], τί σε ἔπεισεν ἢ τί σου κατέβη νά…; καὶ ὑπονοεὶ ἐνέργειαν ἐλευθέραν· τὸ δὲ τί παθών; ἀναφέρεται εἴς τι [[πάθος]], [[πόθεν]] ἀναγκασθείς... τί ἔπαθες…; Ἐννοεῖται δὲ ὅτι αἱ φράσεις αὗται εὐκόλως ἀντηλλάσσοντο· πρβλ. [[πάσχω]] ΙΙ. 5, Wolf εἰς Δημ. Λεπτ. 495. 20· [[ἐνίοτε]] ἐκφέρεται ἐν πλαγίῳ λόγῳ ὅ τι μαθών... οὐχ ἡσυχίαν ἦγον, διὰ ποῖον λόγον δὲν ἡσύχαζον, Πλάτ. Ἀπολ. 36Β· σοὶ εἰς κεφαλήν, ὅ τι μαθὼν ἐμοῦ καὶ τῶν ἄλλων καταψεύδῃ τοιοῦτο [[πρᾶγμα]] ὁ αὐτ. ἐν Εὐθυδ. 283Ε, πρβλ. 299Α, καὶ Heind· ἐν τόπῳ· ὅ τι μαθόντα χαίρειν ποιεῖ [τινα] ὁ αὐτ. ἐν Πρωτ. 353D.
|lstext='''μανθάνω''': μέλλ. μᾰθήσομαι Αἰσχύλ. Πρ. 926, Σοφ. Αἴ. 667, Ο. Κ. 1527, Πλάτ., κτλ.· Δωρ. μᾰθεῦμαι Θεόκρ. 11. 60· - ἀόρ. ἔμᾰθον, Πινδ. Ν. 7. 26, καὶ Ἀττ. Ἐπικ. μάθον (ἴδε κατωτ.)· - πρκμ. μεμάθηκα Ἐμπεδ. 70, Ἀριστοφ. Νεφ. 1148, Πλάτ., κτλ.· ὑπερσ. ἐμεμαθήκη Πλάτ. Εὐθύφρων 14C, γ΄ ἑνικ. μεμαθήκει ὁ αὐτ. ἐν Μένωνι 86Α· - Παθ., εὔχρηστον παρὰ δοκίμοις μόνον κατ’ ἐνεστ.· παθ. πρκμ. μετοχ. μεμαθημένος = μεμαθηκώς, Αἴσωπ. 421. - Ὁ Ὅμ. ἔχει μόνον τοὺς Ἐπικ. τοῦ ἀορ. τύπους, μάθον, ἔμμαθες, ἔμμαθε. (Ἐκ τῆς √ΜΑΘ, ἐξ ἧς καὶ αἱ λ. μάθος, μάθημα, κτλ.· ἐπιτεταμένος [[τύπος]] τῆς ῥίζης, ΜΑ, ἴδε ἐν λ. *μάω). Μανθάνω, κοινῶς: «μαθαίνω», ἰδίως δι’ ἐρεύνης καὶ ἐξετάσεως· καὶ ἐν τῷ ἀορ., ἔχω μάθει, δηλ. ἐννοῶ, [[γνωρίζω]] (ὅρα τὸν ὁρισμὸν ἐν Πλάτ. Εὐθυδ. 277Ε κἑξ.), ἔργα κάκ’ ἔμαθεν Ὀδ. Ρ. 226., Σ. 362· μετ’ ἀπαρ., μάθον ἔμμεναι ἐσθλὸς Ἰλ. Ζ. 444· [[οὐδαμοῦ]] [[ἄλλοθι]] παρ’ Ὁμ., ἀλλὰ κοινὸν παρ’ Ἀττ., ἀεὶ γὰρ ἡβᾷ τοῖς γέρουσιν εὖ μαθεῖν Αἰσχύλ. Ἀγ. 584· ταλάντου τοῦτ’ ἔμαθεν, μὲ ἓν [[τάλαντον]] ἔμαθε τοῦτο, Ἀριστοφ. Νεφ. 876· οἱ μανθάνοντες, οἱ μαθηταί, Ξεν. Ἀπομν. 1. 2, 17· μ. τὰ Ὁμήρου ἔπη, ἀποστηθίζειν αὐτά, ὁ αὐτ. ἐν Συμπ. 3, 5· - μ. τί τινος, μανθάνειν τι [[παρά]] τινος, Πινδ. Π. 3. 143, Αἰσχύλ. Πρ. 701, Σοφ. Ο. Τ. 575, κτλ.· [[ὡσαύτως]], τι ἔκ τινος ὁ αὐτ. ἐν Ἠλ. 352, Πλάτ., κτλ.· [[παρά]] τινος Αἰσχύλ. Ἀγ. 858, Σοφ., κτλ.· [[παρά]] τινος ὅτι... Ἰσοκρ. 172D· [[πρός]] τινος Σοφ. Ο. Κ. 12· πρὶν μάθοιμ’ εἰ..., ὁ αὐτ. ἐν Φιλ. 961· - μετ’ ἀπαρ., [[μανθάνω]] νά..., ἢ πῶς νά..., Ἰλ. ἔνθ’ ἀνωτ., Πινδ. Π. 4. 506, Αἰσχύλ. Πρ. 1068, κτλ.· [[ἐνίοτε]] ἐν χρήσει ὡς παθ. τοῦ [[διδάσκω]], οἱ ἀμαθεῖς σοφοὶ μανθάνουσι (δηλ. [[εἶναι]]) Πλάτ. Εὐθύδ. 276Β, πρβλ. Α΄ Ἐπιστ. π. Τιμ. 5. 13· - [[μανθάνω]] ἐκ πείρας, (πρβλ. [[μάθημα]], [[μάθος]]), Αἰσχύλ. Ἀγ. 250. ΙΙ. ἀποκτῶ ἕξιν τοῦ νά..., καὶ ἐν παρῳχημένοις χρόνοις, ἔχω συνηθίσει νά..., μετ’ ἀπαρ., Ἐμπεδ. 70, Ἱππ. π. Ἀρχ. Ἰητρ. 12· τοὺς μεμαθηκότας ἀριστᾶν ὁ αὐτ. π. Διαίτ. Ὀξ. 388· τὸ μεμαθηκὸς, τὸ σύνηθες, ἴδε ἐν λ. [[μάθος]] ΙΙ. ΙΙΙ. παρ’ Ἡροδ. καὶ Ἀττ., ἐν παντὶ χρόνῳ, ἀντιλαμβάνομαι διὰ τῶν αἰσθητηρίων, [[αἰσθάνομαι]], παρατηρῶ, τινὰ Ἡρόδ. 7. 208· ἀλλήλους μ. ὁπόσοι εἴησαν Ξεν. Ἑλλ. 2. 1, 1. 2) [[ἐνίοτε]] μετὰ μετοχ., μ. τὴν νῆα ἐμβαλοῦσαν Ἡρόδ. 8. 88· ἵνα μάθῃ σοφιστὴς ὢν Αἰσχύλ. Πρ. 62· μὴ μάθῃ μ’ ἥκοντα Σοφ. Φιλ. 13, πρβλ. Εὐρ. Βάκχ. 1113· μάνθανε ὤν, ὡς τὸ [[ἴσθι]] ὤν, γίνωσκε ὅτι εἶσαι..., Σοφ. Ἠλ. 1342· οὕτω, διαβεβλημένος οὐ μανθάνεις Ἡρόδ. 3. 1, πρβλ. 1. 68, 160· εἰ μὴ μανθάνετε κακὰ σπεύδοντες Θουκ. 6. 39· πρβλ. [[καταμανθάνω]]. IV. ἐννοῶ, [[καταλαμβάνω]], ὡς μάθω σαφέστερον Αἰσχύλ. Χο. 767· ὄψ’ ἐμάθεθ’ ἡμᾶς Εὐρ. Βάκχ. 1345· τὰ λεγόμενα Λυσ. 117. 27, κτλ.· ἀλλ’ [[ὡσαύτως]] μετὰ γεν. προσ., ὡς τὸ [[ἀκούω]], Stallb. εἰς Πλάτ. Πολ. 394C· - [[συχνάκις]] ἐν διαλόγῳ, μανθάνεις; Λατ. tenes? ἐννοεῖς; «’κατάλαβες;» - Ἀπόκρ. [[πάνυ]] [[μανθάνω]], πολὺ καλά, Ἀριστοφ. Βάτρ. 195, πρβλ. Πλάτ. Μένωνα 84D, Θεαίτ. 174Β· [[οὕτως]], [[εἶεν]], [[μανθάνω]] ὁ αὐτ. ἐν Πολ. 372Ε, πρβλ. Φαίδωνα 117Β, κτλ. V. παρ’ Ἀττ. τὸ τί μαθών…; [[συχνάκις]] τίθεται ἐν ἀρχῇ ἐρωτήσεως, ὡς Ἀριστοφ. Ἀχ. 826, [[ἔνθα]] δύναται νὰ ἑρμηνευθῇ παραπλησίως τῷ, τί παθών; διὰ τί; «γιατί;» - ἀλλ’ ἑκάτερον ἔχει ἰδίαν ἔννοιαν, - καθ’ ὅσον τὸ μὲν τί μαθών; ἀναφέρεται εἴς τι [[μάθος]], τί σε ἔπεισεν ἢ τί σου κατέβη νά…; καὶ ὑπονοεὶ ἐνέργειαν ἐλευθέραν· τὸ δὲ τί παθών; ἀναφέρεται εἴς τι [[πάθος]], [[πόθεν]] ἀναγκασθείς... τί ἔπαθες…; Ἐννοεῖται δὲ ὅτι αἱ φράσεις αὗται εὐκόλως ἀντηλλάσσοντο· πρβλ. [[πάσχω]] ΙΙ. 5, Wolf εἰς Δημ. Λεπτ. 495. 20· [[ἐνίοτε]] ἐκφέρεται ἐν πλαγίῳ λόγῳ ὅ τι μαθών... οὐχ ἡσυχίαν ἦγον, διὰ ποῖον λόγον δὲν ἡσύχαζον, Πλάτ. Ἀπολ. 36Β· σοὶ εἰς κεφαλήν, ὅ τι μαθὼν ἐμοῦ καὶ τῶν ἄλλων καταψεύδῃ τοιοῦτο [[πρᾶγμα]] ὁ αὐτ. ἐν Εὐθυδ. 283Ε, πρβλ. 299Α, καὶ Heind· ἐν τόπῳ· ὅ τι μαθόντα χαίρειν ποιεῖ [τινα] ὁ αὐτ. ἐν Πρωτ. 353D.
}}
{{bailly
|btext=<i>f.</i> [[μαθήσομαι]], <i>ao.2</i> [[ἔμαθον]], <i>pf.</i> [[μεμάθηκα]];<br /><i>Pass. seul. prés.</i> et pf. μεμάθημαι;<br /><b>I.</b> apprendre, <i>càd</i> :<br /><b>1</b> étudier, s'instruire ; [[οἱ]] μανθάνοντες XÉN les écoliers ; μ. [[τι]], apprendre qch ; <i>particul. à l'ao.</i> avoir appris, avoir reçu une leçon, <i>càd</i> avoir été châtié ; <i>à l'ao. et au pf.</i> avoir appris, <i>d'où</i> s'être habitué à, avoir coutume de : ἂν [[ἅπαξ]] μαθῶμεν ἀργοὶ [[ζῆν]] XÉN si une fois nous avons pris l'habitude de vivre en paresseux;<br /><b>2</b> apprendre par cœur;<br /><b>3</b> s'informer de, <i>à l'ao.</i> être informé de, avoir appris, savoir : [[τι]], qch ; [[τι]] ἔκ τινος, [[τι]] [[παρά]] τινος, [[τι]] [[πρός]] τινος, [[τί]] τινος, apprendre <i>ou</i> savoir qch de qqn, être informé de qch par qqn;<br /><b>II.</b> s'apercevoir de :<br /><b>1</b> remarquer : τινα, qqn ; ἀλλήλους μ. ὁπόσοι [[εἴησαν]] XÉN s'apercevoir, en se voyant les uns les autres, combien ils étaient nombreux;<br /><b>2</b> <i>à l'ao.</i> avoir remarqué ; se rendre compte ; reconnaître : τινα, qqn ; [[μαθεῖν]] [[οὐ]] δυσπατής SOPH non difficile à reconnaître;<br /><b>III.</b> comprendre : [[τι]], qch ; τινος, qqn ; avec une conj. : μ. [[ὅτι]], comprendre <i>ou</i> s'apercevoir que ; avec un part. : [[ἵνα]] μαθῇ [[ὤν]] ESCHL afin qu’il comprenne qu’il est ; διαβεβλημένος [[οὐ]] μανθάνεις ; HDT ne comprends-tu pas que tu as été calomnié ?;<br /><b>IV.</b> [[τί]] [[μαθών]] <i>forme un idiotisme impliquant une idée de reproche</i> : [[τί]] μαθὼν φαίνεις ; AR que t’est-il venu à l'esprit que tu montres… ? à quoi penses-tu de montrer ? pourquoi montres-tu ?<br />'''Étymologie:''' R. Μαθ, savoir.
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
Retrieved from "https://lsj.gr/wiki/Special:MobileDiff/2636682"