LSJ

εἴδω: Difference between revisions

Page Discussion

εἴδω (view source)

Revision as of 13:10, 3 October 2022

No change in size ,  3 October 2022
m
Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2")
Line 15: Line 15:
{{bailly
{{bailly
|btext=<i>f.</i> [[εἴσομαι]] ; <i>ao.2</i> [[εἶδον]] &gt; <i>impér.</i> [[ἴδε]] <i>ou</i> [[ἰδέ]], <i>sbj.</i> ἰδῶ, <i>opt</i>. ἴδοιμι, <i>inf.</i> [[ἰδεῖν]], <i>part.</i> [[ἰδών]] ; <i>pf.2</i> [[οἶδα]], <i>au sens d'un prés. ; pqp.</i> [[ᾔδειν]], <i>att.</i> [[ᾔδη]], <i>au sens d'un impf.</i><br /><b>1</b> voir, acc.;<br /><b>2</b> regarder, examiner : ἔς <i>ou</i> [[πρός]] τινα, [[εἴς]] <i>ou</i> [[ἐπί]] [[τι]], qqn <i>ou</i> qch ; [[εἰς]] ὦπα ἰδέσθαι IL, κατ’ ἐνῶπα [[ἰδεῖν]] IL, [[ἄντα]] [[ἰδεῖν]] IL <i>ou</i> [[ἔσαντα]] [[ἰδεῖν]] IL <i>ou</i> [[ἄντην]] [[ἰδεῖν]] OD regarder en face;<br /><b>3</b> voir, avoir une entrevue : τινα, avec qqn;<br /><b>4</b> <i>fig.</i> se représenter, se figurer;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[εἴδομαι]] (<i>ao.2</i> εἰδόμην &gt; <i>impér.</i> [[ἰδοῦ]], <i>sbj</i>. ἴδωμαι, <i>opt.</i> ἰδοίμην, <i>inf.</i> ἰδέσθαι, <i>part.</i> ἰδόμενος);<br /><b>I.</b> se faire voir :<br /><b>1</b> se montrer, paraître : εἴδεται [[ἦμαρ]] IL le jour paraît;<br /><b>2</b> paraître, sembler : [[τόγε]] κέρδιον [[εἴσατο]] θυμῷ OD cela lui parut dans son cœur plus avantageux;<br /><b>3</b> avoir l'air, faire semblant, feindre de : [[ἴμεν]] [[ἐς]] Λῆμνον OD d'aller à Lemnos;<br /><b>II.</b> se rendre semblable ; <i>avec double, rég.</i> [[εἴδεσθαι]] φθογγήν τινι, se donner une voix semblable à celle de qqn, prendre la voix de qqn;<br /><i>pf.</i> [[οἶδα]] (<i>[[quod vide|q.v.]]</i>).<br />'''Étymologie:''' R. Ϝιδ, voir = <i>lat.</i> video.
|btext=<i>f.</i> [[εἴσομαι]] ; <i>ao.2</i> [[εἶδον]] &gt; <i>impér.</i> [[ἴδε]] <i>ou</i> [[ἰδέ]], <i>sbj.</i> ἰδῶ, <i>opt</i>. ἴδοιμι, <i>inf.</i> [[ἰδεῖν]], <i>part.</i> [[ἰδών]] ; <i>pf.2</i> [[οἶδα]], <i>au sens d'un prés. ; pqp.</i> [[ᾔδειν]], <i>att.</i> [[ᾔδη]], <i>au sens d'un impf.</i><br /><b>1</b> voir, acc.;<br /><b>2</b> regarder, examiner : ἔς <i>ou</i> [[πρός]] τινα, [[εἴς]] <i>ou</i> [[ἐπί]] [[τι]], qqn <i>ou</i> qch ; [[εἰς]] ὦπα ἰδέσθαι IL, κατ’ ἐνῶπα [[ἰδεῖν]] IL, [[ἄντα]] [[ἰδεῖν]] IL <i>ou</i> [[ἔσαντα]] [[ἰδεῖν]] IL <i>ou</i> [[ἄντην]] [[ἰδεῖν]] OD regarder en face;<br /><b>3</b> voir, avoir une entrevue : τινα, avec qqn;<br /><b>4</b> <i>fig.</i> se représenter, se figurer;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[εἴδομαι]] (<i>ao.2</i> εἰδόμην &gt; <i>impér.</i> [[ἰδοῦ]], <i>sbj</i>. ἴδωμαι, <i>opt.</i> ἰδοίμην, <i>inf.</i> ἰδέσθαι, <i>part.</i> ἰδόμενος);<br /><b>I.</b> se faire voir :<br /><b>1</b> se montrer, paraître : εἴδεται [[ἦμαρ]] IL le jour paraît;<br /><b>2</b> paraître, sembler : [[τόγε]] κέρδιον [[εἴσατο]] θυμῷ OD cela lui parut dans son cœur plus avantageux;<br /><b>3</b> avoir l'air, faire semblant, feindre de : [[ἴμεν]] [[ἐς]] Λῆμνον OD d'aller à Lemnos;<br /><b>II.</b> se rendre semblable ; <i>avec double, rég.</i> [[εἴδεσθαι]] φθογγήν τινι, se donner une voix semblable à celle de qqn, prendre la voix de qqn;<br /><i>pf.</i> [[οἶδα]] (<i>[[quod vide|q.v.]]</i>).<br />'''Étymologie:''' R. Ϝιδ, voir = <i>lat.</i> video.
}}
{{elru
|elrutext='''εἴδω:''' (fut. [[εἴσομαι]]; aor. 2 [[εἶδον]] - imper. [[ἴδε]] и [[ἰδέ]], conjct. ἰδῶ, inf. [[ἰδεῖν]], part. [[ἰδών]]; pf. = praes. [[οἶδα]], imper. [[ἴσθι]], conjct. [[εἰδῶ]], inf. [[εἰδέναι]], part. [[εἰδώς]]; med.: [[εἴδομαι]] - поэт. тж. [[ἐείδομαι]], aor. 2 εἰδόμην - эп. [[εἰσάμην]] и [[ἐεισάμην]], дор. [[εἰδόμαν|εἰδόμᾱν]], imper. [[ἰδοῦ]], conjct. ἴδωμαι, inf. [[ἰδέσθαι]], part. ἰδόμενος)<br /><b class="num">1)</b> [[видеть]], [[созерцать]] ([[ἰδεῖν]] τινα и τι Plat., тж. ὀφθαλμοῖσιν или ἐν ὀφθαλμοῖσιν Hom. и ἐν ὄμμασιν Eur.): οἰκτρὸς [[ἰδεῖν]] Aesch. жалкий на вид, душераздирающий: [[πῶς]] γὰρ κάτοιδ᾽ ὅν γ᾽ [[εἶδον]] [[οὐδεπώποτε]]; Soph. как узнать мне того, кого я никогда не видел?;<br /><b class="num">2)</b> [[смотреть]], [[глядеть]] (ἔς и πρός τινα, εἴς и ἐπί τι Hom.): [[ἄντα]], [[ἔσαντα]], [[ἄντην]] или κατ᾽ ἐνῶπα [[ἰδεῖν]] и εἰς ὦπα [[ἰδέσθαι]] Hom. глядеть в лицо; [[ἰδεῖν]] τινα Thuc., Xen. повидаться с кем-л.: ἴδωμεν τί ποτε καὶ λέγομεν Plat. рассмотрим то, что мы говорим;<br /><b class="num">3)</b> [[высматривать]], [[искать]]: [[κέρδος]] [[ἰδών]] Aesch. корыстолюбивый, корыстный;<br /><b class="num">4)</b> [[видеть]], [[познавать]], [[испытывать]] ([[ἦμαρ]] [[νόστιμον]] [[ἰδέσθαι]] Hom. и δούλειον [[ἦμαρ]] [[ἰδεῖν]] Eur.);<br /><b class="num">5)</b> [[воображать]], [[представлять]] ([[ἰδέσθαι]] ἐνὶ φρεσίν Hom. и [[ἰδεῖν]] τῇ διανοίᾳ Plat.);<br /><b class="num">6)</b> med. [[виднеться]], [[появляться]] (εἴδεται ἄστρα Hom.): [[εἴσατο]] [[δεξιός]] Hom. он показался справа;<br /><b class="num">7)</b> med. [[казаться]], [[представляться]]: [[τοῦτο]] τί μοι κάλλιστον εἴδεται εἶναι Hom. это кажется мне превосходным;<br /><b class="num">8)</b> med. [[делать вид]], [[притворяться]]: εἴσατ᾽ [[ἴμεν]] ἐς Λῆμνον Hom. он сделал вид, будто направляется в Лемнос; [[εἴδεσθαι]] φθογγήν τινι Hom. подражать чьему-л. голосу;<br /><b class="num">9)</b> med. [[уподобляться]], [[быть похожим]] (εἰδόμενός τινι Pind., Aesch., Her.);<br /><b class="num">10)</b> pf. = praes. быть осведомленным, (по)знать (τι Hom., Soph., Plat., Polyb., Plut. и περί τινος Hom., Arst.): ὡς μηδὲν εἰδότα [[ἴσθι]] μ᾽ ὧν ἀνιστορεῖς Soph. знай, что ничто из того, что ты рассказываешь, мне неизвестно; μετ᾽ εἰδόσιν Hom. и ἐν εἰδόσιν Thuc. в присутствии сведущих людей; τοῦ [[εἰδέναι]] ὀρέγεσθαι Arst. стремиться к знанию; οἶσθ᾽ ὡς ποίησον; Soph. и οἶσθ᾽ ὃ δρᾶσον; Eur. знаешь, что сделай?, т. е. послушай, вот что я тебе скажу; σάφ᾽ ἴσθ᾽ ὅτι Arph. имей в виду, будь уверен; [[ἴστω]] [[νῦν]] [[Ζεύς]] Hom. и [[ἴττω]] [[Δεύς]] беот. Arph. пусть знает Зевс!, т. е. призываю в свидетели Зевса!;<br /><b class="num">11)</b> pf. = praes. быть сведущим, уметь, мочь: τόξων εὖ [[εἰδώς]] Hom. прекрасно владеющий луком; οὐδὲν ᾔδει πλὴν τὸ προσταχθὲν ποιεῖν Soph. он умел лишь исполнять приказанное; προβάλλεσθαι δ᾽ οὔτ᾽ οἶδεν οὔτ᾽ ἐθέλει Dem. оказать же сопротивление он и не может, и не желает;<br /><b class="num">12)</b> (о чувстве благодарности и т. п.) чувствовать, испытывать: φίλα εἰδότες ἀλλήλοισιν Hom. связанные взаимной дружбой; [[χάριν]] [[εἰδέναι]] τινί Hom., Her., Xen., Plat. питать чувство благодарности к, быть признательным кому-л.
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 27: Line 30:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''εἴδω:''' (<i>√ϜΙΔ</i>, Λατ. [[video]]), [[βλέπω]]· δεν χρησιμ. στον Ενεργ. ενεστ., [[αλλά]] χρησιμ. το [[ὁράω]] στη [[θέση]] του· ενεστ. στη Μέσ. υπάρχει, βλ. κατωτ.· ο αόρ. βʹ [[εἶδον]] διατηρεί την κύρια [[σημασία]] του «[[βλέπω]]»· αντίθ. ο παρακ. [[οἶδα]] (έχω δει) σημαίνει «[[γνωρίζω]]» και χρησιμ. ως ενεστ.<br /><b class="num">Α.</b> αόρ. βʹ [[εἶδον]], Επικ. [[χωρίς]] αύξ. [[ἴδον]], Ιων. γʹ ενικ. [[ἴδεσκε]]· προστ. [[ἴδε]] (ως επίρρ. [[ἰδέ]], [[ecce]])· υποτ. [[ἴδω]], Επικ. <i>ἴδωμι</i>· ευκτ. <i>ἴδοιμι</i>· απαρ. [[ἰδεῖν]], Επικ. [[ἰδέειν]], μτχ. [[ἰδών]]· απ' όπου σχηματίζεται μέλ. [[ἰδησῶ]]· Μέσ. αόρ. βʹ χρησιμ. με την [[ίδια]] [[σημασία]], <i>εἰδόμην</i>, Επικ. <i>ἰδόμην</i>· προστ. [[ἰδοῦ]] (ως επίρρ. [[ἰδού]], [[ecce]])· υποτ. <i>ἴδωμαι</i>, ευκτ. <i>ἰδοίμην</i>, απαρ. [[ἰδέσθαι]], μτχ. <i>ἰδόμενος</i>· [[ὄψομαι]], χρησιμ. ως μέλ., <i>ἑόρᾱκα</i> ή <i>ἑώρᾰκα</i>, ως παρακ.·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[βλέπω]], [[διακρίνω]], [[αντικρύζω]], [[παρατηρώ]], σε Όμηρ. κ.λπ.· [[μετά]] από ουσ., [[θαῦμα]] [[ἰδέσθαι]], αυτό που είναι υπέροχο να το βλέπεις, σε Ομήρ. Ιλ.· οἰκτρὸς [[ἰδεῖν]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">2.</b> [[κοιτάζω]], [[προσβλέπω]], [[ατενίζω]], εἰς ὦπα [[ἰδέσθαι]], [[κοιτάζω]] στο [[πρόσωπο]], κατά [[πρόσωπο]], σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> [[κοιτάζω]] με τον ένα ή τον [[άλλο]] τρόπο, ἀχρεῖον [[ἰδών]], [[δείχνω]] [[ανήμπορος]], [[αμήχανος]], [[αδέξιος]], στο ίδ.<br /><b class="num">4.</b> [[βλέπω]] πνευματικά, διανοητικά, [[ἰδέσθαι]] ἐν φρεσίν, «[[βλέπω]] στο [[μάτι]] του μυαλού του», σε Όμηρ.<br /><b class="num">II. 1.</b> Μέσ. ενεστ. [[εἴδομαι]], Επικ. γʹ ενικ. <i>ἐείδεται</i>, αόρ. αʹ [[εἰσάμην]], Επικ. βʹ και γʹ πρόσ. <i>ἐείσαο</i>, <i>-ατο</i>, Λατ. videro, είμαι [[ορατός]], [[φαίνομαι]], <i>εἴδεται ἄστρα</i>, είναι ορατά, φαίνονται, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> με απαρ., [[φαίνομαι]] ή [[φαίνομαι]] ότι είμαι, τοῦτό μοι κάλλιστον εἴδεται [[εἶναι]], σε Ομήρ. Οδ.· επίσης, με απαρ. που παραλείπεται, τόγεκέρδιον [[εἴσατο]], στο ίδ.· [[ακόμη]], εἴστα' [[ἴμεν]], προσποιήθηκε ότι έφυγε, αποχώρησε, στο ίδ.<br /><b class="num">3.</b> με αυστηρά Μέση [[σημασία]], με δοτ., [[ἐείσατο]] φθογγὴν Πολίτῃ, έκανε τον εαυτό της να ακουστεί όπως ο [[πολίτης]], σε Ομήρ. Ιλ.· επίσης [[γίνομαι]] όμοιος (στη [[μορφή]] με κάποιον), στο ίδ. <b>Β.</b> παρακ. [[οἶδα]], έχω δει, δηλ. [[γνωρίζω]], ως ενεστ.· υπερσ. [[ᾔδειν]], [[ᾔδεα]], Αττ. [[ᾔδη]], γνώριζα, ως παρατ.· βʹ ενικ. [[οἶσθα]], [[σπανίως]], [[οἶδας]]· πληθ. [[ἴσμεν]] (Επικ. και Δωρ. [[ἴδμεν]]), [[ἴστε]], [[ἴσασι]], [[σπανίως]] <i>οἴδαμεν</i>, <i>-ατε</i>, <i>-ᾶσι</i>· προστ. [[ἴσθι]], [[ἴστω]] (Βοιωτ. [[ἴττω]])· υποτ. [[εἰδῶ]], Επικ. [[ἰδέω]], πληθ. [[εἴδομεν]], Επικ. αντί <i>εἰδῶμεν</i>, [[εἴδετε]] αντί <i>εἴδητε</i>, ευκτ. [[εἰδείην]], απαρ. [[εἰδέναι]], Επικ. [[ἴδμεναι]], [[ἴδμεν]], μτχ. [[εἰδώς]], <i>εἰδυῖα</i>, Επικ. [[ἰδυῖα]], υπερσ. [[ᾔδη]], [[ᾔδησθα]] ([[σπανίως]] <i>ᾔδης</i>), [[ᾔδη]]· Αττ. επίσης [[ᾔδειν]], Ιων. [[ᾔδεα]], <i>ᾔδεε</i>· Επικ. επίσης <i>ἠείδης</i>, [[ἠείδη]], Αττ. αʹ πληθ. <i>ᾔδειμεν</i>, [[ᾔδεμεν]], βʹ πληθ. <i>ᾔδειτε</i>, γʹ πληθ. [[ᾔδεσαν]]· επίσης, βραχύτεροι τύποι [[ᾖσμεν]], [[ᾖστε]], [[ᾖσαν]], Επικ. γʹ πληθ. [[ἴσαν]]· μέλ. με την [[ίδια]] [[σημασία]], [[εἴσομαι]] ή [[εἰδήσω]], Επικ. απαρ. <i>εἰδήσεμεν</i>·<br /><b class="num">1.</b> [[γνωρίζω]], εὖ [[οἶδα]], [[γνωρίζω]] [[καλά]]· εὖ [[ἴσθι]], βεβαιώσου· [[συχνά]] με αιτ. πράγμ., <i>νοήματα οἶδε</i>, [[μήδεα]] οἶδε, είναι [[ἔμπειρος]] σε νουθεσίες, σε Όμηρ.· με επίθ. ουδ. γένους, <i>πεπνυμένα</i>, <i>φίλα</i>, ἀθεμίστια [[εἰδώς]], στον ίδ.· επίσης με γεν., τόξων εὖ [[εἰδώς]], [[επιδεξιότητα]] στη [[χρήση]] του τόξου· οἰωνῶν [[σάφα]] [[εἰδώς]], σε Ομήρ. Οδ.· [[χάριν]] [[εἰδέναι]] τινί, [[αναγνωρίζω]] τη [[χάρη]], το [[χρέος]] σε κάποιον, [[οφείλω]] [[κάτι]] σε κάποιον, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· με προστ., σε ομολογίες, [[ἴστω]] [[Ζεύς|Ζεὺς]] [[αὐτός]], [[μάρτυς]] μου ο Δίας, στο ίδ.· Δωρ. [[ἴττω]] [[Ζεύς]], [[ἴττω]], σε Αριστοφ.· -[[εἰδώς]] απόλ., αυτός που γνωρίζει, εἰδυίῃ πάντ' [[ἀγορεύω]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ἰδυίῃσι πραπίδεσσι</i>, με μορφωμένο [[μυαλό]], στο ίδ.<br /><b class="num">2.</b> με απαρ., [[γνωρίζω]] με ποιο τρόπο να πράξω, να κάνω [[κάτι]], στο ίδ., σε Αττ.<br /><b class="num">3.</b> με μτχ., [[γνωρίζω]] πώς έχει η [[κατάσταση]], [[ἴσθι]] μοι [[δώσων]], [[γνωρίζω]] ότι εσύ θα δώσεις, σε Αισχύλ.· τὸν Μῆδον [[ἴσμεν]] ἐλθόντα, σε Θουκ.<br /><b class="num">4.</b> <i>οὐκ οἶδ' εἰ</i>, δεν [[γνωρίζω]] αν..., δηλώνει [[δυσπιστία]], ως το Λατ. [[nescio]] an [[non]], <i>οὐκ οἶδ' ἂν εἰ πείσαιμι</i>, σε Ευρ.<br /><b class="num">5.</b> [[οἶδα]] ή [[ἴσθι]] [[συχνά]] παρενθετικά, οἶδ' [[ἐγώ]], στον ίδ.· οἶδ' [[ὅτι]], οἶσθ' [[ὅτι]], ἴσθ' [[ὅτι]], [[πάρειμι]], σε Σοφ.· ομοίως, εὖ οἶδ' [[ὅτι]], σε Δημ.· στους Τραγ. επίσης, <i>οἶσθ' n δρᾶσον</i>· ισοδύν. του <i>δρᾶσον - οἶσθ' ὅ</i>, κάνε ό,τι ξέρεις, δηλ. σπεύσε και πράξε, κάνε· <i>οἶσθ' ὡς ποίησον</i> κ.λπ.
|lsmtext='''εἴδω:''' (<i>√ϜΙΔ</i>, Λατ. [[video]]), [[βλέπω]]· δεν χρησιμ. στον Ενεργ. ενεστ., [[αλλά]] χρησιμ. το [[ὁράω]] στη [[θέση]] του· ενεστ. στη Μέσ. υπάρχει, βλ. κατωτ.· ο αόρ. βʹ [[εἶδον]] διατηρεί την κύρια [[σημασία]] του «[[βλέπω]]»· αντίθ. ο παρακ. [[οἶδα]] (έχω δει) σημαίνει «[[γνωρίζω]]» και χρησιμ. ως ενεστ.<br /><b class="num">Α.</b> αόρ. βʹ [[εἶδον]], Επικ. [[χωρίς]] αύξ. [[ἴδον]], Ιων. γʹ ενικ. [[ἴδεσκε]]· προστ. [[ἴδε]] (ως επίρρ. [[ἰδέ]], [[ecce]])· υποτ. [[ἴδω]], Επικ. <i>ἴδωμι</i>· ευκτ. <i>ἴδοιμι</i>· απαρ. [[ἰδεῖν]], Επικ. [[ἰδέειν]], μτχ. [[ἰδών]]· απ' όπου σχηματίζεται μέλ. [[ἰδησῶ]]· Μέσ. αόρ. βʹ χρησιμ. με την [[ίδια]] [[σημασία]], <i>εἰδόμην</i>, Επικ. <i>ἰδόμην</i>· προστ. [[ἰδοῦ]] (ως επίρρ. [[ἰδού]], [[ecce]])· υποτ. <i>ἴδωμαι</i>, ευκτ. <i>ἰδοίμην</i>, απαρ. [[ἰδέσθαι]], μτχ. <i>ἰδόμενος</i>· [[ὄψομαι]], χρησιμ. ως μέλ., <i>ἑόρᾱκα</i> ή <i>ἑώρᾰκα</i>, ως παρακ.·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[βλέπω]], [[διακρίνω]], [[αντικρύζω]], [[παρατηρώ]], σε Όμηρ. κ.λπ.· [[μετά]] από ουσ., [[θαῦμα]] [[ἰδέσθαι]], αυτό που είναι υπέροχο να το βλέπεις, σε Ομήρ. Ιλ.· οἰκτρὸς [[ἰδεῖν]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">2.</b> [[κοιτάζω]], [[προσβλέπω]], [[ατενίζω]], εἰς ὦπα [[ἰδέσθαι]], [[κοιτάζω]] στο [[πρόσωπο]], κατά [[πρόσωπο]], σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> [[κοιτάζω]] με τον ένα ή τον [[άλλο]] τρόπο, ἀχρεῖον [[ἰδών]], [[δείχνω]] [[ανήμπορος]], [[αμήχανος]], [[αδέξιος]], στο ίδ.<br /><b class="num">4.</b> [[βλέπω]] πνευματικά, διανοητικά, [[ἰδέσθαι]] ἐν φρεσίν, «[[βλέπω]] στο [[μάτι]] του μυαλού του», σε Όμηρ.<br /><b class="num">II. 1.</b> Μέσ. ενεστ. [[εἴδομαι]], Επικ. γʹ ενικ. <i>ἐείδεται</i>, αόρ. αʹ [[εἰσάμην]], Επικ. βʹ και γʹ πρόσ. <i>ἐείσαο</i>, <i>-ατο</i>, Λατ. videro, είμαι [[ορατός]], [[φαίνομαι]], <i>εἴδεται ἄστρα</i>, είναι ορατά, φαίνονται, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> με απαρ., [[φαίνομαι]] ή [[φαίνομαι]] ότι είμαι, τοῦτό μοι κάλλιστον εἴδεται [[εἶναι]], σε Ομήρ. Οδ.· επίσης, με απαρ. που παραλείπεται, τόγεκέρδιον [[εἴσατο]], στο ίδ.· [[ακόμη]], εἴστα' [[ἴμεν]], προσποιήθηκε ότι έφυγε, αποχώρησε, στο ίδ.<br /><b class="num">3.</b> με αυστηρά Μέση [[σημασία]], με δοτ., [[ἐείσατο]] φθογγὴν Πολίτῃ, έκανε τον εαυτό της να ακουστεί όπως ο [[πολίτης]], σε Ομήρ. Ιλ.· επίσης [[γίνομαι]] όμοιος (στη [[μορφή]] με κάποιον), στο ίδ. <b>Β.</b> παρακ. [[οἶδα]], έχω δει, δηλ. [[γνωρίζω]], ως ενεστ.· υπερσ. [[ᾔδειν]], [[ᾔδεα]], Αττ. [[ᾔδη]], γνώριζα, ως παρατ.· βʹ ενικ. [[οἶσθα]], [[σπανίως]], [[οἶδας]]· πληθ. [[ἴσμεν]] (Επικ. και Δωρ. [[ἴδμεν]]), [[ἴστε]], [[ἴσασι]], [[σπανίως]] <i>οἴδαμεν</i>, <i>-ατε</i>, <i>-ᾶσι</i>· προστ. [[ἴσθι]], [[ἴστω]] (Βοιωτ. [[ἴττω]])· υποτ. [[εἰδῶ]], Επικ. [[ἰδέω]], πληθ. [[εἴδομεν]], Επικ. αντί <i>εἰδῶμεν</i>, [[εἴδετε]] αντί <i>εἴδητε</i>, ευκτ. [[εἰδείην]], απαρ. [[εἰδέναι]], Επικ. [[ἴδμεναι]], [[ἴδμεν]], μτχ. [[εἰδώς]], <i>εἰδυῖα</i>, Επικ. [[ἰδυῖα]], υπερσ. [[ᾔδη]], [[ᾔδησθα]] ([[σπανίως]] <i>ᾔδης</i>), [[ᾔδη]]· Αττ. επίσης [[ᾔδειν]], Ιων. [[ᾔδεα]], <i>ᾔδεε</i>· Επικ. επίσης <i>ἠείδης</i>, [[ἠείδη]], Αττ. αʹ πληθ. <i>ᾔδειμεν</i>, [[ᾔδεμεν]], βʹ πληθ. <i>ᾔδειτε</i>, γʹ πληθ. [[ᾔδεσαν]]· επίσης, βραχύτεροι τύποι [[ᾖσμεν]], [[ᾖστε]], [[ᾖσαν]], Επικ. γʹ πληθ. [[ἴσαν]]· μέλ. με την [[ίδια]] [[σημασία]], [[εἴσομαι]] ή [[εἰδήσω]], Επικ. απαρ. <i>εἰδήσεμεν</i>·<br /><b class="num">1.</b> [[γνωρίζω]], εὖ [[οἶδα]], [[γνωρίζω]] [[καλά]]· εὖ [[ἴσθι]], βεβαιώσου· [[συχνά]] με αιτ. πράγμ., <i>νοήματα οἶδε</i>, [[μήδεα]] οἶδε, είναι [[ἔμπειρος]] σε νουθεσίες, σε Όμηρ.· με επίθ. ουδ. γένους, <i>πεπνυμένα</i>, <i>φίλα</i>, ἀθεμίστια [[εἰδώς]], στον ίδ.· επίσης με γεν., τόξων εὖ [[εἰδώς]], [[επιδεξιότητα]] στη [[χρήση]] του τόξου· οἰωνῶν [[σάφα]] [[εἰδώς]], σε Ομήρ. Οδ.· [[χάριν]] [[εἰδέναι]] τινί, [[αναγνωρίζω]] τη [[χάρη]], το [[χρέος]] σε κάποιον, [[οφείλω]] [[κάτι]] σε κάποιον, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· με προστ., σε ομολογίες, [[ἴστω]] [[Ζεύς|Ζεὺς]] [[αὐτός]], [[μάρτυς]] μου ο Δίας, στο ίδ.· Δωρ. [[ἴττω]] [[Ζεύς]], [[ἴττω]], σε Αριστοφ.· -[[εἰδώς]] απόλ., αυτός που γνωρίζει, εἰδυίῃ πάντ' [[ἀγορεύω]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ἰδυίῃσι πραπίδεσσι</i>, με μορφωμένο [[μυαλό]], στο ίδ.<br /><b class="num">2.</b> με απαρ., [[γνωρίζω]] με ποιο τρόπο να πράξω, να κάνω [[κάτι]], στο ίδ., σε Αττ.<br /><b class="num">3.</b> με μτχ., [[γνωρίζω]] πώς έχει η [[κατάσταση]], [[ἴσθι]] μοι [[δώσων]], [[γνωρίζω]] ότι εσύ θα δώσεις, σε Αισχύλ.· τὸν Μῆδον [[ἴσμεν]] ἐλθόντα, σε Θουκ.<br /><b class="num">4.</b> <i>οὐκ οἶδ' εἰ</i>, δεν [[γνωρίζω]] αν..., δηλώνει [[δυσπιστία]], ως το Λατ. [[nescio]] an [[non]], <i>οὐκ οἶδ' ἂν εἰ πείσαιμι</i>, σε Ευρ.<br /><b class="num">5.</b> [[οἶδα]] ή [[ἴσθι]] [[συχνά]] παρενθετικά, οἶδ' [[ἐγώ]], στον ίδ.· οἶδ' [[ὅτι]], οἶσθ' [[ὅτι]], ἴσθ' [[ὅτι]], [[πάρειμι]], σε Σοφ.· ομοίως, εὖ οἶδ' [[ὅτι]], σε Δημ.· στους Τραγ. επίσης, <i>οἶσθ' n δρᾶσον</i>· ισοδύν. του <i>δρᾶσον - οἶσθ' ὅ</i>, κάνε ό,τι ξέρεις, δηλ. σπεύσε και πράξε, κάνε· <i>οἶσθ' ὡς ποίησον</i> κ.λπ.
}}
{{elru
|elrutext='''εἴδω:''' (fut. [[εἴσομαι]]; aor. 2 [[εἶδον]] - imper. [[ἴδε]] и [[ἰδέ]], conjct. ἰδῶ, inf. [[ἰδεῖν]], part. [[ἰδών]]; pf. = praes. [[οἶδα]], imper. [[ἴσθι]], conjct. [[εἰδῶ]], inf. [[εἰδέναι]], part. [[εἰδώς]]; med.: [[εἴδομαι]] - поэт. тж. [[ἐείδομαι]], aor. 2 εἰδόμην - эп. [[εἰσάμην]] и [[ἐεισάμην]], дор. [[εἰδόμαν|εἰδόμᾱν]], imper. [[ἰδοῦ]], conjct. ἴδωμαι, inf. [[ἰδέσθαι]], part. ἰδόμενος)<br /><b class="num">1)</b> [[видеть]], [[созерцать]] ([[ἰδεῖν]] τινα и τι Plat., тж. ὀφθαλμοῖσιν или ἐν ὀφθαλμοῖσιν Hom. и ἐν ὄμμασιν Eur.): οἰκτρὸς [[ἰδεῖν]] Aesch. жалкий на вид, душераздирающий: [[πῶς]] γὰρ κάτοιδ᾽ ὅν γ᾽ [[εἶδον]] [[οὐδεπώποτε]]; Soph. как узнать мне того, кого я никогда не видел?;<br /><b class="num">2)</b> [[смотреть]], [[глядеть]] (ἔς и πρός τινα, εἴς и ἐπί τι Hom.): [[ἄντα]], [[ἔσαντα]], [[ἄντην]] или κατ᾽ ἐνῶπα [[ἰδεῖν]] и εἰς ὦπα [[ἰδέσθαι]] Hom. глядеть в лицо; [[ἰδεῖν]] τινα Thuc., Xen. повидаться с кем-л.: ἴδωμεν τί ποτε καὶ λέγομεν Plat. рассмотрим то, что мы говорим;<br /><b class="num">3)</b> [[высматривать]], [[искать]]: [[κέρδος]] [[ἰδών]] Aesch. корыстолюбивый, корыстный;<br /><b class="num">4)</b> [[видеть]], [[познавать]], [[испытывать]] ([[ἦμαρ]] [[νόστιμον]] [[ἰδέσθαι]] Hom. и δούλειον [[ἦμαρ]] [[ἰδεῖν]] Eur.);<br /><b class="num">5)</b> [[воображать]], [[представлять]] ([[ἰδέσθαι]] ἐνὶ φρεσίν Hom. и [[ἰδεῖν]] τῇ διανοίᾳ Plat.);<br /><b class="num">6)</b> med. [[виднеться]], [[появляться]] (εἴδεται ἄστρα Hom.): [[εἴσατο]] [[δεξιός]] Hom. он показался справа;<br /><b class="num">7)</b> med. [[казаться]], [[представляться]]: [[τοῦτο]] τί μοι κάλλιστον εἴδεται εἶναι Hom. это кажется мне превосходным;<br /><b class="num">8)</b> med. [[делать вид]], [[притворяться]]: εἴσατ᾽ [[ἴμεν]] ἐς Λῆμνον Hom. он сделал вид, будто направляется в Лемнос; [[εἴδεσθαι]] φθογγήν τινι Hom. подражать чьему-л. голосу;<br /><b class="num">9)</b> med. [[уподобляться]], [[быть похожим]] (εἰδόμενός τινι Pind., Aesch., Her.);<br /><b class="num">10)</b> pf. = praes. быть осведомленным, (по)знать (τι Hom., Soph., Plat., Polyb., Plut. и περί τινος Hom., Arst.): ὡς μηδὲν εἰδότα [[ἴσθι]] μ᾽ ὧν ἀνιστορεῖς Soph. знай, что ничто из того, что ты рассказываешь, мне неизвестно; μετ᾽ εἰδόσιν Hom. и ἐν εἰδόσιν Thuc. в присутствии сведущих людей; τοῦ [[εἰδέναι]] ὀρέγεσθαι Arst. стремиться к знанию; οἶσθ᾽ ὡς ποίησον; Soph. и οἶσθ᾽ ὃ δρᾶσον; Eur. знаешь, что сделай?, т. е. послушай, вот что я тебе скажу; σάφ᾽ ἴσθ᾽ ὅτι Arph. имей в виду, будь уверен; [[ἴστω]] [[νῦν]] [[Ζεύς]] Hom. и [[ἴττω]] [[Δεύς]] беот. Arph. пусть знает Зевс!, т. е. призываю в свидетели Зевса!;<br /><b class="num">11)</b> pf. = praes. быть сведущим, уметь, мочь: τόξων εὖ [[εἰδώς]] Hom. прекрасно владеющий луком; οὐδὲν ᾔδει πλὴν τὸ προσταχθὲν ποιεῖν Soph. он умел лишь исполнять приказанное; προβάλλεσθαι δ᾽ οὔτ᾽ οἶδεν οὔτ᾽ ἐθέλει Dem. оказать же сопротивление он и не может, и не желает;<br /><b class="num">12)</b> (о чувстве благодарности и т. п.) чувствовать, испытывать: φίλα εἰδότες ἀλλήλοισιν Hom. связанные взаимной дружбой; [[χάριν]] [[εἰδέναι]] τινί Hom., Her., Xen., Plat. питать чувство благодарности к, быть признательным кому-л.
}}
}}
Retrieved from "https://lsj.gr/wiki/Special:MobileDiff/2678171"