3,273,429
edits
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1") |
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2") |
||
Line 15: | Line 15: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<i>f.</i> φράσω, <i>ao.</i> ἔφρασα, <i>pf.</i> πέφρακα;<br /><b>I.</b> <i>primit.</i> mettre dans l'esprit ; faire comprendre, expliquer, indiquer par signe aussi bien que par la parole : σήματα OD indiquer par la parole des signes, des marques (qui montrent qu’on a vu la personne dont on parle) ; διὰ γραμμάτων PLUT faire comprendre <i>ou</i> expliquer par des lettres ; διὰ μαντικῆς XÉN faire comprendre par la divination ; [[τῇ]] χειρί HDT faire comprendre par des signes de la main ; μῦθον πᾶσιν OD expliquer clairement à tous ce qu’on veut dire ; φράσον δ’ [[ἅπερ]] γ’ ἔλεξας SOPH explique ce que tu as dit ; [[τοῦτο]] φράζει XÉN cela signifie ; τινί [[τι]] φράζειν, φρ. [[τι]] [[πρός]] τινα, φρ. τινά [[τι]] expliquer qch à qqn;<br /><b>II.</b> <i>après Homère</i> faire comprendre par la parole :<br /><b>1</b> énoncer, exposer, expliquer, acc.;<br /><b>2</b> annoncer;<br /><b>3</b> confier, raconter;<br /><b>4</b> ordonner : τινί avec l'inf. à qqn de faire qch;<br /><b>5</b> conseiller;<br /><i><b>Moy.</b></i> φράζομαι <i>(ion. et poét.), f.</i> φράσομαι, <i>ao.</i> ἐφρασάμην <i>et</i> ἐφράσθην, <i>pf.</i> πέφρασμαι : <i>litt.</i> se mettre dans l'esprit <i>ou</i> avoir dans l'esprit, <i>d'où</i> :<br /><b>I.</b> penser :<br /><b>1</b> penser, être d'avis : [[ἀμφίς]] IL être d'avis différent;<br /><b>2</b> penser, réfléchir : [[τι]] à qch ; θυμῷ IL, ἐνὶ φρεσί IL, μετὰ φρεσίν OD réfléchir dans son cœur ; φρ. βουλήν IL, μῆτιν IL méditer un dessein ; avec [[εἰ]], réfléchir pour décider si;<br /><b>3</b> méditer : τινι κακά OD, θάνατον OD, ὄλεθρον OD des desseins funestes, la mort, la perte de qqn ; τινι [[ἠρίον]] IL d'élever un tombeau à qqn;<br /><b>II.</b> apprendre : [[τι]] ATT qch ; [[ἐξ]] ἑτέρων μύθων EUR apprendre par les récits d'autrui;<br /><b>III.</b> remarquer, s'apercevoir de, acc. <i>ou</i> gén. ; avec un acc. accompagné d'un part. : τινα προσιόντα IL remarquer qqn s'approchant;<br /><b>IV.</b> considérer, observer, faire attention à, veiller sur : [[τι]] <i>ou</i> [[πρός]] [[τι]] être attentif à qch.<br />'''Étymologie:''' R. Φράδ, parler. | |btext=<i>f.</i> φράσω, <i>ao.</i> ἔφρασα, <i>pf.</i> πέφρακα;<br /><b>I.</b> <i>primit.</i> mettre dans l'esprit ; faire comprendre, expliquer, indiquer par signe aussi bien que par la parole : σήματα OD indiquer par la parole des signes, des marques (qui montrent qu’on a vu la personne dont on parle) ; διὰ γραμμάτων PLUT faire comprendre <i>ou</i> expliquer par des lettres ; διὰ μαντικῆς XÉN faire comprendre par la divination ; [[τῇ]] χειρί HDT faire comprendre par des signes de la main ; μῦθον πᾶσιν OD expliquer clairement à tous ce qu’on veut dire ; φράσον δ’ [[ἅπερ]] γ’ ἔλεξας SOPH explique ce que tu as dit ; [[τοῦτο]] φράζει XÉN cela signifie ; τινί [[τι]] φράζειν, φρ. [[τι]] [[πρός]] τινα, φρ. τινά [[τι]] expliquer qch à qqn;<br /><b>II.