φθονέω: Difference between revisions

No change in size ,  3 October 2022
m
Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2")
Line 15: Line 15:
{{bailly
{{bailly
|btext=-ῶ :<br /><i>f.</i> φθονήσω, <i>ao.</i> ἐφθόνησα, <i>pf.</i> πεφθόνηκα;<br /><b>1</b> porter envie, être jaloux, jalouser : τινι porter envie à qqn, être jaloux de qqn ; τινος <i>ou</i> [[ἐπί]] τινι être jaloux de qch ; φθ. τινί τινος envier qch à qqn ; φθ. [[ὅτι]], [[εἰ]], [[ἐάν]] être jaloux de ce que;<br /><b>2</b> refuser par jalousie <i>ou</i> malveillance : τινί τινος, τινί [[τι]] qch à qqn ; τινι avec l'inf. à qqn de ; avec l'inf. seul : [[οὐκ]] ἂν φθονέοιμι ἀγορεῦσαι OD je ne refuse pas de dire ; μὴ φθόνει, μὴ φθονήσῃς avec l'inf. : ne refuse pas de ; avec un part. : [[μηδέ]] μοι φθόνει λέγων ESCHL et ne refuse pas de me dire ; <i>avec une</i> prop. inf. : [[οὔτε]] τινὰ [[φθονέω]] [[δόμεναι]] OD et je ne refuse pas que qqn donne.<br />'''Étymologie:''' [[φθόνος]].
|btext=-ῶ :<br /><i>f.</i> φθονήσω, <i>ao.</i> ἐφθόνησα, <i>pf.</i> πεφθόνηκα;<br /><b>1</b> porter envie, être jaloux, jalouser : τινι porter envie à qqn, être jaloux de qqn ; τινος <i>ou</i> [[ἐπί]] τινι être jaloux de qch ; φθ. τινί τινος envier qch à qqn ; φθ. [[ὅτι]], [[εἰ]], [[ἐάν]] être jaloux de ce que;<br /><b>2</b> refuser par jalousie <i>ou</i> malveillance : τινί τινος, τινί [[τι]] qch à qqn ; τινι avec l'inf. à qqn de ; avec l'inf. seul : [[οὐκ]] ἂν φθονέοιμι ἀγορεῦσαι OD je ne refuse pas de dire ; μὴ φθόνει, μὴ φθονήσῃς avec l'inf. : ne refuse pas de ; avec un part. : [[μηδέ]] μοι φθόνει λέγων ESCHL et ne refuse pas de me dire ; <i>avec une</i> prop. inf. : [[οὔτε]] τινὰ [[φθονέω]] [[δόμεναι]] OD et je ne refuse pas que qqn donne.<br />'''Étymologie:''' [[φθόνος]].
}}
{{elru
|elrutext='''φθονέω:'''<br /><b class="num">1)</b> [[завидовать]] (Hom., Xen.; φ. τινί τινος Plat.); ὁ φθονῶν ἐπὶ κακοῖς τοῖς τῶν [[πέλας]] ἡδόμενος ἀναφανήσεται Plat. завистливый обнаруживает радость по поводу несчастий ближних; τοῖς ἀγαθοῖς τινος φ. Xen. завидовать чьему-л. счастью; φ. ἐπί τινι Isocr., Plat.; завидовать чему-л. (в чем-л.); φθονεῖσθαι διά τι Xen. быть предметом зависти из-за чего-л.; νικῶν οὐκ ἂν θαυμάζοιο, ἀλλὰ φθονοῖο Xen. как победитель ты стал бы предметом не восхищения, а зависти (слова Симонида Гиерону);<br /><b class="num">2)</b> [[питать злобу]], [[ненавидеть]]: ἔδεισε μὴ φθονηθείη φόνῳ Eur. она боялась навлечь на себя ненависть убийством;<br /><b class="num">3)</b> [[отказывать]] (из зависти или недоброжелательства): τί τ᾽ [[ἄρα]] φθονέεις ἀοιδὸν τέρπειν; Hom. почему ты не позволяешь певцу услаждать (нас)?; οἱ (θεοὶ) ἐφθόνησαν ἄνδρα ἕνα τῆς Ἀσίης βασιλεῦσαι Her. боги воспротивились тому, чтобы один человек воцарился в Азии; преимущ. с отрицанием μή или οὐ: не отказывать, соглашаться (οὐκ ἂν [[ἔγωγε]] τούτων σοι φθονέοιμι ἀγορεῦσαι Hom.): οὔ τινα [[φθονέω]] [[δόμεναι]] Hom. я не против того, чтобы кто-нибудь подал (тебе что-л.); μή μοι φθόνει λέγων Aesch. не скрывай от меня ничего; μὴ φθόνει μοι ἀποκρίνασθαι [[τοῦτο]] Plat. не откажи в любезности ответить мне на это; οὐ φθονῶ σ᾽ ὑπεκφυγεῖν Soph. я согласна на твое бегство.
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 33: Line 36:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''φθονέω:''' μέλ. <i>-ήσω</i>, αόρ. αʹ <i>ἐφθόνησα</i> — Μέσ., μέλ. με Παθ. [[σημασία]] <i>φθονήσομαι</i>, Παθ. μέλ. <i>φθονηθήσομαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἐφθονήθην</i>· ([[φθόνος]])·<br /><b class="num">I.</b> διακατέχομαι από [[κακία]] ή [[μοχθηρία]], [[αισθάνομαι]] φθόνο, είμαι [[κακός]] ή ζηλιάρης, σε Ομήρ. Ιλ., Ξεν. κ.λπ.· με δοτ. προσ., <i>πτωχὸς πτωχῷ φθονέει</i>, σε Ησίοδ.· [[φθονέω]] τινὶ εὖ πρήσσοντι, [[φθονώ]] κάποιον για την [[τύχη]] του, σε Ηρόδ.· επίσης με δοτ. πράγμ., [[νιώθω]] ζήλια για κάποιο [[πράγμα]], σε Ισοκρ.· [[ἐπί]] τινι, σε Ξεν.· με δοτ. προσ. και γεν. πράγμ., [[οὔτοι]] ἡμιόνων [[φθονέω]], δεν [[αισθάνομαι]] καμία [[έχθρα]] απέναντί [[σου]] για τα μουλάρια, σε Ομήρ. Οδ.· <i>μή μοι φθονήσῃς τοῦ μαθήματος</i>, σε Πλάτ.· με γεν. πράγμ., μόνο, [[νιώθω]] φθόνο για κάποιο [[πράγμα]], <i>ἀλλοτρίων φθονέειν</i>, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">II.</b> [[αρνούμαι]] να κάνω [[κάτι]] από φθόνο ή [[κακία]], είμαι [[απρόθυμος]] να κανω [[κάτι]], με απαρ., σε Ομήρ. Οδ., Ευρ. κ.λπ.· <i>μὴ φθονήσῃς</i>, μην αρνηθείς, Λατ. ne graveris, <i>μὴ φθονήσῃς διδάξαι</i>, σε Πλάτ.· επίσης με αιτ. και απαρ. <i>ἐφθόνησαν</i> (<i>οἱ θεοὶ</i>) <i>ἕνα ἄνδρα βασιλεῦσαι</i>, σε Ηρόδ.· επίσης με δοτ. και απαρ., <i>τῇ δ' οὐκ ἂν φθονέοιμι ἅψασθαι</i>, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">III.</b> Παθ., μισούμαι ή φθονούμαι, Λατ. invideor, σε Ηρόδ., Ευρ. κ.λπ.
|lsmtext='''φθονέω:''' μέλ. <i>-ήσω</i>, αόρ. αʹ <i>ἐφθόνησα</i> — Μέσ., μέλ. με Παθ. [[σημασία]] <i>φθονήσομαι</i>, Παθ. μέλ. <i>φθονηθήσομαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἐφθονήθην</i>· ([[φθόνος]])·<br /><b class="num">I.</b> διακατέχομαι από [[κακία]] ή [[μοχθηρία]], [[αισθάνομαι]] φθόνο, είμαι [[κακός]] ή ζηλιάρης, σε Ομήρ. Ιλ., Ξεν. κ.λπ.· με δοτ. προσ., <i>πτωχὸς πτωχῷ φθονέει</i>, σε Ησίοδ.· [[φθονέω]] τινὶ εὖ πρήσσοντι, [[φθονώ]] κάποιον για την [[τύχη]] του, σε Ηρόδ.· επίσης με δοτ. πράγμ., [[νιώθω]] ζήλια για κάποιο [[πράγμα]], σε Ισοκρ.· [[ἐπί]] τινι, σε Ξεν.· με δοτ. προσ. και γεν. πράγμ., [[οὔτοι]] ἡμιόνων [[φθονέω]], δεν [[αισθάνομαι]] καμία [[έχθρα]] απέναντί [[σου]] για τα μουλάρια, σε Ομήρ. Οδ.· <i>μή μοι φθονήσῃς τοῦ μαθήματος</i>, σε Πλάτ.· με γεν. πράγμ., μόνο, [[νιώθω]] φθόνο για κάποιο [[πράγμα]], <i>ἀλλοτρίων φθονέειν</i>, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">II.</b> [[αρνούμαι]] να κάνω [[κάτι]] από φθόνο ή [[κακία]], είμαι [[απρόθυμος]] να κανω [[κάτι]], με απαρ., σε Ομήρ. Οδ., Ευρ. κ.λπ.· <i>μὴ φθονήσῃς</i>, μην αρνηθείς, Λατ. ne graveris, <i>μὴ φθονήσῃς διδάξαι</i>, σε Πλάτ.· επίσης με αιτ. και απαρ. <i>ἐφθόνησαν</i> (<i>οἱ θεοὶ</i>) <i>ἕνα ἄνδρα βασιλεῦσαι</i>, σε Ηρόδ.· επίσης με δοτ. και απαρ., <i>τῇ δ' οὐκ ἂν φθονέοιμι ἅψασθαι</i>, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">III.</b> Παθ., μισούμαι ή φθονούμαι, Λατ. invideor, σε Ηρόδ., Ευρ. κ.λπ.
}}
{{elru
|elrutext='''φθονέω:'''<br /><b class="num">1)</b> [[завидовать]] (Hom., Xen.; φ. τινί τινος Plat.); ὁ φθονῶν ἐπὶ κακοῖς τοῖς τῶν [[πέλας]] ἡδόμενος ἀναφανήσεται Plat. завистливый обнаруживает радость по поводу несчастий ближних; τοῖς ἀγαθοῖς τινος φ. Xen. завидовать чьему-л. счастью; φ. ἐπί τινι Isocr., Plat.; завидовать чему-л. (в чем-л.); φθονεῖσθαι διά τι Xen. быть предметом зависти из-за чего-л.; νικῶν οὐκ ἂν θαυμάζοιο, ἀλλὰ φθονοῖο Xen. как победитель ты стал бы предметом не восхищения, а зависти (слова Симонида Гиерону);<br /><b class="num">2)</b> [[питать злобу]], [[ненавидеть]]: ἔδεισε μὴ φθονηθείη φόνῳ Eur. она боялась навлечь на себя ненависть убийством;<br /><b class="num">3)</b> [[отказывать]] (из зависти или недоброжелательства): τί τ᾽ [[ἄρα]] φθονέεις ἀοιδὸν τέρπειν; Hom. почему ты не позволяешь певцу услаждать (нас)?; οἱ (θεοὶ) ἐφθόνησαν ἄνδρα ἕνα τῆς Ἀσίης βασιλεῦσαι Her. боги воспротивились тому, чтобы один человек воцарился в Азии; преимущ. с отрицанием μή или οὐ: не отказывать, соглашаться (οὐκ ἂν [[ἔγωγε]] τούτων σοι φθονέοιμι ἀγορεῦσαι Hom.): οὔ τινα [[φθονέω]] [[δόμεναι]] Hom. я не против того, чтобы кто-нибудь подал (тебе что-л.); μή μοι φθόνει λέγων Aesch. не скрывай от меня ничего; μὴ φθόνει μοι ἀποκρίνασθαι [[τοῦτο]] Plat. не откажи в любезности ответить мне на это; οὐ φθονῶ σ᾽ ὑπεκφυγεῖν Soph. я согласна на твое бегство.
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj