σφίγγω: Difference between revisions

No change in size ,  2 October 2022
m
Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{.*}}\n)({{elru.*}}\n)({{elnl.*}}\n)" to "$4$3$2$1"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{.*}}\n)({{elru.*}}\n)({{elnl.*}}\n)" to "$4$3$2$1")
Line 13: Line 13:
|btext=<i>f.</i> σφίγξω, <i>ao.</i> ἔσφιγξα, <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. ao.</i> ἐσφίγχθην, <i>pf.</i> ἔσφιγμαι;<br />étreindre ; étreindre qqn pour l'embrasser ; <i>fig.</i> resserrer, condenser : φράσιν PLUT son style ; λόγον PLUT sa parole.<br />'''Étymologie:''' R. Σφιγ, serrer ; cf. <i>lat.</i> figo.
|btext=<i>f.</i> σφίγξω, <i>ao.</i> ἔσφιγξα, <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. ao.</i> ἐσφίγχθην, <i>pf.</i> ἔσφιγμαι;<br />étreindre ; étreindre qqn pour l'embrasser ; <i>fig.</i> resserrer, condenser : φράσιν PLUT son style ; λόγον PLUT sa parole.<br />'''Étymologie:''' R. Σφιγ, serrer ; cf. <i>lat.</i> figo.
}}
}}
{{ls
{{elnl
|lstext='''σφίγγω''': μέλλ. σφίγξω Ἀνθόλ. Π. 12. 208· ἀόρ. ἔσφιγξα Ἄλεξ. ἐν «Ἀχαΐδι» 2, Ἀνθολ., κλπ. ― Μέσ., ἀόρ. ἐσφιγξάμην Ἑρμησιάναξ. 81, Νόνν. ― Παθ., ἀόρ. ἐσφίγχθην Ἀνθολ. Π. 6. 331. (ἀπ-) Ἱππ. 860D· πρκμ. ἔσφιγμαι Διον. Ἁλ. 7. 72, Λουκ., ἀπαρέμ. ἐσφίγχθαι ἢ ἐσφίχθαι, μνημονευόμ. ἐκ τοῦ Φιλοστρ. (Ἐντεῦθεν [[Σφίγξ]], σφιγκτήρ, σφιγκτός, σφίγμα· ― ὁ Κούρτ. σχετίζει καὶ τὸ φιμὸς καὶ τὸ Λατ. fī-lum (fig-lum), fig-o πρὸς ταύτην τὴν ῥίζαν). Ὡς καὶ νῦν, δένω σφιγκτά, δυνατά, [[σφίγγω]]: 1) ἐπὶ τοῦ δενομένου προσώπου ἢ πράγματος, σφ. πόδας, χεῖρας Βατραχομυομ. 71, 88· ἄρασσε [[μᾶλλον]], σφίγγε Αἰσχύλ. Πρ. 58· σφίγγετ’, ἀμαλλοδέται, τὰ δράγματα Θεόκρ. 10. 44· κεκρύφαλοι σφ. τὴν [[τρίχα]] Ἀνθ. Π. 5. 260· κρεμᾷ ἑαυτὴν σφίγξασα ἐκ τοῦ τραχήλου Λουκ. Ὄν. 24· σφ. πύλας, [[κατακλείω]], Ἀνθ. Π. 5. 294· σφ. τόκους, [[περισφίγγω]], κρατῶ σφιγκτῶς, [[αὐτόθι]] 11. 289· σφ. τὴν φράσιν, [[περικόπτω]], [[συντέμνω]], Πλούτ. 2. 1014F, πρβλ. Δημήτρ. Φαλ. § 244· [[ἀλλά]], σφ. λόγον, σταματῶ τὸν λόγον μου, δένεται ἡ γλῶσσά μου Πλούτ. 2. 6Ε. ― Παθ., ἐσφίγγετο [[πέπλος]] ζωστῆρι Θεόκρ. 7. 17 σ. ὑπὸ τοῦ βρόχου Διόδ. 12. 17· σφιγχθεὶς χέρας Ἀνθ. Πλαν. 198· σφ. δράκοντι ὁ αὐτ. Π. 6. 331· οὐ κατὰ τοὺς σφῆκας [[πάνυ]] ἐσφιγμένοι Λουκ. Μυίας Ἐγκώμ. 3· ― ὡσαύτω ἐν τῷ μέσ. τύπῳ, σφ. πλοκάμους, δένω τὴν κόμην μου, περιδένω, Χριστοδ. Ἔκφρ. 273· καὶ [[ἁπλῶς]] ὡς τὸ ἐνεργ., Ἑρμησιάν. 81. Νόνν. 2) ἐπὶ τοῦ πράγματος [[ὅπερ]] χρησιμεύει ὡς [[δεσμός]], στραγγαλίδας ἐσφίγγετε, ἐδένετε σφιγκτῶς κόμβους, δηλ. ἠγείρετε παντὸς εἴδους δυσκολίας, Φερεκρ. ἐν «Αὐτομόλοις» 12· ἀγκύλην τῆς ἐμβάδος οὐ [[καλῶς]] ἔσφιγξας λυθεῖσαν Ἄλεξ ἐν «Ἀχαΐδι» 2· σφίγξω σοῖς περὶ ποσσὶ πέδην Ἀνθ. Π. 5. 179· νεβρίδα στέρνοισι Νόνν. Δ. 1. 36· πέπλον ἑῷ καρήνῳ Μουσαῖ 252· σφιγχθεὶς [[στέφανος]] Ἀνθ. Π. 12. 135. ΙΙ. περιδένω, [[περιέχω]], [[περισφίγγω]], κρατῶ [[ὁμοῦ]], αἰθὴρ σφ. περὶ κύκλον ἅπαντα Ἐμπεδ. 236 σφ. πάντα Πλάτ. Τίμ. 58Α· ὠκεανὸς σφ. τὴν οἰκουμένην Ἀριστ. π. Κόσμ. 3, 11· πρβλ. Μελιννὼ παρὰ Στοβ. 87. 26, Ἀνθ. Π. 5. 294, 20.
|elnltext=σφίγγω, aor. ἔσφιγξα, perf. med.-pass. ἔσφιγμαι. vastsnoeren, vastbinden. nauw omsluiten, omspannen:. σφίγγει πάντα καὶ κενὴν χώραν οὐδεμίαν ἐᾷ λείπεσθαι (de omtrek van het al) omspant alles en laat niet toe dat er ook maar enige ruimte open blijft Plat. Tim. 58a.
}}
{{elru
|elrutext='''σφίγγω:''' (fut. σφίγξω, aor. ἔσφιγξα; pass.: aor. ἐσφίγχθην, pf. ἔσφιγμαι)<br /><b class="num">1)</b> сжимать, (в отчаянии) ломать (χεῖρας Batr.);<br /><b class="num">2)</b> [[сдавливать]], [[зажимать]] (τι ἐν δακτύλοισι Anth.);<br /><b class="num">3)</b> [[стягивать]], [[прижимать]] (τὴν [[τρίχα]] Anth.; ἐσφίγγετο [[πέπλος]] ζωστῆρι Theocr.);<br /><b class="num">4)</b> [[перевязывать]] (τὰ δράγματα Theocr.);<br /><b class="num">5)</b> [[душить]], [[удавливать]] (ἑαυτὸν ἐκ τοῦ τραχήλου Anth.);<br /><b class="num">6)</b> [[делать сжатым]], [[сокращать]] (τὴν φράσιν Plut.);<br /><b class="num">7)</b> [[задерживать]] (τὸν λόγον Plut.);<br /><b class="num">8)</b> [[запирать]] (πύλας Anth.);<br /><b class="num">9)</b> [[обматывать]], [[накладывать]] (πέδην περὶ [[ποσσί]] τινι Anth.);<br /><b class="num">10)</b> [[охватывать]], [[замыкать]], [[окружать]], [[опоясывать]] (πάντα Plat.): Ὠκεανὸς σφίγγει τὴν οἰκουμένην Arst. Океан окружает землю.
}}
}}
{{eles
{{eles
Line 25: Line 28:
|lsmtext='''σφίγγω:''' μέλ. <i>σφίγξω</i>, αόρ. <i>ἔσφιγξα</i>, παρακ. <i>ἔσφιγμαι</i>· [[δένω]] [[σφιχτά]], [[δένω]] με [[δύναμη]], [[συγκρατώ]], [[συνάπτω]], σε Αισχύλ., Θεόκρ. — Παθ., σε Θεόκρ.
|lsmtext='''σφίγγω:''' μέλ. <i>σφίγξω</i>, αόρ. <i>ἔσφιγξα</i>, παρακ. <i>ἔσφιγμαι</i>· [[δένω]] [[σφιχτά]], [[δένω]] με [[δύναμη]], [[συγκρατώ]], [[συνάπτω]], σε Αισχύλ., Θεόκρ. — Παθ., σε Θεόκρ.
}}
}}
{{elru
{{ls
|elrutext='''σφίγγω:''' (fut. σφίγξω, aor. ἔσφιγξα; pass.: aor. ἐσφίγχθην, pf. ἔσφιγμαι)<br /><b class="num">1)</b> сжимать, (в отчаянии) ломать (χεῖρας Batr.);<br /><b class="num">2)</b> [[сдавливать]], [[зажимать]] (τι ἐν δακτύλοισι Anth.);<br /><b class="num">3)</b> [[стягивать]], [[прижимать]] (τὴν [[τρίχα]] Anth.; ἐσφίγγετο [[πέπλος]] ζωστῆρι Theocr.);<br /><b class="num">4)</b> [[перевязывать]] (τὰ δράγματα Theocr.);<br /><b class="num">5)</b> [[душить]], [[удавливать]] (ἑαυτὸν ἐκ τοῦ τραχήλου Anth.);<br /><b class="num">6)</b> [[делать сжатым]], [[сокращать]] (τὴν φράσιν Plut.);<br /><b class="num">7)</b> [[задерживать]] (τὸν λόγον Plut.);<br /><b class="num">8)</b> [[запирать]] (πύλας Anth.);<br /><b class="num">9)</b> [[обматывать]], [[накладывать]] (πέδην περὶ [[ποσσί]] τινι Anth.);<br /><b class="num">10)</b> [[охватывать]], [[замыкать]], [[окружать]], [[опоясывать]] (πάντα Plat.): Ὠκεανὸς σφίγγει τὴν οἰκουμένην Arst. Океан окружает землю.
|lstext='''σφίγγω''': μέλλ. σφίγξω Ἀνθόλ. Π. 12. 208· ἀόρ. ἔσφιγξα Ἄλεξ. ἐν «Ἀχαΐδι» 2, Ἀνθολ., κλπ. ― Μέσ., ἀόρ. ἐσφιγξάμην Ἑρμησιάναξ. 81, Νόνν. ― Παθ., ἀόρ. ἐσφίγχθην Ἀνθολ. Π. 6. 331. (ἀπ-) Ἱππ. 860D· πρκμ. ἔσφιγμαι Διον. Ἁλ. 7. 72, Λουκ., ἀπαρέμ. ἐσφίγχθαι ἢ ἐσφίχθαι, μνημονευόμ. ἐκ τοῦ Φιλοστρ. (Ἐντεῦθεν [[Σφίγξ]], σφιγκτήρ, σφιγκτός, σφίγμα· ― ὁ Κούρτ. σχετίζει καὶ τὸ φιμὸς καὶ τὸ Λατ. fī-lum (fig-lum), fig-o πρὸς ταύτην τὴν ῥίζαν). Ὡς καὶ νῦν, δένω σφιγκτά, δυνατά, [[σφίγγω]]: 1) ἐπὶ τοῦ δενομένου προσώπου ἢ πράγματος, σφ. πόδας, χεῖρας Βατραχομυομ. 71, 88· ἄρασσε [[μᾶλλον]], σφίγγε Αἰσχύλ. Πρ. 58· σφίγγετ’, ἀμαλλοδέται, τὰ δράγματα Θεόκρ. 10. 44· κεκρύφαλοι σφ. τὴν [[τρίχα]] Ἀνθ. Π. 5. 260· κρεμᾷ ἑαυτὴν σφίγξασα ἐκ τοῦ τραχήλου Λουκ. Ὄν. 24· σφ. πύλας, [[κατακλείω]], Ἀνθ. Π. 5. 294· σφ. τόκους, [[περισφίγγω]], κρατῶ σφιγκτῶς, [[αὐτόθι]] 11. 289· σφ. τὴν φράσιν, [[περικόπτω]], [[συντέμνω]], Πλούτ. 2. 1014F, πρβλ. Δημήτρ. Φαλ. § 244· [[ἀλλά]], σφ. λόγον, σταματῶ τὸν λόγον μου, δένεται ἡ γλῶσσά μου Πλούτ. 2. 6Ε. ― Παθ., ἐσφίγγετο [[πέπλος]] ζωστῆρι Θεόκρ. 7. 17 σ. ὑπὸ τοῦ βρόχου Διόδ. 12. 17· σφιγχθεὶς χέρας Ἀνθ. Πλαν. 198· σφ. δράκοντι ὁ αὐτ. Π. 6. 331· οὐ κατὰ τοὺς σφῆκας [[πάνυ]] ἐσφιγμένοι Λουκ. Μυίας Ἐγκώμ. 3· ― ὡσαύτω ἐν τῷ μέσ. τύπῳ, σφ. πλοκάμους, δένω τὴν κόμην μου, περιδένω, Χριστοδ. Ἔκφρ. 273· καὶ [[ἁπλῶς]] ὡς τὸ ἐνεργ., Ἑρμησιάν. 81. Νόνν. 2) ἐπὶ τοῦ πράγματος [[ὅπερ]] χρησιμεύει ὡς [[δεσμός]], στραγγαλίδας ἐσφίγγετε, ἐδένετε σφιγκτῶς κόμβους, δηλ. ἠγείρετε παντὸς εἴδους δυσκολίας, Φερεκρ. ἐν «Αὐτομόλοις» 12· ἀγκύλην τῆς ἐμβάδος οὐ [[καλῶς]] ἔσφιγξας λυθεῖσαν Ἄλεξ ἐν «Ἀχαΐδι» 2· σφίγξω σοῖς περὶ ποσσὶ πέδην Ἀνθ. Π. 5. 179· νεβρίδα στέρνοισι Νόνν. Δ. 1. 36· πέπλον ἑῷ καρήνῳ Μουσαῖ 252· σφιγχθεὶς [[στέφανος]] Ἀνθ. Π. 12. 135. ΙΙ. περιδένω, [[περιέχω]], [[περισφίγγω]], κρατῶ [[ὁμοῦ]], αἰθὴρ σφ. περὶ κύκλον ἅπαντα Ἐμπεδ. 236 σφ. πάντα Πλάτ. Τίμ. 58Α· ὠκεανὸς σφ. τὴν οἰκουμένην Ἀριστ. π. Κόσμ. 3, 11· πρβλ. Μελιννὼ παρὰ Στοβ. 87. 26, Ἀνθ. Π. 5. 294, 20.
}}
{{elnl
|elnltext=σφίγγω, aor. ἔσφιγξα, perf. med.-pass. ἔσφιγμαι. vastsnoeren, vastbinden. nauw omsluiten, omspannen:. σφίγγει πάντα καὶ κενὴν χώραν οὐδεμίαν ἐᾷ λείπεσθαι (de omtrek van het al) omspant alles en laat niet toe dat er ook maar enige ruimte open blijft Plat. Tim. 58a.
}}
}}
{{etym
{{etym