</b> <i>après Homère</i> faire comprendre par la parole :<br /><b>1</b> énoncer, exposer, expliquer, acc.;<br /><b>2</b> annoncer;<br /><b>3</b> confier, raconter;<br /><b>4</b> ordonner : τινί avec l'inf. à qqn de faire qch;<br /><b>5</b> conseiller;<br /><i><b>Moy.</b></i> φράζομαι <i>(ion. et poét.), f.</i> φράσομαι, <i>ao.</i> ἐφρασάμην <i>et</i> ἐφράσθην, <i>pf.</i> πέφρασμαι : <i>litt.</i> se mettre dans l'esprit <i>ou</i> avoir dans l'esprit, <i>d'où</i> :<br /><b>I.</b> penser :<br /><b>1</b> penser, être d'avis : [[ἀμφίς]] IL être d'avis différent;<br /><b>2</b> penser, réfléchir : [[τι]] à qch ; θυμῷ IL, ἐνὶ φρεσί IL, μετὰ φρεσίν OD réfléchir dans son cœur ; φρ. βουλήν IL, μῆτιν IL méditer un dessein ; avec [[εἰ]], réfléchir pour décider si;<br /><b>3</b> méditer : τινι κακά OD, θάνατον OD, ὄλεθρον OD des desseins funestes, la mort, la perte de qqn ; τινι [[ἠρίον]] IL d'élever un tombeau à qqn;<br /><b>II.</b> apprendre : [[τι]] ATT qch ; [[ἐξ]] ἑτέρων μύθων EUR apprendre par les récits d'autrui;<br /><b>III.</b> remarquer, s'apercevoir de, acc. <i>ou</i> gén. ; avec un acc. accompagné d'un part. : τινα προσιόντα IL remarquer qqn s'approchant;<br /><b>IV.</b> considérer, observer, faire attention à, veiller sur : [[τι]] <i>ou</i> [[πρός]] [[τι]] être attentif à qch.<br />'''Étymologie:''' R. Φράδ, parler. | ||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''φράζω:''' (aor. ἔφρᾰσα - эп. φράσα и [[ἔφρασσα]], эп. aor. 2 (ἐ)[[πέφραδον]], pf. πέφρᾰκα; med.: aor. [[ἐφρασάμην]] и ἐφράσθην - эп. φρασάμην и ἐφρασσάμην, fut. φράσομαι - эп. [[φράσσομαι]], pf. πέφρασμαι)<br /><b class="num">1)</b> [[указывать]], [[объяснять]] (οὐχ [[ἁπλῶς]] [[εἰπεῖν]], ἀλλὰ [[σαφῶς]] φράσαι Isocr.): φ. τί τινι, πρός τινα и τινά Her., Isocr., Arph.; объяснять что-л. кому-л.; σήματα φ. Hom. перечислять признаки; φ. τῇ χειρί Her. делать знак(и) рукой, объяснять жестами; φράσαι τὴν ἀτραπὸν τὴν φέρουσαν ἐς Θερμοπύλας Her. указать тропинку, ведущую в Фермопилы; φράζε δὴ τί φής или φράσον δ᾽ [[ἅπερ]] ἔλεξας Soph. объясни же, что ты говоришь; πυνθανομένοις τι διὰ μαντικῆς φ. Xen. давать вопрошающим прорицания; φράσαι διὰ τῶν γραμμάτων Plut. изложить письменно;<br /><b class="num">2)</b> [[говорить]], [[сообщать]], [[объявлять]]: μῦθον [[πέφραδε]] πᾶσι Hom. объяви всем; φράζει, ὅτι [[ἔνδον]] [[ἐστί]] Lys. (она) сообщает (мне), что (он) здесь; εἰ [[ῥητόν]], φράσον Aesch. если можно, скажи; τῆς μητρὸς [[ἥκω]] τῆς ἐμῆς φράσων ἐν [[οἷς]] [[νῦν]] ἐστιν Soph. я пришел рассказать (тебе), что с моей матерью; φ. τινὶ πάντα τὰ παρεόντα πρήγματα Her. сообщать кому-л. все о положении дел;<br /><b class="num">3)</b> [[подсказывать]], [[советовать]] ([[ἔρος]] ἦν ὁ φράσας Soph.);<br /><b class="num">4)</b> [[приказывать]], [[распоряжаться]] (τινι ποιεῖν τι Thuc., Xen.);<br /><b class="num">5)</b> med. [[узнавать]], [[получать сведения]]: ἐξ ἑτέρων μῦθον ἔχειν φράσασθαι Eur. узнать (о чем-л.) из чужих рассказов; [[φράζευ]] λογίων ὁδόν Arph. пойми смысл (вещих) слов;<br /><b class="num">6)</b> med. [[узнавать]], [[распознавать]] (τινά или τι Hom.);<br /><b class="num">7)</b> med. [[замечать]], [[видеть]] (τινα или τι Hom.): τὸν φράσατο προσιόντα Hom. (Одиссеи) заметил приближающегося человека;<br /><b class="num">8)</b> med. [[внимательно осматриваться]], [[остерегаться]] (φράσσασθαι [[λόχον]] Her.): φράζου μὴ [[πόρσω]] φωνεῖν Soph. смотри, ни слова больше; φράσσαι τινά, μὴ σε δολώσῃ Arph. берегись, как бы кто-л. тебя не перехитрил;<br /><b class="num">9)</b> med. [[думать]], [[размышлять]]: φράζεσθαί τι θυμῷ или ἐνὶ φρεσί Hom. обдумывать что-л. про себя; ἀμφὶς φράζεσθαι Hom. расходиться в мнениях;<br /><b class="num">10)</b> med. [[замышлять]], [[задумывать]] (κακά τινι, τινι ὄλεθρον Hom.): φράσσασθαι [[ἠρίον]] τινί Hom. задумать (воздвигнуть) гробницу кому-л. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
Line 36: | Line 39: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''φράζω:''' (√<i>ΦΡΑΔ</i>)· ποιητ. παρατ. <i>φράζον</i>, μέλ. <i>φράσω</i>, αόρ. αʹ <i>ἔφρᾰσα</i>, Επικ. <i>φράσα</i>, ποιητ. επίσης <i>φράσσα</i>· παρακ. <i>πέφρᾰκα</i>. Επικ. αόρ. βʹ <i>πέφρᾰδον</i>, [[ἐπέφραδον]], προστ. [[πέφραδε]], γʹ ενικ. ευκτ. <i>πεφράδοι</i>, απαρ. [[πεφραδέειν]], [[πεφραδέμεν]] — Μέσ., Επικ. προστ. [[φράζεο]], [[φράζευ]]· Επικ. γʹ ενικ. παρατ. [[φράζετο]], <i>φραζέσκετο</i>· μέλ. <i>φράσομαι</i>, Επικ. <i>φράσσομαι</i>, αόρ. αʹ [[ἐφρασάμην]], Επικ. <i>φρασάμην</i>, γʹ ενικ. και πληθ. <i>ἐφράσσατο</i>, [[φράσσαντο]]· Επικ. γʹ ενικ. υποτ. [[φράσσεται]], Επικ. απαρ. <i>φράσσασθαι</i> — Παθ., (με την [[ίδια]] [[σημασία]] όπως στη Μέσ.), αόρ. αʹ <i>ἐφράσθην</i>, παρακ. <i>πέφρασμαι</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[δηλώνω]], [[δείχνω]], [[προσδιορίζω]], σε Όμηρ.· μῦθον [[πέφραδε]] πᾶσιν, κάνε το γνωστό σε όλο τον κόσμο, σε Ομήρ. Οδ.· <i>ἔφρασε τὴν ἀτραπόν</i>, σε Ηρόδ.· <i>φωνῆσαι μὲν οὐκ εἶχε</i>, <i>τῇ δὲ χειρὶ ἔφραζε</i>, στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> [[φανερώνω]], [[δηλώνω]], [[εξηγώ]], σε Ηρόδ., Αττ.· με γεν., λέω για κάποιον, σε Σοφ. κ.λπ.· διαφέρει από το [[λέγω]] όπως η [[εξήγηση]], [[διασαφήνιση]] από την απλή [[ομιλία]].<br /><b class="num">3.</b> με δοτ. προσ. και απαρ., λέω σε κάποιον να κάνει [[κάτι]], σε Όμηρ., Θουκ.<br /><b class="num">4.</b> απόλ., [[παρατηρώ]], [[συμβουλεύω]], σε Σοφ., Αισχίν.<br /><b class="num">II. 1.</b> Μέσ. και Παθ., [[υποδεικνύω]] στον εαυτό μου, δηλ. [[σκέφτομαι]] ή [[συλλογίζομαι]], [[θεωρώ]], [[κρίνω]], [[συζητώ]], σε Όμηρ. κ.λπ.· <i>ἐνὶ φρεσὶ μῆτιν ἀμείνω</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· ἀμφὶς [[φράζω]], [[σκέφτομαι]] διαφορετικά, στο ίδ.<br /><b class="num">2.</b> [[σκέφτομαι]], [[διανοούμαι]], [[μηχανώμαι]], [[επινοώ]], [[σχεδιάζω]], [[φράζω]] τινὶ θάνατον, σε Όμηρ.· [[φράσσεται]] ὥς κε νέηται, θα σκεφτεί με ποιο τρόπο..., σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">3.</b> με αιτ. και απαρ., [[σκέφτομαι]], [[υποθέτω]], [[πιστεύω]], [[φαντάζομαι]] ότι..., στο ίδ., Ηρόδ.<br /><b class="num">4.</b> [[σημειώνω]], [[βλέπω]], [[παρατηρώ]], σε Όμηρ.· με γεν., όπως [[αἰσθάνομαι]], σε Θεόκρ.·<br /><b class="num">5.</b> [[παρακολουθώ]], [[προστατεύω]], σε Ομήρ. Οδ.· φυλάσσομαι, σε Χρησμ. παρ' Ηροδ.· [[φράζευ]] [[κύνα]], Λατ. cave canem, σε Αριστοφ.· με απαρ., <i>φράζου μὴ φωνεῖν</i>, πρόσεχε να μη μιλήσεις, σε Σοφ.· ομοίως απόλ., [[προσέχω]], σε Αισχύλ., Σοφ. | |lsmtext='''φράζω:''' (√<i>ΦΡΑΔ</i>)· ποιητ. παρατ. <i>φράζον</i>, μέλ. <i>φράσω</i>, αόρ. αʹ <i>ἔφρᾰσα</i>, Επικ. <i>φράσα</i>, ποιητ. επίσης <i>φράσσα</i>· παρακ. <i>πέφρᾰκα</i>. Επικ. αόρ. βʹ <i>πέφρᾰδον</i>, [[ἐπέφραδον]], προστ. [[πέφραδε]], γʹ ενικ. ευκτ. <i>πεφράδοι</i>, απαρ. [[πεφραδέειν]], [[πεφραδέμεν]] — Μέσ., Επικ. προστ. [[φράζεο]], [[φράζευ]]· Επικ. γʹ ενικ. παρατ. [[φράζετο]], <i>φραζέσκετο</i>· μέλ. <i>φράσομαι</i>, Επικ. <i>φράσσομαι</i>, αόρ. αʹ [[ἐφρασάμην]], Επικ. <i>φρασάμην</i>, γʹ ενικ. και πληθ. <i>ἐφράσσατο</i>, [[φράσσαντο]]· Επικ. γʹ ενικ. υποτ. [[φράσσεται]], Επικ. απαρ. <i>φράσσασθαι</i> — Παθ., (με την [[ίδια]] [[σημασία]] όπως στη Μέσ.), αόρ. αʹ <i>ἐφράσθην</i>, παρακ. <i>πέφρασμαι</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[δηλώνω]], [[δείχνω]], [[προσδιορίζω]], σε Όμηρ.· μῦθον [[πέφραδε]] πᾶσιν, κάνε το γνωστό σε όλο τον κόσμο, σε Ομήρ. Οδ.· <i>ἔφρασε τὴν ἀτραπόν</i>, σε Ηρόδ.· <i>φωνῆσαι μὲν οὐκ εἶχε</i>, <i>τῇ δὲ χειρὶ ἔφραζε</i>, στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> [[φανερώνω]], [[δηλώνω]], [[εξηγώ]], σε Ηρόδ., Αττ.· με γεν., λέω για κάποιον, σε Σοφ. κ.λπ.· διαφέρει από το [[λέγω]] όπως η [[εξήγηση]], [[διασαφήνιση]] από την απλή [[ομιλία]].<br /><b class="num">3.</b> με δοτ. προσ. και απαρ., λέω σε κάποιον να κάνει [[κάτι]], σε Όμηρ., Θουκ.<br /><b class="num">4.</b> απόλ., [[παρατηρώ]], [[συμβουλεύω]], σε Σοφ., Αισχίν.<br /><b class="num">II. 1.</b> Μέσ. και Παθ., [[υποδεικνύω]] στον εαυτό μου, δηλ. [[σκέφτομαι]] ή [[συλλογίζομαι]], [[θεωρώ]], [[κρίνω]], [[συζητώ]], σε Όμηρ. κ.λπ.· <i>ἐνὶ φρεσὶ μῆτιν ἀμείνω</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· ἀμφὶς [[φράζω]], [[σκέφτομαι]] διαφορετικά, στο ίδ.<br /><b class="num">2.</b> [[σκέφτομαι]], [[διανοούμαι]], [[μηχανώμαι]], [[επινοώ]], [[σχεδιάζω]], [[φράζω]] τινὶ θάνατον, σε Όμηρ.· [[φράσσεται]] ὥς κε νέηται, θα σκεφτεί με ποιο τρόπο..., σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">3.</b> με αιτ. και απαρ., [[σκέφτομαι]], [[υποθέτω]], [[πιστεύω]], [[φαντάζομαι]] ότι..., στο ίδ., Ηρόδ.<br /><b class="num">4.</b> [[σημειώνω]], [[βλέπω]], [[παρατηρώ]], σε Όμηρ.· με γεν., όπως [[αἰσθάνομαι]], σε Θεόκρ.·<br /><b class="num">5.</b> [[παρακολουθώ]], [[προστατεύω]], σε Ομήρ. Οδ.· φυλάσσομαι, σε Χρησμ. παρ' Ηροδ.· [[φράζευ]] [[κύνα]], Λατ. cave canem, σε Αριστοφ.· με απαρ., <i>φράζου μὴ φωνεῖν</i>, πρόσεχε να μη μιλήσεις, σε Σοφ.· ομοίως απόλ., [[προσέχω]], σε Αισχύλ., Σοφ. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj |